Ο Χαφιζουλ?χ Αμ?ν ( παστο? / νταρ? : ???? ???? ???? ‬, 1 Αυγο?στου 1929 ? 27 Δεκεμβρ?ου 1979 ) ?ταν Αφγαν?? κομμουνιστ?? πολιτικ?? κατ? τη δι?ρκεια του Ψυχρο? Πολ?μου . Ο Αμ?ν γενν?θηκε στο Παγκμ?ν και σπο?δασε στο Πανεπιστ?μιο τη? Καμπο?λ . Μετ? το π?ρα? των σπουδ?ν του ξεκ?νησε σταδιοδρομ?α ω? εκπαιδευτικ??. Μετ? απ? λ?γα χρ?νια σε αυτ? το επ?γγελμα, π?γε στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? για να συνεχ?σει τι? σπουδ?? του. Επισκ?φθηκε τι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? για δε?τερη φορ? πριν μετακομ?σει μ?νιμα στο Αφγανιστ?ν ξεκιν?ντα? παρ?λληλα τη σταδιοδρομ?α του στη ριζοσπαστικ? πολιτικ?. Υπ?ρξε υποψ?φιο? στι? κοινοβουλευτικ?? εκλογ?? του 1965 , αλλ? απ?τυχε να εκλεγε?. Ο Αμ?ν ?ταν το μοναδικ? μ?λο? του κ?μματο? Χαλκ που εξελ?γη στο κοινοβο?λιο στι? κοινοβουλευτικ?? εκλογ?? του 1969 , βελτι?νοντα? ?τσι τη θ?ση του στο κ?μμα. ?ταν ?να? απ? του? κορυφα?ου? διοργανωτ?? τη? εξ?γερση? του Σαο?ρ που αν?τρεψε την κυβ?ρνηση του Μοχ?μεντ Νταο?ντ Χαν .

Η σ?ντομη προεδρ?α του Αμ?ν χαρακτηρ?στηκε απ? αντιπαραθ?σει? απ? την αρχ? μ?χρι το τ?λο? τη?. ?ρθε στην εξουσ?α εκθρον?ζοντα? τον προκ?τοχ? του Νουρ Μουχαμ?ντ Ταρακ? και αργ?τερα δι?ταξε τον θ?νατ? του. Ο Αμ?ν προσπ?θησε να κερδ?σει τη στ?ριξη απ? εκε?νου? που εξεγ?ρθηκαν κατ? του κομμουνιστικο? καθεστ?το? που ε?χε ξεκιν?σει υπ? τον Ταρακ?, αλλ? η κυβ?ρνησ? του δεν μπ?ρεσε να λ?σει αυτ? το πρ?βλημα. ^[3] Πολλο? Αφγανο? θε?ρησαν τον Αμ?ν υπε?θυνο για τα σκληρ?τερα μ?τρα του καθεστ?το? ^[4] ?πω? η διαταγ? για χιλι?δε? εκτελ?σει?. ^[5] Η Σοβιετικ? ?νωση , η οπο?α ?ταν δυσαρεστημ?νη απ? τον Αμ?ν και ισχυρ?στηκε επ?ση? ?τι θα μπορο?σε να ε?ναι πρ?κτορα? τη? CIA , παρεν?βη στο Αφγανιστ?ν , επικαλο?μενη την Εικοσαετ? Συνθ?κη Φιλ?α? μεταξ? του Αφγανιστ?ν και τη? Σοβιετικ?? ?νωση?. Ο Αμ?ν δολοφον?θηκε απ? του? Σοβιετικο?? στι? 27 Δεκεμβρ?ου 1979, στο πλα?σιο τη? επιχε?ρηση? Καταιγ?δα-333 , ?χοντα? διακυβερν?σει για λ?γο περισσ?τερο απ? τρει? μ?νε?.

Πρ?τα χρ?νια και σταδιοδρομ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Χαφιζουλ?χ Αμ?ν γενν?θηκε απ? οικογ?νεια Γκιλτζ? Παστο?ν στο Παγκμ?ν ^[6] την 1η Αυγο?στου 1929. ^[7] Ο πατ?ρα? του, δημ?σιο? υπ?λληλο?, π?θανε ?ταν ?ταν ακ?μα πολ? ν?ο?. Χ?ρη στον αδελφ? του Αμπντουλ?χ, δ?σκαλο σε δημοτικ? σχολε?ο, ο Αμ?ν ?ταν σε θ?ση να παρακολουθ?σει τ?σο το δημοτικ? ?σο και το γυμν?σιο , γεγον?? που με τη σειρ? του επ?τρεψε να εγγραφε? στο Πανεπιστ?μιο τη? Καμπο?λ . Αφο? σπο?δασε μαθηματικ? εκε?, αποφο?τησε επ?ση? απ? το Παιδαγωγικ? Κολλ?γιο Νταρο?λ Μουαλιμ?ν στην Καμπο?λ και ?γινε δ?σκαλο?. Ο Αμ?ν αργ?τερα ?γινε αντιπρ?εδρο? τη? σχολ?? αυτ?? και στη συν?χεια διευθυντ?? του εγνωσμ?νου κ?ρου? Γυμνασ?ου Αβεσιν? και το 1957 ?φυγε απ? το Αφγανιστ?ν για το Πανεπιστ?μιο Κολο?μπια στη Ν?α Υ?ρκη , ?που απ?κτησε μεταπτυχιακ? δ?πλωμα στην εκπα?δευση. ^[6] Ο Αμ?ν βρισκ?ταν σε αυτ? το πανεπιστ?μιο ?ταν προσελκ?στηκε απ? τον μαρξισμ? , και το 1958 ?γινε μ?λο? του Σοσιαλιστικο? Προοδευτικο? Συλλ?γου του Πανεπιστημ?ου. ^[8] ?ταν επ?στρεψε στο Αφγανιστ?ν, ο Αμ?ν ?γινε καθηγητ?? στο Πανεπιστ?μιο τη? Καμπο?λ και αργ?τερα, για δε?τερη φορ?, διευθυντ?? του γυμνασ?ου Αβεσιν?. ^[9] Κατ? τη δι?ρκεια αυτ?? τη? περι?δου, ο Αμ?ν γν?ρισε τον κομμουνιστ? Νουρ Μουχαμ?ντ Ταρακ? . Περ?που αυτ?ν την περ?οδο, ο Αμ?ν παραιτ?θηκε απ? τη θ?ση του ω? επικεφαλ?? του Γυμνασ?ου Αβεσιν? προκειμ?νου να γ?νει διευθυντ?? του Κολεγ?ου Νταρο?λ Μουαλιμ?ν. ^[10]

Υποστηρ?ζεται ?τι ο Αμ?ν ασπ?στηκε τον ριζοσπαστισμ? κατ? τη δι?ρκεια τη? δε?τερη? παραμον?? του στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? το 1962, ?ταν εγγρ?φηκε σε μια ομ?δα εργασ?α?-μελ?τη? στο Πανεπιστ?μιο του Ουισκ?νσιν . Ο Αμ?ν παρακολο?θησε το διδακτορικ? πρ?γραμμα τη? Παιδαγωγικ?? Σχολ?? του Κολο?μπια , αλλ? ?ρχισε να παραμελε? τι? σπουδ?? του για χ?ρη τη? πολιτικ??. Το 1963 ?γινε επικεφαλ?? του σωματε?ου των Αφγαν?ν φοιτητ?ν στη σχολ?. ?ταν επ?στρεψε στο Αφγανιστ?ν στα μ?σα τη? δεκαετ?α? του 1960, η πτ?ση του πετο?σε στο Αφγανιστ?ν μ?σω Μ?σχα?. Εκε?, ο Αμ?ν συναντ?θηκε με τον Αφγαν? πρ?σβη στη Σοβιετικ? ?νωση, τον παλι? του φ?λο Αλ? Αχμ?ντ Ποπ?λ, πρ?ην υπουργ? Παιδε?α? του Αφγανιστ?ν. Κατ? τη δι?ρκεια τη? σ?ντομη? παραμον?? του, ο Αμ?ν ριζοσπαστικοποι?θηκε ακ?μη περισσ?τερο. ^[10] Μερικο? ?νθρωποι, ο Ναμπ? Μισντ?κ, για παρ?δειγμα, δεν γν?ριζαν ?τι ταξ?δευε μ?σω Μ?σχα?, αλλ? μ?λλον μ?σω Δυτικ?? Γερμαν?α? και Λιβ?νου . ^[8] Μ?χρι τη στιγμ? που επ?στρεψε στο Αφγανιστ?ν, το κομμουνιστικ? Λα?κ? Δημοκρατικ? Κ?μμα του Αφγανιστ?ν ε?χε ?δη διοργαν?σει το ιδρυτικ? του συν?δριο, το οπο?ο ?λαβε χ?ρα το 1965. Ο Αμ?ν υπ?ρξε υποψ?φιο? του κ?μματο? στι? κοινοβουλευτικ?? εκλογ?? του 1965 και ?χασε την ?δρα για περ?που 50 ψ?φου?. ^[10]

Το 1966, ?ταν η Κεντρικ? Επιτροπ? του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? του Αφγανιστ?ν απ?κτησε ν?α μ?λη, ο Αμ?ν εξελ?γη ω? μ?λο? χωρ?? δικα?ωμα ψ?φου και την ?νοιξη του 1967 απ?κτησε την πλ?ρη συμμετοχ?. Η θ?ση του Αμ?ν στη συνιστ?σα Χαλκ του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? βελτι?θηκε ?ταν υπ?ρξε ο μ?νο? εκλεγμ?νο? τη? στο κοινοβο?λιο στι? κοινοβουλευτικ?? εκλογ?? του 1969 . ^[10] ?ταν το Λα?κ? Δημοκρατικ? Κ?μμα του Αφγανιστ?ν διαχωρ?στηκε στι? δ?ο συνιστ?σε? του το 1967, (Χαλκ με επικεφαλ?? τον Νουρ και Παρτσ?μ με επικεφαλ?? τον Μπαμπρ?κ Καρμ?λ ), ο Αμ?ν εντ?χθηκε στο Χαλκ. Ω? μ?λο? του κοινοβουλ?ου, ο Αμ?ν προσπ?θησε να κερδ?σει την υποστ?ριξη των Παστο?ν στι? ?νοπλε? δυν?μει?. ^[11] Σ?μφωνα με μια βιογραφ?α του Αμ?ν, χρησιμοπο?ησε τη θ?ση του ω? βουλευτ? για την καταπολ?μηση του ιμπεριαλισμο? , τη? φεουδαρχ?α? και των αντιδραστικ?ν τ?σεων και πολ?μησε εναντ?ον του ≪σ?πιου≫ καθεστ?το?, τη? μοναρχ?α? . Ο ?διο? ο Αμ?ν δ?λωσε ?τι χρησιμοπο?ησε τη συμμετοχ? του στο κοινοβο?λιο για να συνεχ?σει τον ταξικ? αγ?να εν?ντια στην αστικ? τ?ξη . ^[12] Οι σχ?σει? μεταξ? των μελ?ν του Χαλκ και αυτ?ν του Παρτσ?μ επιδειν?θηκαν κατ? τη δι?ρκεια αυτ?? τη? περι?δου. Ο Αμ?ν, ο μ?νο? βουλευτ?? του Χαλκ και ο Μπαμπρ?κ Καρμ?λ , ο μ?νο? βουλευτ?? του Παρτσ?μ, δεν συνεργ?στηκαν μεταξ? του?. Ο Αμ?ν αργ?τερα, κατ? τη δι?ρκεια τη? σ?ντομη? διακυβ?ρνησ?? του, αν?φερε αυτ? τα γεγον?τα με πικρ?α. ^[13] Μετ? τη σ?λληψη των συναδ?λφων του μελ?ν του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο?, Ντασταγκ?ρ Παντζσερ? και Σαλ?χ Μοχαμ?ντ Ζεαρ? το 1969, ο Αμ?ν ?γινε ?να απ? τα κορυφα?α μ?λη του κ?μματο? ^[14] και συν?χισε να ε?ναι κ?ριο μ?λο? του κ?μματο? τη στιγμ? τη? απελευθ?ρωσ?? του? το 1973. ^[15]

