Παρθ?α

Η Παρθ?α (αρχα?α ελληνικ?: Παρθυην? (Parthy?n?), ^[1] ? Παρθυα?α ^[2] ? αρχα?α περσικ?: Παρθ?βα (Parθava), λατινικ?: Parthia, κοιν? ελληνικ?: Παρθ?α, ^[3] αγγλικ?: Parthyene ? Parthyaea ? Parthava ? Parthia, περσικ?: ???? ? ????? ? ????) ?ταν περιοχ? που κατ? την αρχα?α εποχ? βρισκ?ταν στη σημεριν? περιοχ? Χορασ?ν, στο βορειοανατολικ? ?κρο, τη? Περσ?α? (σημεριν? Ιρ?ν ).

Κ?τοικο? τη? ?ταν οι Π?ρθοι που αν?πτυξαν την Παρθικ? Αυτοκρατορ?α απ? το 247 π.Χ. μ?χρι το 224 μ.Χ. Με το ?νομα Παρθ?βα εμφαν?σθηκε για πρ?τη φορ? σ? επιγραφ? του Αχαιμεν?δη Βασιλι? Δαρε?ου του Α' στο Μπεχιστο?ν, περ?που το 520 π.Χ. που ?μω? κατ? του? ιστορικο?? αυτ? το ?νομα πιθαν?ν να ε?ναι η απ?δοση σε τοπικ? δι?λεκτο του ον?ματο? Π?ρσα (Περσ?α - περσικ??).

Κατ? του? χρ?νου? τη? δυναστε?α? των Αχαιμενιδ?ν η Παρθ?α αποτελο?σε Σατραπε?α του Μεγ?λου Βασιλ?ω?. Για του? χρ?νου? αυτο?? δεν ε?ναι τ?ποτε γνωστ?. ?μω? στην εποχ? του Μ. Αλεξ?νδρου , στην Ελληνιστικ? περ?οδο η Παρθ?α φα?νεται πω? ε?χε ενωθε? με την Υρκαν?α (σημεριν? Γκοργκ?ν του Ιρ?ν) που αποτ?λεσε επαρχ?α του Βασιλε?ου των Σελευκιδ?ν . Τ?τε κτ?στηκαν πολλ?? ελληνιστικ?? αποικ?ε?, ?πω? η Εκατ?μπυλο? , η Ευμ?νεια , η Καλλι?πη , η Μυσ?α και ?λλε?. Σκοπ?? ?ταν η αποτελεσματικ? φ?λαξη των συν?ρων. Μ?λιστα κατ? την εποχ? του Σελε?κου Α' (312-281 π.Χ.) και του Αντι?χου Α' του Σωτ?ρα στην Παρθ?α εγκαταστ?θηκαν οι νομ?δε? Π?ρνι (? και Απ?ρνι) που προ?ρχονταν απ? την κεντρικ? Ασ?α. Οι νομ?δε? αυτο? αφομοι?θηκαν τελικ? απ? τον αυτ?χθονα πληθυσμ? του οπο?ου και υιοθ?τησαν την παρθικ? γλ?σσα .

Πρ?τη πρωτε?ουσα τη? Χ?ρα? ?ταν πιθαν?? η Δ?ραδα, η σημεριν? Αμπιβ?ρντ, και μεταγεν?στερη η Εκατ?μπυλο? , που βρισκ?ταν κοντ? στο σημεριν? Νταμγκ?ν.

Η Παρθ?α βρισκ?ταν ακριβ?? π?νω στου? μεγ?λου? τ?τε εμπορικο?? δρ?μου? αν?μεσα στην Ασ?α και τον Ελληνορωμα?κ? κ?σμο, ο ?λεγχο? των οπο?ων ?δωσε τη δυνατ?τητα στου? Π?ρθου? να δημιουργ?σουν Αυτοκρατορ?α υπ? τη Δυναστε?α των Αρσακιδ?ν μ?χρι το 224 μ.Χ. ?ταν ο τοπικ?? διοικητ?? Αρδασ?φ τη? ν?τια? Παρθ?α? επαναστ?τησε και ?δρυσε την Αυτοκρατορ?α των Σασσανιδ?ν .

