Στη χρωματομετρ?α , το σ?στημα χρωμ?των Μ?νσελ ε?ναι χρωματικ?? χ?ρο? που καθορ?ζει τα χρ?ματα με β?ση τρει? ιδι?τητ?? του?, την απ?χρωση (βασικ? χρ?μα), τον κορεσμ? του χρ?ματο? και την τιμ? τη? φωτειν?τητα? . Δημιουργ?θηκε απ? τον καθηγητ? ?λμπερτ Μ?νσελ την πρ?τη δεκαετ?α του 20ο? αι?να και υιοθετ?θηκε απ? το Υπουργε?ο Γεωργ?α? των Ηνωμ?νων Πολιτει?ν (USDA) ω? το επ?σημο σ?στημα χρωμ?των για την ?ρευνα του εδ?φου? κατ? τη δεκαετ?α του 1930.

Προηγο?μενα συστ?ματα κατ?ταξη? χρωμ?των τοποθετο?σαν τα χρ?ματα σε ?να τρισδι?στατο συμπαγ?? χρ?μα τη? μια? ? τη? ?λλη? μορφ??, αλλ? ο Μ?νσελ ?ταν ο πρ?το? που διαχ?ρισε την απ?χρωση, τη φωτειν?τητα και τον κορεσμ? σε αντιληπτικ? ομοι?μορφε? και ανεξ?ρτητε? διαστ?σει? και ?ταν ο πρ?το? που απεικ?νισε τα χρ?ματα συστηματικ? σε τρισδι?στατο χ?ρο ^[1] . Το σ?στημα του Μ?νσελ βασ?ζεται σε αυστηρ?? μετρ?σει? τη? οπτικ?? απ?κριση? των ανθρ?πινων υποκειμ?νων στο χρ?μα, τοποθετ?ντα? το σε μια σταθερ? πειραματικ? επιστημονικ? β?ση. Λ?γω αυτ?? τη? β?ση? στην ανθρ?πινη οπτικ? αντ?ληψη, το σ?στημα Μ?νσελ ξεπ?ρασε τα σ?γχρονα χρωματικ? του μοντ?λα και παρ?λο που αντικαταστ?θηκε για ορισμ?νε? χρ?σει? απ? μοντ?λα ?πω? το CIELAB ( L*a*b* ) και το CIECAM02, εξακολουθε? να χρησιμοποιε?ται ευρ?ω? σ?μερα.

Εξ?γηση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το σ?στημα αποτελε?ται απ? τρει? ανεξ?ρτητε? ιδι?τητε? του χρ?ματο? που μπορο?ν να αναπαρασταθο?ν κυλινδρικ? σε τρει? διαστ?σει? ω? ακαν?νιστο χρωματικ? στερε? :

• απ?χρωση , μετρο?μενη με μο?ρε? γ?ρω απ? οριζ?ντιου? κ?κλου?
• κορεσμ?? , μετρημ?νο ακτινικ? προ? τα ?ξω απ? τον ουδ?τερο (γκρι) κατακ?ρυφο ?ξονα
• τιμ? φωτειν?τητα? , μετρημ?νη κ?θετα στον κ?λινδρο πυρ?να απ? 0 (μα?ρο) ?ω? 10 (λευκ?)

Ο Μ?νσελ προσδι?ρισε την απ?σταση των χρωμ?των κατ? μ?κο? των τριων διαστ?σεων λαμβ?νοντα? μετρ?σει? των ανθρ?πινων οπτικ?ν αποκρ?σεων. Σε κ?θε δι?σταση, τα χρ?ματα Munsell ε?ναι τ?σο κοντ? στο αντιληπτικ? ομοι?μορφο, γεγον?? που κ?νει το σχ?μα που προκ?πτει αρκετ? ακαν?νιστο. ?πω? εξηγε? ο Munsell:

Η επιθυμ?α προσαρμογ?? εν?? επιλεγμ?νου περιγρ?μματο? ?πω? η πυραμ?δα, ο κ?νο?, ο κ?λινδρο? ? ο κ?βο?, σε συνδυασμ? με την ?λλειψη κατ?λληλων δοκιμ?ν, ?χει οδηγ?σει σε πολλ?? παραμορφωμ?νε? δηλ?σει? των χρωματικ?ν σχ?σεων και γ?νεται εμφαν?? πω? ?ταν μελετηθε? η φυσικ? μ?τρηση των τιμ?ν φωτειν?τητα?, τη? απ?χρωση? και του κορεσμο?, καν?να κανονικ? περ?γραμμα δεν θα χρησιμε?σει.

