Σεισμ?? τη? Π?ρνηθα? το 1999

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Σεισμ?? τη? Π?ρνηθα? (1999)
Σεισμός της Πάρνηθας το 1999 is located in Greece
Σεισμός της Πάρνηθας το 1999
Το επ?κεντρο του σεισμου
Ημερομην?α 7 Σεπτεμβρ?ου 1999
?ρα 14:56:50
Μ?γεθο? 5,9 R
Β?θο? 9-14 km
Ρ?γμα Π?ρνηθα?
Πληγε?σε? περιοχ?? Αθ?να , Μεν?δι , ?νω Λι?σια , Φυλ? , Θρακομακεδ?νε? , Ν?α Φιλαδ?λφεια , Μεταμ?ρφωση
Κατολισθ?σει? Π?ρνηθα
Προσεισμο? 3,2 R
Μετασεισμο? 4,4 R
Απ?λειε? 143 νεκρο?
Commons page  Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να

Ο σεισμ?? τη? Π?ρνηθα? του 1999 , ευρ?τερα γνωστ?? ω? σεισμ?? τη? Αθ?να? του 1999 , με μ?γεθο? 5,9 στην Κλ?μακα Ρ?χτερ , ?λαβε χ?ρα στι? 7 Σεπτεμβρ?ου 1999 , 14:56:50 τοπικ? ?ρα, και προκ?λεσε 143 θαν?του? και ζημι?? που ?φτασαν τα 3 δισεκατομμ?ρια ευρ? . Ε?ναι ο φονικ?τερο? σεισμ?? των τελευτα?ων 50 ετ?ν και η φυσικ? καταστροφ? με το μεγαλ?τερο κ?στο? σε υλικ?? ζημι?? που ?χει συμβε? ποτ? στην Ελλ?δα . Ο σεισμ??, αν και σ?ντομο? με συνολικ? δι?ρκεια μ?λι? 15 δευτερ?λεπτα, ?ταν ?νταση? VII στην κλ?μακα Μερκ?λι ( Πολ? Ισχυρ?? ). Το επ?κεντρο ?ταν 18 χιλι?μετρα απ? το κ?ντρο τη? Αθ?να , αν?μεσα στι? Αχαρν?? και τον Εθνικ? Δρυμ? Π?ρνηθα? , και το εστιακ? β?θο? ?ταν απ? 9 μ?χρι 14 χιλι?μετρα. Στην επιφ?νεια του εδ?φου? υπ?ρξαν ελ?χιστε? ρηγματ?σει? και ?ταν δ?σκολο? ο ακριβ?? προσδιορισμ?? τη? προ?λευση? του σεισμο?. [1] Το Γεωδυναμικ? Ινστιτο?το του Εθνικο? Αστεροσκοπε?ου Αθην?ν ανακο?νωσε αρχικ? πω? ο σεισμ?? προκλ?θηκε απ? ρ?γμα μ?κου? 15 χιλιομ?τρων που καλ?πτει την περιοχ? μεταξ? Πεντ?λη? και Π?ρνηθα?. Με β?ση τη μελ?τη δορυφορικ?ν δεδομ?νων που εξετ?ζουν την παραμ?ρφωση καθ' ?ψο? του εδ?φου? [2] που επιβεβαι?θηκε αργ?τερα απ? σεισμολογικ? μελ?τη, [3] και ?γινε το 2008 αποδεκτ? και απ? το Γεωδυναμικ? Ινστιτο?το [4] βρ?θηκε ?τι ?γιναν δ?ο σεισμο?, μεγ?θου? 5,8 και 5,5 Ρ?χτερ, σε διαφορετικ? ρ?γματα και με διαφορ? 3,5 δευτερολ?πτων ο ?να? απ? τον ?λλο.

Γεωλογ?α και χαρακτηριστικ? σεισμο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο σεισμ?? προ?λθε απ? τεκτονικ? δρ?ση. Το μ?γεθ?? του υπολογ?στηκε σε 5,9 με 6,0 βαθμο?? τη? κλ?μακα? ρ?χτερ . ?λαβε χ?ρα στι? 7 Σεπτεμβρ?ου 1999, 14:56:50 τοπικ? ?ρα και δι?ρκεσε συνολικ? 15 δευτερ?λεπτα. Το επ?κεντρο βρισκ?ταν 18 χιλι?μετρα απ? το κ?ντρο τη? Αθ?να? , αν?μεσα στι? Αχαρν?? Αττικ?? και τον Εθνικ? Δρυμ? Π?ρνηθα? . Το εστιακ? β?θο? του σεισμο? ?ταν απ? 9 μ?χρι 14 χιλι?μετρα. Το ν?ο ρ?γμα που δημιουργ?θηκε ?χει διε?θυνση ανατολικ? - νοτιοανατολικ? και κλ?ση προ? τα νοτιοανατολικ?, δηλαδ? με κλ?ση προ? την Αθ?να. Η δι?ρρηξη ?φτασε μ?χρι 1,2 χιλι?μετρα απ? την επιφ?νεια στην περιοχ? τη? Μον?? Κυπριανο? στη Φυλ? . [5]

Σεισμολογικ? μελ?τη και μελ?τη με ?ρου? συμβολομετρ?α? που αξιοποιε? δορυφορικ? δεδομ?να απ?δειξαν ?τι στην περ?πτωση του σεισμο? τη? Αθ?να? ενεργοποι?θηκαν δ?ο ρ?γματα που οδ?γησαν στην εκδ?λωση δ?ο σεισμ?ν. Τα ρ?γματα εκτε?νονταν μ?χρι τον κ?λπο τη? Ελευσ?να? . Ο λ?γο? των ενεργει?ν των δ?ο σεισμ?ν ?ταν 5 προ? 1. Το γεγον?? ?τι οι δ?ο σεισμο? εκδηλ?θηκαν τελικ? με χρονικ? απ?σταση 3,5 δευτερολ?πτων συν?τεινε να γ?νει αντιληπτ?? ?να? σεισμ??. [2] Τα αποτελ?σματα που παρατηρ?θηκαν συν?δουν με την β?θιση του ρ?γματο? τη? Φυλ?? και μια? πιθαν?? επ?κταση? μ?χρι τα ?νω Λι?σια που ?χει μ?κο? μ?χρι π?ντε χιλι?μετρα.