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

↑ Και ω? επαρχ?α στην Παρθικ? Αυτοκρατορ?α . Πηγ?? - αναφορ??: Πολ?βιο? ≪Ιστορ?αι≫ 10,28,7 και στην επαν?κδοση 1670, ≪Πολυβ?ου του Λυκ?ρτα Μεγαλοπολ?του, Ιστορι?ν τα σωζ?μενα≫, Βιβλ?ο Ι (10ο), Κεφ?λαιο 4, Τα βασ?λεια τη? Ασ?α? - (iv. res asiae) - Polybius 10,28,7. [1] Βιβλ?ο Ι (10ο), Κεφ?λαιο 4, (iv. res asiae): ≪? δ? βασιλε?? διαν?σα? τ?ν ?ρημον ?κε πρ?? τ?ν ?κατ?μπυλον προσαγορευομ?νην, ? κε?ται μ?ν ?ν μ?σ? τ? Παρθυην? , τ?ν δ? δι?δων τ?ν φερουσ?ν ?π? π?ντα? το?? π?ριξ τ?που? ?ντα?θα συμπιπτουσ?ν ?π? το? συμβα?νοντο? ? τ?πο? ε?ληφε τ?ν προσηγορ?αν≫. Επ?ση? Στρ?βων ≪ Γεωγραφικ? ≫, Βιβλ?ο ΙΑ (11ο), Κεφ?λαιο 8, παρ?γραφο? 1 - Strabo 11,8,1. [2] . Βιβλ?ο ΙΑ (11ο), Κεφ?λαιο 8, παρ?γραφο? 1: ≪?π? δ? τ?? ?ρκαν?α? θαλ?ττη? προ??ντι ?π? τ?ν ?ω δεξι? μ?ν ?στι τ? ?ρη μ?χρι τ?? ?νδικ?? θαλ?ττη? παρατε?νοντα? ?περ ο? ?λληνε? ?νομ?ζουσι Τα?ρον? ?ρξ?μενα ?π? τ?? Παμφυλ?α? κα? τ?? Κιλικ?α? κα? μ?χρι δε?ρο προ??ντα ?π? τ?? ?σπ?ρα? συνεχ? κα? τυγχ?νοντα ?λλων κα? ?λλων ?νομ?των. προσοικο?σι δ? α?το? τ? προσ?ρκτια μ?ρη πρ?τοι μ?ν ο? Γ?λαι κα? Καδο?σιοι κα? ?μαρδοι? καθ?περ ε?ρηται? κα? τ?ν ?ρκαν?ων τιν??? ?πειτα τ? τ?ν Παρθυα?ων ?θνο? κα? τ? τ?ν Μαργιαν?ν κα? τ?ν ?ρ?ων κα? ? ?ρημο?? ?ν ?π? τ?? ?ρκαν?α? ?ρ?ζει ? Σ?ρνιο? ποταμ?? πρ?? ?ω βαδ?ζουσι κα? ?π? τ?ν ?χον. καλε?ται δ? τ? μ?χρι δε?ρο ?π? τ?? ?ρμεν?α? διατε?νον ? μικρ?ν ?πολε?πον Παραχο?θρα?. ?στι δ? ?π? τ?? ?ρκαν?α? θαλ?ττη? ε?? το?? ?ρ?ου? περ? ?ξακισχιλ?ου? σταδ?ου?? ε?θ? ? Βακτριαν? ?στι κα? ? Σογδιαν?? τελευτα?οι δ? Σκ?θαι νομ?δε?. τ? δ? ?ρη Μακεδ?νε? μ?ν ?παντα τ? ?φεξ?? ?π? ?ρ?ων Κα?κασον ?κ?λεσαν? παρ? δ? το?? βαρβ?ροι? τ? τε ?κρα κα? το? Παροπαμ?σου τ? προσβ?ρεια κα? τ? ?μωδ? κα? τ? ?μαον κα? ?λλα τοια?τα ?ν?ματα ?κ?στοι? μ?ρεσιν ?π?κειτο≫.