Η εποχ? του Νταο?ντ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Απ? το 1973 μ?χρι την ενοπο?ηση του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? του Αφγανιστ?ν το 1977, ο Αμ?ν ?ταν δε?τερο? μ?νο μετ? τον Ταρακ? στη συνιστ?σα Χαλκ. ?ταν το Λα?κ? Δημοκρατικ? Κ?μμα κατ?λαβε την εξουσ?α στο Αφγανιστ?ν, η σχ?ση του? αναφ?ρεται ω? μαθητ?? (Αμ?ν) που ακολουθε? τον μ?ντορ? του (Ταρακ?). Αυτ? η επ?σημη απεικ?νιση τη? κατ?σταση? ?ταν παραπλανητικ?. Η σχ?ση του? ?ταν περισσ?τερο προσανατολισμ?νη στην εργασ?α. Ο Ταρακ? χρειαζ?ταν τα ≪τακτικ? και στρατηγικ? ταλ?ντα≫ του Αμ?ν. Τα κ?νητρα του Αμ?ν ε?ναι πιο αβ?βαια, αλλ? πιστε?εται ?τι συνεργ?στηκε με τον Ταρακ? για να προστατε?σει τη δικ? του θ?ση. Ο Αμ?ν ε?χε αποκτ?σει πολλο?? εχθρο?? κατ? τη δι?ρκεια τη? σταδιοδρομ?α? του, με τον πιο αξιοσημε?ωτο να ε?ναι ο Καρμ?λ. Σ?μφωνα με την επ?σημη εκδοχ? των γεγον?των, ο Ταρακ? προστ?τευσε τον Αμ?ν απ? μ?λη του κ?μματο? ? ?λλου? που ?θελαν να βλ?ψουν το Λα?κ? Δημοκρατικ? Κ?μμα του Αφγανιστ?ν και τη χ?ρα. ^[16]

?ταν ο Μοχ?μεντ Νταο?ντ Χαν απομ?κρυνε τη μοναρχ?α και καθι?ρωσε τη Δημοκρατ?α του Αφγανιστ?ν , η συνιστ?σα Χαλκ προσ?φερε την υποστ?ριξ? τη? στο ν?ο καθεστ?? ε?ν καθιερων?ταν ?να Εθνικ? Μ?τωπο το οπο?ο πιθαν?τατα θα περιελ?μβανε την ?δια. Το Παρτσ?μ ε?χε ?δη συμμαχ?σει με τον Νταο?ντ στην αρχ? του καθεστ?το? του και ο Καρμ?λ ζ?τησε τη δι?λυση τη? συνιστ?σα? Χαλκ. Η ?κκληση του Καρμ?λ για δι?λυση του Χαλκ μ?νο δυσχ?ρανε τι? σχ?σει? μεταξ? των δ?ο συνιστωσ?ν. ^[17] Ωστ?σο, οι Ταρακ? και Αμ?ν ?ταν τυχερο?. Η συμμαχ?α του Καρμ?λ στην πραγματικ?τητα ?βλαψε τη θ?ση του Παρτσ?μ στην πολιτικ?. Μερικο? κομμουνιστ?? στι? ?νοπλε? δυν?μει? απογοητε?τηκαν απ? την κυβ?ρνηση του Νταο?ντ και στρ?φηκαν προ? το Χαλκ λ?γω τη? προφανο?? ανεξαρτησ?α? του. Η συμμαχ?α του Παρτσ?μ με την κυβ?ρνηση του Νταο?ντ οδ?γησε ?μμεσα στο πραξικ?πημα του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? υπ? την καθοδ?γηση του Χαλκ το 1978, που γενικ? αναφ?ρεται ω? Εξ?γερση του Σαο?ρ . Απ? το 1973 μ?χρι το πραξικ?πημα του 1978, ο Αμ?ν ?ταν υπε?θυνο? για την οργ?νωση του κ?μματο? στι? ?νοπλε? δυν?μει? του Αφγανιστ?ν. ^[18] Σ?μφωνα με την επ?σημη εκδοχ?, ο Αμ?ν ≪συναντο?σε πατρι?τε? αξιωματικο?? μ?ρα ? ν?χτα, στην ?ρημο ? στα βουν?, στα χωρ?φια ? στα δ?ση, φωτ?ζοντ?? του? με β?ση τι? αρχ?? τη? ιδεολογ?α? τη? εργατικ?? τ?ξη? ≫. Η επιτυχ?α του Αμ?ν στην εκπα?δευση των αξιωματικ?ν ?γκειται στο γεγον?? ?τι ο Νταο?ντ ≪πρ?δωσε την αριστερ?≫ σ?ντομα αφ?του αν?λθε στην εξουσ?α. ^[19] ?ταν ο Αμ?ν ?ρχισε να στρατολογε? αξιωματικο?? για το Λα?κ? Δημοκρατικ? Κ?μμα, δεν ?ταν δ?σκολο γι' αυτ?ν να βρει δυσαρεστημ?νου? στρατιωτικο??. Εν τω μεταξ?, οι σχ?σει? μεταξ? του Παρτσ?μ και του Χαλκ επιδειν?θηκαν. Το 1973 φημολογ?θηκε ?τι ο στρατηγ?? Ζι? Μοχαμαντζ?ι , επικεφαλ?? τη? Δημοκρατικ?? Φρουρ?? και μ?λο? του Παρτσ?μ, σχεδ?αζε να δολοφον?σει ολ?κληρη την ηγεσ?α του Χαλκ. Το σχ?διο, αν ε?ναι αληθ??, απ?τυχε επειδ? τα μ?λη του Χαλκ ενημερ?θηκαν γι' αυτ?. ^[20]

Η απ?πειρα δολοφον?α? αποδε?χτηκε περαιτ?ρω επ?θεση στι? σχ?σει? μεταξ? του Παρτσ?μ και του Χαλκ. Τα μ?λη του Παρτσ?μ αρνο?νται ?τι σκ?πευαν να δολοφον?σουν την ηγεσ?α του Χαλκ, αλλ? η ιστορικ?? Μπ?βερλι Μ?ιλ υποστηρ?ζει ?τι οι επακ?λουθε? δραστηρι?τητε? του Καρμ?λ ενισχ?ουν την εκδοχ? του Χαλκ για τα γεγον?τα. Λ?γω τη? απ?πειρα? δολοφον?α? εκ μ?ρου? του Παρτσ?μ, ο Αμ?ν π?εσε το Χαλκ να καταλ?βει την εξουσ?α το 1976 μετ? την εκθρ?νιση του Νταο?ντ. ^[20] Η πλειοψηφ?α τη? ηγεσ?α? του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? καταψ?φισε μια τ?τοια κ?νηση. ^[21] Το επ?μενο ?το?, το 1977, τα μ?λη του Παρτσ?μ και του Χαλκ ?ρθαν επισ?μω? σε συμφων?α και το Λα?κ? Δημοκρατικ? Κ?μμα ενοποι?θηκε. Οι δ?ο συνιστ?σε?, οι οπο?ε? ε?χαν διαφορετικο?? γενικο?? γραμματε??, πολιτικ? γραφε?α, κεντρικ?? επιτροπ?? και ?λλε? οργανωτικ?? δομ??, ενοποι?θηκαν επισ?μω? το καλοκα?ρι του 1977. ^[22] ?να? λ?γο? ενοπο?ηση? ?ταν ?τι το διεθν?? κομμουνιστικ? κ?νημα, εκπροσωπο?μενο απ? το Κομμουνιστικ? Κ?μμα τη? Ινδ?α? , το Ιρακιν? Κομμουνιστικ? Κ?μμα και το Κομμουνιστικ? Κ?μμα τη? Αυστραλ?α? , ζ?τησαν την ενοπο?ηση των κομμ?των. ^[23]

Εξ?γερση του Σαο?ρ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? 18 Απριλ?ου 1978 σκοτ?θηκε ο Μιρ Ακμπ?ρ Χα?μπ?ρ , ο επικεφαλ?? ιδεολ?γο? τη? συνιστ?σα? Παρτσ?μ. Θεωρο?νταν κοιν?? ?τι δολοφον?θηκε απ? την κυβ?ρνηση του Νταο?ντ. Η δολοφον?α του Χα?μπ?ρ ξεκ?νησε μια σειρ? γεγον?των που οδ?γησαν στην αν?ληψη ισχ?ο? απ? το Λα?κ? Δημοκρατικ? Κ?μμα του Αφγανιστ?ν ?ντεκα ημ?ρε? αργ?τερα, στι? 27 Απριλ?ου. ^[24] Ο δολοφ?νο? δε συνελ?φθη ποτ?, αλλ? η Αναχ?τα Ρατεμπζ?ντ , μ?λο? του Παρτσ?μ, θεωρο?σε ?τι ο Αμ?ν δι?ταξε τη δολοφον?α. ^[20] Η κηδε?α του Χα?μπ?ρ εξελ?χθηκε σε μια μεγ?λη αντικυβερνητικ? διαδ?λωση. Ο Νταο?ντ, ο οπο?ο? δεν καταν?ησε τη σημασ?α των γεγον?των, πραγματοπο?ησε μαζικ?? συλλ?ψει? μελ?ν του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? του Αφγανιστ?ν επτ? ημ?ρε? μετ? την κηδε?α του Χα?μπ?ρ. Ο Αμ?ν, ο οπο?ο? διοργ?νωσε τη μετ?πειτα εξ?γερση κατ? του Νταο?ντ, ?ταν ?να απ? τα τελευτα?α μ?λη τη? Κεντρικ?? Επιτροπ?? του κ?μματο? που συνελ?φθησαν απ? τι? αρχ??. Η καθυστερημ?νη σ?λληψ? του μπορε? να θεωρηθε? ω? απ?δειξη τη? ?λλειψη? πληροφορι?ν του καθεστ?το?. Ο Αμ?ν ?ταν ο κορυφα?ο? διοργανωτ?? εξεγ?ρσεων του κ?μματο?. Η ?λλειψη ενημ?ρωση? τη? κυβ?ρνηση? αποδεικν?εται απ? τη σ?λληψη του Ταρακ? ? η σ?λληψη του Ταρακ? ?ταν το προκαθορισμ?νο μ?νυμα για την ?ναρξη τη? εξ?γερση?. ^[24] ?ταν ο Αμ?ν ενημερ?θηκε για τη σ?λληψη του Ταρακ?, δι?ταξε την ?ναρξη τη? εξ?γερση? στι? 9 π.μ. τη? 27η? Απριλ?ου. Ο Αμ?ν, σε αντ?θεση με τον Ταρακ?, δε φυλακ?στηκε, αλλ? βρισκ?ταν σε κατ' ο?κον περιορισμ? . Ο γιο? του, Αμπντο?ρ Ραχμ?ν, εξακολουθο?σε να κυκλοφορε? ελε?θερο?. Η εξ?γερση ?ταν επιτυχημ?νη, χ?ρη στη συντριπτικ? υποστ?ριξη του αφγανικο? στρατο?. Για παρ?δειγμα, υποστηρ?χθηκε απ? τον υπουργ? ?μυνα? Γκουλ?μ Χα?ντ?ρ Ρασουλ? , τον Ασλ?μ Βαταντζ?ρ διοικητ? των χερσα?ων δυν?μεων, και τον Αρχηγ? του Επιτελε?ου τη? Πολεμικ?? Αεροπορ?α? του Αφγανιστ?ν , Αμπντο?λ Καντ?ρ . ^[25]

