Ο
Τιντορ?ττο
(
Tintoretto
, περ.
1518
?
1519
-
31 Μα?ου
1594
), πραγματικ? ?νομα
Γι?κοπο Ρομπο?στι
(
Jacopo Robusti
) ?, σ?μφωνα με νε?τερε? ?ρευνε?
Γι?κοπο Κομ?ν
(
Jacopo Comin
)
[15]
?ταν σημαντικ??
ζωγρ?φο?
τη?
Βενετικ?? Σχολ??
, ο οπο?ο? ?ζησε και δημιο?ργησε στη
Βενετ?α
του 16ου αι?να. Εκτ?? απ? θρησκευτικ? και μυθολογικ? θ?ματα, ο Τιντορ?ττο ολοκλ?ρωσε αρκετ??
προσωπογραφ?ε?
επιφαν?ν Βενετ?ν, αν και ο ?διο? ουδ?ποτε ?γινε καθολικ? δεκτ?? απ? τι? αριστοκρατικ?? οικογ?νειε? τη? Βενετ?α?, ?πω? αποτυπ?νεται στι? παραγγελ?ε? ?ργων που δ?χτηκε. Ο γρ?γορο? ρυθμ?? με τον οπο?ο ολοκλ?ρωνε τα ?ργα του προκ?λεσε διχασμ? μεταξ? των σ?γχρονων κριτικ?ν, καθ?? για πολλο?? συνιστο?σε δε?γμα προχειρ?τητα?
[16]
, εν? κοιν? σε πολλο?? κριτικο?? υπ?ρξε και η ?ποψη πω? παρ?κκλινε των αποδεκτ?ν ορ?ων τη? καλλιτεχνικ?? παρ?δοση?
[17]
. Σ?μερα συγκαταλ?γεται στου? σημαντικ?τερου? ζωγρ?φου? τη?
Αναγ?ννηση?
.
Ο Τιντορ?ττο γενν?θηκε στη Βενετ?α το 1518 ? 1519, ωστ?σο η ακριβ?? ημερομην?α γ?ννησ?? του δεν ε?ναι εξακριβωμ?νη
[18]
. ?ταν το μεγαλ?τερο απ? 21 αδ?λφια. Ο πατ?ρα? του, Τζοβ?ννι, ?ταν βαφ?α? υφασμ?των (ιταλ.
tintore
) απ' ?που και προ?ρχεται το προσων?μιο του Τζ?κοπο: Τιντορ?ττο (tintoretto = ο μικρ?? βαφ?α? ? ο γιο? του βαφ?α).
[19]
Παλαι?τερα πιστευ?ταν ?τι η οικογ?νεια καταγ?ταν απ? την π?λη
Λο?κα
(Lucca) στην
Τοσκ?νη
, νε?τερε? ?ρευνε? ?μω? αποκ?λυψαν ?τι η καταγ?ταν απ? τη
Μπρ?σια
. Το πραγματικ? ?νομα τη? οικογ?νεια? ?ταν Κομ?ν
[20]
, (προερχ?μενο πιθαν?ν απ? το μπαχαρικ?
κ?μινο
), αλλ? ο πατ?ρα? ?λαβε το προσων?μιο
Robusti
(= ρωμαλ?ο?) λ?γω τη? συμμετοχ?? του στην υπερ?σπιση των πυλ?ν τη? π?λη? στην πολιορκ?α τη?
Π?δοβα
.
