한국   대만   중국   일본 
Σπ?λι Ρεθ?μνη? - Βικιπα?δεια Μετ?βαση στο περιεχ?μενο

Σπ?λι Ρεθ?μνη?

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια

Συντεταγμ?νε? : 35°13′8.00″N 24°32′10.00″E  /  35.2188889°N 24.5361111°E  / 35.2188889; 24.5361111

Σπ?λι
Σπήλι is located in Greece
Σπήλι
Σπ?λι
Διο?κηση
Χ?ρα Ελλ?δα
Περιφ?ρεια Κρ?τη?
Περιφερειακ? Εν?τητα Ρεθ?μνη?
Δ?μο? Αγ?ου Βασιλε?ου
Δημοτικ? Εν?τητα Λ?μπη?
Γεωγραφ?α
Νομ?? Ρεθ?μνη?
Υψ?μετρο 430 μ?τρα
Πληθυσμ??
Μ?νιμο? 578
?το? απογραφ?? 2021
Πληροφορ?ε?
Ταχ. κ?δικα? 740 53
δεδομ?να

Το Σπ?λι (επ?σημο: Σπ?λιον ) ε?ναι ορειν? παραδοσιακ? χωρι? και ?δρα ομ?νυμη? κοιν?τητα?, καθ?? και ?δρα του Δ?μου Αγ?ου Βασιλε?ου και τη? τ?ω? ομ?νυμη? επαρχ?α? . Αποτελε? επ?ση? την ?δρα τη? Ιερ?? Μητροπ?λεω? Λ?μπη?, Συβρ?του και Σφακ?ων καθ?? και του συλλ?γου Επιστημ?νων Δ?μου Λ?μπη? (ΣΕΔΗΛ, ιδρ?θηκε το 2004). [1] Βρ?σκεται επ? τη? οδο? Ρεθ?μνη? - Αγ?α? Γαλ?νη? και απ?χει 25 χιλι?μετρα απ? το Ρ?θυμνο.

Οι 25 κεφαλ?? λ?οντο? απ' ?που ρ?ει νερ? απ? τι? πηγ??. Κεντρικ? πλατε?α Σπηλ?ου

Γεωγραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Σπ?λι ε?ναι κτισμ?νο αμφιθεατρικ? στο κ?ντρο σχεδ?ν του νομο? σε δυτικ? πλαγι? του βουνο? Κ?δρου (νοτιοδυτικ? προ?κταση του Ψηλορε?τη ), σε υψ?μετρο 430 μ?τρων, που τροφοδοτε? με τι? πηγ?? του το χωρι? με τρεχο?μενα νερ?. [2] Στην πλατε?α του χωριο? βρ?σκονται ψηλ? αιων?βια πλατ?νια καθ?? και μ?α κρ?νη με 25 λεοντοκ?φαλε? βρ?σε?, απ? τα στ?ματα των οπο?ων ρ?ει νερ?.

Ονομασ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η εν?τητα αυτ? δεν τεκμηρι?νεται επαρκ?? με παραπομπ?? . Παρακαλο?με βοηθ?στε προσθ?τοντα? την κατ?λληλη τεκμηρ?ωση. Ατεκμηρ?ωτο υλικ? μπορε? να αμφισβητηθε? και να αφαιρεθε?. (Η σ?μανση τοποθετ?θηκε στι? 04/01/2023)