Διακυβ?ρνηση του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? του Αφγανιστ?ν [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Δι?σπαση Χαλκ?Παρτσ?μ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μετ? την εξ?γερση του Σαο?ρ, ο Ταρακ? διορ?στηκε Επικεφαλ?? του Προεδρε?ου του Επαναστατικο? Συμβουλ?ου και Πρ?εδρο? του Υπουργικο? Συμβουλ?ου και διατ?ρησε τη θ?ση του ω? Γενικο? Γραμματ?α του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο?. Ο Ταρακ? σχημ?τισε αρχικ? μια κυβ?ρνηση, η οπο?α αποτελο?νταν τ?σο απ? μ?λη του Χαλκ ?σο και του Παρτσ?μ. ^[26] Ο Καρμ?λ ?γινε Αναπληρωτ?? Πρ?εδρο? του Επαναστατικο? Συμβουλ?ου ^[27] εν? ο Αμ?ν ?γινε Υπουργ?? Εξωτερικ?ν ^[26] και Αντιπρ?εδρο? τη? Κυβ?ρνηση? ^[28] και ο Μοχαμ?ντ Ασλ?μ Βαταντζ?ρ ?γινε Αναπληρωτ?? Πρωθυπουργ??. Τα δ?ο μ?λη του Παρτσ?μ Αμπντο?λ Καντ?ρ και Μοχαμ?ντ Ραφ? ?γιναν Υπουργ?? Εθνικ?? ?μυνα? και Υπουργ?? Δημοσ?ων ?ργων αντ?στοιχα. ^[29] Σ?μφωνα με τον ?ιντζελ Ρασαναγιαγκ?μ, ο διορισμ?? των Αμ?ν, Καρμ?λ και Βαταντζ?ρ ω? αντιπρο?δρων οδ?γησε στη δημιουργ?α τρι?ν υπουργικ?ν συμβουλ?ων. Τα μ?λη του Χαλκ ?ταν υπ?λογοι στον Αμ?ν, του Παρτσ?μ ?ταν υπ?λογοι στον Καρμ?λ και οι στρατιωτικο? αξιωματικο? (οι οπο?οι ?ταν μ?λη του Παρτσ?μ) ?ταν υπ?λογοι στον Βαταντζ?ρ. ^[30] Η πρ?τη σ?γκρουση μεταξ? των μελ?ν του Χαλκ και Παρτσαμ ?γινε ?ταν οι τα μ?λη του Χαλκ ?θελαν να κ?νουν μ?λη τη? Κεντρικ?? Επιτροπ?? του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? στρατιωτικο?? που συμμετε?χαν στην εξ?γερση του Σαο?ρ. Ο Αμ?ν, ο οπο?ο? ε?χε προηγουμ?νω? αντιταχθε? στο διορισμ? αξιωματικ?ν στην ηγεσ?α του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο?, ?λλαξε ?ποψη. Υποστ?ριζε πλ?ον την ?νοδο του στο κ?μμα. Το Πολιτικ? Γραφε?ο του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? ψ?φισε υπ?ρ τη? προσχ?ρηση? σε στρατιωτικο??. Οι νικητ?? (μ?λη του Χαλκ) απεικ?νισαν τα μ?λη του Παρτσ?μ ω? οπορτουνιστ??, υπονο?ντα? ?τι αυτο? κυριαρχο?σαν στο επαναστατικ? κ?μα, αλλ? στην πραγματικ?τητα δεν συμμετε?χαν στην επαν?σταση. Ο ?ρο? Παρτσ?μ ?ταν, σ?μφωνα με τον Ταρακ?, μια λ?ξη συν?νυμη με τον κομματισμ?. Τα λ?για αυτ? του Ταρακ? δυσχ?ραναν τι? σχ?σει? μεταξ? των συνιστωσ?ν. ^[31]

Στι? 27 Ιουν?ου 1978, τρει? μ?νε? μετ? την εξ?γερση, ο Αμ?ν κατ?φερε να ξεφ?γει απ? τα μ?λη του Παρτσ?μ σε συνεδρ?αση τη? Κεντρικ?? Επιτροπ??. ^[32] Στη συνεδρ?αση αποφασ?στηκε ?τι τα μ?λη του Χαλκ ε?χαν αποκλειστικ? δικαι?ματα να διατυπ?νουν και να αποφασ?ζουν πολιτικ?, η οπο?α ?φησε το Παρτσ?μ αδ?ναμο. Ο Καρμ?λ εξορ?στηκε, αλλ? μπ?ρεσε να δημιουργ?σει ?να δ?κτυο με του? υπ?λοιπου? απ? το Παρτσ?μ στην κυβ?ρνηση. ?να πραξικ?πημα για ανατροπ? του Αμ?ν σχεδι?στηκε για τον Σεπτ?μβριο. Τα κορυφα?α μ?λη του στο Αφγανιστ?ν ?ταν ο Καντ?ρ, υπουργ?? ?μυνα? και ο αρχηγ?? του Γενικο? Επιτελε?ου Σαχπο?ρ Αχμεντζ?ι . Το πραξικ?πημα σχεδι?στηκε για τι? 4 Σεπτεμβρ?ου, στη γιορτ? του Ιντ , επειδ? οι στρατι?τε? και οι αξιωματικο? θα ε?χαν ?δεια. Η συνωμοσ?α απ?τυχε ?ταν ο πρ?σβη? του Αφγανιστ?ν στην Ινδ?α αν?φερε στην ηγεσ?α του Αφγανιστ?ν το σχ?διο. Ξεκ?νησε μια εκκαθ?ριση και οι πρεσβευτ?? μ?λη του Παρτσ?μ ανακλ?θηκαν. Λ?γοι επ?στρεψαν, για παρ?δειγμα ο Καρμ?λ και ο Μοχαμ?ντ Νατζιμπουλ?χ και ?μειναν αμφ?τεροι στι? χ?ρε? του?. ^[33]

Δι?σπαση Αμ?ν?Ταρακ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο λα?? του Αφγανιστ?ν εξεγ?ρθηκε εν?ντια στην κυβ?ρνηση του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? ?ταν η κυβ?ρνηση εισ?γαγε δι?φορε? σοσιαλιστικ?? μεταρρυθμ?σει? , συμπεριλαμβανομ?νων μεταρρυθμ?σεων τη? γη? . Στι? αρχ?? του 1979, 25 απ? τι? 28 επαρχ?ε? του Αφγανιστ?ν δεν ?ταν ασφαλε?? λ?γω ?νοπλη? αντ?σταση? κατ? τη? κυβ?ρνηση?. Στι? 29 Μαρτ?ου 1979 ξεκ?νησε η εξ?γερση τη? Χερ?τ . Η εξ?γερση μετ?τρεψε την επαν?σταση σε ανοιχτ? π?λεμο μεταξ? των Μουτζαχεντ?ν και τη? αφγανικ?? κυβ?ρνηση?. Αυτ?ν την περ?οδο ο Αμ?ν ?γινε ο αν?τατο? ?ρχοντα? στην Καμπο?λ. ^[34] Λ?γο μετ? τη σ?νθλιψη τη? εξ?γερση? τη? Χερ?τ, το Επαναστατικ? Συμβο?λιο συνεδρ?ασε για να επικυρ?σει το ν?ο πενταετ?? σχ?διο, τη συνθ?κη αφγανικ??-σοβιετικ?? φιλ?α? και να ψηφ?σει για το αν θα ανασχηματ?σει ? ?χι το υπουργικ? συμβο?λιο και θα ενισχ?σει τη δ?ναμη τη? εκτελεστικ?? εξουσ?α? (Πρ?εδρο? του Επαναστατικο? Συμβουλ?ου). Εν? η επ?σημη εκδοχ? των γεγον?των αν?φερε ?τι ?λα τα ζητ?ματα ψηφ?στηκαν δημοκρατικ? κατ? τη συν?ντηση, το Επαναστατικ? Συμβο?λιο πραγματοπο?ησε μια ?λλη συνεδρ?αση την επ?μενη ημ?ρα για να κυρ?σει το ν?ο πενταετ?? σχ?διο και να συζητ?σει τον ανασχηματισμ? του υπουργικο? συμβουλ?ου. ^[35]

