Ο
Τουγκρο?λ Μπ?η
[1]
?
Τογκρο?λ-Μπεγκ
[2]
γνωστ?? και ω? ≪
Ο Πρ?γκηπα? Γερ?κι
≫ (γεννημ?νο? το
990
και αποβι?σα? στι?
4 Σεπτεμβρ?ου
1063
), ?ταν
Το?ρκο? Σελτζο?κο?
πρ?γκηπα?, γιο? του
Μιχα?λ ιμπν Σελτζο?κ
και εγγον?? του
Σελτζο?κ
(Σαλτζο?κ). Θεωρε?ται ω? ο ιδρυτ?? τη?
Αυτοκρατορ?α? των Σελτζο?κων
(τη? οπο?α? ηγ?θηκε απ? το
1038
ω? το
1063
).
Τ?θηκε επικεφαλ?? των Σελτζο?κων Το?ρκων το
1038
(αφ?του συγκ?ντρωσε υπ? την αρχηγ?α του του?
Τουρκομ?νου?
πολεμιστ?? των στεπ?ν τη?
Κεντρικ?? Ασ?α?
), εν? στη συν?χεια ανακηρ?χτηκε
βασιλι?? και σουλτ?νο?
απ? τον
Αββασ?δα
χαλ?φη
τη?
Βαγδ?τη?
το
1058
.
Το
1025
, ?ταν ο θε?ο? του
Αρσλ?ν Ισρα?λ
, γιο? του
Σελτζο?κ
, ηττ?θηκε και πι?στηκε αιχμ?λωτο? απ? τον
Μαχμο?ντ του Γκαζν?
, ο Τογκρο?λ-Μπεγκ εγκατ?λειψε, μαζ? με τον αδελφ? του,
Σαγκρ? Μπεγκ
, τι? β?σει? του στην
Χορασμ?α
και προχ?ρησε προ? το Χορασ?ν.
Κατ? την περ?οδο
1028
-
1029
κατ?λαβαν την
Μερβ
και το
Νισαπο?ρ
και ?πειτα ανεξαρτητοποι?θηκαν απ? του?
Γαζναβ?δε?
(
1031
). Ο Τογκρο?λ-Μπεγκ αυτοανακηρ?χτηκε σουλτ?νο? του
Νισαπο?ρ
(1038).
Στι?
22 Μα?ου
1040
οι Το?ρκοι
Γαζναβ?δε?
ηττ?θηκαν στο
Νταντανκ?ν
, στα β?ρεια του
Μερβ
, απ? του? Σελτζο?κου?, οι οπο?οι κατ?λαβαν το
Χορασ?ν
. Ο
Σαγκρ? Μπεγκ
(
1040
-
1058
), και στη συν?χεια ο γιο? του,
Αλπ Αρσλ?ν
, παρ?μειναν στο Χορασ?ν, εν? ο Τογκρο?λ-Μπεγκ αναχ?ρησε για να καταλ?βει το
Ιρ?ν
και το
Ιρ?κ
.
Ο Τογκρο?λ-Μπεγκ αντελ?φθη την π?στη των Ιραν?ν σε μ?α ισχυρ? και κεντροποιημ?νη εξουσ?α, η οπο?α απε?χε παρασ?γγα? απ? τα αναρχικ? πρ?τυπα των
Τουρκομ?νων
. Εκμεταλλε?τηκε επ?ση? -εν μ?ρη- ?να σκ?νδαλο, που προκλ?θηκε απ? την επιβολ? των
Μπουγιδ?ν
επ? του χαλ?φη, προκειμ?νου να ενισχ?σει την εμπιστοσ?νη που του ?δειχναν οι Χορασανιανο? προεστο?, οι οπο?οι ?λπιζαν στη διατ?ρηση του ελ?γχου των ανακτηθ?ντων, σε β?ρο? των
Σιιτ?ν
, εδαφ?ν. Τα χορασανιαν? στρατε?ματα, αρτ?ω? εξοπλισμ?να για την κατ?ληψη π?λεων, ?λθαν να ενισχ?σουν τα ?δη υπ?ρχοντα των Τουρκομ?νων, των οπο?ων η κ?ρια δ?ναμη βρισκ?ταν στην ταχ?τητα των κιν?σε?ν του?.
Το
1046
, ο Τογκρο?λ-Μπεγκ κατ?λαβε το
Χαμαντ?ν
και ?πειτα το
Ισπαχ?ν
και ?κανε το
Ρ?ι
(ευρισκ?μενο εντ?? τη? σημεριν??
Τεχερ?νη?
) την πρωτε?ουσ? του. Αντιτ?θηκε στην επ?θεση των
Φατιμιδ?ν
τη? Αιγ?πτου εν?ντια τη?
Βαγδ?τη?
(
1054
), εν? στη συν?χεια προ?βη σε σειρ? επιδρομ?ν στην
Αρμεν?α
, στην περιοχ? του
Βαν
(1054-1055).
Το
1055
, ?πειτα απ? κ?λεσμα του
Αββασ?δη
χαλ?φη και μετ? απ? διαπραγματε?σει? του νομικο?
Αλ Μαγουαρντ?
, εισ?λθε ειρηνικ? στη
Βαγδ?τη
και απελευθ?ρωσε τον χαλ?φη απ? τον ?λεγχο των
Μπουγιδ?ν
. Ο
Σουνιτισμ??
επαν?λθε. Ο Τογκρο?λ-Μπεγκ ανακηρ?χτηκε
σουλτ?νο?
και
εμ?ρη?
τη? ανατολ?? και τη? δ?ση? απ? τον χαλ?φη (
1058
).
Με τον θ?νατ? του το
1063
, ο ανιψι?? του,
Αλπ Αρσλ?ν
, γιο? του
Σαγκρ? Μπεγκ
, τον διαδ?χτηκε στην ηγεσ?α τη? Αυτοκρατορ?α? των Σελτζο?κων.
- ↑
τουρκικ?
: Tu?rul Bey,
περσικ?
: rukn-e-d?n ?o?rul-bek ben selj?q:
fa
,
αραβικ?
: ab? ??lib rukn ad-d?n ?u?rul bak malik al-ma?riq wa al-ma?rib mu?ammad ben m?k???l ben salj?q,
ar
- ↑
Ορισμ?νε? φορ?? αποκαλο?μενο?, επ?ση?, ω?
Τουγκρ?λ Μπεγκ
.
- (
Τουρκικ?
)
≪Tu?rul Bey≫
. Αρχειοθετ?θηκε
απ? το πρωτ?τυπο
στι? 24 Σεπτεμβρ?ου 2013
. Ανακτ?θηκε στι? 16 Απριλ?ου 2015
.
- (
Αραβικ?
)
≪Les grands Seldjoukides≫
.
- (
Αραβικ?
)
≪Les Seldjoukides en Irak≫
.
- (
Αγγλικ?
)
William Muir.
≪The Caliphate, its rise, decline and fall, Chapter LXXVI, Buweihid Dynasty, Bagdad under Seljuks, Toghril Beg, Al-Muktadi and four following Caliphs, Crusades, Capture of Jerusalem, End of Fatimids≫
.
- Dictionnaire historique de l'islam
, Janine et Dominique Sourdel, Ed. PUF,
(
ISBN
978-2-130-54536-1
)