Σου?τα

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια

Με τον ?ρο σου?τα αναφερ?μαστε γενικ? σε ?να αυτοτελ?? και οργανωμ?νο σ?νολο οργανικ?ν ? ορχηστρικ?ν μουσικ?ν κομματι?ν, τα οπο?α εκτελο?νται διαδοχικ? και με δεδομ?νη σειρ? υπ? μορφ? συναυλ?α?, παρ? εν ε?δει συνοδε?α?. Το σ?νολο αυτ?ν των κομματι?ν μπορε? να αποτελε?ται και απ? αποσπ?σματα ?περα? , μπαλ?του (π.χ. "Η λ?μνη των κ?κνων" - Τσα?κ?φσκι ) καθ?? επ?ση? και απ? κινηματογραφικ? ? θεατρικ? ?ργα (π.χ. "Αρλεσιαν? Σου?τα" - Ζωρζ Μπιζ? ).

Ο Estienne du Tertre θεωρε?ται ο πρ?το? που χρησιμοπο?ησε τον ?ρο σου?τα στη μουσικ? το 1577 ( suyttes de bransles ), αν και την εποχ? εκε?νη ο ?ρο? αφορο?σε σε ζε?γη χορ?ν. Η πρ?τη σου?τα με τη μορφ? που πλ?ον αναγνωρ?ζουμε ε?ναι το "Newe Padouan, Intrada, Dantz, & Galliarda" του Paul Peuerl (1611), μ?α συλλογ? απ? δ?κα σου?τε?, στι? οπο?ε? οι τ?σσερι? χορο? του τ?τλου επαναλαμβ?νονται με την ?δια σειρ?. Κατ' αντιστοιχ?α, το "Banchetto musicale" του Γι?χαν Σ?ιν (1617) περι?χει 20 "σου?τε?", η καθεμ?α απ? τι? οπο?ε? αποτελε?ται απ? π?ντε διαφορετικο?? χορο??.

Η κλασικ? σου?τα καθιερ?νεται μ?σα απ? τα ?ργα του Γι?χαν Γι?κομπ Φρ?μπεργκερ , τα οπο?α ?μω? οφε?λουν τη σειρ? διαδοχ?? των χορ?ν στου? δι?φορου? εκδ?τε? παρ? στον ?διο· στα χειρ?γραφ? του οι χορο? δεν ακολουθο?ν κ?ποια συγκεκριμ?νη αλληλουχ?α και η ζ?γκα μπορε? να προηγε?ται τη? σαραμπ?ντα? . Εντο?τοι?, η καθι?ρωση τη? σειρ?? αποτ?λεσε σημαντικ? επιρρο?, κυρ?ω? στο ?ργο του Μπαχ . Στην περ?πτωση του Φρανσου? Κουπρ?ν , οι σου?τε? για τσ?μπαλο αποτελο?νται απ? χορο??-κομμ?τια χαρακτ?ρα, τα οπο?α φ?ρουν ευφ?νταστου? τ?τλου?, ?πω? La visionnaire (≪Η οραματ?στρια≫), La misterieuse (≪Η μυστηρι?δη?≫) κλπ.

Με το τ?λο? τη? Μπαρ?κ περι?δου, στην κλασικ? εποχ? τη? μουσικ?? επικρ?τησαν ?λλα ε?δη, ?πω? η συμφων?α και το κοντσ?ρτο καθ?? η φ?ρμα τη? σου?τα? θεωρ?θηκε ξεπερασμ?νη. Ωστ?σο, κατ? τον 19ο αι?να εκδηλ?νεται μια επιστροφ? στι? σου?τε?, αν και στην περισσ?τερο σ?γχρονη εκδοχ? του? αποτελο?ν απλ? ?να σ?νολο κομματι?ν με κοιν? θ?μα που μπορε? ?μω? να διαφ?ρουν σημαντικ? μεταξ? του? μουσικ?. Στι? περισσ?τερε? περιπτ?σει?, οι σου?τε? του 19ου αι?να αποτελο?ν ενορχηστρ?σει? απ? ?περε?, μπαλ?τα και ?λλα ε?δη, με σκοπ? την πιο ?μεση δι?δοσ? του? στο κοιν?. Απ? τα γνωστ?τερα παραδε?γματα του ε?δου? ε?ναι και οι ορχηστρικ?? σου?τε? "Π?ερ Γκυντ" του ?ντβαρντ Γκριγκ , καθεμ?α απ? τι? οπο?ε? αποτελε?ται απ? τ?σσερι? κιν?σει?. Τ?τοιου ε?δου? σου?τε? ?χουν ω? β?ση τα εξ??:

  1. την επιλογ? ορχηστρικ?ν μερ?ν απ? κ?ποιο μεγαλ?τερο ?ργο (?περα, μπαλ?το κλπ).
  2. τη συλλογ? μικρ?τερων κομματι?ν, τα οπο?α συνεκδοχικ? μοιρ?ζονται κ?ποιο κοιν? μουσικ? ? μη θ?μα (π.χ. "Οι Πλαν?τε?" του Γκο?σταβ Χολστ ).
  3. τη Μπαρ?κ θεματολογ?α, στην οπο?α γ?νεται ?μεση αναφορ?, ?πω? τη "Σου?τα για πι?νο" του ?ρνολντ Σ?νμπεργκ .

Με την ?νοδο του ιμπρεσιονισμο? , η σου?τα επανακαθιερ?νεται τον 20? αι?να, κυρ?ω? απ? Γ?λλου? συνθ?τε? που περιλαμβ?νουν τον Κλωντ Ντεμπυσ? και τον Μωρ?? Ραβ?λ . Το γνωστ?τερο παρ?δειγμα του ≪ν?ου≫ ε?δου? αποτελε? η "Suite bergamasque" του πρ?του, καθ?? και τα "Le Tombeau de Couperin" και "Miroirs" του δε?τερου.

Μουσικολογικ? στοιχε?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στη μπαρ?κ μουσικ? , η σου?τα αποτελε?ται κυρ?ω? απ? μουσικο?? χορο?? και χαρακτηρ?ζεται απ? μια σχετικ? αυστηρ? δομ?, η οπο?α συν?θω? περιε?χει, με τη σειρ?, τα ε?δη:

  • Αλεμ?ντ ( allemande ): μ?τριο? χορ?? σε 4/4, γερμανικ?? καταγωγ??,
  • Κουρ?ντ ( courante ): γρ?γορο? χορ?? σε 3/4, γαλλικ?? καταγωγ??,
  • Σαραμπ?ντα ( sarabande ): αργ?? χορ?? σε 3/4 ? 3/2, ισπανικ?? καταγωγ??,
  • Ζ?γκ ? Ζ?γκα ( gigue ): γρ?γορο? χορ?? σε 6/8, ιρλανδικ?? καταγωγ?? ( jig ).

Η μπαρ?κ σου?τα δι?πεται απ? μια ενια?α τονικ?τητα και απαντ?ται επ?ση? με του? ?ρου? Suite de danses , Ordre (ελλ. τ?ξη -?ρο? που χρησιμοπο?ησε κατ? κ?ριο λ?γο ο Φρανσου? Κουπρ?ν ) ? Παρτ?τα . Τον 18ο αι?να ο ?ρο? ουβερτο?ρα μπορε? επ?ση? να περιγρ?φει μια σου?τα στο σ?νολ? τη?, ?πω? με τι? Ορχηστρικ?? Σου?τε? ? Ουβερτο?ρε? του Μπαχ . Ο Γκ?οργκ Φ?λιπ Τ?λεμαν ?γραψε π?νω απ? 200 σου?τε?-ουβερτο?ρε?, εν? λαμπρ? παραδε?γματα αποτελο?ν τα "Μουσικ? των νερ?ν" και "Μουσικ? για τα βασιλικ? πυροτεχν?ματα" του Χα?ντελ. Η σου?τα υπ?στη δι?φορε? τροποποι?σει? απ? δι?φορου? συνθ?τε?, οι περισσ?τερο συνηθισμ?νε? απ? τι? οπο?ε? περιλαμβ?νουν:

?λλοι χορο? που απαντ?νται στη μπαρ?κ σου?τα, με το συνεκτικ? ?ρο galanteries , περιλαμβ?νει του? εξ??: εμβατ?ριο ( marche ), γκαγι?ρντα ( gagliarda ), φορλ?να ( forlane ? furlana ), ριγκωντ?ν ( rigaudon ), μπαντινερ? ( badinerie ), πασπι? ( passepied ), καναρ? ( canarie ), μουζ?τ ( musette ), λουρ? ( loure ), παβ?να ( pavane ), σακ?ν ( chaconne ) κ.?.