Ο Αλεξ?ντερ Πουζαν?φ , ο Σοβιετικ?? πρ?σβη? στο Αφγανιστ?ν, κατ?φερε να πε?σει τον Ασλ?μ Βαταντζ?ρ , τον Σαγι?ντ Μοχαμ?ντ Γκουλαμπζ?ι και τον Σερτζ?ν Μαζντοργι?ρ να γ?νουν μ?λη μια? συνωμοσ?α? εναντ?ον του Αμ?ν. Αυτο? οι τρει? ?νδρε? ασκο?σαν π?εση στον Ταρακ?, ο οπο?ο? μ?χρι εκε?νη την εποχ? π?στευε ?τι ≪?ταν ο πραγματικ? 'μεγ?λο? ηγ?τη?'≫, με σκοπ? να απομακρ?νει τον Αμ?ν απ? το αξ?ωμα. Ε?ναι ?γνωστο αν ο Αμ?ν γν?ριζε κ?τι για τη συνωμοσ?α εναντ?ον του, αλλ? μετ? τον ανασχηματισμ? του υπουργικο? συμβουλ?ου μ?λησε για τη δυσαρ?σκει? του. Στι? 26 Μαρτ?ου, το Πολιτικ? Γραφε?ο του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? και το Υπουργικ? Συμβο?λιο εν?κριναν την επ?κταση των εξουσι?ν τη? εκτελεστικ?? εξουσ?α? και την ?δρυση του Αν?τερου Συμβουλ?ου ?μυνα? τη? Πατρ?δα? για την αντιμετ?πιση ζητημ?των ασφαλε?α?. ^[35] Πολλο? αναλυτ?? τη? εποχ?? θεωρο?σαν τον διορισμ? του Αμ?ν ω? πρωθυπουργο? ω? α?ξηση των εξουσι?ν του ει? β?ρο? του Ταρακ?. Ωστ?σο, ο ανασχηματισμ?? του υπουργικο? συμβουλ?ου και η εν?σχυση τη? θ?ση? του Ταρακ? ω? προ?δρου του Επαναστατικο? Συμβουλ?ου, με?ωσαν την εξουσ?α του Πρωθυπουργο?. Ο Πρωθυπουργ??, λ?γω τη? εν?σχυση? τη? εκτελεστικ?? εξουσ?α?, διοριζ?ταν πλ?ον απ? τον Πρ?εδρο του Επαναστατικο? Συμβουλ?ου. Αν και ο Αμ?ν μπορο?σε να διορ?σει και να απομακρ?νει υπουργο??, χρειαζ?ταν τη συνα?νεση του Ταρακ? για να το πρ?ξει. ?να ?λλο πρ?βλημα για τον Αμ?ν ?ταν ?τι εν? το Υπουργικ? Συμβο?λιο συνολικ? ?ταν υπ?λογο προ? το Επαναστατικ? Συμβο?λιο και τον πρ?εδρ? του, οι μεμονωμ?νοι υπουργο? ?ταν μ?νο υπ?λογοι προ? τον Ταρακ?. ?ταν ο Αμ?ν ?γινε Πρωθυπουργ??, ?ταν υπε?θυνο? για θ?ματα σχεδιασμο?, χρηματοδ?τηση? και προ?πολογισμο?, την τ?λεση τη? εξωτερικ?? πολιτικ?? και την τ?ξη και την ασφ?λεια. Οι αρμοδι?τητε? για την τ?ξη και την ασφ?λεια ε?χαν μεταβιβαστε? στο Αν?τερο Συμβο?λιο ?μυνα? τη? Πατρ?δα?, στο οπο?ο προ?δρευε ο Ταρακ?. ^[36] Εν? ο Αμ?ν ?ταν αναπληρωτ?? πρ?εδρο? του Συμβουλ?ου ?μυνα?, η πλειοψηφ?α των μελ?ν του ?ταν μ?λη τη? αντ?παλη? προ? αυτ?ν συνιστ?σα?. Για παρ?δειγμα, στα μ?λη του συμβουλ?ου συμπεριλαμβαν?ταν ο Βαταντζ?ρ, Υπουργ? Εθνικ?? ?μυνα?, ο Υπουργ?? Εσωτερικ?ν Μαζντοργι?ρ, ο Πρ?εδρο? του Συμβουλ?ου Πολιτικ?ν Υποθ?σεων των Εν?πλων Δυν?μεων Μοχαμ?ντ Ικμπ?λ , ο Μοχαμ?ντ Γιακο?μπ , Αρχηγ?? του Γενικο? Επιτελε?ου, ο Διοικητ?? τη? Αφγανικ?? Πολεμικ?? Αεροπορ?α? Ναζ?ρ Μοχαμ?ντ και ο Ασαντουλ?χ Σαρβαρ? επικεφαλ?? τη? αφγανικ?? μυστικ?? αστυνομ?α?. ^[37]

Θεσμοθετ?θηκε η σειρ? προτεραι?τητα? , ?που ο Ταρακ? ?ταν υπε?θυνο? για την ?μυνα και ο Αμ?ν υπε?θυνο? για την παροχ? βο?θεια? στον Ταρακ? σε θ?ματα που ?πτονται τη? ?μυνα?. Η θ?ση του Αμ?ν δ?χθηκε ?να ακ?μη πλ?γμα απ? τον εκδημοκρατισμ? τη? διαδικασ?α? λ?ψη? αποφ?σεων, η οπο?α επ?τρεψε στα μ?λη τη? να συνεισφ?ρουν. Οι περισσ?τεροι ?ταν αντ?παλοι του Αμ?ν. ?να ?λλο πρ?βλημα για τον Αμ?ν ?ταν ?τι το γραφε?ο του αντιπρο?δρου του Συμβουλ?ου ?μυνα? δεν ε?χε συγκεκριμ?νε? λειτουργ?ε? ? εξουσ?ε? και ο διορισμ?? ν?ου υπουργο? ?μυνα? ο οπο?ο? ?ταν αντ?παλ?? του, εξασθ?νησε δραστικ? τον ?λεγχ? του στο Υπουργε?ο Εθνικ?? ?μυνα?. Ο ανασχηματισμ?? των υπουργ?ν αποτ?λεσε ?να περαιτ?ρω χτ?πημα για τη θ?ση του Αμ?ν. Πλ?ον ε?χε χ?σει τον ?λεγχο του Υπουργε?ου ?μυνα?, του Υπουργε?ου Εσωτερικ?ν και τη? μυστικ?? αστυνομ?α?. Ο Αμ?ν ε?χε ακ?μη συμμ?χου? στην κορυφ?, πολλο? εκ των οπο?ων βρισκ?ταν σε στρατηγικ?? σημασ?α? θ?σει?, ?πω? για παρ?δειγμα, ο Γιακο?μπ που ?ταν γαμπρ?? του και ο Αρχηγ?? Ασφαλε?α? στο Υπουργε?ο Εσωτερικ?ν ?ταν ο Σαγι?ντ Νταο?ντ Ταρο?ν, ο οπο?ο? αργ?τερα τον Απρ?λιο διορ?στηκε στο Συμβο?λιο ?μυνα? ω? τακτικ? μ?λο?. Ο Αμ?ν κατ?φερε να διορ?σει δ?ο ακ?μη συμμ?χου? του σε σημαντικ?? θ?σει?. Τον Μοχαμ?ντ Σεντ?κ Αλεμγι?ρ ω? Υπουργ? Σχεδιασμο? και τον Καγι?λ Μοχαμ?ντ Καταβαζ? ω? Υπουργ? Πληροφ?ρηση? και Πολιτισμο? . Ακ?μη ο Φακ?ρ Μοχαμ?ντ Φακ?ρ διορ?στηκε Αναπληρωτ?? Πρωθυπουργ?? τον Απρ?λιο του 1978. ^[38] Η πολιτικ? θ?ση του Αμ?ν δεν ?ταν ασφαλ?? ?ταν ο Αλεξ?ι Γεπ?σεφ , Επικεφαλ?? τη? Κ?ρια? Πολιτικ?? Διε?θυνση? του Σοβιετικο? Στρατο? και Ναυτικο? , επισκ?φθηκε την Καμπο?λ. ^[39] Ο Γεπ?σεφ συναντ?θηκε προσωπικ? με τον Ταρακ? στι? 7 Απριλ?ου, αλλ? δεν συναντ?θηκε ποτ? με τον Αμ?ν. Οι Σοβιετικο? ανησυχο?σαν ?λο και περισσ?τερο για τον ?λεγχο του Αμ?ν στον αφγανικ? στρατ?. ^[40] Παρ?λα αυτ?, κατ? την επ?σκεψη του Γεπ?σεφ, η θ?ση του Αμ?ν ενισχ?θηκε μια? και ο Ταρο?ν διορ?στηκε βοηθ?? του Ταρακ?. ^[41]

Λ?γο αργ?τερα, σε δ?ο συνεδρι?σει? του Υπουργικο? Συμβουλ?ου, αποδε?χθηκε η εν?σχυση των εκτελεστικ?ν εξουσι?ν του Προ?δρου του Επαναστατικο? Συμβουλ?ου. Παρ?λο που ο Αμ?ν ?ταν πρωθυπουργ??, ο Ταρακ? προ?δρευσε των συναντ?σεων αντ' αυτο?. Η παρουσ?α του Αμ?ν στι? δ?ο αυτ?? συνεδρι?σει? δεν αναφ?ρθηκε καθ?λου και ?γινε σαφ?? ?τι ο Ταρακ?, μ?σω του γραφε?ου του ω? Προ?δρου του Επαναστατικο? Συμβουλ?ου, προ?δρευε επ?ση? στο Υπουργικ? Συμβο?λιο. ?να ?λλο πρ?βλημα που αντιμετ?πιζε ο Αμ?ν ?ταν η πολιτικ? αυτοκρατ?α? του Ταρακ?. Προσπ?θησε να αποστερ?σει απ? το Πολιτικ? Γραφε?ο του ΛΔΚΑ τι? εξουσ?ε? του ω? οργ?νου λ?ψη? κομματικ?ν και κρατικ?ν αποφ?σεων. Η κατ?σταση επιδειν?θηκε ?ταν ο Αμ?ν προειδοπο?ησε προσωπικ? τον Ταρακ? ?τι ≪το κ?ρο? και η δημοτικ?τητα των ηγετ?ν μεταξ? των ανθρ?πων δεν ?χει κοιν? στοιχε?α με τη λατρε?α τη? προσωπικ?τητα? ≫. ^[42]

Ο κομματισμ?? εντ?? του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? του Αφγανιστ?ν το ?κανε ακατ?λληλο για χειρισμ? των εντατικ?ν αντεπαναστατικ?ν δραστηρι?τητε? στη χ?ρα. ^[43] Ο Αμ?ν προσπ?θησε να αποκτ?σει υποστ?ριξη στην κομμουνιστικ? κυβ?ρνηση παρουσι?ζοντα? τον εαυτ? του ω? αφοσιωμ?νο μουσουλμ?νο. ^[44] Οι Ταρακ? και Αμ?ν κατηγ?ρησαν δι?φορε? χ?ρε? για τη βο?θεια προ? ?σου? βρ?σκονταν απ?ναντι στην επαν?σταση. Ο Αμ?ν επιτ?θηκε στο Ηνωμ?νο Βασ?λειο και στο BBC και απ?ρριψε την αμερικανικ? και κινεζικ? εμπλοκ?, εν? ο Ταρακ? κατηγ?ρησε τον αμερικανικ? ιμπεριαλισμ? , το Ιρ?ν και το Πακιστ?ν για την υποστ?ριξη τη? εξ?γερση?. Η κριτικ? του Αμ?ν για το Ηνωμ?νο Βασ?λειο και το BBC τροφοδ?τησε τα παραδοσιακ? αντιβρετανικ? συναισθ?ματα που ε?χαν οι κ?τοικοι των αγροτικ?ν περιοχ?ν του Αφγανιστ?ν. Σε αντ?θεση με τον Ταρακ?, ≪ο Αμ?ν ?κλινε προ? τα π?σω για να αποφ?γει την εχθρικ? αναφορ?≫, σε Κ?να, Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? ? ?λλε? ξ?νε? κυβερν?σει?. ^[45] Η επιφυλακτικ? συμπεριφορ? του Αμ?ν βρισκ?ταν σε ?ντονη αντ?θεση με την επ?σημη στ?ση τη? Σοβιετικ?? ?νωση? για την κατ?σταση. Φαιν?ταν, σ?μφωνα με τη Μπ?βερλι Μ?ιλ, ?τι η σοβιετικ? ηγεσ?α προσπ?θησε να προκαλ?σει μια αντιπαρ?θεση μεταξ? του Αφγανιστ?ν και των εχθρ?ν του. ^[45] Ο Αμ?ν προσπ?θησε επ?ση? να κατευν?σει τι? κοιν?τητε? σιιτ?ν σε συν?ντηση με του? ηγ?τε? του?. Παρ? το γεγον?? αυτ?, ?να τμ?μα τη? ηγεσ?α? των σιιτ?ν ζ?τησε τη συν?χιση τη? αντ?σταση?. Στη συν?χεια, ξ?σπασε εξ?γερση σε περιοχ? κατοικο?μενη απ? σι?τε? στην Καμπο?λ. Αυτ? ?ταν το πρ?το σημ?δι των εξεγ?ρσεων στην Καμπο?λ μετ? την εξ?γερση του Σαο?ρ . ^[46] ?να επιπλ?ον πρ?βλημα στην κυβ?ρνηση, ?ταν η αμφισβ?τηση τη? ικαν?τητα? του Ταρακ? να ηγηθε? τη? χ?ρα? ? ?ταν αλκοολικ?? και η κατ?σταση τη? υγε?α? του δεν ?ταν η καλ?τερη. Ο Αμ?ν απ? την ?λλη πλευρ? χαρακτηρ?στηκε σε αυτ? την περ?οδο απ? παρουσι?σει? ισχυρ?? αυτοπειθαρχ?α?. Το καλοκα?ρι του 1979 ?ρχισε να απομακρ?νεται απ? τον Ταρακ?. ^[47] Στι? 27 Ιουν?ου ο Αμ?ν ?γινε μ?λο? του Πολιτικο? Γραφε?ου του ΛΔΚΑ, του αν?τερου οργ?νου λ?ψη? αποφ?σεων στο Αφγανιστ?ν. ^[48]