Γεωφυσικ? υπ?βαθρο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Υπ?ρχουν θεωρ?ε? ?τι το τ?ξο τη? Ανατολ?α? συν?δεσε τον σεισμ? του Ιζμ?τ τη? Τουρκ?α? το 1999 με το σεισμ? τη? Αθ?να? ?να μ?να μετ?, σκανδαλ?ζοντ?? τον (και) λ?γω μη ?παρξη? ισχυρ?ν εμποδ?ων στην ολ?σθηση των ρηγμ?των στο χ?ρο του Αιγα?ου . [6] Ο μικρ?? χρ?νο? αν?ψωση? (0,1 με 0,3 δευτερ?λεπτα) δε?χνει ?τι η τ?ση που διατηρο?σε το εμπ?διο εξαλε?φθηκε πλ?ρω?. [7]

Η Ελλ?δα ε?ναι μια ιδια?τερα σεισμογεν?? χ?ρα, καθ?? βρ?σκεται σε μ?α σ?νθετη τεκτονικ? ζ?νη, αν?μεσα στην αφρικανικ? , στην ευρασιατικ? και στην τεκτονικ? πλ?κα τη? Ανατολ?α? , εν? μ?ρο? τη? ν?τια? Ελλ?δα? βρ?σκεται στην πλ?κα του Αιγα?ου . Η πλ?κα τη? Ανατολ?α? σπρ?χνει την πλ?κα του Αιγα?ου προ? τα νοτιοδυτικ? με ταχ?τητα 3 εκατοστ?ν το χρ?νο ω? προ? την ευρασιατικ? πλ?κα, εν? η αφρικανικ? πλ?κα βυθ?ζεται κ?τω απ? την πλ?κα του Αιγα?ου με ρυθμ? 4 εκατοστ?ν το χρ?νο. [8]

Η σεισμικ? δραστηρι?τητα στην κεντρικ? Ελλ?δα θεωρε?ται λιγ?τερο ?ντονη, καθ?? σεισμο? με ?νταση μεγαλ?τερη απ? 7 βαθμο?? τη? κλ?μακα? Ρ?χτερ ε?ναι σπ?νιοι, καθ?? σ?μφωνα με στοιχε?α των τελευτα?ων 500 χρ?νων καν?να? τ?τοιο? σεισμ?? δεν ?χει λ?βει χ?ρα στη περιοχ?. [9] Η Αττικ? θεωρο?ταν μ?χρι τ?τε περιοχ? χωρ?? σημαντικ? ενεργ? σεισμικ? ρ?γματα και γερ? υπ?βαθρο, και ?τσι τοποθετ?θηκε στι? ζ?νε? σεισμικ?τητα Ι και ΙΙ με β?ση την τετραβ?θμια κλ?μακα που χρησιμοποιο?ταν τ?τε, αν και ο Γαλαν?πουλο?, που εντ?πισε ρ?γματα γ?ρω απ? την Π?ρνηθα, στην Πεντ?λη και τον Υμηττ? [10] , διαφωνο?σε. [11] Οι σεισμο? που ?χουν λ?βει χ?ρα στην κεντρικ? Ελλ?δα συν?θω? ?χουν μ?τρια ισχ? και μικρ? εστιακ? β?θο? και γι' αυτ? το λ?γο προκαλο?ν μ?νο τοπικ?? καταστροφ??. Η ?δια η Αθ?να δεν ?χει υποστε? σημαντικ?? καταστροφ?? απ? τ?τοιου? σεισμο??, καθ?? οι περισσ?τεροι ε?χαν επικ?ντρο μακρι? απ? τη π?λη, τουλ?χιστον 40 χιλι?μετρα. Απ? αυτο??, πιο καταστροφικ?? θεωρε?ται ο σεισμ?? που ?λαβε χ?ρα στι? 24 Φεβρουαρ?ου 1981 με επ?κεντρο κοντ? στι? Αλκυον?δε? , στο ανατολικ? ?κρο του Κορινθιακο? κ?λπου . [9] Αντ?θετα με ?λου? αυτο??, ο σεισμ?? του 1999 ε?χε επ?κεντρο κοντ? στου? πρ?ποδε? τη? Π?ρνηθα?, μ?λι? 18 χιλι?μετρα απ? το κ?ντρο τη? Αθ?να?. Ο προηγο?μενο? σεισμ?? με επ?κεντρο στην Αττικ? που προκ?λεσε σημαντικ?? καταστροφ??, ?λαβε χ?ρα το 1938, β?ρεια τη? Π?ρνηθα?, κοντ? στον Ωρωπ? .

Στι? ν?τιε? πλαγι?? τη? Π?ρνηθα? ?χουν αναγνωριστε? με β?ση γεωλογικ?? και δορυφορικ?? παρατηρ?σει? τρ?α παρ?λληλα ρ?γματα: το ρ?γμα του Ασπρ?πυργου που χωρ?ζει το στρ?μα ασβεστ?λιθου απ? τα ιζ?ματα στα οπο?α βρ?σκεται η Αθ?να και τα ρ?γματα F2 και F3, γνωστ? και ω? ρ?γμα τη? Φυλ??. [7] Το ρ?γμα που ?δωσε το σεισμ? τη? Π?ρνηθα? ε?ναι επ?κταση του παλαι?τερου και εκτε?νεται απ? το κ?στρο τη? Φυλ?? μ?χρι τα ?νω Λι?σια και στο παρελθ?ν δεν ?χει δ?σει ξαν? τ?σο δυνατ? σεισμ?. [12] Ο προηγο?μενο? σεισμ?? με επ?κεντρο ρ?γμα στη Π?ρνηθα ?λαβε χ?ρα το 1705. [11] Η περιοχ? ?χει σ?νθετο γεωλογικ? αν?γλυφο, στο οπο?ο κυριαρχε? ο αθηνα?κ?? σχιστ?λιθο? . [10]

