Παναγι?τη? Σο?τσο?
?νομα στη μητρικ? γλ?σσα	Παναγι?τη? Σο?τσο? (Ελληνικ?)
Γ?ννηση	1806 [1] Κωνσταντινο?πολη
Θ?νατο?	25  Οκτωβρ?ου 1868 [2] Αθ?να
Χ?ρα πολιτογρ?φηση?	Οθωμανικ? Αυτοκρατορ?α Ελλ?δα
Ιδι?τητα	συγγραφ?α? , ποιητ?? και δημοσιογρ?φο?
Αδ?λφια	Αλ?ξανδρο? Κ. Σο?τσο?
Συγγενε??	Αλ?ξανδρο? Ρ?ζο? Ραγκαβ??
Κ?νημα	Α? Αθηνα?κ? Σχολ?
Καλλιτεχνικ? ρε?ματα	Α? Αθηνα?κ? Σχολ?
Σημαντικ? ?ργα	Ο Οδοιπ?ρο?
Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να ( π   ?   σ   ?   ε )

Ο Παναγι?τη? Σο?τσο? ( Κωνσταντινο?πολη 1806 - Αθ?να 1868 ) ?ταν φαναρι?τη? ρομαντικ?? πεζογρ?φο? και ποιητ?? τη? Α’ Αθηνα?κ?? Σχολ?? . Το εκτεν?? πο?ημ? του Ο Οδοιπ?ρο? ( 1831 ) ε?ναι το πρ?το ποιητικ? ?ργο του αθηνα?κο? ρομαντισμο? και το μυθιστ?ρημ? του Ο Λ?ανδρο? ( 1834 ) ε?ναι το πρ?το νεοελληνικ? μυθιστ?ρημα . ?ταν αδελφ?? του σατιρικο? συγγραφ?α Αλ?ξανδρου Σο?τσου και ξ?δερφο? του συγγραφ?α και διπλωμ?τη Αλ?ξανδρου Ρ?ζου Ραγκαβ? .

Β?ο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η οικογ?νεια του Σο?τσου ?ταν επιφαν?? φαναρι?τικη οικογ?νεια τη? Κωνσταντινο?πολη? και πολλο? συγγενε?? του? ασχολ?θηκαν με τα γρ?μματα: αδελφ?? τη? μητ?ρα? του ?ταν ο ποιητ?? Ι?κωβο? Ρ?ζο? Νερουλ?? , εν? και η αδελφ? του, Αικατερ?νη Σο?τσου, ?ταν ποι?τρια. Στην Κωνσταντινο?πολη ?κανε κατ’ ο?κον μαθ?ματα με αξι?λογου? λ?γιου? τη? εποχ??, εν? το απ? 1818 ω? το 1820 ο Παναγι?τη? και ο Αλ?ξανδρο? Σο?τσο? φο?τησαν στην Σχολ? τη? Χ?ου , ?που ε?χαν φημισμ?νου? δασκ?λου? ?πω? ο Νε?φυτο? Β?μβα? και ο Κωνσταντ?νο? Βαρδαλ?χο? . Το 1820 , εξ αιτ?α? του θαν?του του πατ?ρα του?, Κωνσταντ?νου Σο?τσου, ο Αλ?ξανδρο? και ο Παναγι?τη? μετ?βησαν στο Βουκουρ?στι , ?που παρ?μειναν για σ?ντομο χρονικ? δι?στημα κοντ? στον θε?ο του?, Αλ?ξανδρο Σο?τσο, ηγεμ?να τη? Βλαχ?α?. Τον Απρ?λιο του 1820 αναχ?ρησαν για το Παρ?σι , με συστατικ? επιστολ? του θε?ου του?, για να συναντ?σουν τον Κορα? . Στο Παρ?σι τα δ?ο αδ?λφια ?μειναν περ?που για δ?ο χρ?νια και π?ρασαν ?λλα τρ?α χρ?νια στην Ιταλ?α , μ?χρι την αναχ?ρησ? του? για την Ελλ?δα το 1825 .

Μετ? την ?φιξ? του στην Ελλ?δα ο Παναγι?τη? Σο?τσο? εγκαταστ?θηκε στο Να?πλιο . Εκε? αν?πτυξε πολιτικ? δρ?ση, εν? παρ?λληλα ?γραφε και τα πρ?τα του ποι?ματα. Το 1830 διορ?στηκε απ? τον Καποδ?στρια Γραμματ?α? τη? Γερουσ?α?, αλλ? σ?ντομα εναντι?θηκε στην πολιτικ? του κυβερν?τη και ?χασε την θ?ση του. Χαιρ?τησε με ενθουσιασμ? τον ερχομ? του ?θωνα , υποστ?ριξε το ?ργο τη? αντιβασιλε?α? στην εφημερ?δα ?λιο? που εξ?διδε και αν?λαβε σημαντικ?? διοικητικ?? θ?σει?, τι? οπο?ε? ?μω? ?χασε το 1843 ?ταν ψηφ?στηκε ο ν?μο? περ? ετεροχθ?νων, σ?μφωνα με τον οπο?ον ?σοι ε?χαν γεννηθε? σε υπ?δουλε? περιοχ?? θεωρο?νταν ετερ?χθονε? και δεν ε?χαν δικα?ωμα να διορ?ζονται στο δημ?σιο. Απ? τ?τε οι πολιτικ?? του ιδ?ε? μεταστρ?φηκαν σε ακρα?ο συντηρητισμ?, κ?τι που αντικατοπτρ?ζεται και στι? γλωσσικ?? του απ?ψει? τι? οπο?ε? διατ?πωσε στο δοκ?μι? του Ν?α σχολ? του γραφομ?νου λ?γου , το 1853 .

