Χρονικ? του Σαν Χου?ν ντε λα Π?νια

Γλ?σσα	Μεσαιωνικ? Λατινικ?
Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να ( π   ?   σ   ?   ε )

Το Χρονικ? του Σαν Χου?ν ντε λα Π?νια ( ισπανικ? : Cronica de San Juan de la Pena ? Cronica pinatense ) ε?ναι ?να μεσαιωνικ? ιστοριογραφικ? χρονικ?, γραμμ?νο με πρωτοβουλ?α του βασιλι? Π?τρου Δ´ τη? Αραγων?α? , το οπο?ο καλ?πτει την ιστορ?α του βασιλε?ου τη? Αραγων?α? απ? τι? ρ?ζε? του ω? κομητε?α και αργ?τερα ω? Στ?μμα , μ?χρι το θ?νατο του Αλφ?νσου Δ´ (το 1336 ).  Στο προσχ?διο του, κατ? το 1342, ?ταν γραμμ?νο στα λατινικ? απ? τον βασιλικ? γραφι? Tomas de Canellas, επεκτε?νοντα? κ?ποια προηγο?μενα μοναστηριακ? χρονικ? των βασιλι?δων τη? Αραγων?α? και τη? Ναβ?ρρα? . ^[1]

Το κε?μενο μα? ?ρχεται σε τρ?α χειρ?γραφα. Δ?ο απ? αυτ? βρ?σκονται στην Βιβλιοθ?κη του Εσκορι?λ . Το πρ?το (με την σ?μανση L-II.13) ε?ναι απ? τα τ?λη του 14ου αι?να . Υπ?ρχει ?να ?λλο απ? το 1470 (σ?μανση. N-I-13) που ενσωματ?νει προσθ?κε? του Martin de Larraya του 16ου αι?να . Το τελευτα?ο, διαθ?σιμο σε ψηφιακ? ?κδοση, χρονολογε?ται απ? τον 16ο αι?να και βρ?σκεται στην Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Μαδρ?τη? (κα. 2078).

Περιεχ?μενο και δομ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Χρονικ? του Σαν Χου?ν ντε λα Π?νια , ε?ναι μια γενικ? ιστορ?α, γραμμ?νη απ? την ?ποψη των βασιλε?ων και των κομητει?ν του Στ?μματο? τη? Αραγων?α? και δε?χνει μια παρ?μοια προσ?γγιση με αυτ? των ?ργων τη? μεσαιωνικ?? ισπανο-λατινικ?? ιστοριογραφ?α? του Αλφ?νσου Ι´ . Ω? εκ το?του, το ?ργο αρχ?ζει με την μυθικ? πρ?τη απο?κηση τη? ιβηρικ?? χερσον?σου μ?σω του απ?πλου του Θοβ?λ , η οπο?α θεωρε?ται η προ?λευση τη? γενεαλογ?α? των Ιβ?ρων . Στη συν?χεια, πραγματε?εται την ιστορ?α των βησιγ?τθων βασιλι?δων , και την απ?λεια του βασιλε?ου του? την εποχ? του βασιλι? Ροντρ?γκο με την κατ?κτηση του απ? του? Σαρακηνο?? . Αυτ? το πρ?το μ?ρο? καταλαμβ?νει τα κεφ?λαια I ?ω? IV και θεωρε?ται, σ?μφωνα με το ?διο Χρονικ? , απ? τα πιο εκτεν? χρονικ? τη? Καστ?λη?: "segunt que las coronicas dizen mas largament, las de Castiella", στα οπο?α περιλαμβ?νονται εκτ?? απ? αυτ? του Αλφ?νσου, το De rebus Hispaniae του Ροντρ?γκο Χιμ?νεθ ντε Ρ?δα και το Chronicon mundi του Lucas de Tuy .