Γεωφυσικ? αποτελ?σματα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κοντ? στο κ?ντρο τη? Αθ?να? παρατηρ?θηκαν γραμμικ?? επιταχ?νσει? που ξεπ?ρασαν το 0,5 g, αλλ? δεν υπ?ρχαν επιταχυνσι?μετρα εγγ?τερα στο επ?κεντρο . Δεδομ?να που εξ?χθησαν με β?ση παρατηρ?σει? σχετικ? με το αναποδογ?ρισμα ? με την ολ?σθηση αντικειμ?νων σε κοιμητ?ρια κοντ? στο επ?κεντρο δε?χνουν ?τι η γραμμικ? επιτ?χυνση σε σκληρ? χ?ματα ξεπ?ρασε το 0,5 g και μπορε? να ?φτασε μ?χρι και τα 0,7 g, εν? σε περιοχ?? με ?δαφο? απ? ?ργιλο υπολογ?στηκαν ακ?μη μεγαλ?τερε? επιταχ?νσει?. [13] Οι κατακ?ρυφε? επιταχ?νσει? κοντ? στο επ?κεντρο ?ταν ακ?μη μεγαλ?τερε? και ?φταναν το 1 g. Οι επιταχ?νσει? ε?ναι δυνατ?ν να ενισχ?θηκαν απ? δι?φορου? τοπογραφικο?? παρ?γοντε?, ?πω? ρ?ματα ? πραν?. Αυτο? οι παρ?γοντε? σε συνδυασμ? με τη γεωλογ?α του υπεδ?φου? και τι? πλαγι?? τη? Π?ρνηθα? και του ?ρου? Αιγ?λεω ε?χαν ω? αποτ?λεσμα οι ζ?νε? με αυξημ?νη καταστροφ? να ?χουν σχεδ?ν γραμμικ? κατανομ?. Οι ταλαντ?σει? ε?χαν συχν?τητα 1,5 μ?χρι 10 Hz . Οι περιοχ?? που επλ?γησαν περισσ?τερο απ? το σεισμ?, ?ταν τα ?νω Λι?σια , το Μεν?δι , οι Θρακομακεδ?νε? και η Φυλ? Αττικ?? , ?που υπολογ?ζεται ?τι τοπικ? ο σεισμ?? ε?χε ισχ? IX (9, με μ?γιστο επ?πεδο το 12) στην κλ?μακα Μερκ?λι , ?ταν δηλαδ? ≪πολ? καταστροφικ??≫. [14] [15]

Η δι?ρρηξη δεν ?φτασε μ?χρι την επιφ?νεια. Παρατηρ?θηκε μ?νο μια μικρ? δι?ρρηξη βορειοδυτικ? τη? Φυλ??, η οπο?α συνοδευ?ταν απ? πτ?σει? βρ?χων με γραμμικ? κατε?θυνση σε μ?κο? εκατοντ?δων μ?τρων. Αυτ? η δι?ρρηξη ε?χε ?δια διε?θυνση με την υπ?γεια δι?ρρηξη, αλλ? ε?ναι χαρακτηριστικ? ?τι το β?θισμα βρ?σκεται προ? την ?λλη πλευρ? σε σχ?ση με το ρ?γμα. ?λλε? διαρρ?ξει? που παρατηρ?θηκαν κατ? τη δι?ρκεια του σεισμο?, ?ταν αποτ?λεσμα τοπικ?ν ασυνεχει?ν στα πετρ?ματα ? ασταθ?ν πραν?ν απ? χ?μα και δε σχετ?ζονται ?μεσα με το σεισμ?. [15]

Ο σεισμ?? προκ?λεσε μεγαλ?τερη μετατ?πιση του εδ?φου? στη πλευρ? του ρ?γματο? που βυθ?στηκε, δηλαδ? αυτ? προ? το Θρι?σιο Πεδ?ο και το λεκανοπ?διο Αττικ?? . Στο Θρι?σιο πεδ?ο η μετατ?πιση του εδ?φου? ?φτασε τα εφτ? εκατοστ? στην επιφ?νεια, εν? σε περιοχ?? στο λεκανοπ?διο Αττικ??, ?πω? το Μεν?δι, η Ν?α Φιλαδ?λφεια , τα ?νω Λι?σια, το Περιστ?ρι , η Μεταμ?ρφωση , οι Θρακομακεδ?νε? και η Πετρο?πολη , η μετατ?πιση ?ταν 3-4 εκατοστ?. [16]

Προσεισμο? και μετασεισμο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Σεισμικ?? δον?σει? με επ?κεντρο εντ?? 30 χιλι?μετρων απ? αυτ? του κ?ριου σεισμο? ?ρχισαν να παρατηρο?νται το 1994. Σ?μφωνα τον Γερ?σιμο Παπαδ?πουλο, πρ?ην αντιπρ?εδρο του ΟΑΣΠ και διευθυντ? ερευν?ν του Γεωδυναμικο? Ινστιτο?του , ε?χαν καταγραφε? πρ?δρομε? σεισμικ?? δον?σει? στο ρ?γμα απ? τον Νο?μβριο του 1997, αλλ? στη συν?χεια διαπιστ?θηκε ?τι το φαιν?μενο επιταχ?νθηκε εξαιτ?α? του σεισμο? στο Ιζμ?τ το 1999 και ?τσι ο μεγ?λο? σεισμ?? ?λαβε χ?ρα πριν το αναμεν?μενο. [6] [17] Δεκαοχτ? με δ?ο λεπτ? πριν την κ?ρια σεισμικ? δ?νηση κατεγρ?φησαν τ?σσερι? προσεισμο? με ?νταση απ? 2,5 μ?χρι 3,2 ρ?χτερ. Μ?σα στι? επ?μενε? 24 ?ρε? σημει?θηκαν εκατοντ?δε? μετασεισμο?, απ? του? οπο?ο? ο ισχυρ?τερο? ?ταν αυτ?? που εκδηλ?θηκε τι? 7 Σεπτεμβρ?ου 1999 τι? 22:44 τοπικ? ?ρα το βρ?δυ, με μ?γεθο? 4,4 Ρ?χτερ . [11] Οι μετασεισμο? που παρατηρ?θηκαν τι? πρ?τε? 20 μ?ρε?, σχημ?τιζαν δ?ο ομ?δε? στα ?κρα του σεισμο?, οι οπο?ε? στη συν?χεια συνεν?θηκαν. [7] Υπολογ?στηκε ?τι το σεισμ? ακολο?θησαν συνολικ? μ?σα στα επ?μενα δ?ο χρ?νια 4.000 μετασεισμο?. [5]

