Η
Στ?λλα Χασκ?λ
(πραγματικ? ?νομα:
Στ?λλα Γα?γου-Ιεχασκ?λ
,
Θεσσαλον?κη
, 1918 -
Αθ?να
, 27 Φεβρουαρ?ου 1954) ?ταν Ελλην?δα κορυφα?α ερμηνε?τρια του
ρεμπ?τικου
.
Το πατρικ? τη? επ?θετο ε?ναι Γα?γου. Ο πατ?ρα? τη?, Χα?μ Γα?γο?, απ? τα λ?γα που ?χουν γ?νει γνωστ? γι' αυτ?ν, μ?σα απ? αφηγ?σει? συγγενικ?ν προσ?πων, ε?ναι ?τι ε?χε μεγ?λη διαφορ? ηλικ?α? απ? την σ?ζυγ? του και μητ?ρα τη? Στ?λλα? Χασκ?λ, καθ?? ?γνωστη παραμ?νει και η ακριβ?? ημερομην?α γ?ννησ?? του.
Πιθανολογε?ται μ?νο ?τι βρ?σκεται μεταξ? 1870?1875. Γεννημ?νο? στη
Θεσσαλον?κη
, πολ? ευκατ?στατο?, απ' ?,τι φα?νεται λ?γω του επαγγ?λματ?? του,
εμπ?ριο
σιδ?ρου
. Απ? τι? κ?ρε? του δεν ?λειπε τ?ποτα, φρ?ντιζε για την
προ?κα
του? ?ντα? ακ?μα ?λε? σε πολ? μικρ? ηλικ?α. Δυστυχ??, ?μω?, με την εισβολ? των
Γερμαν?ν
στη Θεσσαλον?κη, ?λα ?γιναν στ?χτη και ο ?διο? π?θανε γ?ρω στο 1941 ? 42.
Η μητ?ρα τη? Π?ρλα Καμχ?, γεννημ?νη στα
Σκ?πια
το 1890, φτ?νει με του? γονε?? τη?, το 1911, στη Θεσσαλον?κη. Παντρε?εται τον Χα?μ Γα?γο το 1911 και φ?ρνει στον κ?σμο 5 κορ?τσια:
- τη Ραχ?λ (1912 ? 17 Δεκ?μβρη 1998),
- την Ασιρ?α (1914 ? 1934 ? 1936),
- τη Στ?λλα (1918 ? 1954),
- την ?λλη (Λιλ?) (1920 ? 1982) και
- τη Δ?ρα (1925 ? 2021)
Περ? το 1927?28 παντρε?εται τον Ανδρ?α Δαπ?λλα. Μαζ? του αποκτ? στι? 25 Δεκεμβρ?ου 1929 την κ?ρη τη?, Μαρ?κα. Η Π?ρλα φε?γει απ' τη ζω? γ?ρω στο 1961.
Λ?γο πριν την Κατοχ? θα κατ?βει στην Αθ?να με την προτροπ? τη? ?λλη? μεγ?λη? σεφαραδ?τισσα? του ρεμπ?τικου, τη? Ρ?ζα? Εσκεν?ζυ. Με την ε?σοδο των Γερμαν?ν στην Ελλ?δα η αδερφ? τη? Ραχ?λ συλλαμβ?νεται και στ?λνεται στο ?ουσβιτ? εν? η υπ?λοιπη οικογ?νεια τη? θα καταφ?ρει να καταφ?γει κοντ? στη Στ?λλα στην Αθ?να.
Τα μα?ρα χρ?νια τη? Κατοχ?? εμφαν?ζεται, κυριολεκτικ? κ?τω απ? την μ?τη των Γερμαν?ν, στο λα?κ? μαγαζ? τη? οικογ?νεια? των Αυστριακ?ν μουσικ?ν Μπ?ρναν στην Ομ?νοια, οι οπο?οι και την προστατε?ουν. Χρησιμοποιε? για προφανε?? λ?γου? το πατρικ? τη? Γα?γου και κρ?βεται με την οικογ?νει? τη? με την βο?θεια των οργαν?σεων του ΕΑΜ.
Μετ? την απελευθ?ρωση το 1945 παντρε?εται με τον επιζ?ντα του ?ουσβιτ?, Ιακ?β (Τζ?κ) Ιεχασκ?λ, εξ ου και το καλλιτεχνικ? ψευδ?νυμο Χασκ?λ, με το οπο?ο θα μεσουραν?σει στα π?λκα και τη δισκογραφ?α.
Στο τ?λο? του 1946 θα μπει στα στο?ντιο τη? Κολο?μπια για να ηχογραφ?σει τα πρ?τα τραγο?δια τη? και πολ? σ?ντομα θα αποτελ?σει ?ναν απ? του? στυλοβ?τε? του ρεμπ?τικου τραγουδιο?, ?τσι ?πω? αυτ? διαμορφ?νεται μετ? τον π?λεμο.
Κορυφα?α φυσιογνωμ?α του
ρεμπ?τικου τραγουδιο?