[21]
Ο ?διο? ο Τιντορ?ττο απ?κτησε το προσων?μιο
Furioso
(ακ?θεκτο?, ?ξαλλο?, μαιν?μενο?) λ?γω του μανι?δου? τρ?που με τον οπο?ο ζωγρ?φιζε. ?ταν οι συμπολ?τε? του τον ρ?τησαν γιατ? ζωγραφ?ζει με τ?σο φρενιτι?δει? ρυθμο??, σε αντ?θεση με του? ?λλου? συναδ?λφου? του, ο καλλιτ?χνη? απ?ντησε: ≪
Επειδ? αυτο? δεν ?χουν γ?ρω του? τ?σα πολλ? ζω?φια που να του? τρελα?νουν
≫
[19]
Εν γ?νει παραμ?νουν ?γνωστε? οι λεπτομ?ρειε? οι σχετικ?? με την εκπα?δευσ? του. Πρ?ιμε? πηγ?? παραδ?δουν πω? εκδι?χτηκε απ? το εργαστ?ριο του
Τιτσι?νο
ε?τε, κατ? τον Ριντ?λφι, απ? ζ?λια, ε?τε, κατ? τον
Μ?ρκο Μποσκ?νι
, απ? αδυναμ?α καταν?ησ?? του εκ μ?ρου? του δασκ?λου του
[16]
. Η μελ?τη του ?ργου του οδηγε? στο συμπ?ρασμα πω? διδ?χτηκε στο πλευρ? εν?? Βενετο? καλλιτ?χνη τη? εποχ??, επηρεασμ?νο? παρ?λληλα ?ντονα απ? τον ιταλικ?
μανιερισμ?
.
Υποθ?τουμε πω? μαθ?τευσε κοντ? στον Αντρ?α Μελντ?λλα (Andrea Meldolla), ο οπο?ο? ε?ναι γνωστ?? με το προσων?μιο
Il Schiavone
, απ? τον οπο?ο επηρε?στηκε, και επ?ση? με του?
Μπονιφ?τσο Βερον?ζε
(
Bonifacio Veronese
, 1487 ? 1557), και
Π?ρι? Μπορντ?νε
(
Paris Bordone
).
[20]
Παρ?λ' αυτ?, ο Τιντορ?ττο αν?πτυξε δικ? του στυλ και δεν αποκ?λυπτε τι? μεθ?δου? του.
Στον το?χο του εργαστηρ?ου του, σ?μφωνα με τον ζωγρ?φο και βιογρ?φο Κ?ρλο Ριντ?λφι
[22]
, υπ?ρχε χαραγμ?νο το "μ?το": ≪Σχεδ?αζε σαν τον
Μιχα?λ ?γγελο
και χρωμ?τιζε ?πω? ο
Τιτσι?νο
≫.
[23]
Αντ?θετα απ? τον Τιτσι?νο, ο οπο?ο? ε?χε ταξιδ?ψει πολ? και στην πελατε?α του συγκαταλ?γονταν πλο?σιοι συλλ?κτε? τη? εποχ??, ο Τιντορ?ττο δεν εγκατ?λειψε ποτ? τη Βενετ?α, εκτ?? απ? μια επ?σκεψη που πραγματοπο?ησε στη
Μ?ντοβα
το 1580.
[24]
Ζωγρ?φιζε περισσ?τερο για του? απλο?? πολ?τε? τη? Βενετ?α?, ορισμ?νε? φορ?? με αμοιβ? μ?νο το κ?στο? των υλικ?ν του και κ?ποιε? φορ?? χωρ?? καθ?λου χρ?ματα, επιδι?κοντα? κυρ?ω? να αναγνωριστε? το ?ργο του.Το 1550 ?γινε ιδια?τερα γνωστ?? και για να ανταποκριθε? στι? παραγγγελ?ε? απ?κτησε μεγ?λο εργαστ?ριο με πολλο?? βοηθο?? αν?μεσα στου? οπο?ου? δ?ο απο του? εξ?? γιο?? του και η κ?ρη του , η οπο?α ?ταν η πρ?τη γυνα?κα ζωγρ?φο?. Συν?πεια των χαμηλ?ν αμοιβ?ν του ?ταν να λαμβ?νει πολλ?? παραγγελ?ε?.
