한국   대만   중국   일본 
Πελασγο? - Βικιπα?δεια Μετ?βαση στο περιεχ?μενο

Πελασγο?

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Χ?ρτη? με τοποθεσ?ε? στι? οπο?ε? αρχα?οι συγγραφε?? αν?φεραν ?τι κατοικο?σαν Πελασγο?

Οι Πελασγο? ?ταν λα?? που θεωρο?ταν πιθαν?? προκ?τοχοι και πρ?γονοι των Ελλ?νων . [1] [2] [3] Σ?γχρονοι ιστορικο?, αρχαιολ?γοι και γλωσσολ?γοι ?χουν προσπαθ?σει να συνδ?σουν του? ≪Πελασγο??≫, ?ρο με μ?λλον ασαφ?? περιεχ?μενο, με δι?φορου? υλικο?? πολιτισμο??, γλωσσολογικ?? ομ?δε? κ.λ.π. αλλ? πρ?κειται περ? ?λυτου προβλ?ματο?. Οι συνεχε?? επεξεργασ?ε? των ελληνικ?ν παραδ?σεων και μ?θων καθιστο?ν δ?σκολο τον διαχωρισμ? σαφ?ν ≪αναμν?σεων ιστορικ?ν γεγον?των≫ και μυθοπλασ?α? ?σον αφορ? στι? πληροφορ?ε? που δ?νουν οι αρχα?οι συγγραφε?? για του? Πελασγο??. [4]

Περιοχ?? ?πω? η Θεσσαλ?α και η Αττικ? θεωρο?νταν παραδοσιακ? ω? περιοχ?? στι? οπο?ε? κατοικο?σαν Πελασγο?. Γεν?ρχη? των Πελασγ?ν αναφ?ρεται ο Πελασγ?? . Με τ' ?νομ? του συνδ?θηκαν πολυ?ριθμοι θρ?λοι και παραδ?σει?.

Οι Πελασγο? στι? αρχα?ε? πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Για του? Πελασγο?? στη μυθολογ?α και την ιστορ?α, ?χουν γρ?ψει πολλο? αρχα?οι ?λληνε? συγγραφε??. Μεταξ? αυτ?ν περιλαμβ?νονται οι: Ησ?οδο? , ?μηρο? , ?φορο? , Στρ?βων , Σκ?μνο? , Ηρ?δοτο? , Μενεκρ?τη? , Παυσαν?α? , Θουκυδ?δη? , Ευριπ?δη? , Αισχ?λο? , Διον?σιο? ο Αλικαρνασσε?? , Αντικλε?δη? , καθ?? και ο Πλ?των .

Ο ?μηρο? περιγρ?φει τον Αχιλλ?α να προσε?χεται στον Δωδ?νιο Δ?α ω? τον αρχ?γονο θε? των Πελασγ?ν: ≪Βασιλ?α Ζευ, φ?ναξε, ?ρχοντα τη? Δωδ?νη?, θε? των Πελασγ?ν, που κατοικο?ν μακρι?, που ?χει? τη χειμωνι?τικη Δωδ?νη κ?τω απ? την εξουσ?α σου, ?που οι Ιερε?? σου οι Σελλο? κατοικο?ν γ?ρω σου με τα π?δια του? ?πλυτα και τα καταλ?ματ? του? π?νω στο ?δαφο? [5] .≫ Για την ?πειρο , στην Ιλι?δα, αναφ?ρεται στην προσευχ? του Αχιλλ?α ο Ζευ? , ο οπο?ο? προσφωνε?ται βασιλι?? τη? Δωδ?νη? και των Πελασγ?ν . [6] Ο Στρ?βων μνημονε?ει τον Ησ?οδο, ο οπο?ο? ε?χε αποκαλ?σει τη Δωδ?νη ω? το Πελασγ?ν ?δρανον (fr.225).

