Φρ?ντρικσταντ

Φρ?ντρικσταντ
; Σημα?α	; ?μβλημα
	Φρ?ντρικσταντ 59°13′0″N 10°57′0″E
Χ?ρα	Νορβηγ?α
Διοικητικ? υπαγωγ?	?στφολντ
?δρυση	1567
Διο?κηση
? mayor of Fredrikstad	Jon-Ivar Nygard (2011?2021) , Siri Martinsen (2021?2023) και Arne Sekkelsten (απ? 2023)
? Μ?λο? του/τη?	IAKS ; International Cities of Refuge Network
?κταση	292,56 km²
Πληθυσμ??	84.444 (1 Ιανουαρ?ου 2023)
Ζ?νη ?ρα?	UTC+01:00
Ιστ?τοπο?	Επ?σημο? ιστ?τοπο?
	Σχετικ? πολυμ?σα
	δεδομ?να ( π ? σ ? ε )

Συντεταγμ?νε? : 59°13′04″N 10°55′48″E / 59.21778°N 10.93000°E / 59.21778; 10.93000

Το Φρ?ντρικσταντ ( νορβηγικ? : Fredrikstad , παλαι?τερα Frederiksstad κυριολεκτικ? Π?λη του Φρειδερ?κου ) ε?ναι π?λη και δ?μο? τη? περιφ?ρεια? Β?κεν τη? Νορβηγ?α? . Το διοικητικ? κ?ντρο του δ?μου ε?ναι η ομ?νυμη π?λη.

Η π?λη του Φρ?ντρικσταντ ιδρ?θηκε το 1567 απ? τον Βασιλι? Φρειδερ?κο Β? και ?γινε δ?μο? την 1η Ιανουαρ?ου 1838. Ο αγροτικ?? δ?μο? Γκλ?μεν συγχωνε?θηκε με το Φρ?ντρικσταντ την 1η Ιανουαρ?ου 1964, ?πω? και οι αγροτικο? δ?μοι Μπ?ργκε, Ονσε?, Κρ?κερε? και Ρ?λσβε? την 1η Ιανουαρ?ου 1994.

Η π?λη βρ?σκεται στι? ?χθε? του ποταμο? Γκλ?μα, εκε? ?που αυτ?? συναντ? το Σκ?γκερακ , περ?που 20 χιλι?μετρα απ? τα σ?νορα με τη Σουηδ?α . Μαζ? με το γειτονικ? Σ?ρπσμποργκ το Φρ?ντρικσταντ αποτελε? την π?μπτη μεγαλ?τερη π?λη τη? Νορβηγ?α?: Φρ?ντρικσταντ / Σ?ρπσμποργκ. Την 1η Ιανουαρ?ου 2018, σ?μφωνα με τη Στατιστικ? Υπηρεσ?α τη? Νορβηγ?α?, αυτο? οι δ?ο δ?μοι ?χουν συνολικ? πληθυσμ? 136.117 με 80.977 στο Φρ?ντρικσταντ και 55.140 στο Σ?ρπσμποργκ.

Το Φρ?ντρικσταντ χτ?στηκε στι? εκβολ?? του Γκλ?μα σε αντικατ?σταση του Σ?ρπσμπουργκ (15 χιλι?μετρα αν?ντη), ?ταν αυτ? κ?ηκε απ? τον Σουηδικ? Στρατ? τον 16ο αι?να. Μερικο? απ? του? πολ?τε? του Σ?ρπσμπουργκ παρ?μειναν και ξανα?χτισαν την παλι? του? π?λη στον αρχικ? τη? χ?ρο και π?ραν το καθεστ?? τη? π?λη? το 1839.

Το κ?ντρο τη? π?λη? βρ?σκεται στη δυτικ? ?χθη του Γκλ?μα, εν? η παλι? π?λη στην ανατολικ? ?χθη ε?ναι η καλ?τερα διατηρημ?νη οχυρωμ?νη π?λη τη? Β?ρεια? Ευρ?πη?.