?νοδο? στην εξουσ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στα μ?σα του Ιουλ?ου οι Σοβιετικο? επισημοπο?ησαν την ?ποψ? του? ?ταν η Πρ?βντα ?γραψε ?να ?ρθρο σχετικ? με την κατ?σταση στο Αφγανιστ?ν. Οι Σοβιετικο? δεν ?θελαν να δουν τον Αμ?ν να γ?νεται αρχηγ?? του Αφγανιστ?ν. Αυτ? προκ?λεσε μια πολιτικ? κρ?ση στο Αφγανιστ?ν, καθ?? ο Αμ?ν ξεκ?νησε μια πολιτικ? ακρα?α? καταστολ??, η οπο?α ?γινε ?να? απ? του? κ?ριου? λ?γου? για τη σοβιετικ? παρ?μβαση αργ?τερα εκε?νο το ?το?. ^[49] Στι? 28 Ιουλ?ου, μια ψηφοφορ?α στο Πολιτικ? Γραφε?ο του ΛΔΚΑ εν?κρινε την πρ?ταση του Αμ?ν για τη δημιουργ?α συλλογικ?? ηγεσ?α? με συλλογικ? λ?ψη αποφ?σεων. ^[50] Αυτ? ?ταν ?να πλ?γμα για τον Ταρακ? και πολλο? απ? του? υποστηρικτ?? του αντικαταστ?θηκαν απ? μ?λη του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? που ?ταν προσκε?μενου? στον Αμ?ν. ^[51] Ο Ιβ?ν Παβλ?φσκι , διοικητ?? των Σοβιετικ?ν Χερσα?ων Δυν?μεων , επισκ?φθηκε την Καμπο?λ στα μ?σα Αυγο?στου για να μελετ?σει την κατ?σταση στο Αφγανιστ?ν. Ο Αμ?ν, σε μια ομιλ?α μ?λι? λ?γε? μ?ρε? μετ? την ?φιξη του Παβλ?φσκι, δ?λωσε ?τι επιθυμο?σε στεν?τερε? σχ?σει? μεταξ? του Αφγανιστ?ν και τη? Λα?κ?? Δημοκρατ?α? τη? Κ?να? . Στην ?δια ομιλ?α υπαιν?χθηκε ?τι ε?χε επιφυλ?ξει? σχετικ? με τη σοβιετικ? εμπλοκ? στο Αφγανιστ?ν. Ο ?διο? παρομο?ωσε τη σοβιετικ? βο?θεια στο Αφγανιστ?ν με τη βο?θεια του Βλαντ?μιρ Λ?νιν στην Ουγγρικ? Σοβιετικ? Δημοκρατ?α το 1919. Ο Ταρακ?, εκπρ?σωπο? τη? δι?σκεψη? που διοργ?νωσε το Κ?νημα των Αδεσμε?των στην Αβ?να , συναντ?θηκε προσωπικ? με τον σοβιετικ? Υπουργ? Εξωτερικ?ν Αντρ?ι Γκρ?μικο , για να συζητ?σει την κατ?σταση στο Αφγανιστ?ν στι? 9 Σεπτεμβρ?ου. Ο Σαχ Βαλ?, Υπουργ?? Εξωτερικ?ν , ο οπο?ο? ?ταν προσκε?μενο? στον Αμ?ν, δεν συμμετε?χε στη συν?ντηση. Αυτ?, σ?μφωνα με τη Μπ?βερλι Μ?ιλ, ≪σ?μαινε πω? προετοιμαζ?ταν κ?ποιου ε?δου? πλεκτ?νη εναντ?ον του Αμ?ν≫. ^[52]

Ο Τ?ρακι ε?χε εντολ? να σταματ?σει στη Μ?σχα, ?που οι Σοβιετικο? ηγ?τε? του προ?τρεψαν να απομακρ?νει τον Αμ?ν απ? την εξουσ?α σ?μφωνα με την απ?φαση τη? KGB , επειδ? ο Αμ?ν αποτελο?σε κ?νδυνο. Ο ?μπιστο? σ?μβουλο? του Αμ?ν, Νταο?ντ Ταρο?ν, ενημ?ρωσε τον Αμ?ν για τη συν?ντηση και το σχ?διο τη? KGB. Στην Καμπο?λ οι βοηθο? του Ταρακ?, η Συμμορ?α των Τεσσ?ρων (αποτελο?μενη απ? του? Βαταντζ?ρ, Μαζντοργι?ρ, Γκουλαμπζ?ι και Σαρβαρ?) σχεδ?ασαν μια πλεκτ?νη για να δολοφον?σουν τον Αμ?ν, αλλ? απ?τυχαν, καθ?? ο Αμ?ν ε?χε ενημερωθε? γι' αυτ?. Μ?σα σε λ?γε? ?ρε? απ? την επιστροφ? του Ταρακ? στην Καμπο?λ στι? 11 Σεπτεμβρ?ου, ο Ταρακ? συγκ?λεσε το υπουργικ? συμβο?λιο ≪φαινομενικ? για να το ενημερ?σει για τη Σ?νοδο Κορυφ?? τη? Αβ?να?≫. Αντ? να αναφερθε? στη σ?νοδο κορυφ??, ο Ταρακ? προσπ?θησε να απομακρ?νει τον Αμ?ν απ? τη θ?ση του πρωθυπουργο?. Ο Αμ?ν, ?χοντα? επ?γνωση του σχεδ?ου, απα?τησε απ? τα μ?λη τη? Συμμορ?α? των Τεσσ?ρων να απομακρυνθο?ν απ? τι? θ?σει? του?, αλλ? ο Ταρακ? την πρ?τασ? του. ^{[53] [54]} Ο Ταρακ? προσπ?θησε να εξουδετερ?σει την εξουσ?α και την επιρρο? του Αμ?ν ζητ?ντα? του να υπηρετ?σει στο εξωτερικ? ω? πρ?σβη?. Ο Αμ?ν απ?ρριψε την πρ?ταση, φων?ζοντα?: ≪Εσ? ε?σαι αυτ?? που πρ?πει να παραιτηθε?! Λ?γω του ποτο? και του γ?ρατο?, ?χει? χ?σει τη λογικ? σου.≫

Στι? 13 Σεπτεμβρ?ου, ο Ταρακ? κ?λεσε τον Αμ?ν στο προεδρικ? μ?γαρο για μεσημεριαν? γε?μα μαζ? με τη Συμμορ?α των Τεσσ?ρων. Ο Αμ?ν απ?ρριψε την πρ?ταση δηλ?νοντα? ?τι θα προτιμο?σε την παρα?τησ? του? αντ? να γευματ?σει μαζ? του?. Ο Σοβιετικ?? πρ?σβη? Πουζαν?φ ?πεισε τον Αμ?ν να επισκεφθε? το Προεδρικ? Μ?γαρο μαζ? με τον Αρχηγ? τη? Αστυνομ?α? Ταρο?ν και τον Ναβ?μπ Αλ?, αξιωματικ? τη? υπηρεσ?α? πληροφορι?ν. Εντ?? του παλατιο? στι? 14 Σεπτεμβρ?ου, οι σωματοφ?λακε? ?νοιξαν πυρ κατ? των επισκεπτ?ν. Ο Ταρο?ν σκοτ?θηκε, αλλ? ο Αμ?ν τραυματ?στηκε και ξ?φυγε. Ο Αμ?ν ?φτασε στο κτ?ριο του Υπουργε?ου ?μυνα?, ?θεσε τον στρατ? σε αν?τατο συναγερμ? και δι?ταξε τη σ?λληψη του Ταρακ?. Στι? 6:30 μ.μ., τεθωρακισμ?να απ? το 4ο Σ?μα Τεθωρακισμ?νων εισ?λθαν στην π?λη και κατ?λαβαν κυβερνητικ? κτ?ρια. Λ?γο αργ?τερα, ο Αμ?ν επ?στρεψε στο παλ?τι με ?να σ?μα αξιωματικ?ν του Στρατο? και συν?λαβε τον Ταρακ?. Η Συμμορ?α των Τεσσ?ρων, ?μω?, ≪εξαφαν?στηκε≫ και κατ?φυγε στη σοβιετικ? πρεσβε?α.

Μετ? τη σ?λληψη του Ταρακ?, οι Σοβιετικο? προσπ?θησαν να τον διασ?σουν (?, σ?μφωνα με ?λλε? πηγ??, να απαγ?γουν τον Αμ?ν) μ?σω τη? πρεσβε?α? ? τη? Αεροπορικ?? Β?ση? Μπαγκρ?μ , αλλ? η δ?ναμη των αξιωματικ?ν του Αμ?ν απ?θησε την απ?φασ? του? να κ?νουν κ?ποια κ?νηση. Ο Αμ?ν ?λαβε εντολ? απ? του? Σοβιετικο?? να μην τιμωρ?σει τον Ταρακ? και να απομακρ?νει τον ?διο και του? συμβο?λου? του απ? τι? θ?σει? του?, αλλ? ο Αμ?ν του? αγν?ησε. Ο Αμ?ν συζ?τησε το περιστατικ? με τον Λεον?ντ Μπρ?ζνιεφ και ζ?τησε ?μμεσα την ?δεια να σκοτ?σει τον Ταρακ?. Ο Μπρ?ζνιεφ απ?ντησε ?τι ?ταν προσωπικ? επιλογ? του. Ο Αμ?ν, ο οπο?ο? τ?ρα π?στευε ?τι ε?χε την πλ?ρη υποστ?ριξη των Σοβιετικ?ν, δι?ταξε τον θ?νατο του Ταρακ?. Πιστε?εται ?τι ο Ταρακ? πν?γηκε με μαξιλ?ρια στι? 8 Οκτωβρ?ου 1979. Τα αφγανικ? μ?σα μαζικ?? ενημ?ρωση? αν?φεραν ?τι ο ασθεν?? Ταρακ? ε?χε πεθ?νει, παραλε?ποντα? οποιαδ?ποτε αναφορ? στη δολοφον?α του. ^[55] Η δολοφον?α του Ταρακ? αιφνιδ?ασε και αναστ?τωσε τον Μπρ?ζνιεφ. ^[56]