Η χρωματικ? του παλ?τα ε?ναι επηρεασμ?νη απ? αυτ? του Τιτσι?νο και η αρχικ? τεχνοτροπ?α του απ? αυτ? του "Schiavone". Λ?γεται ?τι χρησιμοποιο?σε μοντ?λα απ? πηλ? ? απ? κερ?, τα οπο?α ?λιωνε, αφο? τα φ?τιζε ?πω? επιθυμο?σε μ?σα σε ?να ε?δο? κουτιο? για να μελετ?σει τι? αλλαγ?? του φωτ?? επ?νω του?. Αυτ? η τεχνικ?, επ?ση?, εξηγε? γιατ? στου? π?νακ?? του συχν? απεικον?ζονται παρ?μοιε? μορφ??, φωτισμ?νε? ?μω? απ? διαφορετικ?? οπτικ?? γων?ε?.
[22]
Διασ?ζονται ελ?χιστα σχ?δια και προσχ?δι? του, γι' αυτ? πιστε?εται ?τι ζωγρ?φιζε χωρ?? να προσχεδι?ζει.
[25]
Ο Τιντορ?ττο απεβ?ωσε στη Βενετ?α στι? 31 Μα?ου 1594,θ?φτηκε δ?πλα στο τ?φο τη? κ?ρη? του η οπο?α π?θανε τρ?α χρ?νια νωρ?τερα. Τον διαδ?χθηκε ο γιο? του Ντομ?νικο, στον οπο?ο αποδ?δονται - χωρ?? βεβαι?τητα - πολλ? απ? τα πορτρ?τα του ?ργου του καλλιτ?χνη. Η επ?δραση τη? ζωγραφικ?? του ε?ναι εμφαν?? στη Βενετικ? ζωγραφικ?, αν και ο ζωγρ?φο? που εμπ?δωσε καλ?τερα την ?νταση και την εν?ργεια του ?ργου του ?ταν ο
Ελ Γκρ?κο
.
[23]
?ταν ο Τιτσι?νο απεβ?ωσε, ο Τιντορ?ττο, μαζ? με τον
Π?ολο Βερον?ζε
αναγνωρ?στηκαν ω? οι σημαντικ?τεροι ζωγρ?φοι τη? εποχ??. Ο Τιντορ?ττο δημιο?ργησε το δικ? του εργαστ?ριο, στο οπο?ο απασχ?λησε, ω? βοηθο?? του, δ?ο απ? του? γιου? του, τον Ντομ?νικο και τον Μ?ρκο, καθ?? και την κ?ρη του Μαρι?ττα.
[25]
Τα περισσ?τερα ?ργα του ?γιναν σε τοιχογραφ?ε? και κτ?ρια τη? π?λη? του και παραμ?νουν ακ?μη εκε?: ?στερα απ? τι? καταστροφικ?? πυρκαγι?? στο Παλ?τι των Δ?γηδων (1574 και 1577) οι Καναλ?ττο και Βερον?ζε ?ταν αυτο? στου? οπο?ου? ανατ?θηκε η ανακατασκευ? του εσωτερικο?. Ο Τιντορ?ττο ζωγρ?φισε, μεταξ? ?λλων, το γιγαντια?ο π?νακα "Παρ?δεισο?" στον κεντρικ? χ?ρο υποδοχ??, ο οπο?ο? θεωρε?ται ω? ο μεγαλ?τερο? π?νακα? σε καμβ? που ?χει ποτ? δημιουργηθε?.
Ο καλλιτ?χνη? ?γινε ευρ?τερα γνωστ?? για του? θρησκευτικο? περιεχομ?νου π?νακ?? του, χωρ?? αυτ? να σημα?νει ?τι δεν ζωγρ?φισε και αρκετ? πορτρ?τα.