Για το ?νομα τη? κοιν?τητα? ο Ρεθεμνι?τη? δ?σκαλο? Εμμ. Λαμπριν?κη? αναφ?ρει στη Γεωγραφ?α του ?τι το Σπ?λι ε?ναι ≪κ?μη κατ?ρρυτο? επ? λεκανοπεδ?ου καταφ?του εξ ελαι?νων, υπ? του? πρ?ποδε? του βουνο? Βορ?ζει (sic), διακλαδ?σεω? του Κεδρ?ου ?ρου?, ου ?νεκα η κωμ?πολι? παρουσι?ζει θ?αν σπηλαι?δη, ?θεν και το ?νομα≫ . Και η ?ποψη αυτ? παραμ?νει και σ?μερα κυριαρχο?σα, ?τι, δηλαδ?, η ονομασ?α του χωριο? οφε?λεται στην εικ?να του, μ?λλον, απ? μακρι?, που μοι?ζει σαν να κλε?νεται προστατευτικ? μ?σα στην αγκαλι? του κ?θετα υπερκε?μενου ?ρου? Βορ?ζη, που δ?νεται ?τσι μια μεγαλοπρεπ?? σπηλαι?δη? εικ?να, αλλ? οφε?λεται, πιθαν?ν, και στα σπ?λαια στη γ?ρω του Σπηλ?ου περιοχ? που αφθονο?ν χαρακτηριστικ? (Σχ?σμα, Κοντολιο? το Σπηλι?ρι, Ανεμ?σπηλιο?, Πλαγι?δα? Σπ?λιο?, Κ?κκινο Σπηλι?ρι κ.?.).

Η ονοματολογ?α τη? κ?μη? απαντ? με εξαιρετικ? σημαντικ?? αποκλ?σει? σε ?λε? τι? γνωστ?? απογραφ?? απ? το 1577 (Fr. Barozzi) μ?χρι σ?μερα [Spili Epodhes (=Π?δε Σπ?λι) και Spili Pera (=Π?ρα Σπ?λι) (Barozzi 1577), Spilli (Κ172) και Peraspilli (Κ176) και Spilli di Muazzo (Κ174) (Καστροφ?λακα? 1583), Spili Sanguinosi και Spili di Mudazzo (Βασιλικ?τα 1630), Ispili (το?ρκικη 1659), Speli (Αιγυπτιακ? 1834), Σπ?λι (1881), Σπ?λιον (1940)] [3]

Δε?τε: Κοιν?τητα Σπηλ?ου

Ιστορικ? στοιχε?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το ?νομα του προ?ρχεται απ? τι? πολλ?? σπηλαι?δει? κοιλ?τητε? και μικρ? σπ?λαια που βρ?σκονται στο βουν? Βορ?ζη στο οπο?ο υπ?ρχουν ?χνη αρχα?ων μονοπατι?ν. Η εκκλησ?α του χωριο? που αποτελε? και τον καθεδρικ? μητροπολιτικ? να? ε?ναι αφιερωμ?νη στον Απ?στολο Πα?λο.

Σ?μφωνα με κ?ποιε? θεωρ?ε?, το Σπ?λι φα?νεται να υπ?ρχε ω? οικισμ?? ?δη απ? την β' βυζαντιν? περι?δο. [4] Το 1577 , σε ?ρευνα του βενετο? Barozzi ο οικισμ?? αναφ?ρεται ω? χωρισμ?νο? σε δ?ο περιοχ??, το Σπ?λι επ?δε? και το Σπ?λι π?ρα . [5] [6] Σ?μφωνα με τα στοιχε?α οθωμανικο? κτηματολ?γιου που συντ?χτηκε λ?γο μετ? το 1670, εκε?νη την περ?οδο το Σπ?λι δι?θετε 62 ιδιοκτ?τε?. [7]

Το 1879 υπ?χθη στον δ?μο Κοξαρ? τη? επαρχ?α? του Αγ?ου Βασιλε?ου [8] και αργ?τερα απετ?λεσε πρωτε?ουσα του δ?μου Λ?μπη? καθ?? και τη? επαρχ?α? του Αγ?ου Βασιλε?ου [9] εν? κατ? τη δι?ρκεια τη? επαν?σταση? του 1889 , οι εξεγερμ?νοι πυρπ?λησαν το ειρηνοδικε?ο και το συμβολαιογραφε?ο του χωριο?. [10] Το 1899 λειτο?ργησε για πρ?τη φορ? διτ?ξιο δημοτικ? σχολε?ο. Πρ?το? πρ?εδρο? τη? τοπικ?? κοιν?τητα? ορ?στηκε το 1926 , ο Νικ?λαο? Λουλουδ?κη?. [11]

