|
Το λ?μμα δεν περι?χει
πηγ??
? αυτ?? που περι?χει δεν επαρκο?ν.
Μπορε?τε να βοηθ?σετε
προσθ?τοντα? την κατ?λληλη τεκμηρ?ωση. Υλικ? που ε?ναι ατεκμηρ?ωτο μπορε? να αμφισβητηθε? και να αφαιρεθε?.
Η σ?μανση τοποθετ?θηκε στι? 20/03/2017.
|
Η
Σωματιδιακ? φυσικ?
?
Φυσικ? των
στοιχειωδ?ν σωματιδ?ων
ε?ναι κλ?δο? τη?
φυσικ??
που μελετ? τα
στοιχει?δη σωματ?δια
που συγκροτο?ν την
?λη
καθ?? και την συμπεριφορ? (
ακτινοβολ?α
), και τι? αλληλεπιδρ?σει? μεταξ? του?. Λ?γεται επ?ση? και
φυσικ? υψηλ?ν ενεργει?ν
, επειδ? πολλ? στοιχει?δη σωμ?τια δεν υφ?στανται υπ? τι? συμβατικ?? συνθ?κε? που συναντ?με στη
φ?ση
?πω? τη γνωρ?ζουμε στον
πλαν?τη μα?
, αλλ? μπορο?ν να δημιουργηθο?ν και να ανιχνευθο?ν μ?σω ενεργειακ?ν
κρο?σεων
με ?λλα σωματ?δια, ?πω? γ?νεται στου?
επιταχυντ?? σωματιδ?ων
.
?πω? ε?ναι πλ?ον γνωστ?, ?λε? οι μορφ?? τη? ?λη? αποτελο?νται απ?
?τομα
τα οπο?α και θεωρο?νται τα
θεμελι?δη σωματ?δια
? σωμ?τια κ?θε στοιχε?ου. Αλλ? και αυτ? τα ?τομα ε?ναι συνδυασμο? πιο μικρ?ν σωματιδ?ων, που αποκαλο?νται
υποατομικ? σωματ?δια
. Για παρ?δειγμα, ο
πυρ?να? του ατ?μου
αποτελε?ται απ?
νετρ?νια
και
πρωτ?νια
. Π?ρα ?μω? απ?αυτ?, οι επιστ?μονε? ?χουν ανακαλ?ψει ακ?μη πιο "μικρ?" (στοιχει?δη) σωματ?δια. Αν δηλαδ? τα
υποατομικ? σωματ?δια
εξαναγκαστο?ν να συγκρουστο?ν με μεγ?λε? ταχ?τητε? τ?τε εμφαν?ζονται ν?α σωματ?δια, που καλο?νται
στοιχει?δη
. Ο κλ?δο? τη? φυσικ?? που εξετ?ζει αυτ? τα τελευτα?α ανακ?πτοντα
στοιχει?δη σωματ?δια
ονομ?ζεται
Φυσικ? των στοιχειωδ?ν σωματιδ?ων
, και εκ του τρ?που παραγωγ?? αυτ?ν
Φυσικ? υψηλ?ν ενεργει?ν
.
Η Σωματιδιακ? Φυσικ? συνδ?εται πλ?ον σημαντικ? με τη μοντ?ρνα
κοσμολογ?α
, καθ?? το ?διο το
σ?μπαν
ε?ναι ?να? τερ?στιο? φυσικ?? επιταχυντ??, εν? η μελ?τη των στοιχειωδ?ν σωματιδ?ων μα? δ?νει πολλ?? πληροφορ?ε? για τη γ?ννηση και την εξ?λιξη του
σ?μπαντο?
.
Η ιδ?α ?τι η
?λη
αποτελε?ται απ? στοιχει?δη σωματ?δια ?χει ρ?ζε? τουλ?χιστον απ? τον
6ο αι?να π.Χ.
. Η φιλοσοφικ? ιδ?α του
ατομισμο?
μελετ?θηκε απ?
αρχα?ου? ?λληνε?
φιλ?σοφου?
?πω? ο
Λε?κιππο?
, ο
Δημ?κριτο?
και ο
Επ?κουρο?
. Στον
19ο αι?να
, ο
Τζον Ντ?λτον
συμπ?ρανε πω? κ?θε στοιχε?ο τη?
φ?ση?