, στη σ?ντομη ζω? τη?, πρ?λαβε να καταγρ?ψει την υπ?ροχη φων? τη? 4 τραγο?δια το 1934 με το πατρικ? τη? Γα?γου, 106 καταπληκτικ?? ερμηνε?ε? πρ?τη φων? και 33 ακ?μη δε?τερη φων?.
Πρ?το τραγο?δι που ηχογρ?φησε με το Χασκ?λ ?ταν οι ''Σεβιλλι?νε?'' του
Γι?ργου Λα?κα
το 1947 αν και οι πρ?τοι δ?σκοι δεν αν?φεραν το επ?θετο π?νω στο δ?σκο παρ? μ?νο ?γραφε ΣΤΕΛΛΑ. Tραγο?δησε το?ρκικα και (λαντ?νο:
djudeo-espanyol
,
εβρα?κ?
: ??????-??????????), ε?ναι ποικιλ?α τη?
ισπανικ??
(καστιλι?νικη?), η οπο?α ομιλε?ται επ? πολλο?? αι?νε? απ? του?
Σεφαραδ?τε?
, του?
Εβρα?ου?
που εκδι?χθηκαν απ? την
Ισπαν?α
το
1492,
δυστυχ?? δεν καταγρ?φηκαν σε δ?σκου?. Στα 7 χρ?νια που τη? απ?μειναν ε?χε την τ?χη να ηχογραφ?σει μερικ? απ? τα ωραι?τερα τραγο?δια του
Βασ?λη Τσιτσ?νη
(''Ακρογιαλι?? δειλιν?'', ''Αρ?πικο λουλο?δι'', ''Γκιουλμπαχ?ρ'', ''Κ?ποια μ?να αναστεν?ζει'', ''Τη? φτ?χεια? τα κουρ?λια'') του
Απ?στολου Καλδ?ρα
"
Ν?χτωσε χωρ?? φεγγ?ρι
", του
Μ?ρκου Βαμβακ?ρη
"Με? στη χασ?πικη αγορ?", του
Μαν?λη Χι?τη
"Θ?λω ?ντρα να αγαπ?ει" και πολλ?ν ?λλων δημιουργ?ν.
Τον Ιο?λιο του 1953 πηγα?νουν μαζ? με τον Οδυσσ?α Μοσχον? στη
Σμ?ρνη
και στην
Π?λη
:
Μετ? την "Τρι?να" ?τανε ?να συμβ?λαιο να φ?γουμε μαζ? με την Στ?λλα την Χασκ?λ για τη Σμ?ρνη, ?τανε η ?κθεση τη? Σμ?ρνη?. Καθ?σαμε μερικ?? μ?ρε? στη Σμ?ρνη, απ? κει ?ρθε ?λλο συμβ?λαιο απ? την Κωνσταντινο?πολη. Το μαγαζ? αυτ? λεγ?τανε "Καζαμπλ?νκα",
Το?ρκο?
ο ιδιοκτ?τη?, ?νομα Χατζ? Μπαμπ?, ε?χε και το "Κρυστ?λ", δυο μαγαζι?. Βγα?ναμε οι δυο μα?. Εγ? π?τε
μπουζο?κι
, π?τε
κιθ?ρα
. Στο ?λλο μαγαζ?, στο "Κρυστ?λ", πα?ζανε μ?νο το?ρκικα ?ργανα με την τραγουδ?στρια Χαμι?τ, η πρ?τη στην Κωνσταντινο?πολη. Η Στ?λλα η Χασκ?λ γν?ριζε το?ρκικα τραγο?δια καλ?τερα απ? τι? Τουρκ?λε? και τα ?λεγε πιο ?μορφα, ?πω? και τ' αρ?πικα. Στην Π?λη ?ρχισαν τα κακ? μαντ?τα, ε?χε κ?τι φοβερο?? π?νου? στην πλ?τη, π?γαμε εκε? σε ?να γιατρ?. Δεν ?ξερε κι αυτ?? τι ?ταν. Απ? την Κωνσταντινο?πολη φ?γαμε και πα?ξαμε στην
Θεσσαλον?κη
, το μαγαζ? λεγ?τανε "Ρομ?ντζο". ?ταν γυρ?σαμε στην
Αθ?να
, οι γιατρο? ε?πανε ?τι η Στ?λλα ε?χε
καρκ?νο
.
Η φων? τη? Στ?λλα? Χασκ?λ ε?χε την αυστηρ?τητα του κλασικο? ρεμπ?τικου, αλλ? και την ευλυγισ?α των μεγ?λων φων?ν του
δημοτικο?
και του
λα?κο?
.
Π?θανε σε ηλικ?α 36 χρον?ν στην Αθ?να, στι? 27 Φεβρουαρ?ου 1954. ?χει ταφε? στο εβρα?κ? τμ?μα του Γ? νεκροταφε?ου στη Ν?καια στη? 28 Φεβρουαριου 1954.