Προεδρ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εσωτερικ?? πολιτικ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μετ? την πτ?ση του Ταρακ? απ? την εξουσ?α, ο Αμ?ν εξελ?γη Επικεφαλ?? του Προεδρε?ου του Επαναστατικο? Συμβουλ?ου και Γενικ?? Γραμματ?α? τη? Κεντρικ?? Επιτροπ?? του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? του Αφγανιστ?ν απ? το Πολιτικ? Γραφε?ο του κ?μματο?. Η εκλογ? του Αμ?ν ω? Γενικο? Γραμματ?α του ΛΔΚΑ και η απομ?κρυνση του Ταρακ? απ? ?λε? τι? θ?σει? του κ?μματο? ?ταν ομ?φωνη. ^[57] Τα μ?να μ?λη του υπουργικο? συμβουλ?ου που αντικαταστ?θηκαν ?ταν ο Αμ?ν αν?λαβε την εξουσ?α ?ταν η Συμμορ?α των Τεσσ?ρων ? η Μπ?βερλι Μ?ιλ θε?ρησε το γεγον?? ω? ≪σαφ? ?νδειξη ?τι ε?χε την υποστ?ριξη των υπουργ?ν≫. ^[53] Η ?νοδο? του Αμ?ν στην εξουσ?α ακολουθ?θηκε απ? μια πολιτικ? μετριοπ?θεια? η οπο?α επιχειρο?σε να πε?σει τον αφγανικ? λα? ?τι το καθεστ?? δεν ?ταν αντι-ισλαμικ? . Η κυβ?ρνηση του Αμ?ν ?ρχισε να επενδ?ει στην ανασυγκρ?τηση ? την αποκατ?σταση των τζαμι?ν. Υποσχ?θηκε επ?ση? στον λα? του Αφγανιστ?ν τη θεσμοθ?τηση θρησκευτικ?? ελευθερ?α? . Οι θρησκευτικ?? ομ?δε? ?λαβαν αντ?γραφα του Κοραν?ου και ο Αμ?ν ?ρχισε να αναφ?ρεται στον Αλλ?χ σε ομιλ?ε? του. Ισχυρ?στηκε ακ?μη ?τι η Εξ?γερση του Σαο?ρ ≪βασ?στηκε πλ?ρω? στι? αρχ?? του Ισλ?μ≫. Η εκστρατε?α αποδε?χθηκε ανεπιτυχ?? και πολλο? Αφγανο? θε?ρησαν τον Αμ?ν υπε?θυνο για την ολοκληρωτικ? συμπεριφορ? του καθεστ?το?. ^[58] Η ?νοδο? του Αμ?ν στην εξουσ?α εγκρ?θηκε επισ?μω? απ? το Τζουμιατο?λ Ουλαμ? στι? 20 Σεπτεμβρ?ου 1979. Η επικ?ρωσ? του οδ?γησε στην επ?σημη ανακο?νωση ?τι ο Αμ?ν ?ταν ?να? ευσεβ?? μουσουλμ?νο? ? ο Αμ?ν κατ?φερε ?να πλ?γμα εν?ντια στην αντεπαναστατικ? προπαγ?νδα που υποστ?ριζε πω? το κομμουνιστικ? καθεστ?? ?ταν αθε?στικ? . Ο Αμ?ν προσπ?θησε επ?ση? να αυξ?σει τη δημοτικ?τητ? του με τι? φυλετικ?? ομ?δε?, κ?τι που ο Ταρακ? δεν μπ?ρεσε ? δεν θ?λησε να επιτ?χει. Σε μια ομιλ?α προ? του? φυλ?ρχου?, ο Αμ?ν υπερασπ?στηκε τον δυτικ? τρ?πο ?νδυση?. Δημοσιε?θηκε μια επ?σημη βιογραφ?α που απεικ?νιζε τον Αμ?ν στην παραδοσιακ? ενδυμασ?α των Παστο?ν. Κατ? τη δι?ρκεια τη? σ?ντομη? παραμον?? του στην εξουσ?α, ο Αμ?ν δεσμε?θηκε να δημιουργ?σει μια συλλογικ? ηγεσ?α. ?ταν ο Ταρακ? απομακρ?νθηκε, ο Αμ?ν υποσχ?θηκε ?τι ≪απ? τ?ρα και στο εξ?? δεν θα υπ?ρχει κυβ?ρνηση εν?? ατ?μου …≫ ^[59]

Προσπαθ?ντα? να ειρηνε?σει τον πληθυσμ?, ο Αμ?ν δημοσ?ευσε ?ναν κατ?λογο 18.000 εκτελεσθ?ντων και κατηγ?ρησε τον Ταρακ? για τι? εκτελ?σει?. Ο συνολικ?? αριθμ?? των συλληφθ?ντων κατ? τη δι?ρκεια τη? διακυβ?ρνηση? των Ταρακ? και Αμ?ν κυμαιν?ταν μεταξ? 17.000 και 45.000. ^[60] Ο Αμ?ν δεν ?ταν αρεστ?? στον λα? του Αφγανιστ?ν. Κατ? τη δι?ρκεια τη? διακυβ?ρνησ?? του, η αντιπολ?τευση στο κομμουνιστικ? καθεστ?? αυξ?θηκε και η κυβ?ρνηση ?χασε τον ?λεγχο των επαρχι?ν. Η κατ?σταση του αφγανικο? στρατο? επιδειν?θηκε. Λ?γω λιποταξι?ν ο αριθμ?? των στρατιωτικ?ν μει?θηκε απ? 100.000 αμ?σω? μετ? τη Εξ?γερση του Σαο?ρ σε περ?που 50.000 με 70.000. ?να ?λλο πρ?βλημα που αντιμετ?πιζε ο Αμ?ν ?ταν η διε?σδυση τη? KGB στο Λα?κ? Δημοκρατικ? Κ?μμα, τη στρατιωτικ? και την κυβερνητικ? γραφειοκρατ?α. ^[61] Εν? η θ?ση του Αμ?ν στο Αφγανιστ?ν γιν?ταν ?λο και πιο ασταθ?? μ?ρα με τη μ?ρα, οι αντ?παλο? του που εξορ?στηκαν στη Σοβιετικ? ?νωση και στο Ανατολικ? Μπλοκ εξεγε?ρονταν για την απομ?κρυνσ? του. Ο Μπαμπρ?κ Καρμ?λ , ηγ?τη? του Παρτσ?μ, συν?ντησε αρκετ?? κορυφα?ε? μορφ?? του Ανατολικο? Μπλοκ κατ? τη δι?ρκεια αυτ?? τη? περι?δου και ο Μοχαμ?ντ Ασλ?μ Βαταντζ?ρ , ο Σαγι?ντ Μοχαμ?ντ Γκουλαμπζ?ι και ο Ασαντουλ?χ Σαρβαρ? ?θελαν να εκδικηθο?ν τον Αμ?ν. ^[62]

Εξωτερικ? πολιτικ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?ταν ο Αμ?ν αν?λαβε τη διακυβ?ρνηση, προσπ?θησε να μει?σει την εξ?ρτηση του Αφγανιστ?ν απ? τη Σοβιετικ? ?νωση. Για να το επιτ?χει αυτ?, στ?χο? του ?ταν να εξισορροπ?σει τι? σχ?σει? του Αφγανιστ?ν με τη Σοβιετικ? ?νωση ενισχ?οντα? τι? σχ?σει? με το Πακιστ?ν και το Ιρ?ν . Οι Σοβιετικο? ανησ?χησαν ?ταν ?λαβαν αναφορ?? ?τι ο Αμ?ν ε?χε συναντηθε? προσωπικ? με τον Γκουλμπουντ?ν Χεκματι?ρ , ?ναν απ? του? κορυφα?ου? αντι-κομμουνιστ?? στο Αφγανιστ?ν. Η γενικ? αναξιοπιστ?α του και η αντιδημοτικ?τητ? του στου? Αφγανο?? δυσκ?λεψαν το ?ργο του Αμ?ν να βρει ν?ου? ≪ξ?νου? προστ?τε?≫. ^[63] Η εμπλοκ? του Αμ?ν στον θ?νατο του ?ντολφ Νταμπ?, του Αμερικανο? πρ?σβη στο Αφγανιστ?ν, δυσχ?ρανε τι? σχ?σει? του με τι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε?. Προσπ?θησε να βελτι?σει τι? σχ?σει?, αποκαθιστ?ντα? τι? επαφ??, συναντ?θηκε με τρει? διαφορετικο?? Αμερικανο?? επιτετραμμ?νου? και ?δωσε συν?ντευξη σε ?ναν Αμερικαν? ανταποκριτ?. Αλλ? αυτ? δεν βελτ?ωσε τη θ?ση του Αφγανιστ?ν στα μ?τια τη? κυβ?ρνηση? των Ηνωμ?νων Πολιτει?ν. Μετ? την τρ?τη συν?ντηση με τον Αμ?ν, ο Αμερικαν?? πρ?σβη? στο Αφγανιστ?ν απ? το 1979 ?ω? το 1980 Τζ. Μπρου? ?μστουτζ, π?στευε ?τι το πιο ορθ? ε?ναι να ≪διατηρ?σετε χαμηλ? προφ?λ, προσπαθ?ντα? να αποφ?γετε ζητ?ματα ?στε να περιμ?νουμε να δο?με τι συμβα?νει≫. ^[61] Στι? αρχ?? Δεκεμβρ?ου του 1979, το Υπουργε?ο Εξωτερικ?ν πρ?τεινε κοιν? συν?ντηση κορυφ?? μεταξ? του Αμ?ν και του Μουχ?μαντ Ζ?α-Ουλ-Χακ , Προ?δρου του Πακιστ?ν . Η κυβ?ρνηση του Πακιστ?ν, αποδεχ?μενη μια τροποποιημ?νη μορφ? τη? προσφορ??, συμφ?νησε να στε?λει στην Καμπο?λ για συνομιλ?ε? τον Αγκ? Σαχ? , Υπουργ? Εξωτερικ?ν του Πακιστ?ν. Εν τω μεταξ?, η μυστικ? αστυνομ?α του Πακιστ?ν, συν?χισε να εκπαιδε?ει του? μαχητ?? των Μουτζαχεντ?ν που διαφωνο?σαν με το κομμουνιστικ? καθεστ??. ^[61]