Παρ?λληλα η ζω? του σημαδε?τηκε τα χρ?νια εκε?να απ? αρκετ? δυσ?ρεστα γεγον?τα: η πρ?τη σ?ζυγ?? του Φλωρεντ?α Κοπαν?τσα π?θανε το 1841 σε ηλικ?α 25 ετ?ν και η δε?τερη, Σεβαστ? ? Σμαρ?γδα Σο?τσου το 1845, εν? η τρ?τη σ?ζυγ?? του Μαρ?να Λογοθ?τη τον εγκατ?λειψε το 1861 . Στο ?διο δι?στημα ο αδελφ?? του Αλ?ξανδρο? αντιμετ?πιζε διαρκε?? δι?ξει? για τα αντικυβερνητικ? του αισθ?ματα.

Π?θανε το 1868 , μετ? απ? μακροχρ?νια προβλ?ματα υγε?α?, και εν? ε?χε χ?σει ?λη την περιουσ?α του, και κηδε?τηκε δημοσ?α δαπ?νη.

?ργο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Παναγι?τη? Σο?τσο? ε?ναι ο εισηγητ?? του ρομαντισμο? στην πο?ηση και την πεζογραφ?α τη? Α? Αθηνα?κ?? Σχολ?? με το πο?ημα Οδοιπ?ρο? ( 1831 ) και το μυθιστ?ρημα Λ?ανδρο? ( 1834 ). Ο Οδοιπ?ρο? ε?ναι ?να διαλογικ? πο?ημα ^[3] , με δραματικ? μορφ? αλλ? χωρ?? σκηνικ? πρ?θεση. Κεντρικ? θ?μα ε?ναι ο ?ρωτα? δ?ο ν?ων, του Οδοιπ?ρου και τη? Ραλλο??, ο οπο?ο? παρουσι?ζεται σ?μφωνα με τα ρομαντικ? μοτ?βα, ?να? ?ρωτα? που συναντ? εμπ?δια, τελικ? μ?νει ανεκπλ?ρωτο? και οδηγε? του? δ?ο ?ρωε? στον θ?νατο. Στο πο?ημα υπ?ρχουν ?λα τα μοτ?βα τη? ρομαντικ?? λογοτεχν?α?, ?πω? το μοτ?βο τη? φυγ?? και τη? περιπλ?νηση?, η θρησκε?α, η ερωτικ? απογο?τευση. Ο Σο?τσο? επεξεργαζ?ταν το πο?ημα σε ?λη την δι?ρκεια τη? ζω?? του και σε κ?θε τι? επανεκδ?σει? ( 1842 , 1851 , 1864 ) η γλ?σσα του γιν?ταν ?λο και πιο συντηρητικ?, εν? η πρ?τη μορφ? ?ταν αρκετ? απλουστευμ?νη καθαρε?ουσα , καθ?? προσαρμοζ?ταν στην σταδιακ? διαμ?ρφωση των γλωσσικ?ν απ?ψε?ν του προ? ακρα?ε? αρχα?στικ?? τ?σει?. Στο σ?νολο των ποιημ?των του Σο?τσου δεσπ?ζει ο λυρικ?? και ελεγειακ?? τ?νο?, με κυρ?αρχα θ?ματα την θρησκε?α, τον ?ρωτα και την ελευθερ?α και με φανερ? την επ?δραση του γαλλικο? ρομαντισμο?, ιδ?ω? τη? πο?ηση? του Λαμαρτ?νου , εν? υπ?ρχουν και κ?ποια σατιρικ?, χωρ?? ?μω? την δ?ναμη των σατιρικ?ν ?ργων του αδελφο? του.

