Το λ?μμα παραθ?τει τι? πηγ?? του α?ριστα, χωρ?? παραπομπ?? . Βοηθ?στε συνδ?οντα? το κε?μενο με τι? πηγ?? χρησιμοποι?ντα? παραπομπ?? , ?στε να ε?ναι επαληθε?σιμο . Το πρ?τυπο τοποθετ?θηκε χωρ?? ημερομην?α. Για τη σημεριν? ημερομην?α χρησιμοποι?στε: {{χωρ?? παραπομπ??|18|06|2024}}

Η τρομοκρατ?α (αγγλ. terrorism ), (εκ του τρ?μο? + κρ?το? = υπ? το κρ?το? του τρ?μου ), αν και δεν υπ?ρχει διεθν?? συμφωνημ?νο? ορισμ??, γενικ? αποτελε? τη ≪συστηματικ?≫ χρ?ση, ? την απειλ? χρ?ση?, β?α? που συμβα?νει π?ντα ω? αντ?δραση, ? ?σκηση π?εση?, απ? οργανωμ?νε? ομ?δε? με πολιτικ?, θρησκευτικ? ? ?λλα ιδεολογικ? κ?νητρα (ω? υπ?βαθρο/β?ση) αλλ? ακ?μη και απ? ολ?κληρου? κρατικο?? μηχανισμο??, εναντ?ον ατ?μων, ομ?δων ? περιουσι?ν, με απ?τερο στ?χο τι? κυβερν?σει? απ? τι? οπο?ε? προσδοκο?ν κ?ποια αντ?στοιχα (των κιν?τρων) οφ?λη/κ?ρδη. Η κ?θε πρ?ξη επ' αυτο? χαρακτηρ?ζεται τρομοκρατικ? πρ?ξη και οι επιχειρο?ντε? αυτ?ν τρομοκρ?τε? .

Ορισμ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Σ?μερα υπ?ρχουν τρει? ορισμο? τη? Τρομοκρατ?α? που θεωρο?νται αποδεκτο? απ? πολλ?? πλευρ??. ^{[ εκκρεμε? παραπομπ? ]}

Το 1983 δ?θηκε απ? το Υπουργε?ο Εξωτετικ?ν τβν ΗΠΑ ?να? ορισμ?? τη? τρομοκρατ?α? για χρ?ση στην αν?λυση και τη στατιστικ?, ^[1] ω? εξ??:
≪μια προσχεδιασμ?νη β?αιη εν?ργεια, στρεφ?μενη εν?ντια σε ?μαχου? στ?χου?, που πραγματοποιε?ται απ? υποεθνικ?? ? μυστικ?? ομ?δε? με πολιτικ? κ?νητρα, οι οπο?ε? συχν? επιθυμο?ν να ασκ?σουν επιρρο? σε ?να ακροατ?ριο≫ .

?να? ?λλο? ορισμ?? δ?θηκε το 1988 απ? του? επιστ?μονε? ?λεξ Σμιντ (Alex P. Schmid) και ?λμπερτ Γι?νγκμαν (Albert J. Jongman) ^[2] οι οπο?οι ?ρισαν την τρμοκρατ?α σαν ≪μια μ?θοδο επαναλαμβαν?μενων πρ?ξεων β?α?, στην οπο?α εμπλ?κονται σχετικ? κρυφ? ?τομα, ομ?δε? ? κρατικο? δρ?ντε?, λ?γω ιδιοσυγκρασ?α?, εγκληματικ?ν ? πολιτικ?ν λ?γων, και ?που, σε αντ?θεση με τη δολοφον?α, οι ?μεσοι στ?χοι τη? β?α? δεν αποτελο?ν και τον απ?τερο σκοπ? αυτ??. Τα δε ?μεσα θ?ματα επιλ?γονται τυχα?α ? μ?σω συμβολικ?? στοχοπο?ηση?, ω? μ?ρο? εν?? ευρ?τερου πληθυσμο?-στ?χου στον οπο?ο αποσκοπε? η πρ?ξη, λειτουργ?ντα? ω? μ?νυμα προ? αυτ?ν. ?τσι, διαμ?σου του θ?ματο?, αποκαθ?σταται μια επικοινων?α μεταξ? των δρ?ντων και του -τελο?ντο? σε κ?νδυνο- ακροατηρ?ου, μ?σω τη? επιδ?ωξη? τρομοκρ?τηση?, τη? προβολ?? απαιτ?σεων ? τη? ?λκυση? προσοχ??, αν?λογα με την τελικ? στ?χευση, που μπορε? να ε?ναι ο εκφοβισμ??, ο πειθαναγκασμ?? ? η προπαγ?νδα.≫ ^[3]