Το Φρ?ντρικσταντ ε?χε μια μεγ?λη βιομηχαν?α κοπ?? ξυλε?α? και ?ταν σημαντικ? λιμ?νι για την εξαγωγ? τη? και στη συν?χεια ναυπηγικ? βιομηχαν?α, ?ω? ?του το κ?ριο ναυπηγε?ο ?κλεισε το 1988. Οι κ?ριε? βιομηχαν?ε? ε?ναι σ?μερα δι?φορε? χημικ?? μον?δε? και ?λλε? ελαφρ?? βιομηχαν?ε?.

Το 2005 το Φρ?ντρικσταντ ?ταν το τελευτα?ο λιμ?νι φιλοξεν?α? των Αγ?νων Εκπαιδευτικ?ν Ιστιοφ?ρων , προσελκ?οντα? χιλι?δε? στην π?λη. Το 2019 ?ταν το πρ?το λιμ?νι υποδοχ??.

Το 2017 η π?λη κ?ρδισε το εθνικ? βραβε?ο τη? πιο ελκυστικ?? π?λη?. Το βραβε?ο χορηγε?ται κ?θε χρ?νο απ? τη Νορβηγικ? κυβ?ρνηση β?σει κοινωνικ?ν, οικονομικ?ν και περιβαλλοντικ?ν κριτηρ?ων. ^[10]

Γενικ?? πληροφορ?ε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ονομα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η π?λη π?ρε το ?νομ? τη? απ? τον Φρειδερ?κο? Β? τη? Δαν?α? το 1569. Τo δε?τερο συνθετικ? σημα?νει "π?λη".

Πριν απ? το 1877 το ?νομα γραφ?ταν Frederiksstad , στη συν?χεια απ? το 1877-1888 Fredriksstad και τελικ? απ? το 1889 γρ?φεται με την τρ?χουσα μορφ? του: Fredrikstad .

Εμβλημα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το ?μβλημα ε?ναι απ? τη σ?γχρονη εποχ?. Καθιερ?θηκε στι? 21 Απριλ?ου 1967. Βασ?ζεται στην παλαι?τερη γνωστ? σφραγ?δα τη? π?λη?, που χρονολογε?ται απ? το 1610. Δε?χνουν ?να φρο?ριο φρουρο?μενο απ? μια αρκο?δα. Περι?ργω? το Φρ?ντρικσταντ δεν ε?χε οχυρ?σει? το 1610 (απ?κτησε μερικ?? στο τ?λο? του 17ου αι?να). Ιδρ?θηκε απ? πολ?τε? του Σ?ρπσμποργκ και τ?σο το φρο?ριο ?σο και η αρκο?δα προ?ρχονται απ? το παλι? ?μβλημα του Σ?ρπσμποργκ. Η σ?νθεση τη? σφραγ?δα? χρησιμοποι?θηκε επ?ση? ω? ?μβλημα απ? τι? αρχ?? του 19ου αι?να. Το ν?ο καθιερ?θηκε στην 400η επ?τειο τη? π?λη? το 1967 και δε?χνει μια πιο μοντ?ρνα παραλλαγ? του φρουρ?ου και τη? αρκο?δα?. ^[11]

Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μετ? την πυρπ?ληση του Σ?ρπσμποργκ κατ? τον Επταετ? Β?ρειο Π?λεμο (1563 - 1570) ο βασιλι?? Φρειδερ?κο? Β? τη? Δαν?α? αποφ?σισε με βασιλικ? δι?ταγμα να ανοικοδομ?σει την π?λη 15 χιλι?μετρα ν?τια τη? αρχικ?? τοποθεσ?α?. Η γειτν?αση αυτ?? τη? ν?α? τοποθεσ?α? με τη θ?λασσα και η προσβ?σιμη ?παιθρο? που την περι?βαλλε, την καθιστο?σε καλ?τερη απ? την προηγο?μενη. Το ?νομα Φρ?ντρικσταντ χρησιμοποι?θηκε για πρ?τη φορ? σε μια επιστολ? του Βασιλι? με ημερομην?α 6 Φεβρουαρ?ου 1569. Η προσωριν? οχ?ρωση που χτ?στηκε κατ? τη δι?ρκεια του Πολ?μου του Ανν?βα (1644?1645) μεταξ? Σουηδ?α? και Δαν?α?-Νορβηγ?α? , ?γινε μ?νιμη τη δεκαετ?α του 1660.