↑ Πολ?βιο? ≪Ιστορ?αι≫ 5,44,4 και στην επαν?κδοση 1670, ≪Πολυβ?ου του Λυκ?ρτα Μεγαλοπολ?του, Ιστορι?ν τα σωζ?μενα≫ - Polybius 5,44,4 [3] ≪Ιστορ?αι≫ Βιβλ?ο Ε, 5,44,4: ≪? γ?ρ Μηδ?α κε?ται μ?ν περ? μ?σην τ?ν ?σ?αν, διαφ?ρει δ? κα? κατ? τ? μ?γεθο? κα? κατ? τ?ν ε?? ?ψο? ?ν?τασιν π?ντων τ?ν κατ? τ?ν ?σ?αν τ?πων, ?? πρ?? μ?ρο? θεωρουμ?νη. κα? μ?ν ?π?κειται το?? ?λκιμωτ?τοι? κα? μεγ?στοι? ?θνεσι. πρ?κειται γ?ρ α?τ?? παρ? μ?ν τ?ν ?ω κα? τ? πρ?? ?νατολ?? μ?ρη τ? κατ? τ?ν ?ρημον πεδ?α τ?ν μεταξ? κειμ?νην τ?? Περσ?δο? κα? τ?? Παρθυα?α? ≫. Επ?ση? Στρ?βων ≪ Γεωγραφικ? ≫ Βιβλ?ο ΙΑ (11ο), Κεφ?λαιο 8, παρ?γραφο? 1 ? Strabo 11,8,1 (δε? παραπ?νω) [4]
↑ Πλο?ταρχο? , ≪Β?οι Παρ?λληλοι: Αντ?νιο?≫ Κεφ?λαιο 55, Plutarch, Antonius 55 ? Antony 55. [5] ≪55. Τα?τα δ' ε?? σ?γκλητον ?κφ?ρων Κα?σαρ κα? πολλ?κι? ?ν τ? δ?μ? κατηγορ?ν, παρ?ξυνε τ? πλ?θο? [2] ?π' ?ντ?νιον. ?πεμπε δ? κα? ?ντ?νιο? ?ντεγκαλ?ν ?κε?ν?. μ?γιστα δ' ?ν ?ν ?νεκ?λει, πρ?τον μ?ν ?τι Πομπη?ου Σικελ?αν ?φελ?μενο? ο?κ ?νειμε μ?ρο? α?τ? τ?? ν?σου? δε?τερον ?τι χρησ?μενο? να?? παρ' α?το? [3] πρ?? τ?ν π?λεμον ?πεστ?ρησε? τρ?τον ?τι τ?ν συν?ρχοντα Λ?πιδον ?κβαλ?ν τ?? ?ρχ?? κα? ποι?σα? ?τιμον, α?τ?? ?χει στρατ?ν κα? χ?ραν κα? προσ?δου? τ?? ?κε?ν? προσνεμηθε?σα?? ?π? π?σιν ?τι το?? α?το? στρατι?ται? ?πασαν ?λ?γου δε?ν ?ταλ?αν κατακεκληρο?χηκε, μηδ?ν [4] λιπ?ν το?? ?κε?νου. πρ?? τα?τα Κα?σαρ ?πελογε?το, Λ?πιδον μ?ν ?βρ?ζοντα καταπα?σαι τ?? ?ρχ??, ? δ' ?σχηκε πολεμ?σα?, νεμ?σεσθαι πρ?? ?ντ?νιον, ?ταν κ?κε?νο? ?ρμεν?αν πρ?? α?τ?ν? το?? δ? στρατι?ται? ?ταλ?α? μ? μετε?ναι? Μηδ?αν γ?ρ ?χειν κα? Παρθ?αν α?το??, ?? προσεκτ?σαντο ?ωμα?οι? καλ?? ?γωνισ?μενοι μετ? το? α?τοκρ?τορο?≫.