Σχ?σει? Αφγανιστ?ν-Σοβιετικ?? ?νωση? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Σε αντ?θεση με τη λα?κ? πεπο?θηση, η σοβιετικ? ηγεσ?α με επικεφαλ?? τον Λεον?ντ Μπρ?ζνιεφ , τον Αλεξ?ι Κ?συγκιν και το Πολιτικ? Γραφε?ο , δεν ?ταν πρ?θυμη να στε?λει στρατε?ματα στο Αφγανιστ?ν. Οι αποφ?σει? του Σοβιετικο? Πολιτικο? Γραφε?ου καθοδηγο?νταν απ? ειδικ? επιτροπ? για το Αφγανιστ?ν, η οπο?α απαρτιζ?ταν απ? τον πρ?εδρο τη? KGB Γιο?ρι Αντρ?πωφ , τον Υπουργ? Εξωτερικ?ν Αντρ?ι Γκρ?μικο , τον Υπουργ? ?μυνα? Ντμ?τρι Ουστ?νοφ και τον Μπ?ρι? Πονομ?ρεφ , επικεφαλ?? του Διεθνο?? Τμ?ματο? τη? Κεντρικ?? Επιτροπ??. ^[64] Το Πολιτικ? Γραφε?ο ?ταν αντ?θετο στην απομ?κρυνση του Ταρακ? και στην επακ?λουθη δολοφον?α του. Σ?μφωνα με τον Μπρ?ζνιεφ, ο Γενικ?? Γραμματ?α? τη? Κεντρικ?? Επιτροπ?? του Κομμουνιστικο? Κ?μματο? τη? Σοβιετικ?? ?νωση? , ≪σε γεγον?τα που εξελ?χθηκαν τ?σο γρ?γορα στο Αφγανιστ?ν υπ?ρχαν ουσιαστικ? λ?γε? ευκαιρ?ε? εμπλοκ?? με κ?ποιο τρ?πο. Η αποστολ? μα? τ?ρα ε?ναι να καθορ?σουμε τι? περαιτ?ρω εν?ργει?? μα?, προκειμ?νου να διατηρηθε? η θ?ση μα? στο Αφγανιστ?ν και να διασφαλ?σουμε την επιρρο? μα? εκε?≫. ^[65] Παρ?τι οι σχ?σει? μεταξ? Αφγανιστ?ν και Σοβιετικ?? ?νωση? επιδειν?θηκαν κατ? τη δι?ρκεια τη? βραχ?βια? διακυβ?ρνηση? του Αμ?ν, αυτ?? προσκλ?θηκε σε επ?σημη επ?σκεψη στη Μ?σχα απ? τον Αλεξ?ντερ Πουζαν?φ , τον σοβιετικ? πρ?σβη στο Αφγανιστ?ν, λ?γω τη? ικανοπο?ηση? τη? σοβιετικ?? ηγεσ?α? απ? την πολιτικ? του κ?μματο? και τη? κρατικ?? οικοδ?μηση?. Δεν π?γαν ?λα ?πω? ε?χαν προγραμματιστε? και ο Αντρ?πωφ μ?λησε για ≪ανεπιθ?μητη σειρ? γεγον?των≫ που λαμβ?νει χ?ρα στο Αφγανιστ?ν υπ? τη διακυβ?ρνηση του Αμ?ν. ^[65] Ο Αντρ?πωφ αν?δειξε επ?ση? τη συνεχιζ?μενη πολιτικ? αλλαγ? στο Αφγανιστ?ν υπ? τον Αμ?ν. Οι Σοβιετικο? φοβ?θηκαν ?τι ο Αμ?ν θα μετατ?πιζε την εξωτερικ? πολιτικ? του Αφγανιστ?ν απ? μια φιλοσοβιετικ? θ?ση σε μια προσκε?μενη στι? ΗΠΑ. ^[66] Μ?χρι τα μ?σα Δεκεμβρ?ου 1979, η σοβιετικ? ηγεσ?α ε?χε δημιουργ?σει μια συμμαχ?α με του? Μπαμπρ?κ Καρμ?λ και Ασαντουλ?χ Σαρβαρ? . ^[67]

Ο Αμ?ν ε?χε στο γραφε?ο του ?να πορτρα?το του Ιωσ?φ Στ?λιν . ?ταν οι σοβιετικο? αξιωματο?χοι τον επ?κριναν για την κτηνωδ?α του, ο Αμ?ν απ?ντησε: ≪Ο σ?ντροφο? Στ?λιν μα? ?δειξε π?? να οικοδομ?σουμε τον σοσιαλισμ? σε μια οπισθοδρομο?σα χ?ρα≫. ^[68]

?πω? αποδε?χθηκε, η σχ?ση μεταξ? Πουζαν?φ και Αμ?ν διασπ?στηκε. Ο Αμ?ν ξεκ?νησε μια εκστρατε?α για να δυσφημ?σει τον Πουζαν?φ. Αυτ?? με τη σειρ? του σχεδ?ασε μια απ?πειρα δολοφον?α? του Αμ?ν, στην οπο?α συμμετε?χε ο Πουζαν?φ. Η κατ?σταση επιδειν?θηκε απ? την KGB η οπο?α κατηγορο?σε τον Αμ?ν ?τι παραπο?ησε τη σοβιετικ? θ?ση στο Αφγανιστ?ν στην Κεντρικ? Επιτροπ? του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? και στο Επαναστατικ? Συμβο?λιο. Η KGB σημε?ωσε επ?ση? την α?ξηση τη? αντισοβιετικ?? ανησυχ?α? απ? την κυβ?ρνηση κατ? τη δι?ρκεια τη? διακυβ?ρνηση? του Αμ?ν εν? η παρεν?χληση κατ? των Σοβιετικ?ν αυξ?θηκε υπ? τον Αμ?ν. ^[69] Μ?α ομ?δα αν?τερων πολιτικ?ν αν?φερε στη Σοβιετικ? Κεντρικ? Επιτροπ? ?τι ?ταν απαρα?τητο να κ?νει ≪?λα τα δυνατ?≫ για να αποτρ?ψει μια αλλαγ? στον πολιτικ? προσανατολισμ? του Αφγανιστ?ν. Ωστ?σο, η σοβιετικ? ηγεσ?α δεν υποστ?ριξε την παρ?μβαση αυτ?ν την στιγμ? και, αντιθ?τω?, ζ?τησε την α?ξηση τη? επιρρο?? τη? στην ηγεσ?α του Αμ?ν για να παρουσι?σει τι? ≪αληθιν?? προθ?σει?≫ του. ^[70] Μια αποτ?μηση του Σοβιετικο? Πολιτικο? Γραφε?ου αν?φερε τον Αμ?ν ω? ≪ηγ?τη με δ?ναμη στην εξουσ?α, ο οπο?ο? διακρ?νεται απ? βιαι?τητα και προδοσ?α≫. ^[71] Μεταξ? των πολυ?ριθμων μειονεκτημ?των του που καταγρ?φηκαν ?ταν η ≪ανειλικρ?νεια και η διπροσωπ?α≫ του ?ταν αναφερ?ταν στη Σοβιετικ? ?νωση, δημιουργ?ντα? φανταστικ?? κατηγορ?ε? εναντ?ον μελ?ν του ΛΔΚΑ, οι οπο?ε? αντιτ?χθηκαν σε μια πολιτικ? νεποτισμο? , καθ?? και η τ?ση του να διεξ?γει μια πιο ≪ισορροπημ?νη πολιτικ? ≪προ? τι? χ?ρε? του Πρ?του Κ?σμου . ^[72] Σ?μφωνα με τον πρ?ην αν?τερο σοβιετικ? διπλωμ?τη, ?λεγκ Γκριν?φσκι , η KGB πε?θονταν ?λο και περισσ?τερο ?τι ο Αμ?ν δεν μπορο?σε να συνυπολογιστε? για την αποτελεσματικ? αντιμετ?πιση τη? εξ?γερση? και τη διατ?ρηση του μαρξιστικο? κρ?του? του Αφγανιστ?ν. ^[73]

Μ?χρι τα τ?λη Οκτωβρ?ου, η Ειδικ? Επιτροπ? για το Αφγανιστ?ν, η οπο?α απαρτιζ?ταν απ? του? Αντρ?πωφ, Γκρ?μικο, Ουστ?νοφ και Πονομ?ρεφ, θ?λησε να δ?σει ?να τ?λο? στην εντ?πωση ?τι η σοβιετικ? κυβ?ρνηση υποστ?ριζε την ηγεσ?α και την πολιτικ? του Αμ?ν. Η Πρ?τη Διευθ?νουσα Αρχ? τη? KGB δ?χθηκε εντολ?? πω? κ?τι ?πρεπε να γ?νει για το Αφγανιστ?ν και αρκετ? προσωπικ? τη? συνεργ?στηκε για να αντιμετωπ?σει το ?ργο. ^[74] Ο Αντρ?πωφ ?ταν υπ?ρμαχο? μια? σοβιετικ?? παρ?μβαση?, λ?γοντα? στον Μπρ?ζνιεφ ?τι οι πολιτικ?? του Αμ?ν κατ?στρεψαν τον στρατ? και τι? ικαν?τητε? τη? κυβ?ρνηση? να χειριστε? την κρ?ση με τη χρ?ση μαζικ?? καταστολ??. Το σχ?διο, σ?μφωνα με τον Αντρ?πωφ, ?ταν να συγκεντρ?σει μια μικρ? δ?ναμη για να παρ?μβει και να απομακρ?νει τον Αμ?ν απ? την εξουσ?α και να τον αντικαταστ?σει με τον Καρμ?λ. ^[75] Η Σοβιετικ? ?νωση δ?λωσε την πρ?θεσ? τη? να παρ?μβει στο Αφγανιστ?ν στι? 12 Δεκεμβρ?ου 1979 και η σοβιετικ? ηγεσ?α ξεκ?νησε την επιχε?ρηση Καταιγ?δα-333 (την πρ?τη φ?ση τη? παρ?μβαση?) στι? 27 Δεκεμβρ?ου 1979. ^[76]

Θ?νατο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Αμ?ν εμπιστευ?ταν τη Σοβιετικ? ?νωση μ?χρι τ?λου?, παρ? την επιδε?νωση των επ?σημων σχ?σεων και αγνοο?σε ?τι το πνε?μα στη Μ?σχα ε?χε στραφε? εναντ?ον του απ? τ?τε που δι?ταξε τον θ?νατο του Ταρακ?. ?ταν η αφγανικ? υπηρεσ?α πληροφορι?ν παρ?δωσε στον Αμ?ν μια αναφορ? ?τι η Σοβιετικ? ?νωση θα εισ?βαλε στη χ?ρα και θα τον απομ?κρυνε απ? την εξουσ?α, ο Αμ?ν ισχυρ?στηκε ?τι η αναφορ? ?ταν προ??ν του ιμπεριαλισμο? . Η ?ποψ? του μπορε? να εξηγηθε? απ? το γεγον?? ?τι η Σοβιετικ? ?νωση, μετ? απ? μερικο?? μ?νε?, τελικ? εν?δωσε στα αιτ?ματα του Αμ?ν και ?στειλε στρατε?ματα στο Αφγανιστ?ν για να εξασφαλ?σει την κυβ?ρνηση του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? του Αφγανιστ?ν. ^[77] Σε αντ?θεση με την κοιν? δυτικ? πεπο?θηση, ο Αμ?ν ενημερ?θηκε για την απ?φαση τη? Σοβιετικ?? ?νωση? να στε?λει στρατε?ματα στο Αφγανιστ?ν. ^[78] Ο στρατηγ?? Τουχαρ?νοφ, διοικητ?? τη? 40η? Στρατι??, συναντ?θηκε με τον Αφγαν? στρατηγ? Μπαμπαντζ?ν για να συζητ?σει για τι? κιν?σει? των σοβιετικ?ν στρατευμ?των πριν απ? την επ?μβαση του σοβιετικο? στρατο?. ^[79] Στι? 25 Δεκεμβρ?ου, ο Ντμ?τρι Ουστ?νοφ εξ?δωσε επ?σημη διαταγ?, δηλ?νοντα? ?τι ≪τα σ?νορα τη? Λα?κ?? Δημοκρατ?α? του Αφγανιστ?ν πρ?πει να διασχισθο?ν χερσα?α και απ? α?ρο? με δυν?μει? τη? 40η? Στρατι?? και τη? Πολεμικ?? Αεροπορ?α? στι? 15:00 τη? 25η? Δεκεμβρ?ου≫. Αυτ? ?ταν η επ?σημη αρχ? τη? σοβιετικ?? παρ?μβαση? στο Αφγανιστ?ν . ^[80]