Για την Πελοπ?ννησο, ο Ησ?οδο? αναφ?ρει τον μ?θο πω? πρ?το? κ?τοικο? τη? Αρκαδ?α? ?ταν ο Πελασγ?? , ο δε ?φορο? ?τι ?λοι οι Πελασγο? ε?ναι αρκαδικ?? καταγωγ??, σημε?ο που αναφ?ρει ο Στρ?βων [7] . Ο δε Παυσαν?α? συμπληρ?νει πω? την εποχ? που βασ?λευε ο Πελασγ??, ?λη η Πελοπ?ννησο? λεγ?ταν Πελασγ?α ? Αχα?κ?ν ?ργο? . Ο δε Διον?σιο? Αλικαρνασσε?? διατραν?νει: ≪ των Πελασγ?ν το γ?νο? εκ Πελοπονν?σου το αρχα?ον ≫ (Ι 17). Αλλ? και ο Ευριπ?δη? στο ?ργο του ≪Αρχ?λαο?≫ αναφ?ρει πω? ≪ ?ταν ο Δανα?? ?λθε στο ?ργο? κι ?κτισε την π?λη του Ιν?χου, και εν? οι κ?τοικοι λ?γονταν ≪Πελασγι?ται≫ εκε?νο? του? ?ρισε με ν?μο αυτο? σε ?λη την αρχα?α Ελλ?δα να λ?γονται Δαναο? ≫. Επ?ση?, ο Ηρ?δοτο? σημει?νει πω? ≪ ?σο καιρ? οι ?ωνε? κατοικο?σαν στην Πελοπ?ννησο στην περιοχ? τη? σημεριν?? Αχα?α?, πριν ακ?μη να ?λθουν ο Δανα?? και ο Ξο?θο? ονομ?ζονταν Πελασγο? Αιγιαλε?? και που ?λαβαν τελικ? το ?νομα ?ωνε? απ? τον ?ωνα του Ξο?θου [8] . Τ?λο?, ο Στρ?βων αναφ?ρει ?τι ο Αισχ?λο? στι? Ικ?τιδε? , καθ?? και στι? Δανα?δε? αναφ?ρεται στην καταγωγ? των Πελασγ?ν απ? το ?ργο? (Ε κεφ. Β).

Ο Ηρ?δοτο? αναφ?ρει την ?παρξη πελασγικο? ?θνου? στην Αττικ? [9] και συμπληρ?νει πω? ?ταν ο Κρο?σο? θ?λησε να μ?θει ποιοι ?λληνε? ε?ναι οι πιο ισχυρο?, βρ?κε πω? πρ?τοι ?ταν οι Λακεδαιμ?νιοι και μετ? οι Αθηνα?οι , οι πρ?τοι απ? τη φυλ? των Δωρι?ων και οι δε?τεροι απ? των Ι?νων. ≪Πρ?γματι αυτο? οι λαο? ?σαν οι πλ?ον εξ?χοντε?, οι δε?τεροι μεν καταγωγ?? πελασγικ??, οι πρ?τοι δε καταγωγ?? ελληνικ??≫*.

Στου? Πελασγο?? τη? Φθ?α? αναφ?ρεται ο Στρ?βων. Εκε?, μεταξ? ?λλων περιοχ?ν, ζο?σαν Πελασγο? και κατονομ?ζει τη μ?α απ? τι? τ?σσερι? π?λει? του βασιλε?ου των Πηλ?α - Αχιλλ?α, το οπο?ο συμπ?πτει με τη σημεριν? Ανατολικ? - Βορειανατολικ? Φθι?τιδα και τμ?ματα των σημεριν?ν νομ?ν Λαρ?ση? και Μαγνησ?α? [ εκκρεμε? παραπομπ? ] , το Πελασγικ?ν ?ργο?, την αποκαλο?μενη αργ?τερα Κρεμαστ? Λ?ρισα (κοντ? στη σημεριν? κωμ?πολη Πελασγ?α ) στην περιοχ? που εκτε?νονταν απ? ≪τη Θεσσαλ?α μεταξ? των εκβολ?ν του Πηνειο? και των Θερμοπυλ?ν μ?χρι τη? ορειν?? χ?ρα? σε ?λη την ?κταση τη? Π?νδου, αφο? οι Πελασγο? ?ταν κυρ?αρχοι των τ?πων αυτ?ν≫ και ιδια?τερα πω? ε?χαν επεκταθε? ≪προπ?ντων μεταξ? των Αιολ?ων που ?ταν αν? τη Φθ?α και τη Θεσσαλ?α.≫ [10] Αργ?τερα, κατ? του? ιστορικο?? χρ?νου?, το ν?τιο τμ?μα τη? Θεσσαλ?α? μεταξ? Λ?ρισα? και Φερ?ν διατηρο?σε το ?νομα Πελασγι?τι? .