Αυτ? το λ?μμα σχετικ? με την Ιστορικ? Γεωγραφ?α χρει?ζεται επ?κταση . Μπορε?τε να βοηθ?σετε την Βικιπα?δεια επεκτε?νοντ?? το .

[1] Και ω? επαρχ?α στην Παρθικ? Αυτοκρατορ?α . Πηγ?? - αναφορ??: Πολ?βιο? ≪Ιστορ?αι≫ 10,28,7 και στην επαν?κδοση 1670, ≪Πολυβ?ου του Λυκ?ρτα Μεγαλοπολ?του, Ιστορι?ν τα σωζ?μενα≫, Βιβλ?ο Ι (10ο), Κεφ?λαιο 4, Τα βασ?λεια τη? Ασ?α? - (iv. res asiae) - Polybius 10,28,7. [1] Βιβλ?ο Ι (10ο), Κεφ?λαιο 4, (iv. res asiae): ≪? δ? βασιλε?? διαν?σα? τ?ν ?ρημον ?κε πρ?? τ?ν ?κατ?μπυλον προσαγορευομ?νην, ? κε?ται μ?ν ?ν μ?σ? τ? Παρθυην? , τ?ν δ? δι?δων τ?ν φερουσ?ν ?π? π?ντα? το?? π?ριξ τ?που? ?ντα?θα συμπιπτουσ?ν ?π? το? συμβα?νοντο? ? τ?πο? ε?ληφε τ?ν προσηγορ?αν≫. Επ?ση? Στρ?βων ≪ Γεωγραφικ? ≫, Βιβλ?ο ΙΑ (11ο), Κεφ?λαιο 8, παρ?γραφο? 1 - Strabo 11,8,1. [2] . Βιβλ?ο ΙΑ (11ο), Κεφ?λαιο 8, παρ?γραφο? 1: ≪?π? δ? τ?? ?ρκαν?α? θαλ?ττη? προ??ντι ?π? τ?ν ?ω δεξι? μ?ν ?στι τ? ?ρη μ?χρι τ?? ?νδικ?? θαλ?ττη? παρατε?νοντα? ?περ ο? ?λληνε? ?νομ?ζουσι Τα?ρον? ?ρξ?μενα ?π? τ?? Παμφυλ?α? κα? τ?? Κιλικ?α? κα? μ?χρι δε?ρο προ??ντα ?π? τ?? ?σπ?ρα? συνεχ? κα? τυγχ?νοντα ?λλων κα? ?λλων ?νομ?των. προσοικο?σι δ? α?το? τ? προσ?ρκτια μ?ρη πρ?τοι μ?ν ο? Γ?λαι κα? Καδο?σιοι κα? ?μαρδοι? καθ?περ ε?ρηται? κα? τ?ν ?ρκαν?ων τιν??? ?πειτα τ? τ?ν Παρθυα?ων ?θνο? κα? τ? τ?ν Μαργιαν?ν κα? τ?ν ?ρ?ων κα? ? ?ρημο?? ?ν ?π? τ?? ?ρκαν?α? ?ρ?ζει ? Σ?ρνιο? ποταμ?? πρ?? ?ω βαδ?ζουσι κα? ?π? τ?ν ?χον. καλε?ται δ? τ? μ?χρι δε?ρο ?π? τ?? ?ρμεν?α? διατε?νον ? μικρ?ν ?πολε?πον Παραχο?θρα?. ?στι δ? ?π? τ?? ?ρκαν?α? θαλ?ττη? ε?? το?? ?ρ?ου? περ? ?ξακισχιλ?ου? σταδ?ου?? ε?θ? ? Βακτριαν? ?στι κα? ? Σογδιαν?? τελευτα?οι δ? Σκ?θαι νομ?δε?. τ? δ? ?ρη Μακεδ?νε? μ?ν ?παντα τ? ?φεξ?? ?π? ?ρ?ων Κα?κασον ?κ?λεσαν? παρ? δ? το?? βαρβ?ροι? τ? τε ?κρα κα? το? Παροπαμ?σου τ? προσβ?ρεια κα? τ? ?μωδ? κα? τ? ?μαον κα? ?λλα τοια?τα ?ν?ματα ?κ?στοι? μ?ρεσιν ?π?κειτο≫.