Τον Μ?ιο του 1941 , τ?σσερι? κ?τοικοι του Σπηλ?ου σκοτ?θηκαν κατ? τη μ?χη τη? Κρ?τη? . [12] Στην Κατοχ? , κ?τοικοι του χωριο? συμμετε?χαν στην Εθνικ? Αντ?σταση μ?σα απ? τι? τ?ξει? του ΕΑΜ [13] και τη? ΕΟΡ [14] (παρακλ?δι τη? ΕΟΚ στο νομ? Ρεθ?μνη? ).

Στο Σπ?λι γενν?θηκαν ο σημαντικ?? λυρ?ρη? και δ?σκαλο? τη? κρητικ?? μουσικ?? Θαν?ση? Σκορδαλ?? , [15] [16] ο επ?ση? λυρ?ρη? Γι?ργη? Καλογρ?δη? [17] , ο μουσικ?? Μπ?μπη? Πραματευτ?κη? [18] και ο αξιωματικ?? του Ελληνικο? Στρατο? και αντιστασιακ?? Γε?ργιο? Αρετ?κη? . [19]

Αξιοθ?ατα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στο χωρι? υπ?ρχουν αρκετ? αρχοντικ? καθ?? και παλι?? εκκλησ?ε? οι οπο?ε? ε?ναι διακοσμημ?νε? με τοιχογραφ?ε?. Σημαντικ?τερε? εξ αυτ?ν που αποτελο?ν αξιοθ?ατα ιδια?τερου ενδιαφ?ροντο? ε?ναι οι εκκλησ?ε? του Αγ?ου Γεωργ?ου, τη? Μεταμ?ρφωση? του Σωτ?ρο? και των Αγ?ων Θεοδ?ρων.

Απογραφ?? πληθυσμο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Απογραφ? 1881 1900 1913 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμ?? 602 [20] 753 [21] 757 [22] 823 [23] 826 [24] 765 723 789 657 ; 642 564 [25]