[26]
Απ? τι? σημαντικ?τερε? εργασ?ε? του ε?ναι η σειρ? πιν?κων που δημιο?ργησε για τη Σχολ? του San Rocco (Scuola Grande di San Rocco) στη Βενετ?α κατ? το χρονικ? δι?στημα 1565 - 1587, αν και εκε? συν?χισε να εργ?ζεται ω? το θ?νατ? του το 1594
[20]
. Ζωγρ?φισε, επ?ση?, σκην?? απ? τη ζω? του Ιησο? Χριστο? καθ?? και αρκετ?? σκην?? απ? την
Παλαι? Διαθ?κη
, εν? στον ισ?γειο χ?ρο υποδοχ?? απεικον?ζονται σκην?? απ? τη ζω? τη? Παρθ?νου Μαρ?α?. Σημαντικ? ?ργο επ?ση? ε?ναι η "Στα?ρωση" (1565). Στα ?ργα αυτ? αξιοσημε?ωτα και ανορθ?δοξα ο καλλιτ?χνη? χρησιμοπο?ησε πολ? αδρ?? πινελι??, γεγον?? για το οπο?ο επικρ?θηκε απ? τον
Τζ?ρτζο Βαζ?ρι
. Αργ?τερα, ?μω?, εκτιμ?θηκε ?τι η τεχνικ? αυτ? ε?χε επ?τηδε? χρησιμοποιηθε? ω? μ?σο για να τονιστε? τ?σο η ?νταση ?σο και το δρ?μα των σκην?ν που απεικον?ζονταν.
[22]
Γενικ?τερα ο Τιντορ?ττο θεωρε?ται ω? ο Βενετ?? ζωγρ?φο? που υιοθ?τησε ?σο κανε?? συμπατρι?τη? του τι? συναισθηματικ?? απ?ψει? του Μανιερισμο?, καθ?? ?ταν φανατικ?? θαυμαστ?? του
Μιχα?λ Αγγ?λου
, η επ?δραση του οπο?ου ε?ναι ?ντονη στο ?ργο του.
Πολυ?ριθμα ?ργα του καλλιτ?χνη βρ?σκονται και σ?μερα στη Μεγ?λη Σχολ? του San Rocco, στο
Παλ?τι των Δ?γηδων
και σε ιερο?? ναο?? τη? Βενετ?α?. Αναφ?ρονται μ?νον ορισμ?να απ? αυτ? καθ?? και οι πιο γνωστο? του π?νακε?, που βρ?σκονται σε πολυ?ριθμα μουσε?α αν? τον κ?σμο.
- Βενετ?α, Scuola Grande di San Rocco (1564-1588)
- Sala del' Albergo (Ξεν?να?)
- Ο Ιησο?? εν?πιον του Πιλ?του
[1]
- ?δε ο ?νθρωπο?
[2]
- Πορε?α προ? τον Γολγοθ?
[3]
- Στα?ρωση
[4]
- Ο ?γιο? Ρ?κκο εν δ?ξη
[5]
- ?νω α?θουσα
- Η προσκ?νηση των ποιμ?νων
[6]
- Η Β?πτιση
[7]
- Ο Πειρασμ??
[8]
- Το θα?μα των ?ρτων και των ιχθ?ων
[9]
- Η αν?σταση του Λαζ?ρου
[10]
- Μυστικ?? Δε?πνο?
[11]
- Προσευχ? στον κ?πο τη? Γεθσημαν??
[12]
- Αν?σταση
[13]
- Η Αν?ληψη
[14]
- Ο Χρυσο?? ?φι?
(στην οροφ?)
[15]
- Ο Μωυσ?? χτυπ? τον βρ?χο για ν’ αναβλ?σει νερ?
[16]
- Το μ?ννα εξ ουρανο?
[17]
- Α?θουσα του ισογε?ου
- Ευαγγελισμ??
[18]
- Η προσκ?νηση των Μ?γων
[19]
- Περιτομ?
[20]
- Φυγ? στην Α?γυπτο
[21]
- Η σφαγ? των Αθ?ων
[22]
- Η Αν?ληψη τη? Παρθ?νου
[23]
- La disputa di Gesu nel tempio
(Ο Ιησο?? δωδεκαετ?? στο Να?), 1542 - 1543,
Μιλ?νο
, Μουσε?ο του Duomo (καθεδρικο? ναο?)