?  Albert H. Munsell, “A Pigment Color System and Notation” ^[2]

Απ?χρωση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κ?θε οριζ?ντιο? κ?κλο? Μ?νσελ χωρ?ζεται σε π?ντε κ?ριε? αποχρ?σει?  : R ed, Y ellow, G reen, B lue και P urple, μαζ? με 5 ενδι?μεσε? αποχρ?σει? (π.χ., YR ) στα μισ? του δρ?μου μεταξ? των παρακε?μενων κ?ριων αποχρ?σεων ^[3] .

Δ?ο χρ?ματα ?ση? αξ?α? και χρ?ματο?, στι? απ?ναντι πλευρ?? εν?? κ?κλου απ?χρωση?, ε?ναι συμπληρωματικ? χρ?ματα και αναμειγν?ονται πρ?σθετα στο ουδ?τερο γκρι τη? ?δια? αξ?α?. Το παρακ?τω δι?γραμμα δε?χνει 40 ομοι?μορφε? αποχρ?σει? Munsell, με τα συμπληρ?ματα κ?θετα ευθυγραμμισμ?να. Η τιμ? , ? φωτειν?τητα, ποικ?λλει κατακ?ρυφα κατ? μ?κο? του συμπαγο?? χρ?ματο?, απ? μα?ρο (τιμ? 0) στο κ?τω μ?ρο?, ?ω? λευκ? (τιμ? 10) στο επ?νω μ?ρο? ^[4] . Τα ουδ?τερα γκρ?ζα βρ?σκονται κατ? μ?κο? του κατακ?ρυφου ?ξονα μεταξ? μα?ρου και λευκο?.

Το χρ?μα , μετρημ?νο ακτινικ? απ? το κ?ντρο κ?θε φ?τα?, αντιπροσωπε?ει την ≪καθαρ?τητα≫ εν?? χρ?ματο? (που σχετ?ζεται με τον κορεσμ? ), με το χαμηλ?τερο χρ?μα να ε?ναι λιγ?τερο καθαρ? (περισσ?τερο ξεπλυμ?νο, ?πω? στα παστ?λ ) ^[5] .

Καθορισμ?? χρ?ματο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?να χρ?μα καθορ?ζεται πλ?ρω? παραθ?τοντα? του? τρει? αριθμο?? για την απ?χρωση, την τιμ? φωτειν?τητα? και τον κορεσμ? με αυτ? τη σειρ?. Για παρ?δειγμα, ?να μωβ μ?τρια? φωτειν?τητα? και αρκετ? κορεσμ?νο θα ?ταν 5P 5/10 με 5P που σημα?νει το χρ?μα στη μ?ση τη? λωρ?δα? τη? μωβ απ?χρωση?, 5/ σημα?νει μ?ση τιμ? (ελαφρ?τητα) και ?να χρ?μα 10 (βλ. δε?γμα). ?να αχρωματικ? χρ?μα καθορ?ζεται απ? τη σ?νταξη N V/. Για παρ?δειγμα, το μεσα?ο γκρι προσδιορ?ζεται απ? το "N 5/".

Στην επεξεργασ?α υπολογιστ?, τα χρ?ματα Μ?νσελ μετατρ?πονται σε ?να σ?νολο αριθμ?ν "HVC". Τα V και C ε?ναι ?δια με το κανονικ? χρ?μα και τιμ?. Ο αριθμ?? H (hue) μετατρ?πεται αντιστοιχ?ζοντα? του? δακτυλ?ου? απ?χρωση? σε αριθμο?? μεταξ? 0 και 100, ?που και το 0 και το 100 αντιστοιχο?ν σε 10RP ^[6] .

Καθ?? τα βιβλ?α Munsell, συμπεριλαμβανομ?νη? τη? ?κδοση? του 1943, περι?χουν μ?νο χρ?ματα για ορισμ?να σημε?α στο χ?ρο Μ?νσελ, ε?ναι σημαντικ? να ορ?σει κανε?? ?να αυθα?ρετο χρ?μα στον χ?ρο Μ?νσελ. Μια τ?τοια παρεμβολ? πρ?πει να χρησιμοποιηθε? για την αντιστο?χιση σημασι?ν σε χρ?ματα εκτ?? βιβλ?ου, ?πω? το "2.8Y 6.95/2.3", ακολουθο?μενη απ? αντιστροφ? του μετασχηματισμο? Munsell-σε-xyY. Το ASTM ?χει ορ?σει μια μ?θοδο το 2008, αλλ? το Centore 2012 ε?ναι γνωστ? ?τι λειτουργε? καλ?τερα ^[7] .