Για τη Μακεδον?α , χαρακτηριστικ? ε?ναι η αναφορ? του Αισχ?λου στο ?ργο Ικ?τιδε? (235 - 260), ?που ο βασιλι?? Πελασγ?? απευθυν?μενο? στον Χορ? , αφο? πρ?τα διερωτ?ται για το πλ?θο? που φ?ρνει μαζ? του ο Δανα?? και ?τι στην Ελλ?δα το μ?νο που καταλαβα?νει κ?ποιο? ε?ναι ?τι ε?ναι ?λοι αυτο? ε?ναι ικ?τε? [11] , μετ? αναφ?ρει: ≪ Του γηγενο?? Παλα?χθονο? ε?μαι εγ? γιο?, ο Πελασγ??, που κυβερν? τη χ?ρα. Και αφο? ε?μαι ο βασιλι?? επ?μενο ε?ναι να π?ρουν απ? μ?να τ? ?νομ? του? οι Πελασγο? που κατοικο?ν τη χ?ρα. ?λη αυτ? που τη διασχ?ζει ο αγν?? Στρυμ?να? στη δυτικ? πλευρ? του. Και τη χ?ρα των Περραιβ?ν ακ?μη εξουσι?ζω και ?σα μ?ρη ε?ναι π?ρα απ? την Π?νδο και τη? Δωδ?νη? τα βουν?. Τα σ?νορ? μου ορ?ζει η θ?λασσα [12] .

Κατ? τον Ηρ?δοτο, ≪ τη Σαμοθρ?κη κατοικο?σαν παλαι?τερα Πελασγο?≫ . [13] . Ο ?διο?, αναφερ?μενο? στον 5ο αι?να π.Χ., σημει?νει τ?σο για την ?μβρο ?σο και για τη Λ?μνο , ?τι την εποχ? εκε?νη και τα δ?ο αυτ? νησι? τα κατοικο?σαν ακ?μα οι Πελασγο? [14] . Και η Λ?σβο? κατ? τον Στρ?βωνα, (Ε, κεφ.Β?), λεγ?ταν Πελασγ?α. Ο Αθηνα?ο? Αντικλε?δη? , Αλεξανδριν?? ιστορικ??, παραδ?δει κατ? μαρτυρ?α του Στρ?βωνα (E κεφ.B) πω? οι Πελασγο? εκε?νοι που ζο?σαν στη Μακεδον?α και στην Αττικ? ?ταν εκε?νοι που κατο?κησαν και στα γ?ρω απ? την ?μβρο και τη Λ?μνο μ?ρη και πω? μερικο? απ' αυτο?? υπ? τον Λ?δο τον Τυρρην? μεταν?στευσαν στην Ιταλ?α , που απετ?λεσαν και στη συν?χεια το ?θνο? των Τυρρην?ν ? Ετρο?σκων .

Κατ? την Περσικ? εκστρατε?α , ο Ηρ?δοτο? αναφ?ρει πω? οι Κυκλ?δε? πρ?σφεραν 17 πλο?α συμπληρ?νοντα? ?τι ≪και αυτο? ?ταν λα?? Πελασγικ?? που αργ?τερα ?μω? ονομ?σθηκαν ?ωνε?≫ [15] .