Το κεφ?λαιο V ε?ναι αφιερωμ?νο στην καταγραφ? τη? ?δρυση? τη? Μον?? του Σαν Χου?ν ντε λα Π?νια , και παρ?χει πολ? σημαντικ? στοιχε?α για την ιστορ?α των απαρχ?ν τη? μον?? και του βασιλε?ου τη? Αραγων?α? . Απ? το σημε?ο αυτ?, το κε?μενο ακολουθε? μερικ?? χαμ?νε? Καταγραφ?? του Σαν Χου?ν ντε λα Π?νια του 12ου αι?να (Lasheras, 2003, σελ. 101 και 103), που περι?χουν τη γενεαλογ?α των κομητ?ν τη? Αραγων?α? , των πρ?των βασιλι?δων τη? Ναβ?ρρα? και το διαχωρισμ? των δ?ο βασιλε?ων, με τον πρ?το βασιλι? τη? Αραγων?α? , τον Ραμ?ρο Α´ . ?λα αυτ? περιγρ?φονται μ?σα στα κεφ?λαια V και XVI.

Απ? το κεφ?λαιο XXI μα? εξιστορε? την ιστορ?α των βασιλι?δων Π?τρου Α´ και Αλφ?νσου Α´ η Μαχητ? με τι? αντ?στοιχε? κατακτ?σει? τη? Ου?σκα? και τη? Σαραγ?σα? , μ?χρι την διαθ?κη του τελευτα?ου, στην οπο?α κληροδ?τησε το Βασ?λειο στα στρατιωτικ? τ?γματα.

Τα κεφ?λαια XXII μ?χρι XXXII, και σ?μφωνα με το χρονικ? Gesta Comitum Barchinonensium , ε?ναι αφιερωμ?να στον ο?κο των κομητ?ν μ?χρι την δυναστικ? ?νωση μεταξ? του Ρα?μ?νδου Βερεγγ?ριου Δ? και τη? Πετρον?λα? .

Τ?λο?, τα κεφ?λαια XXXIII μ?χρι το XXXIX αφορο?ν τα γεγον?τα του Στ?μματο? τη? Αραγων?α? απ? τον Αλφ?νσο Β´ μ?χρι το θ?νατο του Αλφ?νσου Δ´ το 1336 , γεγον?? με το οπο?ο τελει?νει το Χρονικ? .

Εκδ?σει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Υπ?ρχουν τρει? εκδ?σει? του Χρονικο? . Η πρ?τη ε?ναι γραμμ?νη στα λατινικ? και χρονολογε?ται πριν απ? το 1359 . ?ταν γραμμ?νη ακολουθ?ντα? ?να προηγο?μενο χρονικ?, και στην οπο?α ο Tomas de Canellas, ?να? γραμματ?α? του βασιλι? Π?τρου Δ´ του Τελετουργικο?, πρ?σθεσε τη μετ?πειτα ιστορ?α τη? ?νωση? τη? Αραγων?α? με την Καταλων?α . Το ?ργο συνθ?τει την ιστορ?α ω? το επ?σημο χρονικ? τη? βασιλικ?? δυναστε?α?. Απ? αυτ? τη λατινικ? ?κδοση προ?ρχεται μια ?λλη ?κδοση στα μεσαιωνικ? αραγωνικ? ^[2] και ?λλη μ?α στα καταλανικ? , και οι δ?ο χρονολογο?νται μεταξ? των ετ?ν 1369 και 1372 . Η αραγωνικ? ?κδοση δημοσιε?τηκε το 1876 απ? τον Tomas Ximenez Embun σε μια κριτικ? ?κδοση . ^[3] Το 1961 ο ιστορικ?? Antonio Ubieto επεξεργ?στηκε κριτικ? τη λατινικ? ?κδοση ^[4] και ο Amadeu J. Soberanas την καταλανικ?. ^[5] Ο Carmen Orcastegui δημοσ?ευσε το 1986 μια ν?α κριτικ? ?κδοση του κειμ?νου στα αραγωνικ?. ^[6]