[2] Πολ?βιο? ≪Ιστορ?αι≫ 5,44,4 και στην επαν?κδοση 1670, ≪Πολυβ?ου του Λυκ?ρτα Μεγαλοπολ?του, Ιστορι?ν τα σωζ?μενα≫ - Polybius 5,44,4 [3] ≪Ιστορ?αι≫ Βιβλ?ο Ε, 5,44,4: ≪? γ?ρ Μηδ?α κε?ται μ?ν περ? μ?σην τ?ν ?σ?αν, διαφ?ρει δ? κα? κατ? τ? μ?γεθο? κα? κατ? τ?ν ε?? ?ψο? ?ν?τασιν π?ντων τ?ν κατ? τ?ν ?σ?αν τ?πων, ?? πρ?? μ?ρο? θεωρουμ?νη. κα? μ?ν ?π?κειται το?? ?λκιμωτ?τοι? κα? μεγ?στοι? ?θνεσι. πρ?κειται γ?ρ α?τ?? παρ? μ?ν τ?ν ?ω κα? τ? πρ?? ?νατολ?? μ?ρη τ? κατ? τ?ν ?ρημον πεδ?α τ?ν μεταξ? κειμ?νην τ?? Περσ?δο? κα? τ?? Παρθυα?α? ≫. Επ?ση? Στρ?βων ≪ Γεωγραφικ? ≫ Βιβλ?ο ΙΑ (11ο), Κεφ?λαιο 8, παρ?γραφο? 1 ? Strabo 11,8,1 (δε? παραπ?νω) [4]

[3] Πλο?ταρχο? , ≪Β?οι Παρ?λληλοι: Αντ?νιο?≫ Κεφ?λαιο 55, Plutarch, Antonius 55 ? Antony 55. [5] ≪55. Τα?τα δ' ε?? σ?γκλητον ?κφ?ρων Κα?σαρ κα? πολλ?κι? ?ν τ? δ?μ? κατηγορ?ν, παρ?ξυνε τ? πλ?θο? [2] ?π' ?ντ?νιον. ?πεμπε δ? κα? ?ντ?νιο? ?ντεγκαλ?ν ?κε?ν?. μ?γιστα δ' ?ν ?ν ?νεκ?λει, πρ?τον μ?ν ?τι Πομπη?ου Σικελ?αν ?φελ?μενο? ο?κ ?νειμε μ?ρο? α?τ? τ?? ν?σου? δε?τερον ?τι χρησ?μενο? να?? παρ' α?το? [3] πρ?? τ?ν π?λεμον ?πεστ?ρησε? τρ?τον ?τι τ?ν συν?ρχοντα Λ?πιδον ?κβαλ?ν τ?? ?ρχ?? κα? ποι?σα? ?τιμον, α?τ?? ?χει στρατ?ν κα? χ?ραν κα? προσ?δου? τ?? ?κε?ν? προσνεμηθε?σα?? ?π? π?σιν ?τι το?? α?το? στρατι?ται? ?πασαν ?λ?γου δε?ν ?ταλ?αν κατακεκληρο?χηκε, μηδ?ν [4] λιπ?ν το?? ?κε?νου. πρ?? τα?τα Κα?σαρ ?πελογε?το, Λ?πιδον μ?ν ?βρ?ζοντα καταπα?σαι τ?? ?ρχ??, ? δ' ?σχηκε πολεμ?σα?, νεμ?σεσθαι πρ?? ?ντ?νιον, ?ταν κ?κε?νο? ?ρμεν?αν πρ?? α?τ?ν? το?? δ? στρατι?ται? ?ταλ?α? μ? μετε?ναι? Μηδ?αν γ?ρ ?χειν κα? Παρθ?αν α?το??, ?? προσεκτ?σαντο ?ωμα?οι? καλ?? ?γωνισ?μενοι μετ? το? α?τοκρ?τορο?≫.

[1]

[2]

[3]