Τι? εργασ?ε? για τι? οχυρ?σει? διε?θυνε αρχικ? ο Β?λεμ Κο?χερον και αργ?τερα ο Γι?χαν Κ?σπαρ φον Σ?σινιον. Κατ? τα επ?μενα 60 χρ?νια χτ?στηκαν αρκετ?? οχυρ?σει? στο Φρο?ριο του Φρ?ντρικσταντ, συμπεριλαμβανομ?νων των Ισεγκραν, Κ?νγκστεν και Σ?σινιον. Το 1735 ιδρ?θηκε ?να προ?στιο στη δυτικ? πλευρ? του Γκλ?μα, το Β?στσιντεν. Αυτ? το τμ?μα αναπτ?χθηκε στη συν?χεια ταχ?τερα απ? την παλι? π?λη και ?γινε το κυρ?αρχο κ?ντρο τη? π?λη?. Τα περισσ?τερα κτ?ρια στην παλι? π?λη κ?ηκαν κατ? τη δι?ρκεια πυρκαγι?? το 1764.

Τη δεκαετ?α του 1840 η εξαγωγ? ξυλε?α? απ? το Φρ?ντρικσταντ ?ρχισε να κερδ?ζει δυναμικ?. Τη δεκαετ?α του 1860 πολλ? ατμοκ?νητα πριονιστ?ρια ξ?λου χτ?στηκαν κατ? μ?κο? του ποταμο? και το 1879 ο σιδηρ?δρομο? ?φτασε στο Φρ?ντρικσταντ, οδηγ?ντα? σε περαιτ?ρω αν?πτυξη. Με την πτ?ση των εξαγωγ?ν ξυλε?α? ω? αποτ?λεσμα του εκσυγχρονισμο? των βιομηχανι?ν επεξεργασ?α? ξ?λου στι? αρχ?? του 1900 η παραγωγ? του Φρ?ντρικσταντ στρ?φηκε σε ?λλου? τ?που? προ??ντων. Αργ?τερα ?γινε ?να απ? τα σημαντικ?τερα βιομηχανικ? κ?ντρα τη? Νορβηγ?α?, δι?σημα για το μεγ?λο ναυπηγε?ο, το Fredrikstad Mekaniske Verksted .

Αθλητισμ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στο Φρ?ντρικσταντ ?χει την ?δρα τη? η ενν?α φορ?? πρωταθλ?τρια Νορβηγ?α? στο ποδ?σφαιρο Φρ?ντρικσταντ ΦΚ , που αγων?ζεται στο Φρ?ντρικσταντ Στ?ντιον. Ε?ναι επ?ση? η π?λη ?που γενν?θηκε και μεγ?λωσε ο δι?σημο? και πετυχημ?νο? προπονητ?? τη? εθνικ?? ομ?δα? ποδοσφα?ρου τη? Νορβηγ?α? Εγκιλ Ολσεν.

Το Φρ?ντρικσταντ ?χει επ?ση? μερικ?? ομ?δε? χ?κε? σ?λα? , ?πω? οι Slevik IBK , Fredrikstad IBK και St. Croix Pirates και μια ομ?δα χ?κε? επ? π?γου , τη Stiernen Hockey .

Υπ?ρχει επ?ση? μια ομ?δα αμερικανικο? ποδοσφα?ρου , η Fredrikstad Eagles .

Εκπα?δευση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Φρ?ντρικσταντ ?χει τρει? αν?τερε? σχολ??. Η σχολ? δευτεροβ?θμια? εκπα?δευση? Frederik II παρ?χει γενικ?? και οικονομικ??/διοικητικ?? σπουδ??. Η αν?τερη σχολ? Frederik II αποτελε? μια συγχ?νευση του γυμναστικο? Frydenberg και του Christianslund και του Handelsgymnasium . Η αν?τερη σχολ? Glemmen παρ?χει εκπαιδευτικ? κατ?ρτιση και σπουδ??. Η Wang Toppidret Fredrikstad ε?νσι για αθλητικ??, επιστημονικ??, γλωσσικ??, κοινωνικ?? και οικονομικ?? σπουδ??. Υπ?ρχει επ?ση? το Steiner , μια ιδιωτικ? εκπαιδευτικ? εναλλακτικ? για αν?τερη? βαθμ?δα? πρωτοβ?θμια? εκπα?δευση.