Για την Κρ?τη παραδ?δεται, απ? τον ?μηρο, στην Οδ?σσεια (Τ 175) η παρουσ?α των ≪ δ?ων Πελασγ?ν ≫. [16]

Ο Ηρ?δοτο? αναφ?ρει πω? στον Ελλ?σποντο πελασγικ?? εγκαταστ?σει? υπ?ρχαν στι? περιοχ?? Πλακ?α και Σκυλ?κη και πω? οι Πελασγο? αυτο? του Ελλησπ?ντου προ?ρχονταν απ? την Αττικ? [17] .

Για τη Μικρ? Ασ?α , ο ?μηρο?, στην Ιλι?δα, χαρακτηρ?ζει του? γε?τονε? των Κιλ?κων τη? Τρω?δα? , Πελασγο??, και συγκεκριμ?να αναφ?ρει πω? ≪ ο Ιππ?θοο? οδηγο?σε τα φ?λα των κονταρομ?χων Πελασγ?ν αυτ?ν που κατοικο?σαν στην ε?φορη Λ?ρισσα [18] . Ο δε Μεκρ?τη? ο Ελα?τη? θεωρε? του? Πελασγο?? κατο?κου? ?λη? τη? ιωνικ?? ακτ??: ≪ την παραλ?αν την νυν Ιωνικ?ν π?σαν απ? Μυκ?λη? αρξαμ?νην υπ? Πελασγ?ν οικε?σθαι πρ?τερον ≫. Ακ?μη ?μω? και ο Ηρ?δοτο? επισημα?νει για του? Αιολε?? πω? ≪στου? παλαι?τερου? χρ?νου? και αυτο? λ?γονταν Πελασγο?≫.

Και για την Κ?προ ο Ηρ?δοτο? αναφ?ρει πω? ε?χαν μεταναστε?σει εκε? Πελασγο? απ? την Αρχα?α Αθ?να , τη Σαλαμ?να , την Κ?θνο και απ? την Αρκαδ?α [19] . Μ?λιστα ο βασιλι?? τη? Τεγ?α? , Αγαπ?νωρ , ?ταν ο ιδρυτ?? τη? Π?φου .