Για 2,5 χρ?νια μετ? το σεισμ? το ρ?γμα συν?χισε να ολισθα?νει, ω? αποτ?λεσμα τη? στατικ?? π?εση? , με μ?γιστη μετατ?πιση που ?φτασε τα τρ?α εκατοστ? στην επιφ?νεια. Μ?λιστα η δι?ρρηξη που παρατηρ?θηκε μετ? το σεισμ? ε?χε εμβαδ?ν 146,5 χλμ² , ?ταν δηλαδ? 42% μεγαλ?τερη απ? τη δι?ρρηξη που προκλ?θηκε απ? τη κ?ρια σεισμικ? δ?νηση. Αν αυτ? η δι?ρρηξη λ?μβανε χ?ρα μονομι?? θα ισοδυναμο?σε με ?να σεισμ? 5,7 βαθμ?ν Ρ?χτερ. [16]

Στι? 19 Ιουλ?ου 2019, στι? 14:13:14, σεισμ?? 5,1 βαθμ?ν σημει?θηκε με επ?κεντρο την Μαγο?λα , ?χοντα? εστιακ? β?θο? 5 χιλιομ?τρων. Ο σεισμ?? αυτ?? δεν συνοδε?τηκε απ? ανθρ?πινε? απ?λειε? ? σοβαρ?? υλικ?? ζημι??. [18] Ο σεισμ?? αυτ?? ?ταν ο ισχυρ?τερο? με επ?κεντρο στην Αττικ? μετ? το 1999 και ?λαβε χ?ρα στην περιοχ? ?που παρατηρ?θηκε το δυτικ? τμ?μα των μετασεισμ?ν του σεισμο? του 1999. Θεωρε?ται ?τι προ?λθε απ? το ?διο τυφλ? ρ?γμα. [19]

Θ?ματα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μνημε?ο για τα θ?ματα του σεισμο? στο εργοστ?σιο τη? Ρικομ?ξ-Εστ?α? Εμπορικ??. Η επιτ?μβια στ?λη περιλαμβ?νει τα ον?ματα των 39 ανθρ?πων που π?θαναν στο εργοστ?σιο και αποκαλε?ται ≪Το μνημε?ο του α?σχου?≫. [20]

Ο αριθμ?? των θυμ?των του σεισμο? υπολογ?ζεται σε 145 [4] , γεγον?? που κατατ?σσει τον σεισμ? ω? τον πιο θανατηφ?ρο που ?λαβε χ?ρα στην Ελλ?δα τα τελευτα?α 50 χρ?νια. Με β?ση αυτοψ?α σε 111 απ? τα θ?ματα του σεισμο?, 36 ?νθρωποι π?θαναν απ? τρα?ματα , 38 ?νθρωποι ?φεραν τρα?ματα απ? τα οπο?α κινδ?νευε η ζω? του? εν? 31 π?θαναν απ? ασφυξ?α . Οι περισσ?τεροι απ? του? θαν?του? (102/111) οφε?λονται σε καταρρε?σει? κτιρ?ων, τρ?α απ? αυτ? εργοστ?σια . Απ? του? υπ?λοιπου?, ?ξι ?χασαν τη ζω? του? λ?γω εμφρ?γματο? του μυοκαρδ?ου , δ?ο απ? τρα?ματα ?ταν π?δηξαν απ? το κτ?ριο στο οπο?ο βρ?σκονταν και ?να? ?ταν χτυπ?θηκε απ? ?να αντικε?μενο. [21] Υπολογ?στηκε ?τι τουλ?χιστον ?λλοι 85 σ?θηκαν μ?σα απ? τα συντρ?μμια, 2.000 τραυματ?στηκαν και 50.000 ?μειναν ?στεγοι. Οι καταυλισμο? που δημιουργ?θηκαν για την προσωριν? στ?γαση των αστ?γων εξακολουθο?σαν να χρησιμοποιο?νται 10 χρ?νια μετ?. [22]

Στο εξα?ροφο κτ?ριο τη? Ρικομ?ξ, στο Μεν?δι , που στεγ?ζονταν οι εταιρε?ε? Ρικομ?ξ και Εστ?α εμπορικ?, π?θαναν 39 ?νθρωποι, αν?μεσα στου? οπο?ου? δ?ο ?γκυε? γυνα?κε?. [22] Η επιχε?ρηση κ?ρυξε πτ?χευση το 2004. Απ? την εκδ?καση τη? υπ?θεση? το 2007, απ? του? 33 κατηγορο?μενου? για την κατ?ρρευση του εργοστασ?ου ?λοι απαλλ?χθηκαν απ? τι? κατηγορ?ε? με ασαφ? αιτιολογ?α. Σε συγγενε?? μερικ?ν απ? τα θ?ματα δ?θηκαν αποζημι?σει? που ?φταναν 17.000 € για νεκρ? αδελφ?, 30.000 € για νεκρ? γονι? και 40.000 € για κ?θε νεκρ? παιδ?. Το Μ?ιο του 2010 αποφασ?στηκε απ? το Συμβο?λιο τη? Επικρατε?α? ?τι η Νομαρχ?α ?χει αυτοτελε?? ευθ?νε?, καθ?? δεν διεν?ργησε σωστ? του? προληπτικο?? και κατασταλτικο?? ελ?γχου? στην κατασκευ? του εργοστασ?ου [23] και πρ?πει να αποζημι?σει τα θ?ματα με 18 εκατομμ?ρια ευρ?. Τελικ? το 2012 αποφασ?στηκε απ? το Περιφερειακ? Συμβο?λιο Αττικ?? η καταβολ? 13 εκατομμυρ?ων € σε συγγενε?? των θυμ?των απ? του? π?ρου? τη? περιφ?ρεια?. [24]

Δι?σωση στα ?νω Λι?σια 8 Σεπτεμβρ?ου 1999.