- Venere e Adone
(Αφροδ?τη και ?δωνι?), 1543 - 1544,
Φλωρεντ?α
,
Ουφ?τσι
- L'assedio di Asola
(Η πολιορκ?α τη? ?ζολα), 1544-1545,
Π?ζναν
, Εθνικ? Μουσε?ο
- San Marco libera lo schiavo
, 1548,
Βενετ?α
, Πινακοθ?κη τη? Ακαδημ?α?
- San Rocco risana gli appestati
, (Ο ?γιο? Ρ?κκο θεραπε?ει του? πανωλ?βλητου?) 1549,
Βενετ?α
, Να?? του San Rocco
- Ritratto del Procuratore Jacopo Soranzo
, 1550'
Βενετ?α
, Πινακοθ?κη τη? Ακαδημ?α?
- Cristo e l'adultera
, (Ο Χριστ?? και η μοιχαλ?δα, 1550)],
?μστερνταμ
, Rijksmuseum
- La creazione degli animali
, (Η δημιουργ?α των ζ?ων) 1550 - 1553
Βενετ?α
, Πινακοθ?κη τη? Ακαδημ?α?
- Nativita di Giovanni Battista
, (Η γ?ννηση του Ιω?ννη Βαπτιστ?, 1554)
Αρχειοθετ?θηκε
2014-06-01 στο
Wayback Machine
.,
Αγ?α Πετρο?πολη
,
Μουσε?ο Ερμιτ?ζ
- San Nicola di Bari
, 1554 - 1555,
Βι?ννη
, Kunsthistorisches Museum
- Giuseppe e la moglie di Putifarre
, (Ο Ιωσ?φ και η γυνα?κα του Πετεφρ?, 1555)
,
Μαδρ?τη
Πρ?δο
- Resurrezione di Cristo
, (Αν?σταση) 1555
Μπρισμπ?ιν
, Queensland Art Gallery
- La liberazione di Arsinoe
, 1556,
Δρ?σδη
, Gemaldegalerie
- Susanna e i vecchioni
(H Σωσ?ννα και οι γ?ροι, 1557)
,
Βι?ννη
, Kunsthistorisches Museum
- Deposizione dalla croce
, (Αποκαθ?λωση), 1556-1558,
Καν
, Μουσε?ο Καλ?ν Τεχν?ν
- San Giorgio uccide il drago
, (Ο ?γιο? Γε?ργιο? σκοτ?νει τον δρ?κο, 1560)
,
Λονδ?νο
, Εθνικ? Πινακοθ?κη
- Ritrovamento del corpo di San Marco
, (Επανε?ρεση του σ?ματο? του Αγ?ου Μ?ρκου, 1562 - 1566)
,
Μιλ?νο
,
Πινακοθ?κη Μπρ?ρα
- Pieta
, 1563,
Μιλ?νο
, Πινακοθ?κη Μπρ?ρα
- Ritratto di Jacopo Sansovino
, (Προσωπογραφ?α του Γι?κοπο Σανσοβ?νο, 1566)
,
Φλωρεντ?α
, Πινακοθ?κη
Ουφ?τσι
- Ultima Cena
, (Μυστικ?? Δε?πνο?) ,1570
Βενετ?α
, Να?? του San Polo
- L'origine della Via Lattea
, (Η δημιουργ?α του Γαλαξ?α, 1575 ? 1580)
,
Λονδ?νο
, Εθνικ? Πινακοθ?κη
- Le tre Grazie e Mercurio
, 1576 - 1577,
Βενετ?α
,
Παλ?τι των Δ?γηδων
- Leda e il cigno
, (Η Λ?δα και ο κ?κνο?, 1578)
,
Φλωρεντ?α
, Πινακοθ?κη
Ουφ?τσι
- Danae
, (Δαν?η, 1580)
,
Λυ?ν
, Μουσε?ο Καλ?ν Τεχν?ν
- Il Paradiso
, (O Παρ?δεισο?, 1588 - 1592)
,
Βενετ?α
,
Παλ?τι των Δ?γηδων
-
Ο ?γιο? Μ?ρκο? ελευθερ?νει τον σκλ?βο
, 1548, Βενετ?α, Πινακοθ?κη τη? Ακαδημ?α?