Η ιδ?α τη? χρ?ση? εν?? τρισδι?στατου στερεο? χρ?ματο? για την αναπαρ?σταση ?λων των χρωμ?των αναπτ?χθηκε κατ? τον 18ο και 19ο αι?να. Προτ?θηκαν πολλ? διαφορετικ? σχ?ματα για ?να τ?τοιο στερε?, ?πω?, η διπλ? τριγωνικ? πυραμ?δα του Τομπ?α? Μ?γερ το 1758, η μον? τριγωνικ? πυραμ?δα του Γι?χαν Χ?ινριχ Λ?μπερτ το 1772, η σφα?ρα του Φ?λιπ ?ττο Ρο?νε (Philipp Otto Runge) το 1810, το ημισφα?ριο του Μισ?λ Εζ?ν Σεβρ?λ 1839, ο κ?νο? του Χ?ρμαν φον Χ?λμχολτ? το 1860, ο κ?βο? με κλ?ση του William Benson το 1868 και ?να? λοξ?? διπλ?? κ?νο? του August Kirschmann το 1895 ^[8] . Αυτ? τα συστ?ματα ?γιναν προοδευτικ? πιο εξελιγμ?να, με τον Kirschmann να αναγνωρ?ζει ακ?μη και τη διαφορ? στην αξ?α μεταξ? φωτειν?ν χρωμ?των διαφορετικ?ν αποχρ?σεων. ?λα ?μω? παρ?μειναν ε?τε καθαρ? θεωρητικ? ε?τε αντιμετ?πισαν πρακτικ? προβλ?ματα στην προσαρμογ? ?λων των χρωμ?των. Επιπλ?ον, καν?να δεν βασ?στηκε στην αυστηρ? επιστημονικ? μ?τρηση τη? ανθρ?πινη? ?ραση?. Πριν απ? τον Munsell, η σχ?ση μεταξ? απ?χρωση?, τιμ?? και χρ?ματο? δεν ?ταν κατανοητ? ^[8] .

Ο ?λμπερτ Μ?νσελ, καλλιτ?χνη? και καθηγητ?? τ?χνη? στο Normal Art School τη? Μασαχουσ?τη? (τ?ρα Κολλ?γιο Τ?χνη? και Σχεδ?ου τη? Μασαχουσ?τη? ? MassArt), ?θελε να δημιουργ?σει ?ναν "λογικ? τρ?πο περιγραφ?? του χρ?ματο?" που θα χρησιμοποιο?σε δεκαδικ? συμβολισμ? αντ? για ον?ματα χρωμ?των που θεωρο?σε παραπλανητικ? ^[9] . ?ρχισε για πρ?τη φορ? να εργ?ζεται για το σ?στημα το 1898 και το δημοσ?ευσε σε πλ?ρη μορφ? στο A Color Notation το 1905.

Η αρχικ? ενσωμ?τωση του συστ?ματο? (?τλα? του 1905) ε?χε κ?ποιε? ελλε?ψει? ω? φυσικ? αναπαρ?σταση του θεωρητικο? συστ?ματο?. Οι ελλε?ψει? βελτι?θηκαν σημαντικ? στο Munsell Book of Color του 1929 και μ?σω μια? εκτεταμ?νη? σειρ?? πειραμ?των που πραγματοποι?θηκαν απ? την Optical Society of America στη δεκαετ?α του 1940 με αποτ?λεσμα να ενσωματωθο?ν ν?οι ορισμο? στο σ?γχρονο Munsell Book of Color . Αν και ?χουν επινοηθε? αρκετ?? αντικαταστ?σει? για το σ?στημα Μ?νσελ, βασιζ?μενε? στι? θεμελι?δει? ιδ?ε? του Μ?νσελ ?συμπεριλαμβανομ?νη? τη? Optical Society of America's Uniform Color Scales και τη? International Commission on Illumination ’s CIELAB ( L*a*b* ) και των ?γχρωμων μοντ?λων CIECAM02- το σ?στημα Munsell εξακολουθε? να χρησιμοποιε?ται ευρ?ω?, μεταξ? ?λλων, απ? το ANSI για τον ορισμ? των χρωμ?των δ?ρματο? και μαλλι?ν στην ιατροδικαστικ? παθολογ?α, το USGS για την αντιστο?χιση χρωμ?των εδ?φου? , στην προσθετικ? κατ? την επιλογ? αποχρ?σεων για οδοντικ?? αποκαταστ?σει? και τι? ζυθοποι?ε? για τα χρ?ματα τη? μπ?ρα? ^{[10] [11] [a]} .