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. ΗΡΟΔΟΤΟΣ , ΒΙΒΛΙΟ Α', ΚΛΕΙΩ 1.56.2: μετ? δ? τα?τα ?φρ?ντιζε ?στορ?ων το?? ?ν ?λλ?νων δυνατωτ?του? ??ντα? προσκτ?σαιτο φ?λου?. ?στορ?ων δ? ε?ρισκε Λακεδαιμον?ου? τε κα? ?θηνα?ου? προ?χοντα?, το?? μ?ν το? Δωρικο? γ?νεο?, το?? δ? το? ?ωνικο?. τα?τα γ?ρ ?ν τ? προκεκριμ?να, ??ντα τ? ?ρχα?ον τ? μ?ν Πελασγικ?ν
    ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ?στερα ?βαλε μπρο? να εξετ?ζει ποιο? αν?μεσα στου? ?λληνε? ?σαν οι δυνατ?τεροι, που θα μπορο?σε να του? κ?νει φ?λου?. Και ψ?χνοντα? ?βρισκε πω? ξεχ?ριζαν οι Λακεδαιμ?νιοι και οι Αθηνα?οι, οι πρ?τοι αν?μεσα στου? Δωριε??, οι δε?τεροι αν?μεσα στου? ?ωνε?. Γιατ? αυτ? τα ?θνη ?σαν τα πιο γνωστ?, ?ντα? τα παλι? χρ?νια το τελευτα?ο πελασγικ? [1]
  2. Abel 1966 , σελ. 13: "Common fifth century tradition claimed not only that the Pelasgians were the oldest inhabitants of Greece and among the ancestors of the Greek heroes."
  3. Brug 1985 , σελ. 41: "The Greek sources identify the Pelasgians as forerunners of the Greeks in the Peloponnesus and Attica."
  4. Για κ?ποιε? γενικ?? πληροφορ?ε? επ? του θ?ματου?, βλ. Christiane Sourvinou-Inwood Herodotos (and others) on Pelasgians , στο "Herodotus and his world", Oxford University Press, 2003 και Michel B. Sakellariou Pelasges , στο "Peuple prehelleniques d'origine indo-europeennee", Εκδοτικ? Αθην?ν, 1977
  5. ?μηρο?, ≪Ιλι?δα≫, ραψωδ?α Β, 681-685
  6. ?μηρο?, Ιλι?δα, Π' 233-235 - [...]Ζε? ?να Δωδωνα?ε Πελασγικ?[...]
  7. Στρ?βων, Γεωγραφικ?, Βιβλ?ο Ε' - [...]κα? γ?ρ ?ρκαδικ?ν ?θνο? φασ?, καθ?περ τ? Πελασγικ?ν, κα? πλανητικ?ν ?λλω?, ?σπερ ?κε?νο.
  8. Ηρ?δοτο?, Ιστορ?αι, Βιβλ?ο Ζ', 94 - ?ωνε? δ? ?σον μ?ν χρ?νον ?ν Πελοπονν?σ? ο?κεον τ?ν ν?ν καλεομ?νην ?χαι?ην, κα? πρ?ν ? Δανα?ν τε κα? Ξο?θον ?πικ?σθαι ?? Πελοπ?ννησον, ?? ?λληνε? λ?γουσι, ?καλ?οντο Πελασγο? Α?γιαλ?ε?, ?π? δ? ?ωνο? το? Ξο?θου ?ωνε?.
  9. Ηρ?δοτο?, Ιστορ?αι, Βιβλ?ο Α', 57 - [...]τ? ?ττικ?ν ?θνο? ??ν Πελασγικ?ν[...]
  10. Strabo, Geography, Book V, 2.4 ( LacusCurtius ) - And Thessaly is called "the Pelasgian Argos" (I mean that part of it which lies between the outlets of the Peneius River and Thermopylae as far as the mountainous country of Pindus), on account of the fact that the Pelasgi extended their rule over these regions.