-
Ο Νιπτ?ρ
, 1549, Μαδρ?τη, Μουσε?ο του Πρ?δο
-
Τα Εισ?δια τη? Θεοτ?κου
, 1552 - 1556, Βενετ?α, Madonna dell'Orto
-
Ο Ιωσ?φ και η γυνα?κα του Πετεφρ?
, 1555, Μαδρ?τη, Μουσε?ο του Πρ?δο
-
Αφροδ?τη, ?φαιστο? και ?ρη?
, 1555, Μ?ναχο, Παλαι? Πινακοθ?κη
-
Ιο?δα? και Θ?μαρ
, 1555-59, Μαδρ?τη, Μουσε?ο του Πρ?δο
-
Ο ?γιο? Γε?ργιο? σκοτ?νει τον δρ?κο
, 1560, Λονδ?νο, Εθνικ? Πινακοθ?κη
-
Η Σωσ?ννα και οι γ?ροι
, 1562, Μιλ?νο, Πινακοθ?κη Μπρ?ρα
-
Ανε?ρεση του σ?ματο? του Αγ?ου Μ?ρκου στην Αλεξ?νδρεια
, 1562, Μιλ?νο, Πινακοθ?κη Μπρ?ρα
-
Η μεταφορ? του σ?ματο? του Αγ?ου Μ?ρκου
, 1562-66, Βενετ?α, Πινακοθ?κη τη? Ακαδημ?α?
-
Δαν?η, 1570, Λυ?ν, Μουσε?ο Καλ?ν Τεχν?ν
-
Η δημιουργ?α του Γαλαξ?α
, 1575, Λονδ?νο, Εθνικ? Πινακοθ?κη
-
Ο Μωυσ?? χτυπ? τον βρ?χο για ν’ αναβλ?σει νερ?
, 1576-81, Βενετ?α, Scuola Grande di San Rocco
-
Ευαγγελισμ??
, 1576-81, Βενετ?α, Scuola Grande di San Rocco
-
Η προσκ?νηση των ποιμ?νων
, 1576-81, Βενετ?α, Scuola Grande di San Rocco
-
Φυγ? στην Α?γυπτο
, 1582-87, Βενετ?α, Scuola Grande di San Rocco
-
Η σφαγ? των Αθ?ων
, 1582-87, Βενετ?α, Scuola Grande di San Rocco
-
Πορε?α προ? τον Γολγοθ?
, 1567, Βενετ?α, Scuola Grande di San Rocco
-
Στα?ρωση
, 1565, Βενετ?α, Scuola Grande di San Rocco
-
Η Αν?ληψη
, 1576-1581, Βενετ?α, Scuola Grande di San Rocco
- ↑
1,0
1,1
1,2
1,3
(
Ολλανδικ?
)
RKDartists
. 15 Μαρτ?ου 2019.
77607
. Ανακτ?θηκε στι? 1 Μα?ου 2019.
- ↑
1929
.
- ↑
www
.museabrugge
.be
/collection
/work
/id
/0000
_GRO5570
_III
. Ανακτ?θηκε στι? 29 Απριλ?ου 2024.
- ↑
4,0
4,1
The Fine Art Archive
.
24871
.
- ↑
Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γερμαν?α?
: (
Γερμανικ?
)
Gemeinsame Normdatei
. Ανακτ?θηκε στι? 9 Απριλ?ου 2014.
- ↑
Εθνικ? Βιβλιοθ?κη τη? Γαλλ?α?
: (
Γαλλικ?
)
καθιερωμ?νοι ?ροι τη? Εθνικ?? Βιβλιοθ?κη? τη? Γαλλ?α?