Ανησυχ?ντα? για την ασφ?λει? του, στι? 20 Δεκεμβρ?ου, ο Αμ?ν μετακ?μισε απ? το Προεδρικ? Μ?γαρο, που βρ?σκεται στο κ?ντρο τη? Καμπο?λ, στο Παλ?τι Τατζμπ?γκ , το οπο?ο προηγουμ?νω? ?ταν το αρχηγε?ο του κεντρικο? στρατιωτικο? σ?ματο? του αφγανικο? στρατο?. Το παλ?τι ?ταν μεγαλει?δε?, με το?χου? αρκετ? ισχυρο?? ?στε να αντ?χουν πυρ? πυροβολικο?. Σ?μφωνα με τον Ρ?ντρικ Μπρε?θγου?ιτ , ≪το αμυντικ? σ?στημ? του ε?χε οργανωθε? προσεκτικ? και ?ξυπνα≫. ^[81] ?λοι οι δρ?μοι προ? το παλ?τι ε?χαν σκαφθε?, με εξα?ρεση ?ναν, ο οπο?ο? ε?χε βαρι? πολυβ?λα και πυροβολικ? τοποθετημ?να προ? υπερ?σπισ? του. Για να κ?νουν τα πρ?γματα χειρ?τερα για του? Σοβιετικο??, οι Αφγανο? δημιο?ργησαν μια δε?τερη γραμμ? ?μυνα? που αποτελο?νταν απ? επτ? θ?σει?, ≪με κ?θε μ?α να διαθ?τει τ?σσερι? φρουρο?? οπλισμ?νου? με ?να πολυβ?λο, ?ναν ?λμο και αυτ?ματα τυφ?κια≫. ^[81] Την εξωτερικ? ?μυνα του παλατιο? αν?λαβε η Προεδρικ? Φρουρ?, η οπο?α απαρτιζ?ταν απ? 2.500 στρατι?τε? και τρ?α τεθωρακισμ?να T-54 . ^[81] Αρκετο? σοβιετικο? διοικητ?? που συμμετε?χαν στη δολοφον?α του Αμ?ν σκ?φτηκαν ?τι το σχ?διο επ?θεση? στο παλ?τι ?ταν ≪τρελ?≫. ^[82] Παρ? το γεγον?? ?τι ο στρατ?? ε?χε ενημερωθε? απ? την σοβιετικ? ηγεσ?α μ?σω των διοικητ?ν του, Γιο?ρι Ντρ?ζντοφ και Βασ?λι Κολ?σνικ , ?τι ο πρ?εδρο? ?ταν ≪πρ?κτορα? τη? CIA≫ ^[83] ο οπο?ο? ε?χε προδ?σει την Εξ?γερση του Σαο?ρ, πολλο? σοβιετικο? στρατι?τε? δ?στασαν. Παρ? τα ?σα αν?φεραν οι διοικητ?? του?, φαιν?ταν απ?θανο ?τι ο Αμ?ν, αρχηγ?? τη? κυβ?ρνηση? του ΛΔΚΑ, ?ταν Αμερικαν?? διπλ?? πρ?κτορα?. Παρ? τι? πολλ?? αντιρρ?σει?, το σχ?διο δολοφον?α? τον Αμ?ν προχ?ρησε. ^[82]

Πριν επιχειρ?σουν να σκοτ?σουν τον Αμ?ν με τη χρ?ση ?κρα? β?α?, οι Σοβιετικο? ε?χαν προσπαθ?σει να τον δηλητηρι?σουν ?δη απ? τι? 13 Δεκεμβρ?ου (αλλ? παραλ?γο να σκοτ?σουν τον ανιψι? του) και να τον σκοτ?σουν με σκοπευτ? κατ? τη δι?ρκεια τη? εργασ?α? του (αυτ? αποδε?χθηκε αδ?νατο καθ?? οι Αφγανο? ε?χαν βελτι?σει τα μ?τρα ασφαλε?α? του?). ^[82] Προσπ?θησαν ακ?μη και να δηλητηρι?σουν τον Αμ?ν λ?γε? μ?νο ?ρε? πριν την επ?θεση στο Προεδρικ? Μ?γαρο στι? 27 Δεκεμβρ?ου. Ο Αμ?ν διοργ?νωσε γε?μα για τα μ?λη του κ?μματο? για να δε?ξει στου? καλεσμ?νου? του το αν?κτορ? του και για να γιορτ?σει την επιστροφ? του Γκουλ?μ Ντασταγκ?ρ Παντζσερ? απ? τη Μ?σχα . Η επιστροφ? του Παντζσερ? βελτ?ωσε ακ?μα περισσ?τερο τη δι?θεση. Καυχ?θηκε πω? τα σοβιετικ? στρατιωτικ? σ?ματα ε?χαν ?δη διασχ?σει τα σ?νορα και ?τι ο ?διο? και ο Γκρ?μικο κρατο?σαν συνεχ? επαφ?. Κατ? τη δι?ρκεια του γε?ματο?, ο Αμ?ν και αρκετο? απ? του? φιλοξενο?μενου? ?ρχισαν να χ?νουν τι? αισθ?σει? του? καθ?? ε?χαν δηλητηριαστε?. Ευτυχ?? για τον Αμ?ν, αλλ? δυστυχ?? για του? Σοβιετικο??, κατ?φερε να επιβι?σει, επειδ? το ανθρακικ? τη? Coca-Cola που ?πινε δι?λυσε την τοξικ? ουσ?α. ^[84] Ο Μιχα?λ Ταλ?μπωφ, πρ?κτορα? τη? KGB, αν?λαβε την ευθ?νη για τι? δηλητηρι?σει?. ^[85]

Η επ?θεση στο αν?κτορο ?ρχισε λ?γο αργ?τερα. ^[86] Κατ? τη δι?ρκεια τη? επ?θεση?, ο Αμ?ν συν?χισε να πιστε?ει ?τι η Σοβιετικ? ?νωση βρισκ?ταν στο πλευρ? του και δ?λωσε στον υπασπιστ? του: ≪Οι Σοβιετικο? θα μα? βοηθ?σουν≫. ^[87] Ο υπασπιστ?? απ?ντησε ?τι ?ταν οι Σοβιετικο? που του? επιτ?θηκαν. Ο Αμ?ν απ?ντησε αρχικ? ?τι αυτ? ?ταν ψευδ??. Μ?νο αφο? προσπ?θησε, αλλ? απ?τυχε να ?ρθει σε επαφ? με τον αρχηγ? του Γενικο? Επιτελε?ου, μουρμο?ρισε, ≪Το υπ?θεσα. ?λα ε?ναι αληθιν?≫. ^[88] Υπ?ρχουν δι?φορε? αναφορ?? για το π?? π?θανε ο Αμ?ν, αλλ? οι ακριβε?? λεπτομ?ρειε? δεν ?χουν επιβεβαιωθε? ?κτοτε. Ο Αμ?ν ε?τε σκοτ?θηκε απ? μια προμελετημ?νη επ?θεση ε?τε σκοτ?θηκε απ? ≪τυχα?α πυρ?≫. ^[88] Ο γιο? του Αμ?ν τραυματ?στηκε θαν?σιμα και π?θανε λ?γο αργ?τερα. ^[88] Η κ?ρη του τραυματ?στηκε, αλλ? επ?ζησε. ^[89] Ο Γκουλαμπζ?ι ?ταν αυτ?? που ε?χε λ?βει εντολ? να σκοτ?σει του? Αμ?ν και Βαταντζ?ρ και αργ?τερα επιβεβα?ωσε τον θ?νατ? του. ^[88] Οι ?νδρε? τη? οικογ?νεια? του Αμ?ν εκτελ?στηκαν, εν? οι γυνα?κε?, συμπεριλαμβανομ?νη? τη? κ?ρη? του, φυλακ?στηκαν στη φυλακ? Πουλ-ε-Τσαρκ? μ?χρι να απελευθερωθο?ν απ? τον πρ?εδρο Νατζιμπουλ?χ στι? αρχ?? του 1992. ^[90] Μετ? τον θ?νατο του Αμ?ν στι? 27 Δεκεμβρ?ου 1979, το Ρ?διο Καμπο?λ μετ?δωσε την ηχογραφημ?νη ομιλ?α του Μπαμπρ?κ Καρμ?λ στον αφγανικ? λα?, η οπο?α αν?φερε: ≪Σ?μερα η μηχαν? βασανιστηρ?ων του Αμ?ν συνετρ?βη≫. Ο Καρμ?λ ορ?στηκε απ? του? Σοβιετικο?? ω? ν?ο? πρ?εδρο?, ^[91] εν? ο Σοβιετικ?? Στρατ?? ?ρχισε την επ?μβασ? του στο Αφγανιστ?ν, η οπο?α δι?ρκεσε ενν?α χρ?νια .

Μετ? τον θ?νατο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? 2 Ιανουαρ?ου 1980, κατ? τη δι?ρκεια τη? 15η? επετε?ου ?δρυση? του Λα?κο? Δημοκρατικο? Κ?μματο? του Αφγανιστ?ν, ο Καρμ?λ, ο οπο?ο? ?ταν πλ?ον ο ν?ο? Γενικ?? Γραμματ?α?, αποκ?λεσε τον Αμ?ν ≪συνωμ?τη, επαγγελματ?α εγκληματ?α και αναγνωρισμ?νο κατ?σκοπο των ΗΠΑ≫, σ?μφωνα με αναφορ? τη? εφημερ?δα? Kabul New Times . Η Αναχ?τα Ρατεμπζ?ντ , υπουργ?? Παιδε?α?, δ?λωσε σχετικ? με τον Αμ?ν:

…αυτ?? ο οργισμ?νο?, σκληρ?? και ποινικ?? δολοφ?νο? που ε?χε τρομοκρατ?σει, καταστε?λει και συντρ?ψει κ?θε αντιπολιτευ?μενη δ?ναμη και διαμο?ρασε τον τρ?πο εξουσ?α?, ξεκινο?σε καθημεριν? ν?ε? πρ?ξει? καταστροφ??, β?ζοντα? του? αντιπ?λου? του αιματηρο? καθεστ?το? του, σε ομ?δε? βασανιστηρ?ων, φυλακ?ν και σφαγε?ων. ^[92]

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Σοβιετικ? υλικ? τεκμηρ?ωση? το οπο?ο συγκεντρ?θηκε πριν απ? τη σοβιετικ? παρ?μβαση