αποτελο?νταν απ? ?να μεμονωμ?νο, μοναδικ? τ?πο σωματιδ?ου. Ο Ντ?λτον και οι συνεργ?τε? του π?στευαν πω? αυτ? ?ταν τα θεμελι?δη σωματ?δια τη? φ?ση? και γι' αυτ? τα ον?μασαν
?τομα
, απ? την ελληνικ? λ?ξη
?τομο
, που σημα?νει
αυτ? που δεν τ?μνεται
. ?μω?, προ? το τ?λο? του αι?να, οι φυσικο? ανακ?λυψαν πω? τα ?τομα δεν ?ταν τα θεμελι?δη σωματ?δια τη? φ?ση?, αλλ? αποτελο?νταν κι αυτ? απ? ?λλα, ακ?μη μικρ?τερα σωματ?δια.
Στι? αρχ?? του
20ου αι?να
, οι ?ρευνε? στα πεδ?α τη?
πυρηνικ??
και τη?
κβαντικ?? φυσικ??
απ?δωσαν καρπο??, εξηγ?ντα? την
πυρηνικ? δι?σπαση
και την
πυρηνικ? σ?ντηξη
το
1939
. Οι ανακαλ?ψει? αυτ?? ?δωσαν το ?ναυσμα για περαιτ?ρω εξ?λιξη, εν? οδ?γησαν και στη δημιουργ?α των πυρηνικ?ν ?πλων.
Στι? δεκαετ?ε? του '50 και '60, ανακαλ?φθηκε ?να? πολ? μεγ?λο? αριθμ?? σωματιδ?ων, μ?σω πειραμ?των
σκ?δαση?
, που οδ?γησε του? επιστ?μονε? σε μεγ?λη σ?γχυση. Η τ?ξη αποκαταστ?θηκε ?μω? και π?λι, ?ταν κατ? τη δι?ρκεια τη? δεκαετ?α? του '70 διατυπ?θηκε το
καθιερωμ?νο μοντ?λο
(Standard Model)
, στο οπο?ο ο μεγ?λο? αριθμ?? των σωματιδ?ων εξηγ?θηκε ω? ο συνδυασμ?? ?λλων, πιο θεμελιωδ?ν σωματιδ?ων, των
κου?ρκ
.
Η τρ?χουσα κατ?σταση τη? κατ?ταξη? των στοιχειωδ?ν σωματιδ?ων περιγρ?φεται στο
Καθιερωμ?νο Πρ?τυπο
(? Καθιερωμ?νο Μοντ?λο). Στο Καθιερωμ?νο Πρ?τυπο περιγρ?φονται οι
ισχυρ??
, οι
ασθενε??
και οι
ηλεκτρομαγνητικ??
θεμελι?δει? δυν?μει?
, χρησιμοποι?ντα? τα ενδι?μεσα
μποζ?νια βαθμ?δα?
, του?
φορε??
δηλαδ? τη? εκ?στοτε αλληλεπ?δραση?. Τα ε?δη των μποζον?ων βαθμ?δα? ε?ναι τα
γκλου?νια
, τα
W και Z μποζ?νια
και το
φωτ?νιο
αντ?στοιχα. Το Πρ?τυπο περι?χει επ?ση? 24 θεμελι?δη σωματ?δια (12 ζευγ?ρια σωματιδ?ων/
αντι-σωματιδ?ων
), τα οπο?α ε?ναι τα βασικ? συστατικ? τη? ?λη?, τα
κου?ρκ
και τα
λεπτ?νια
. Τ?λο?, προβλ?πει την ?παρξη εν?? τ?που μποζον?ου γνωστ? και ω?
μποζ?νιο Χιγκ?
, το οπο?ο ανακαλ?φθηκε πειραματικ? στι? 4 Ιουλ?ου 2012 απ? τα πειρ?ματα ATLAS και CMS του Μεγ?λου Επιταχυντ? Αδρον?ων (LHC) του CERΝ.Η ?παρξη του σωματιδ?ου του Χιγκ? δ?νει τη δυνατ?τητα για εξ?γηση στον τρ?πο που συγκροτε?ται η ?λη προσδ?δοντ?? τη? ιδι?τητε? ?πω? για παρ?δειγμα η μ?ζα.
https://el.m.wikipedia.org/wiki/Σωματ?διο_Χιγκ?