.
data
.bnf
.fr
/ark:
/12148
/cb12073989p
. Ανακτ?θηκε στι? 10 Οκτωβρ?ου 2015.
- ↑
(
Ολλανδικ?
)
RKDartists
.
77607
. Ανακτ?θηκε στι? 9 Οκτωβρ?ου 2017.
- ↑
The Fine Art Archive
.
cs
.isabart
.org
/person
/24871
. Ανακτ?θηκε στι? 1 Απριλ?ου 2021.
- ↑
9,0
9,1
vocab
.getty
.edu
/page
/ulan
/500011407
.
- ↑
www
.museabrugge
.be
/collection
/work
/id
/0000
_GRO5570
_III
. Ανακτ?θηκε στι? 29 Απριλ?ου 2024.
- ↑
11,0
11,1
11,2
(
Αγγλικ?
)
Union List of Artist Names
. 29 Νοεμβρ?ου 2017.
500011407
. Ανακτ?θηκε στι? 21 Μα?ου 2021.
- ↑
12,0
12,1
biography/tintoretto
.
- ↑
13,0
13,1
13,2
13,3
≪
Encyclopædia Britannica
≫
(
Αγγλικ?
)
biography/tintoretto
.
- ↑
14,0
14,1
14,2
(
Ολλανδικ?
)
RKDartists
.
77607
.
- ↑
CBC News, January 21, 2007. Ανακτ?θηκε 16-05-2011
- ↑
16,0
16,1
Patricia Condon: "Jacopo Tintoretto." Grove Art Online. Oxford Art Online. May 2011
- ↑
Nichols (2004), σελ. 13
- ↑
Σε ?γγραφο τη? 31η? Μαρτ?ου του 1594 γ?νεται αναφορ? στο θ?νατ? του σε ηλικ?α 75 ετ?ν και μετ? απ? 15 ημ?ρε? ασθενε?α?. Με β?ση αυτ? το ?γγραφο ορισμ?νοι μελετητ?? τοποθετο?ν τη γ?ννησ? του το Μ?ρτιο του 1519. Ωστ?σο, ο στρογγυλ?? αριθμ?? των 75 ετ?ν καθ?? και το γεγον?? πω? δεν δ?νονται λεπτομ?ρει? σχετικ? με το μ?να ? την ημ?ρα του θαν?του του κ?νει του? βιογρ?φου? του διστακτικο?? ω? προ? την ακριβ? τοποθ?τηση τη? χρονολογ?α? γ?ννησ?? του το 1519 ? εναλλακτικ? το 1518. Βλ. και Frederick Ilchman,
Jacopo Tintoretto in Process: The Making of a Venetian Master, 1540-1560
, Ph.D., Columbia University, 2014
- ↑
19,0
19,1
≪J. Paul Getty Museum≫
. Αρχειοθετ?θηκε
απ? το πρωτ?τυπο
στι? 14 Ιανουαρ?ου 2015
. Ανακτ?θηκε στι? 17 Μα?ου 2011
.
- ↑
20,0
20,1
20,2
Πινακοθ?κη Ουφ?τσι
- ↑
Jacopo Tintoretto.org
- ↑
22,0
22,1
22,2
Web Gallery of Art
- ↑
23,0
23,1
Paris Museums, στο ibiblio.org
- ↑
London National Gallery
- ↑
25,0
25,1
≪Art History about.com≫
. Αρχειοθετ?θηκε
απ? το πρωτ?τυπο
στι? 7 Ιανουαρ?ου 2011
. Ανακτ?θηκε στι? 17 Μα?ου 2011
.
- ↑
≪Queensland Art Gallery≫
. Αρχειοθετ?θηκε
απ? το πρωτ?τυπο
στι? 30 Απριλ?ου 2011
. Ανακτ?θηκε στι? 18 Μα?ου 2011
.
- Nichols, Tom.
Tintoretto: Tradition and Identity
, Reaktion, 2004
- Condon, Patricia. "Jacopo Tintoretto." Grove Art Online. Oxford Art Online. 2011