  11. ΑΙΣΧΥΛΟΣ , ΙΚΕΤΙΔΕΣ, στ?χοι 235-245 : ποδαπ?ν ?μιλον τ?νδ? ?νελλην?στολον π?πλοισι βαρβ?ροισι κ?μπυκ?μασι χλ?οντα προσφωνο?μεν; ο? γ?ρ ?ργολ?? ?σθ?? γυναικ?ν ο?δ? ?φ? ?λλ?δο? τ?πων. ?πω? δ? χ?ραν ο?τε κηρ?κων ?πο, ?πρ?ξενο? τε, ν?σφιν ?γητ?ν, μολε?ν ?τλητ? ?τρ?στω?, το?το θαυμαστ?ν π?λει. κλ?δοι γε μ?ν δ? κατ? ν?μου? ?φικτ?ρων κε?νται παρ? ?μ?ν πρ?? θεο?? ?γων?οι?· μ?νον τ?δ? ?λλ?? χθ?ν συνο?σεται στ?χ?. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Ποιο να ?ν? αυτ? το ανελλην?στολο το πλ?θο? με ξενικι? εντυμ? και π?πλα στολισμ?νοπου προσφωνο?με; β?βαια Αργολικ? δεν ε?ναι ουδ? απ? τα μ?ρη η φορεσι? σα? τη? Ελλ?δα?. Μα π?? στη χ?ρα εδ? τολμ?σετε να ρθε?τε ?φοβα χωρ?? συνοδει? κηρ?κων, δ?χω? πρ?ξενο μ? ο?τε κι οδηγ?, για με ε?ναι θ?μα.Β?βαια κλαδι? απ? μ?ρο? σα?, κατ? του? ν?μου? των ικετ?ν, βλ?πω στημ?να στου? βωμο?? μα?·μα μ?νο απ? το σημ?δι αυτ? θα ?χε η Ελλ?δα να συμπερ?νει· [2]
  12. Αισχ?λο?, Ικ?τιδε?, στ.250-260 ( Perseus ) - το? γηγενο?? γ?ρ ε?μ' ?γ? Παλα?χθονο? ?νι? Πελασγ??, τ?σδε γ?? ?ρχηγ?τη?. ?μο? δ' ?νακτο? ε?λ?γω? ?π?νυμον γ?νο? Πελασγ?ν τ?νδε καρπο?ται χθ?να. κα? π?σαν α?αν+, ?? δι' ?γν?? ?ρχεται Στρυμ?ν, τ? πρ?? δ?νοντο? ?λ?ου, κρατ?. ?ρ?ζομαι δ? τ?ν τε Περρα?βων χθ?να, Π?νδου τε τ?π?κεινα, Παι?νων π?λα?, ?ρη τε Δωδωνα?α. συντ?μνει δ' ?ρο? ?γρ?? θαλ?σση?: τ?νδε τ?π? τ?δε κρατ?
  13. Ηρ?δοτο?, Ιστορ?αι, Βιβλ?ο Β', 51 - τ?ν γ?ρ Σαμοθρη?κην ο?κεον πρ?τερον Πελασγο?[...]
  14. Ηρ?δοτο?, Ιστορ?αι, Βιβλ?ο Ε', 26 -[...]λαβ?ν δ? παρ? Λεσβ?ων ν?α? ε?λε Λ?μν?ν τε κα? ?μβρον, ?μφοτ?ρα? ?τι τ?τε ?π? Πελασγ?ν ο?κεομ?να?.
  15. Ηρ?δοτο?, Ιστορ?αι, Βιβλ?ο Ζ', 95 -[...]νησι?ται δ? ?πτακα?δεκα παρε?χοντο ν?α?, ?πλισμ?νοι ?? ?λληνε?, κα? το?το Πελασγικ?ν ?θνο?; ?στερον δ? ?ωνικ?ν ?κλ?θη κατ? τ?ν α?τ?ν λ?γον κα? ο? δυωδεκαπ?λιε? ?ωνε? ο? ?π? ?θην?ων.
  16. ?μηρο?, Οδ?σσεια, τ' 175 - Κρ?τη τι? γα?' ?στι μ?σ? ?ν? ο?νοπι π?ντ?[...]?ν δ' ?νθρωποι πολλο? ?πειρ?σιοι, κα? ?νν?κοντα π?ληε?·[...] ?ν μ?ν ?χαιο?, ?ν δ' ?τε?κρητε? μεγαλ?τορε?, ?ν δ? Κ?δωνε? Δωρι?ε? τε τριχ??κε? δ?ο? τε Πελασγο?.
  17. Ηρ?δοτο?, Ιστορ?αι, Βιβλ?ο Α', 57 -[...]κα? τ?ν Πλακ?ην τε κα? Σκυλ?κην Πελασγ?ν ο?κησ?ντων ?ν ?λλησπ?ντ?, ο? σ?νοικοι ?γ?νοντο ?θηνα?οισι, κα? ?σα ?λλα Πελασγικ? ??ντα πολ?σματα τ? ο?νομα μετ?βαλε.
  18. ?μηρο?, Ιλι?δα, Β' 840 - ?ππ?θοο? δ' ?γε φ?λα Πελασγ?ν ?γχεσιμ?ρων τ?ν ο? Λ?ρισαν ?ριβ?λακα ναιετ?ασκον·
  19. Ηρ?δοτο?, Ιστορ?αι, Βιβλ?ο Ζ', 90 - ο?τοι μ?ν ο?τω ?στ?λατο, Κ?πριοι δ? παρε?χοντο ν?α? πεντ?κοντα κα? ?κατ?ν, ?σκευασμ?νοι ?δε· τ?? μ?ν κεφαλ?? ε?λ?χατο μ?τρ?σι ο? βασιλ?ε? α?τ?ν, ο? δ? ?λλοι ε?χον κιθ?να?, τ? δ? ?λλα κατ? περ ?λληνε?. το?των δ? τοσ?δε ?θνεα ε?σ?, ο? μ?ν ?π? Σαλαμ?νο? κα? ?θην?ων, ο? δ? ?π? ?ρκαδ?η?, ο? δ? ?π? Κ?θνου, ο? δ? ?π? Φοιν?κη?, ο? δ? ?π? Α?θιοπ?η?, ?? α?το? Κ?πριοι λ?γουσι.

Δε?τε επ?ση? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]