?λλε? υποθ?σει? καταρρε?σεων που εκδικ?στηκαν ?ταν η κατ?ρρευση πολυκατοικ?α? στη Ν?α Φιλαδ?λφια , ?που ?λλοι εφτ? ?νθρωποι ?χασαν τη ζω? του?. Για την κατ?ρρευση κατηγορ?θηκαν τεχνικο? εκπρ?σωποι του DIA και του Continent (πολυκαταστ?ματα τη? εποχ??), οι οπο?ο αθω?θηκαν σε α? βαθμ?. Ο ιδιοκτ?τη? τη? ΦΙΑΛΟΠΛΑΣΤ, ?που π?θαναν 3 γυνα?κε?, βρ?θηκε ?νοχο? σε α? βαθμ? για ανθρωποκτον?α απ? αμ?λεια, με ποιν? φυλ?κιση? οχτ? μην?ν, αλλ? π?θανε πριν αυτ? πραγματοποιηθε?. Για την κατ?ρρευση του εργοστασ?ου Faran, ?που ?χασαν τη ζω? του? 4 ?νθρωποι, οι τ?σσερι? κατηγορο?μενοι αθω?θηκαν. Για την κατ?ρρευση πολυκατοικ?α? στην οδ? Ψυχ?ρη, στη Μεταμ?ρφωση , τα αδικ?ματα παραγρ?φηκαν. Εκε? π?θαναν οχτ? ?νθρωποι, εν? πυροσβ?στε? αν?συραν ζωνταν? δ?ο μικρ? παιδι? στην αγκαλι? του νεκρο? πατ?ρα του?. [22] Η δ?ωξη του ιδιοκτ?τη, του πολιτικο? μηχανικο? και του αρχιτ?κτονα του εργοστασ?ου Φουρλ??, ?που ?χασαν τη ζω? του? 6 εργαζ?μενοι, για ανθρωποκτον?α απ? πρ?θεση με ενδεχ?μενο δ?λο, πα?θηκε το 2001 ?στερα απ? βο?λευμα του Συμβουλ?ου Πλημμελειοδικ?ν . [25]

Καταστροφ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η Μητρ?πολη το 2008 εν? ακ?μα επισκευαζ?ταν λ?γω των ζημι?ν που προκ?λεσε ο σεισμ?? του 1999.

Ο σεισμ?? του 1999 ?ταν η πιο καταστροφικ? και δαπανηρ? φυσικ? καταστροφ? που ?πληξε ποτ? την Ελλ?δα , με υλικ?? ζημι?? που αποτιμ?θηκαν σε 3 δι? δολ?ρια ΗΠΑ . Εκτ?? απ? την εγγ?τητ? του στη μητροπολιτικ? περιοχ? τη? Αθ?να? , ο σεισμ?? ε?χε μικρ? εστιακ? β?θο?, σε συνδυασμ? με ασυν?θιστα υψηλ?? επιταχ?νσει? εδ?φου?. Οι μεγαλ?τερε? καταστροφ?? ?λαβαν χ?ρα εντ?? 10 χιλιομ?τρων απ? το επ?κεντρο, με τοπικ?? διαφορ?? που οφε?λονταν σε δι?φορου? τοπογεωγραφικο?? παρ?γοντε?. Οι περιοχ?? που επλ?γησαν περισσ?τερο απ? το σεισμ? ?ταν τα ?νω Λι?σια , οι Αχαρν?? Αττικ?? , η Κηφισι? , οι Θρακομακεδ?νε? , η Μεταμ?ρφωση Αττικ?? , και η Φυλ? Αττικ?? , ?που υπολογ?ζεται ?τι τοπικ? ο σεισμ?? ε?χε ισχ? IX (9) στην κλ?μακα Μερκ?λι , εν? κατ? τ?που? ?φτασε και την ισχ? Χ (10, με μ?γιστο επ?πεδο το 12), με το 30% των καλ? κατασκευασμ?νων κτιρ?ων να ?χει καταρρε?σει [26] , ?ταν δηλαδ? ≪εξαιρετικ? καταστροφικ??≫, εν? μεγ?λε? επιταχ?νσει? παρατηρ?θηκαν και στη περιοχ? Αδ?με?, λ?γω του αργιλ?δου? εδ?φου? και τη? εγγ?τητα? στη κο?τη του Κηφισο? . [13] Δεν αναφ?ρθηκαν σημαντικ?? υλικ?? καταστροφ?? στο Δ?μο Αθην?ν και στα ν?τια και ανατολικ? προ?στια .

Την επ?μενη ημ?ρα του σεισμο?, το ΥΠΕΧΩΔΕ ?ρισε ομ?δε? που αποτελο?νταν απ? δ?ο μηχανικο?? να ερευν?σουν τι? καταστροφ?? στι? περιοχ?? που επηρε?στηκαν απ? το σεισμ?. ?στερα απ? οπτικ? ?ρευνα τα κτ?ρια χαρακτηρ?ζονταν πρ?σινα αν η φ?ρουσα δομ? δεν ε?χε ζημι??, κ?τρινα αν η φ?ρουσα δομ? ε?χε υποστε? επιδιορθ?σιμε? ζημι?? και κ?κκινα αν τα κτ?ρια ε?χαν υποστε? τ?σε? πολλ?? ζημι?? που δεν μπορο?σαν να επισκευαστο?ν και ?τσι ?πρεπε να κατεδαφιστο?ν. [26] Στου? Θρακομακεδ?νε? το 84% των σπιτι?ν χαρακτηρ?στηκε κ?κκινο ? κ?τρινο, στα ?νω Λι?σια το 64% και στη Φυλ? το 56%. Τα περισσ?τερα ≪κ?κκινα≫ κτ?ρια βρ?σκονταν στι? Αχαρν?? και τα ?νω Λι?σια. [13] Μεγ?λα εργοστ?σια που βρ?σκονταν στη περιοχ? και υπ?στησαν σοβαρ?? ζημι?? απ? το σεισμ?, ?ταν των Ricomex ΑΕ, Αφο? Φουρλ? ΑΕΒΕ, Παπουτσ?νη? ΑΒΕΕ και Φαρ?ν ΑΒΕΕ, οι οπο?ε? ?λε? ε?χαν σημαντικ?? οικονομικ?? απ?λειε? λ?γω του σεισμο?. [27] Ο σεισμ?? προκ?λεσε μεγ?λε? ζημι?? στο καζ?νο Mont Parnes , στην Π?ρνηθα , με αποτ?λεσμα το κ?ντρο διασκ?δαση? να κατεδαφιστε?, εν? το μισ? κτ?ριο τ?θηκε εκτ?? λειτουργ?α? εξαιτ?α? τη? μετατ?πισ?? του απ? την κατακ?ρυφο . Το κτ?ριο προτ?θηκε να κατεδαφιστε? και στη θ?ση του να ανεγερθε? ?να ν?ο. [28] Το Στ?διο Ν?κο? Γκο?μα? στη Ν?α Φιλαδ?λφεια , ?δρα τη? ΑΕΚ υπ?στη τ?σε? ζημι??, ιδ?ω? στι? θ?ρε? 3 και 16, απ? το σεισμ? ?στε να ?πρεπε να κατεδαφιστε?. [29] Συνολικ? απ? το σεισμ? κατ?ρρευσαν 110 κτ?ρια, 5.222 κρ?θηκαν κατεδαφιστ?α και 38.165 επισκευ?σιμα. [5]