Ο Λ?ανδρο? ^[4] , το πρ?το μυθιστ?ρημα του απελευθερωμ?νου ελληνικο? κρ?του?, ε?ναι ?να επιστολικ? μυθιστ?ρημα , με ?ντονη επ?δραση απ? τα αντ?στοιχα ?ργα Ultime lettere di Jacopo Ortis του Ο?γκο Φ?σκολο και Die Leiden des jungen Werthers του Γκα?τε . Το δε?τερο μυθιστ?ρημα|μυθιστ?ρημ? του, Χαριτ?νη ? το κ?λλο? τη? χριστιανικ?? θρησκε?α? , το οπο?ο σ?μφωνα με τον υπ?τιτλ? του (≪ ?ντ?δοτον τ?ν κατ? τ?? θε?τητο? το? ?ησο? Χριστο? ληρημ?των το? ?ρν?στου Ρεν?νου ≫ ?χει στ?χο να ανατρ?ψει τι? ιδ?ε? του Ερν?στου Ρεν?ν , ε?ναι λιγ?τερο επιτυχημ?νο καθ?? υπερτερε? η διδακτικ? πρ?θεση του συγγραφ?α. Αξιοσημε?ωτα ε?ναι και δ?ο διηγ?ματα του Σο?τσου, τα οπο?α δημοσιε?τηκαν αν?νυμα στην εφημερ?δα του ?λιο? , το σατιρικ? Απονημονε?ματα εν?? ψιττακο? , ?να ?ργο που ακολουθε? το συνηθισμ?νο μοτ?βο εν?? ομιλο?ντο? ζ?ου που σχολι?ζει και επικρ?νει την συμπεριφορ? των ανθρ?πων, και το ημιτελ?? Τρισχιλι?πηχο? , δι?γημα επιστημονικ?? φαντασ?α?.

Οι γλωσσικ?? απ?ψει? του Παναγι?τη Σο?τσου διατυπ?θηκαν στο δοκ?μι? του Ν?α Σχολ? του γραφομ?νου λ?γου ? αν?στασι? τη? αρχα?α? ελληνικ? γλ?σση? εννοουμ?νη? υπ? π?ντων , το 1853 . Ο Σο?τσο? ?ταν αντ?θετο? στην ≪μ?ση οδ?≫ που πρ?σβευε ο Κορα?? , την οπο?α χαρακτ?ριζε ≪Φραγκικ?ν και πτωχ?ν οικοδ?μημα≫ και στο κε?μεν? του υποστ?ριζε την επιστροφ? στην αρχα?α ελληνικ? γλ?σσα, αφο? μ?νο αυτ? ?ταν ενια?α και κατανοητ? απ? ?λου? του? ?λληνε?, σε αντ?θεση με την δημοτικ?, η οπο?α ε?χε πολλ?? διαλ?κτου? που δεν ?ταν π?ντα κατανοητ??. Τι? γλωσσικ?? αντιλ?ψει? του Σο?τσου αντ?κρουσε ο Κωνσταντ?νο? Ασ?πιο? με το κε?μεν? του Τα Σο?τσεια .

Εργογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εφημερ?δα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• ?λιο?, εφημερ?δα πολιτικ? φιλολογικ? και εμπορικ?, 1833 ^[5]

Πο?ηση (συλλογ??) [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Ποι?σει? , 1831
• Η Κιθ?ρα , 1835

Πεζογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Ο Λ?ανδρο? , μυθιστ?ρημα, 1834
• Η Χαριτ?νη ? Το Κ?λλο? τη? Χριστιανικ?? θρησκε?α? , μυθιστ?ρημα, 1864
• Απομνημονε?ματα εν?? ψιττακο? , δι?γημα, 1833
• Ο Τρισχιλι?πηχο? , δι?γημα, 1833

Θ?ατρο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Ο Μεσσ?α? , 1839
• Ευθ?μιο? Βλαχ?βα? , δρ?μα, 1839
• ? ?γνωστο? , 1842
• Ο Καρα?σκ?κη? , 1842

Δοκ?μιο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Ν?α Σχολ? του γραφομ?νου λ?γου ? Αν?στασι? τη? αρχα?α? ελληνικ?? εννοουμ?νη? υπ? π?ντων , 1853 [1]

Στη Βικιθ?κη υπ?ρχει υλικ? που ?χει σχ?ση με το θ?μα:    Συγγραφ?α?:Παναγι?τη? Σο?τσο?

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Mario Vitti, Ιστορ?α τη? νεοελληνικ?? λογοτεχν?α? , Οδυσσ?α?, Αθ?να 2003
• Κ.Θ. Δημαρ??, Ιστορ?α τη? νεοελληνικ?? λογοτεχν?α? , ?καρο?, Αθ?να 1975
• Αλεξ?νδρα Σαμου?λ, ≪Παναγι?τη? Σο?τσο?≫, Η παλαι?τερη πεζογραφ?α μα? , τ. Γ', Σοκ?λη?, Αθ?να 1996
• Β?λτερ Πο?χνερ , Η στροφ? του ρομαντισμο? προ? τον θρησκευτικ? Μεσα?ωνα: Ο ??Μεσσ?α??? ? ??Τα π?θη Ιησο? Χριστο??? του Π.Σο?τσου(1839) και ο ??Χριστ?? Π?σχων?? , στο: Ο Ρομαντισμ?? στην Ελλ?δα-Επισημονικ? Συμπ?σιο (12-13 Νοεμβρ?ου 1999), εκδ.Εταιρε?α Σπουδ?ν Νεοελληνικο? Π?λιτισμο? και Γενικ?? Παιδε?α?(Σχολ? Μωρα?τη), Αθ?να, 2001,σελ.87-123

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]