Ο τρ?το? ορισμ?? ( 1997 ), υιοθετ?θηκε απ? τη Γενικ? Συν?λευση του Οργανισμο? Ηνωμ?νων Εθν?ν ( Resolution 51/210) ^[4] και ορ?ζει ω? Τρομοκρατ?α: ≪...τι? εγκληματικ?? εν?ργειε? που αποσκοπο?ν στην πρ?κληση φ?βου, ε?τε στο σ?νολο τη? κοινων?α? ε?τε σε μια ομ?δα ατ?μων ε?τε σε μεμονωμ?να ?τομα, ?χοντα? ω? κ?νητρο πολιτικ?? στοχε?σει?. Οι πρ?ξει? αυτ?? ε?ναι σε κ?θε περ?πτωση μη δικαιολογημ?νε?, ?σχετα απ? τη φ?ση των -εθνικ?ν, θρησκευτικ?ν, φιλοσοφικ?ν, ιδεολογικ?ν, πολιτικ?ν, φυλετικ?ν, θρησκευτικ?ν- κιν?τρων που επικαλο?νται οι δρ?στε?≫ ^[3]

Γενικ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ιστορικ?, τρομοκρατικ?? πρ?ξει? αποδ?θηκαν για πρ?τη φορ? στου? ασασ?νου? (ισμαηλιτικ? α?ρεση Νιζ?ρι ), μ?α? πολιτικο-θρησκευτικ?? ισλαμικ?? α?ρεση? στη Μ?ση Ανατολ? του 11ου-13ου αι?να (εποχ? δρ?ση? των Να?τ?ν ιπποτ?ν).

Στι? τρομοκρατικ?? πρ?ξει? περιλαμβ?νονται ανατιν?ξει? , πειρατε?ε? , ομηρ?ε? , φ?νοι , δολιοφθορ?? , εμπρησμο? κ.λπ. σημαντικ?ν στ?χων καθ?? και ?λλε? παρ?λληλε? εγκληματικ?? πρ?ξει?, ?πω? απαγωγ?? ? ληστε?ε? κ.λπ. που εκτελο?νται απ? τι? ?διε? τρομοκρατικ?? ομ?δε?, (?χι ?μω? την κατ?ληψη εδ?φου?).

Η τρομοκρατ?α ?χει χρησιμοποιηθε? πολλ?κι? ακ?μη και απ? κυβερν?σει?, απ? τι? μυστικ?? υπηρεσ?ε?, καλο?μενε? γενικ? στη περ?πτωση αυτ? κρατικ? τρομοκρατ?α που ?χει παρατηρηθε? απ? την αρχαι?τητα και που διαιων?ζεται μ?χρι σ?μερα. Βασικ? χαρακτηριστικ? τη? σ?γχρονη? εκδηλωμ?νη? τρομοκρατ?α?, (εκτ?? τη? κρατικ??), ε?ναι η ανωνυμ?α και η μυστικ?τητα των μελ?ν ?χι ?μω? και των οργαν?σεων, που αντ?θετα σπε?δουν και δημοσιοποιο?ν τι? εκ?στοτε πρ?ξει? του? για να διατηρο?ν το "γ?ητρ?" του?.