Η Ακρ?πολη και τα ?λλα μνημε?α τη? Αθ?να? ε?τε ?μειναν αλ?βητα ε?τε ε?χαν μικρ?? υλικ?? ζημι??. Στον Παρθεν?να και στο Ερ?χθειο παρατηρ?θηκε ελαφρ? περιστροφ? κ?ποιων κι?νων , χωρ?? σημαντικ? αποτελ?σματα. Αρκετ? απ? τα κτ?ρια με πλ?νθινη τοιχοποι?α που χρονολογο?νται απ? τον 19ο αι?να δεν υπ?στησαν ζημ?ε?, αν και κ?ποια απ? αυτ? τα κτ?ρια χαρακτηρ?στηκαν κ?κκινα, μερικ? διατηρητ?α (δηλαδ? κτ?ρια τα οπο?α δεν πρ?πει να κατεδαφιστο?ν). [30] Η Μητρ?πολη Αθην?ν , η οπο?α ε?χε υποστε? ζημι?? και απ? το σεισμ? του 1981, χρει?στηκε να αναστηλωθε?. [31] Μνημε?α στα οπο?α προκλ?θηκαν σημαντικ?? ζημι?? απ? το σεισμ? ?ταν η μον? Δαφν?ου και το κ?στρο τη? Φυλ??, που χρονολογε?ται απ? τον 5ο αι?να π.Χ., ?που στου? το?χου? εμφαν?στηκαν μεγ?λε? ρωγμ??. [26]

?σον αφορ? τι? υποδομ??, μια κατολ?σθηση καθ?? και αρκετ?? ρωγμ?? αναφ?ρθηκαν κατ? μ?κο? του δρ?μου που οδηγε? στην κορυφ? τη? Π?ρνηθα? και βρισκ?ταν κοντ? στο επ?κεντρο , αλλ? κατ? τα ?λλα οι ζημι?? στο οδικ? και σιδηροδρομικ? δ?κτυο ?ταν μικρ??. Στον σταθμ? του Αμαρουσ?ου στη γραμμ? 1 του Μετρ? τη? Αθ?να? τα υποστυλ?ματα των στεγ?στρων των υπερυψωμ?νων αποβαθρ?ν του σταθμο? υπ?στησαν ρωγμ?σει? και αποφασ?στηκε η καθα?ρεσ? του? και η αντικατ?στασ? του? με προκατασκευασμ?να με μεταλλικ? σκελετ?, εν? δεν παρατηρ?θηκαν ζημι?? στι? υπ? κατασκευ? γραμμ?? 2 και 3 του Μετρ? τη? Αθ?να?. Μικρ?? ζημι?? αναφ?ρθηκαν επ?ση? στο δ?κτυο υδροδ?τηση? κοντ? στο επ?κεντρο, με μικρ?? διαρρο?? σε υψηλ?? π?εση? σωλ?νε?. Το δ?κτυο παροχ?? φυσικο? αερ?ου και το δ?κτυο αποχ?τευση? δεν υπ?στησαν καταστροφ??. Στα λιμ?νια τη? Ελευσ?να? και του Πειραι? οι ζημι?? ?ταν μικρ??, καθ?? οι μ?νε? που παρατηρ?θηκαν ?ταν η μετακ?νηση κατ? 10 εκατοστ? μερικ?ν το?χων στι? αποβ?θρε?, επειδ? κατακ?θισαν, με αποτ?λεσμα την ελαφρ? παραμ?ρφωση των σιδηροτροχι?ν των γεραν?ν και κ?ποιε? διακοπ?? στο ηλεκτρικ? δ?κτυο . [13]

Τουρκικ? βο?θεια [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο σεισμ?? ?λαβε χ?ρα λιγ?τερο απ? ?να μ?να μετ? απ? τον πολ? καταστροφικ?τερο σεισμ? του Ιζμ?τ στην Τουρκ?α . Αυτ? η ιδι?μορφη διαδοχ? των σεισμ?ν και η αμοιβα?α βο?θεια των δ?ο χωρ?ν, ?δωσαν την αφορμ? για συζητ?σει? οι οπο?ε? ?γιναν γνωστ?? ω? η ≪ ελληνοτουρκικ? διπλωματ?α των σεισμ?ν ≫, με την ελπ?δα για μια σημαντικ? αν?καμψη στι? διμερε?? σχ?σει? , οι οπο?ε? ε?χαν αμαυρωθε? απ? δεκαετ?ε? αμοιβα?α? εχθρ?τητα?. Η Τουρκ?α ανταπ?δωσε την εν?σχυση που ?λθε απ? την Ελλ?δα αμ?σω? μετ? το σεισμ? στι? 17 Αυγο?στου 1999 στη Νικομ?δεια . Η τουρκικ? εν?σχυση ?ταν η πρ?τη που ?φτασε στι? πληγε?σε? περιοχ??, με την πρ?τη εικοσαμελ? ομ?δα δι?σωση? να φτ?νει στην Αθ?να εντ?? 13 ωρ?ν μετ? το χτ?πημα του Εγκ?λαδου. Τα τηλ?φωνα στα Ελληνικ? Προξενε?α και την Πρεσβε?α τη? Τουρκ?α? κυριολεκτικ? μπλ?καραν απ? του? Το?ρκου? πολ?τε? που προσ?φεραν α?μα . [32]

Φωτογραφ?ε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Αποστολ? βο?θεια? απ? τι? Ισραηλιν?? Αμυντικ?? Δυν?μει?