Το Πανεπιστημιακ? Κολλ?γιο Εστφολντ παρ?χει αν?τατη εκπα?δευση (επιπ?δου μ?στερ και μπ?τσελορ) στην Ακαδημ?α Παραστατικ?ν Τεχν?ν, στη Σχολ? Υγε?α? και Κοινωνικ?? Πρ?νοια? και στη Σχολ? Μηχανικ?? στο Κρ?κερει. Εδ? υπσρχει επ?ση? το Κολλ?γιο Εστφολντ , με βραχυχρ?νια επαγγελματικ? προγρ?μματα αδειοδ?τηση? τεχνιτ?ν/ξεναγ?ν ? τουλ?χιστων πενταετο?? εμπειρ?α? σε τεχνικ?? και υγειονομικ??/κοινωνικ?? επιστ?με?.

Επ?ση? το Τμ?μα Δημοσιογραφ?α? ?χει την ?δρα του στο Φρ?ντρικσταντ και παρ?χει κυρ?ω? συνεχιζ?μενη εκπα?δευση σε δημοσιογρ?φου? και εκδ?τε?.

Μουσε?ο του Φρ?ντρικσταντ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Μουσε?ο του Φρ?ντρικσταντ βρ?σκεται στην Παλι? Π?λη και παρουσι?ζει την ιστορ?α τη? π?λη? και τη? γ?ρω περιοχ??. Το μουσε?ο διαχειρ?ζεται επ?ση? το Αρχοντικ? Ελινγκαρντ στο Ενσει και το Φρο?ριο Τοργκ?ουτεν. Το Μουσε?ο ιδρ?θηκε το 1903 και απ? το 2003 η διε?θυνσ? του βρ?σκεται στο Τειχο?σετ στην Παλι? Π?λη. ^[12]

Σημαντικο? κ?τοικοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ρ?αλντ ?μουνδσεν εξερευνητ??
Ταρ?κ Ελιουνο?σι ποδοσφαιριστ?? τη? ΑΙΚ και τη? Εθνικ?? Νορβηγ?α?
Χαν? Ν?λσεν Χ?ουγκε (1771-1824) ανανεωτικ?? ιεροκ?ρυκα?
Ισαμπελ Χ?ρλοβσεν (γ. 1988) ποδοσφαιρ?στρια τη? Εθνικ?? Νορβηγ?α?
Εγκιλ (Ντρ?λο) Ολσεν (γ. 1942) προπονητ?? τη? Εθνικ?? ομ?δα? ποδοσφα?ρου Νορβηγ?α? τη δεκαετ?α του 1990
Ντ?νι? Στ?ρχει (γ. 1960) ηθοποι??
Χ?ραλντ Ζβαρτ (γ. 1965) Ολλανδονορβηγ?? σκηνοθ?τη?
Γερν Αντερσεν (γ. 1963) προπονητ?? ποδοσφα?ρου

**Αριθμ?? μεταναστ?ν (1η? και 2η? γενι??) στο Φρ?ντρικσταντ κατ? χ?ρα προ?λευση? το 2017** ^[13]
Καταγωγ?	Αριθμ??
Ιρ?κ ! Ιρ?κ	2,138
Πολων?α ! Πολων?α	1,386
Σομαλ?α ! Σομαλ?α	1,225
Κοσσυφοπ?διο ! Κοσσυφοπ?διο	828
Σουηδ?α ! Σουηδ?α	714
Βοσν?α και Ερζεγοβ?νη	626
Ιρ?ν ! Ιρ?ν	501
Συρ?α ! Συρ?α	374
Λιθουαν?α ! Λιθουαν?α	366
Δαν?α ! Δαν?α	341
Ρωσ?α ! Ρωσ?α	283
Γερμαν?α ! Γερμαν?α	268
Αφγανιστ?ν ! Αφγανιστ?ν	253
Τα?λ?νδη ! Τα?λ?νδη	247
Βιετν?μ ! Βιετν?μ	228