Το αρχικ? χρωματολ?γιο Μ?νσελ παραμ?νει χρ?σιμο για τη σ?γκριση υπολογιστικ?ν μοντ?λων σχετικ?ν με την ανθρ?πινη ?ραση ^[12] .

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Cleland, Thomas M. (1921). A practical description of the Munsell color system, with suggestions for its use . Boston: Munsell Color Company.   One of the first books about the Munsell color system, explaining the intuition behind its three dimensions, and suggesting possible uses of the system in picking color combinations. An edited version can be found at http://www.applepainter.com/ .
• Kuehni, Rolf G. (February 2002). ≪The early development of the Munsell system≫. Color Research and Application 27 (1): 20?27. doi : 10.1002/col.10002 .   A description of color systems leading up to Munsell's, and a biographical explanation of Munsell's changing ideas about color and development of his color solid, leading up to the publication of A Color Notation in 1905.
• Landa, Edward R.; Fairchild, Mark D. (September?October 2005). ≪Charting Color from the Eye of the Beholder≫ . American Scientist 93 (5): 436?443. doi : 10.1511/2005.5.436 . http://code.ucsd.edu/~pcosman/AmSciColor.pdf .   An introductory explanation of the development and influence of the Munsell system.
• MacEvoy, Bruce (1 Αυγο?στου 2005). ≪Modern Color Models ? Munsell Color System≫ . Color Vision . Ανακτ?θηκε στι? 16 Απριλ?ου 2007 .   A concise introduction to the Munsell color system, on a web page which also discusses several other color systems, putting the Munsell system in its historical context.
• Munsell, Albert H. (1905). A Color Notation . Boston: G. H. Ellis Co.   Munsell's original description of his system. A Color Notation was published before he had established the irregular shape of a perceptual color solid, so it describes colors positioned in a sphere.
• Munsell, Albert H. (January 1912). ≪A Pigment Color System and Notation≫ . The American Journal of Psychology 23 (2): 236?244. doi : 10.2307/1412843 . https://books.google.com/books?id=FdQLAAAAIAAJ&pg=PA236 .   Munsell's description of his color system, from a lecture to the American Psychological Association.
• Nickerson, Dorothy (1976). ≪History of the Munsell color system, company, and foundation≫ . Color Research and Application 1 (1): 7?10 . http://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/jissue/114188682 .   ^{[ νεκρ?? σ?νδεσμο? ]}

Σημει?σει? παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Γενικ?? πληροφορ?ε?:

• Munsell.com , the homepage of Munsell Color, a subdivision of X-Rite , current owners of the Munsell Color Company .
  • Munsell page at the X-Rite website.
• ApplePainter.com , a site explaining the Munsell color chart, including an edited version of Cleland's book, A practical description of the Munsell color system .
• An explanation of the Munsell system at Adobe.com. Retrieved 13 August 2003
• A brief explanation at the site of the Japanese company Dainichiseika Color & Chemicals, including a nice diagram of the Munsell color solid.

Δεδομ?να:

• Munsell Color Science Laboratory at the Rochester Institute of Technology , an academic laboratory dedicated to color science, endowed by the Munsell Foundation.
  • Munsell renotation data in plain text format (from the 1940s Optical Society of America renotations). CIE xyY original and sRGB and CIELAB conversions provided.
• The Munsell and Kubelka-Munk Toolbox by Paul Centore , with a radial interpolation algorithm described in Centore 2012.
• munsellinterpol , R language package for interpolating between Munsell renotation samples; spline interpolation.
• Munsell Color Palette , an online Munsell color palette and Munsell-to- sRGB converter; crude linear interpolation in sRGB space.
• A flash-based Munsell Palette color-picker from web-design firm Triplecode (based on a version originally created at the MIT Media Lab ).
• LOGitEASY Munsell Color Calculator , which converts Munsell colors to a specialized soil-color notation (registration required)

?λλα εργαλε?α:

• ToyPalette απ? τη Loo & Cox, μια διαδικτυακ? εφαρμογ? για τη δημιουργ?α παλετ?ν χρωμ?των απ? εικ?νε?. Χρωματικ? αν?λυση Munsell ψηφιακ?? εικ?να?.