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. ↑ A. Ganas, G. Papadopoulos & S. B. Pavlides (2001). ≪The 7 September 1999 Athens 5.9 Ms earthquake: Remote sensing and digital elevation model inputs towards identifying the seismic fault≫ . International Journal of Remote Sensing 22 (1): 191-196. doi : 10.1080/014311601750038938 . http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/014311601750038938#.UY_1BR0vlbs .  
  2. ↑ 2,0 2,1 Kontoes, C., P. Elias, O. Sykioti, P. Briole, D. Remy, M. Sachpazi, G. Veis, and I. Kotsis (2000). ≪Displacement field and fault model for the September 7, 1999 Athens Earthquake inferred from ERS2 Satellite radar interferometry≫ . Geophysical Research Letters 27 (24): 3989?3992. doi : 10.1029/2000GL008510 . http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2000GL008510/abstract .  
  3. ↑ K. Eftaxias, P. Kapiris, J. Polygiannakis, N. Bogris, J. Kopanas, G. Antonopoulos, A. Peratzakis, V. Hadjicontis (2001). ≪Signature of pending earthquake from electromagnetic anomalies≫ . Geophysical Research Letters 28 (17): 3321?3324. doi : 10.1029/2001GL013124 . http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2001GL013124/abstract .  
  4. ↑ 4,0 4,1 Simone Atzori, Michele Manunta, Gianfranco Fornaro, Athanassios Ganas, Stefano Salvi (2008). ≪Postseismic displacement of the 1999 Athens earthquake retrieved by the Differential Interferometry by Synthetic Aperture Radar time series≫ . Journal of Geophysical Research 113 (Β9). doi : 10.1029/2007JB005504 . http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2007JB005504/abstract .  
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Κιο?ση?, Γι?ργο?; Νοδ?ρο?, Μ?κη? (2009-09-05). ≪Τα Ρ?χτερ που μα? ?λλαξαν≫ . Ελευθεροτυπ?α . http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=79107 . Ανακτ?θηκε στι? 2013-04-29 .  
  6. ↑ 6,0 6,1 Παπαδ?πουλο? Γερ?σιμο? (Φεβρου?ριο? 2002). ≪The Athens, Greece, Earthquake (Ms 5.9) of 7 September 1999: An Event Triggered by the ?zmit, Turkey, 17 August 1999 Earthquake?≫ . Seismological Society of America 92 (1): 312-321. doi : 10.1785/0120000805 . http://www.bssaonline.org/content/92/1/312.abstract .   [ νεκρ?? σ?νδεσμο? ]
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 G-Akis Tselentis; Jiri Zahradnik (Οκτ?βριο? 2000). ≪The Athens Earthquake of 7 September 1999≫ . Bulletin of the Seismological Society of America 90 (5): 1143?1160 . http://seismo.geology.upatras.gr/pdf/The%20Athens%20Earthquake%20of%207%20September%201999,Tselentis_00.pdf .  
  8. ↑ USGS (29 Μαρτ?ου 2010). ≪Tectonic Summary of Greece≫ . Ανακτ?θηκε στι? 26 Ιουλ?ου 2010 .  
  9. ↑ 9,0 9,1 Παρ?ρα?-Καραγι?ννη? Γε?ργιο? (2000). ≪The Earthquake of September 7, 1999 in Athens, Greece≫ . drgeorgepc.com . Ανακτ?θηκε στι? 29 Απριλ?ου 2013 .  
  10. ↑ 10,0 10,1 Καλογερ?? Ιω?ννη?; Μελη? Νικ?λαο?; Κωνσταντ?νου Κωνσταντ?νο?; Σταυρακ?κη? Γε?ργιο? (Νο?μβριο? 2008). ≪Μελ?τη τη? ισχυρ?? εδαφικ?? κ?νηση? στην ευρ?τερη περιοχ? τη? Αθ?να? με την ευκαιρ?α των σεισμ?ν τη? Π?ρνηθα? (1999) και των Κυθ?ρων (2006)≫. 3o Πανελλ?νιο Συν?δριο Αντισεισμικ?? Μηχανικ?? & Τεχνικ?? Σεισμολογ?α? . Τεχνικο Επιμελητ?ριο Ελλ?δο?.  
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 K?ντρο Ερευν?ν Εκτ?κτων Αναγκ?ν (Κ.ΕΡ.Ε.Α.) (2003). ≪Ο Σεισμ?? τη? Π?ρνηθα? 1999 - Εισαγωγ?≫ (PDF) . erc.gr. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο (PDF) στι? 5 Μαρτ?ου 2016 . Ανακτ?θηκε στι? 29 Απριλ?ου 2013 .  
  12. ↑ Pavlides, S.· Papadopoulos, G.A.· Ganas, A. ≪The Athens Earthquake - Field report≫ . Πανεπιστ?μιο τη? Οξφ?ρδη?. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 16 Μαρτ?ου 2005 . Ανακτ?θηκε στι? 29 Απριλ?ου 2013 .  
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 A. Elenas (Μ?ρτιο? 2003). ≪Athens Earthquake of 7 September 1999: Intensity and Observed Damages≫ . ISET Journal of Earthquake Technology 40 : 77-97 . http://home.iitk.ac.in/~vinaykg/Iset_40_tn.pdf .  
  14. ↑ Γραμμ?νου Θεοδ?ρα· Καραλ? Βασιλικ?· Μπισκ?νη? Διον?σιο?· Ρουπακι?? Γε?ργιο?· Σ?κκα? Κωνσταντ?νο? (Φεβρου?ριο? 2000). ≪Γενικ? στοιχε?α για το σεισμ? τη? Π?ρνηθα? (Σεπτ?μβριο? 1999) και γενικ? χαρακτηριστικ? τη? ?ρευνα? στη Μεταμ?ρφωση≫ (PDF) . 6ο Φοιτητικ? Συν?δριο ≪ Επισκευ?? Κατασκευ?ν 2000 ≫ . Πανεπιστ?μιο Πατρ?ν . Ανακτ?θηκε στι? 29 Απριλ?ου 2013 .  
  15. ↑ 15,0 15,1 ≪The Athens Earthquake of September 7th 1999≫ . Newsletter of the ECPFE (3): 26-50. Δεκ?μβριο? 1999 . http://ecpfe.oasp.gr/sites/default/files/NEWSLETTERNo3.pdf .  