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι πηγ?? του Χρονικο? του Σαν Χου?ν ντε λα Π?νια βρ?σκονται σε ?να παλι? χρονικ? τη? ομ?νυμη? μον?? , που περιε?χε τη χρονογραφ?α και θ?ματα γενεαλογικ?? φ?ση?, και παρ?χει πολ?τιμε? πληροφορ?ε? για του? παλιο?? κ?μητε? τη? Αραγων?α? και του? πρ?του? βασιλι?δε? τη? Παμπλ?να . Για τι? μεταγεν?στερε? ημερομην?ε?, μετ? απ? τη δυναστικ? ?νωση μεταξ? τη? Πετρον?λα? τη? Αραγων?α? και του Ρα?μ?νδου Βερεγγ?ριου Δ? τη? Βαρκελ?νη? , χρησιμοποιε?ται το Αραγωνικ? Χρονικ? των κρατ?ν τη? χερσον?σου   (ονομ?ζεται επ?ση? και Ναβ?ρρο-αραγωνικ? Χρονικ? του 1305 ), και το χρονικ? Gesta comitum Barchinonensium , εκτ?? απ? το σημαντικ? λατινικ? ?ργο του Ροντρ?γκο Χιμ?νεθ ντε Ρ?δα , De rebus Hispaniae , που αποτελε? με την σειρ? του κ?ρια πηγ? του χρονικο? Estoria de Espana του Αλφ?νσου Ι´ του Σοφο? .

Υπ?ρβαση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Θεωρε?ται ω? ?να απ? τα πιο σχετικ? κε?μενα με την ιστορ?α του Στ?μματο? τη? Αραγων?α? . Μεγ?λη σημασ?α ?χει το γεγον?? ?τι συλλ?γει πεζογραφ?ματα αφηγηματικ?ν τραγουδι?ν ηρωικ?ν πρ?ξεων ( Chansons de geste ), μεταξ? των οπο?ων ξεχωρ?ζει το Τραγο?δι τη? Καμπ?να? τη? Ου?σκα? (" Cantar de la campana de Huesca" , βλ. το ανακατασκευασμ?νο κε?μενο ). Ε?ναι επ?ση? ενδιαφ?ρον ω? πηγ? τεκμηρ?ωση? για πληροφορ?ε? που σχετ?ζονται με το μοναστ?ρι του Σαν Χου?ν ντε λα Π?νια .

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• PEREZ LASHERAS, Antonio, La literatura del reino de Aragon hasta el siglo XVI , Σαραγ?σα, Ibercaja-Institucion Fernando el Catolico (col. Biblioteca Aragonesa de Cultura), 2003, σελ. 103. ISBN 84-8324-149-8 .
• UBIETO ARTETA, Antonio, Historia de Aragon. Literatura medieval I , Σαραγ?σα, Anubar, 1982. ISBN 84-7013-186-9 .
• XIMENEZ DE EMBUN, Tomas, ≪Estudio preliminar≫ a su ed. de la [Cronica de San Juan de la Pena] , Σαραγ?σα, Imprenta del Hospicio, 1876. pp. V-XXI. Edicion en la version aragonesa y latina .

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα Wikimedia Commons ?χουν πολυμ?σα σχετικ? με το θ?μα    Χρονικ? του Σαν Χου?ν ντε λα Π?νια

• Tomas Ximenez de Embun (εκδ. lit.), Cronica de San Juan de la Pena (αραγωνικ? ?κδοση), Σαραγ?σα, Imprenta del Hospicio, 1876. Απ? τον ?διο εκδ?τη η λατινικ? ?κδοση .
• Carmen Orcastegui Gros (εκδ. lit.), Cronica de San Juan de la Pena (αραγωνικ? ?κδοση) , στο Cuadernos de Historia Jeronimo Zurita, 51-52 , Σαραγ?σα, ?δρυμα ≪Fernando el Catolico≫, 1985, σελ. 419-569.
• Ψηφιακ? επαν?κδοση του Χειρ?γραφου 2078 τη? Εθνικ?? Βιβλιοθ?κη? τη? Ισπαν?α?: Χρονικ? του Σαν Χου?ν ντε λα Π?νια στην αραγωνικ? ?κδοση. Αρχειοθετ?θηκε 2007-10-12 στο Wayback Machine .
• Cronica Pinatense (Voz de la Gran Enciclopedia Aragonesa ) Αρχειοθετ?θηκε 2007-09-27 στο Wayback Machine .
• En defensa del Olivar de Chamartin: Sobre la historiografia catalana y de la Corona de Aragon: El caso de la mal llamada cronica de San Juan de la Pena .