Τα τρομοκρατικ? πλ?γματα γενικ? προκαλο?ν πανικ? και αποδιοργ?νωση. Αποτελο?ν μεμονωμ?να απρ?βλεπτα πλ?γματα εκφοβισμο?, ?πω? δολοφον?ε?, βομβιστικ?? εν?ργειε? , αεροπειρατε?ε? , απαγωγ??, κτλ. Δεν ε?ναι σπ?νιε? οι φορ?? που τ?τοιε? πρ?ξει? πλ?ττουν ακ?μη και αθ?ου? ανυποψ?αστου? πολ?τε?. π.χ. καταλ?ψει? σχολε?ων με ομ?ρου? παιδι?.

Ιστορικ?, η τρομοκρατ?α ποτ? δεν μπ?ρεσε να ανατρ?ψει καθεστ??. Αποτελε? μικρ?τερο κ?νδυνο για την κατεστημ?νη τ?ξη/εξουσ?α απ? τον ανταρτοπ?λεμο . Π?ντω?, τα τρομοκρατικ? πλ?γματα βασ?ζονται στον αιφνιδιασμ? και στον ιδεολογικ? φανατισμ? , ? στον θρησκευτικ?, εν? για την υλοπο?ησ? του? απαιτε?ται πρ?σβαση σε κ?ποιου? οικονομικο?? π?ρου? δια των οπο?ων πολλο? δ?οδοι του διεθνο?? εμπορ?ου παραμ?νουν ανοικτο?.

Πολλο? πιστε?ουν, ?τι ο π?λεμο? εναντ?ον τη? τρομοκρατ?α? δεν ε?ναι στην πραγματικ?τητα π?λεμο?, και η τρομοκρατ?α θα πρ?πει να αντιμετωπ?ζεται κυρ?ω? με διακρατικ? συνεργασ?α , με ανταλλαγ? πληροφορι?ν (intelligence) , καθ?? και με αστυνομικ? και διπλωματικ? μ?σα . ?μω?, το αξιοπερ?εργο ε?ναι ?τι μετ? απ? την 11η Σεπτεμβρ?ου 2001 υποστηρ?ζεται κυρ?ω? απ? τι? ΗΠΑ, ?τι τα μ?σα αυτ? δεν αρκο?ν απ? μ?να του?, και μ?λλον απαιτο?νται επιπρ?σθετα προληπτικ? μ?τρα (pre-emptive measures) , τα οπο?α ?χουν κυρ?ω? ?μεσο επιθετικ? χαρακτ?ρα (π.χ. οι εν?ργειε? τη? Δ?ση? στο Αφγανιστ?ν και στο Ιρ?κ ), θ?σει? και απ?ψει? που ?γιναν αμ?σω? αποδεκτ?? απ? ?λε? τι? χ?ρε? ακ?μα και απ? μη προσκε?μενε? φιλικ? προ? τι? ΗΠΑ, π.χ. Κο?βα, Λιβ?η κ.λπ.

Τρομοκρατικ?? εν?ργειε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μ?νο μ?σα στον 20ο αι?να μ?χρι σ?μερα, ?χουν υπ?ρξει δεκ?δε? τρομοκρατικ?? εν?ργειε? εναντ?ον του παγκ?σμιου συστ?ματο?:

• 16 Σεπτεμβρ?ου 1920, τρομοκρ?τε? τοποθ?τησαν εκρηκτικ? μηχανισμ? στη Wall Street, στα γραφε?α τη? J.P. Morgan, προκαλ?ντα? το θ?νατο 40 επενδυτ?ν.
• 1972, Μ?ναχο , τρομοκρ?τε? χτ?πησαν του? Ολυμπιακο?? αγ?νε? ( Σφαγ? του Μον?χου ).
• 1985, Ακ?λε Λ?ουρο .
• 1988, χτ?πημα τη? πτ?ση? PanAm 103, στη Σκωτ?α (Lockerbie).
• 1993, β?μβα στο Παγκ?σμιο Κ?ντρο Εμπορ?ου .
• 1995, χτ?πημα στην Οκλαχ?μα , απ? τον Τ?μοθι ΜακΒ?ι (Timothy McVeigh).
• 1996, χτ?πημα στην Ολυμπι?δα τη? Ατλ?ντα .
• 1998, Κ?νυα , Τανζαν?α , Κωνσταντινο?πολη , Καζαμπλ?νκα .
• 11 Σεπτεμβρ?ου 2001, Επιθ?σει? τη? 11η? Σεπτεμβρ?ου 2001 .
• 2002, Μπαλ? , Ινδονησ?α .
• 2003, Κωνσταντινο?πολη .
• 2004, χτ?πημα στη Μαδρ?τη .
• 2005, Λονδ?νο και Μπαλ? .

Οι βασικο? παρ?γοντε? που συμβ?λλουν στην εμφ?νιση τρομοκρατ?α? ε?ναι η ?παρξη ιστορικο? β?α? σε ?ναν τ?πο, μια β?αιη θρησκε?α ? ιδεολογ?α, ?να δι?χυτο α?σθημα κοινωνικ?? αδικ?α? και ?να? διαθ?σιμο? εχθρ??. Μπορε? να παρατηρηθε? ?τι οι τρομοκρ?τε? ω? ?τομα εμπν?ονται απ? ?να α?σθημα εκδ?κηση?, το οπο?ο προ?ρχεται απ? την τα?τιση με τι? δυστυχ?ε? των ?λλων, καθ?? και μια μανιχα?στικ? οπτικ? για τον κ?σμο, που παρουσι?ζει τι? ?ποιε? συγκρο?σει? με απ?λυτου? ?ρου? καλο?-κακο?. Η β?α των τρομοκρατικ?ν οργαν?σεων θα γνωρ?σει ?ξαρση κατ? τον 20 ^? αι?να, ιδια?τερα με τι? βομβιστικ?? επιθ?σει? αυτοκτον?α?. Την περ?οδο 1934-1937, η τ?τε Κοινων?α των Εθν?ν αναγν?ρισε επ?σημα το φαιν?μενο τη? τρομοκρατ?α?, με συνθ?κη που υπογρ?φηκε απ? 15 κρ?τη, αλλ? τελικ? δεν εφαρμ?στηκε. Η συνηθ?στερη μορφ? τρομοκρατ?α? σ?μερα ε?ναι η βομβιστικ? επ?θεση αυτοκτον?α?, ?πω? τη δεκαετ?α του ’70 ?ταν η αεροπειρατε?α (η πρ?τη αεροπειρατε?α σημει?θηκε το 1948).

Δε?τε επ?ση? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Κρατικ? τρομοκρατ?α
• Βιομηχαν?α του τρ?μου
• Τρομοκρατ?α στην Ελλ?δα
• Τζιχ?ντ
• Ταλιμπ?ν
• Ισλαμικ? Κρ?το?

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Ν?κο? Κλειτσ?κα?, Andrea Speranzoni, "Φαιν?μενα Τρομοκρατ?α?-Ο ελληνικ?? νεοφασισμ?? μ?σα απ? τα αρχε?α των Μυστικ?ν Υπηρεσι?ν", Προσκ?νιο, Αθ?να 2003.
• Schmid, Alex (Ed.) [1] , Forum on Crime and Society. Special Issue on Terrorism. 2004, Vol 4:1/2.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Αυτ? το λ?μμα σχετικ? με τι? Κοινωνικ?? επιστ?με? χρει?ζεται επ?κταση . Μπορε?τε να βοηθ?σετε την Βικιπα?δεια επεκτε?νοντ?? το .