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. ↑ http://www.interkriti.org/lampi/grtext.htm
  2. ↑ http://www.holiday.gr/gr/place6.php?place_id=1455
  3. ↑ Κωστ?? Ηλ. Παπαδ?κη?, Τοπωνυμικ? τη? Επαρχ?α? Αγ?ου Βασιλε?ου Ρεθ?μνου (και απ? 1/1/2011 Δ?μου Αγ?ου Βασιλε?ου Περιφερειακ?? Εν?τητα? Ρεθ?μνου), τ. Ε?, στη σειρ? των "Πρακτικ?ν" του Διεθνο?? Επιστημονικο? Συνεδρ?ου για την Επαρχ?α Αγ?ου Βασιλε?ου, Ρ?θυμνο 2011, σελ.597.
  4. ↑ Ειρ?νη Μπριλλ?κη - Καβακοπο?λου, Τοπων?μια περιοχ?? Σπηλ?ου Ρεθ?μνου Κρ?τη? στο συλλογικ? Τα Κρητικ? τοπων?μια - Δι?μερο Επιστημονικ? Συν?δριο, Ρ?θυμνο 6-7 Νοεμβρ?ου 1998, Πρακτικ? , τ?μο? Α', Ιστορικ? - Λαογραφικ? Εταιρε?α Ρεθ?μνη?, Ρ?θυμνο 2000, σελ. 463.
  5. ↑ Μαρ?νο? Σαρηγι?ννη?, Ο ναχιγ?? Αγ?ου Βασιλε?ου μετ? την οθωμανικ? κατ?κτηση στο συλλογικ? Πρακτικ? του Διεθνο?? Επιστημονικο? Συνεδρ?ου ≪Η επαρχ?α Αγ?ου Βασιλε?ου απ? την αρχαι?τητα μ?χρι σ?μερα: Περιβ?λλον - Αρχαιολογ?α - Ιστορ?α - Κοινων?α (Σπ?λι - Πλακι?? 19-23 Οκτωβρ?ου 2008), Ρ?θυμνο 2014, τ. Γ1: Τουρκοκρατ?α - Νε?τεροι Χρ?νοι , σελ 15.
  6. ↑ Μπριλλ?κη - Καβακοπο?λου, 2000, σελ. 460.
  7. ↑ Ευαγγελ?α Μπαλτ?, Μουσταφ? Ογκο?ζ (επιμ.), Το Οθωμανικ? Κτηματολ?γιο του Ρεθ?μνου. Tapu-Tahrir 822 , Ινστιτο?το Νεοελληνικ?ν Ερευν?ν (ΕΙΕ) - 98, Ιστορικ? και Λαογραφικ? Εταιρε?α Ρεθ?μνου, Ρ?θυμνο 2007, σελ. 41.
  8. ↑ Οι?πρ?τοι?δ?μοι?τη? Κρ?τη??το 1879 , ?νθετο εφημερ?δα? ≪Πατρ??≫ Ηρακλε?ου, 27 Σεπτεμβρ?ου 2010, σελ 17.
  9. ↑ Ιω?ννη? Ν. Λανδρ?κι?, Γεωγραφ?α τη? ελληνικ?? μεγαλον?σου Κρ?τη? φυσικ? και πολιτικ? , Χανι? 1900, σελ 34 .
  10. ↑ Γι?ννη? Γρυντ?κη?, Ο ?γιο? Βασ?λειο? στην επαν?σταση του 1889 , στο συλλογικ? Πρακτικ? του Διεθνο?? Επιστημονικο? Συνεδρ?ου ≪Η επαρχ?α Αγ?ου Βασιλε?ου απ? την αρχαι?τητα μ?χρι σ?μερα: Περιβ?λλον - Αρχαιολογ?α - Ιστορ?α - Κοινων?α (Σπ?λι - Πλακι?? 19-23 Οκτωβρ?ου 2008), Ρ?θυμνο 2014, τ. Γ1: Τουρκοκρατ?α - Νε?τεροι Χρ?νοι , σελ. 78 - 79.
  11. ↑ ≪Η Ιστορ?α του τ?που μα?≫ . Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 4 Φεβρουαρ?ου 2013 . Ανακτ?θηκε στι? 30 Μαρτ?ου 2014 .  
  12. ↑ Παλμογρ?φο?: "Η λα?κ? συμμετοχ? στη Μ?χη τη? Κρ?τη?" - Ομιλ?α τη? Ξ?νη? Δ. Μπαλωτ?.
  13. ↑ Πατρ??: ≪Π?θο? λευτερι??≫
  14. ↑ Εφημερ?δα Κρητικ? Επιθε?ρησι?, 6 Ιανουαρ?ου 1945, σελ 2.
  15. ↑ ≪Αρχειοθετημ?νο αντ?γραφο≫ . Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 23 Σεπτεμβρ?ου 2010 . Ανακτ?θηκε στι? 4 Δεκεμβρ?ου 2011 .  
  16. ↑ Εγκυκλοπα?δεια Κρ?τη. Το Αφι?ρωμα , εκδ?σει? Αρσιν?η, χ.χ. , τ?μο? 8ο?, σελ. 324.
  17. ↑ Λευτ?ρη Κ. Κρυοβρυσαν?κη, Κρητικ?? Πανδ?κτη? , εκδ?σει? Χαλκιαδ?κη, Ρ?θυμνο 1989, σελ. 139.
  18. ↑ Μπριλλ?κη - Καβακοπο?λου, 2000, σελ. 464.
  19. ↑ Ν?κου Μαν, Περακ?κη, Οι δροσουλ?τε?, Αθ?να 1976, σελ 122.
  20. ↑ Αν?μεσ? του? συγκαταλ?γονταν και 54 Τουρκοκρητικο? ( βλ. Κρ?τη? Ανθρωπογεωγραφ?α, τ?μο? Β', σελ 131, ?νθετο εφημερ?δα? Πατρ??, Φεβρου?ριο? 2008, σελ 113 ).
  21. ↑ Αν?μεσ? του? συγκαταλ?γονταν και 2 Τουρκοκρητικο? ( βλ. Κρ?τη? Ανθρωπογεωγραφ?α, τ?μο? Β', σελ 131, ?νθετο εφημερ?δα? Πατρ??, Φεβρου?ριο? 2008, σελ 166 ).
  22. ↑ Βασ?λειον τη? Ελλ?δο?, Υπουργε?ον Εθνικ?? Οικονομ?α?, Διε?θυνσι? Στατιστικ??, Απαρ?θμησι? των κατο?κων των ν?ων επαρχι?ν τη? Ελλ?δο? του ?του? 1913, σελ 87 .
  23. ↑ Στον πληθυσμ? περιλαμβ?νονται και οι κ?τοικοι του γειτονικο? οικισμο? των Δαριβιαν?ν ( βλ. Σ?γχρονο? Εγκυκλοπα?δεια Ελευθερουδ?κη, τ?μο? 22, σελ 699 ).
  24. ↑ Βασ?λειον τη? Ελλ?δο?, Υπουργε?ον Εθνικ?? Οικονομ?α?, Γενικ? Στατιστικ? Υπηρεσ?α τη? Ελλ?δο?, Πληθυσμ?? τη? Ελλ?δο? κατ? την απογραφ?ν τη? 16 Οκτωβρ?ου 1940, Αθ?ναι 1946, σελ 45
  25. ↑ Αλματ?δη? η α?ξηση του πληθυσμο? στα προ?στια του Ρεθ?μνου