  16. ↑ 16,0 16,1 Simone Atzori, Michele Manunta, Gianfranco Fornaro, Athanassios Ganas, Stefano Salvi (Σεπτ?μβριο? 2008). ≪Postseismic displacement of the 1999 Athens earthquake retrieved by the Differential Interferometry by Synthetic Aperture Radar time series≫ . Journal of Geophysical Research: Solid Earth (1978?2012) 113 (Β9). doi : 10.1029/2007JB005504 . Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 2016-03-04 . https://web.archive.org/web/20160304201719/http://members.noa.gr/aganas/en/Athens%20postseismic%20JGR.pdf . Ανακτ?θηκε στι? 2013-04-29 .  
  17. ↑ Σουλι?τη? Γι?ννη? (2006-09-21). ≪Η Π?ρνηθα δεν φοβ?ζει πια του? σεισμολ?γου?≫ . Η Καθημεριν? . https://www.kathimerini.gr/society/263059/i-parnitha-den-fovizei-pia-toys-seismologoys/ . Ανακτ?θηκε στι? 2013-04-29 .  
  18. ↑ ≪ Σεισμ?? στην Αττικ?: Τι εκτιμο?ν ?ξι σεισμολ?γοι για τα 5,1 Ρ?χτερ ≫ Η Ναυτεμπορικ? . Δημοσιε?θηκε 19/07/2019. Αρχειοθετ?θηκε 20/07/2019. Ανακτ?θηκε 20/07/2019.
  19. ↑ Kapetanidis, V.; Karakonstantis, A.; Papadimitriou, P.; Pavlou, K.; Spingos, I.; Kaviris, G.; Voulgaris, N. (2020-09). ≪The 19 July 2019 earthquake in Athens, Greece: A delayed major aftershock of the 1999 Mw = 6.0 event, or the activation of a different structure?≫ (στα αγγλικ?). Journal of Geodynamics 139 : 101766. doi : 10.1016/j.jog.2020.101766 . https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0264370720301083 .  
  20. ↑ ≪Μνημ?συνο στα ερε?πια τη? Ρικομ?ξ≫ . Πατρ?? . 2002-09-08 . http://www.patris.gr/archive/2002/9/8/12th.html . Ανακτ?θηκε στι? 2013-04-30 .  
  21. ↑ I. N. Papadopoulos, N. Kanakaris, A. Triantafillidis, J. Stefanakos, A. Kainourgios και C. Leukidis (2004). ≪Autopsy findings from 111 deaths in the 1999 Athens earthquake as a basis for auditing the emergency response≫ . British Journal of Surgery 91 (1633-1640) . http://www.researchgate.net/publication/8211076_Autopsy_findings_from_111_deaths_in_the_1999_Athens_earthquake_as_a_basis_for_auditing_the_emergency_response/file/9fcfd50fadc2a814d0.pdf . .  
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 Δεληθαν?ση Μαρ?α (2009-09-04). ≪Καταυλισμο? και α?σθημα ντροπ?? δ?κα χρ?νια μετ?≫ . Η Καθημεριν? . http://www.kathimerini.gr/368590/article/epikairothta/ellada/kataylismoi-kai-ais8hma-ntrophs-deka-xronia-meta . Ανακτ?θηκε στι? 2013-04-30 .  
  23. ↑ ≪Αποζημι?σει? και απ? τη Νομαρχ?α για τη ≪Ρικομ?ξ≫≫ . 25-05-2010 . http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=165723 . Ανακτ?θηκε στι? 2013-04-30 .  
  24. ↑ Β?σω Κ?τσιου (2012-05-26). ≪Ρικομ?ξ… η δικα?ωση ?ργησε 13 χρ?νια≫ . attikipress . http://www.attikipress.gr/7919/rikomeks-h-dikaiwsh-arghse-13-xronia . Ανακτ?θηκε στι? 2013-04-30 .   [ νεκρ?? σ?νδεσμο? ]
  25. ↑ ≪Πα?ει η ποινικ? δι?ξη κατ? Φουρλ? για την κατ?ρρευση≫ . Η Καθημεριν? . 14 Σεπτεμβρ?ου 2011 . http://www.kathimerini.gr/100443/article/epikairothta/ellada/payei-h-poinikh-diw3h-kata-foyrlh-gia-thn-katarreysh . Ανακτ?θηκε στι? 22 Νοεμβρ?ου 2014 .  
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 Λ?κκα? Ευθ?μιο? (2001). ≪The Athens earthquake (7 September 1999): intensity distribution and controlling factors≫ . Engineering Geology 59 : 297-311. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 2016-03-06 . https://web.archive.org/web/20160306175129/http://elekkas.gr/attachments/148_136.pdf . Ανακτ?θηκε στι? 2013-04-30 .  
  27. ↑ Χαροντ?κη? Δημ?τρη? (1999-09-12). ≪Τα βιομηχανικ? θ?ματα του Εγκ?λαδου≫ . Το Β?μα . http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=114297 . Ανακτ?θηκε στι? 2013-04-30 .  
  28. ↑ Χαραλ?μπου? Δημ?τρη? (2010-11-14). ≪Καζ?νο τη? Π?ρνηθα? Ζ?ρια, σμ?κιν και π?θη αμαρτωλ?≫ . Το Β?μα . http://www.tovima.gr/society/article/?aid=367019 . Ανακτ?θηκε στι? 2013-05-02 .  
  29. ↑ ≪Γ?πεδα ?χουμε και γ?πεδα δεν ?χουμε...≫ . Το Β?μα . 1999-09-12 . http://www.tovima.gr/sports/article/?aid=114230 . Ανακτ?θηκε στι? 2013-05-04 .  
  30. ↑ Χαραμπ?δου, Β?σω (2009-05-03). ≪≪Στο κ?κκινο≫ τα... κ?κκινα του 1999≫ . Το Β?μα . http://www.tovima.gr/society/article/?aid=270729 . Ανακτ?θηκε στι? 2013-04-30 .  
  31. ↑ Συκκ? Γι?τα (2009-01-23). ≪Επιτ?λου? Μητρ?πολη χωρ?? σκαλωσι?? για την Αθ?να≫ . Η Καθημεριν? . https://www.kathimerini.gr/society/347005/epiteloys-mitropoli-choris-skalosies-gia-tin-athina/ . Ανακτ?θηκε στι? 2013-04-30 .  
  32. ↑ ≪SON DAK?KA Haberleri - En Son Fla? Haberler, Bugunun SonDakika Haberleri Milliyet'te≫ . Milliyet (στα Τουρκικ?) . Ανακτ?θηκε στι? 7 Ιανουαρ?ου 2024 .  

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ανακτ?θηκε απ? " https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σεισμ??_τη?_Π?ρνηθα?_το_1999&oldid=10435127 "