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  • Εγκυκλοπα?δεια Π?πυρο? - Larousse - Britannica , τ?μο? 55, σελ. 94.
  • Σ?γχρονο? Εγκυκλοπα?δεια Ελευθερουδ?κη, τ?μο? 22, σελ. 699.
  • Συλλογικ? ?ργο, Κρ?τη? Ανθρωπογεωγραφ?α , τ?μο? Β', ?νθετο εφημερ?δα? Πατρ??, Φεβρου?ριο? 2008.
  • Κωστ? Ηλ. Παπαδ?κη, Τοπωνυμικ? τη? Επαρχ?α? Αγ?ου Βασιλε?ου Ρεθ?μνου (και απ? 1/1/2011 Δ?μου Αγ?ου Βασιλε?ου Περιφερειακ?? Εν?τητα? Ρεθ?μνου), Ε? τ?μο? στη σειρ? των Πρακτικ?ν το? Διεθνο?? Επιστημονικο? Συνεδρ?ου για την επαρχ?α Αγ?ου Βασιλε?ου (Πλακι?? 2008), Ρ?θυμνο 2011.
  • Χωρι? τη? επαρχ?α? Αγ?ου Βασιλε?ου Ρεθ?μνου και απ? 1/1/2011 Δ?μου Αγ?ου Βασιλε?ου Περιφ?ρεια? Κρ?τη? (συλλογικ? εργασ?α), στη σειρ? των ≪Πρακτικ?ν≫ το? Διεθνο?? Επιστημονικο? Συνεδρ?ου: ≪Η επαρχ?α Αγ?ου Βασιλε?ου Ρεθ?μνου απ? την αρχαι?τητα ?ω? σ?μερα≫ (Πλακι??- Φθιν?πωρο 2008), τ. Δ?, Ρ?θυμνο 2011.

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ανακτ?θηκε απ? " https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σπ?λι_Ρεθ?μνη?&oldid=10627369 "