Ορθολογισμ??

Ο ορθολογισμ?? (? ρασιοναλισμ?? ) ε?ναι η συνολικ? φιλοσοφικ? κατε?θυνση που αποδ?χεται ω? γν?μονα και αφετηρ?α τη? γν?σεω? τη λογικ? σκ?ψη . Σ?μφωνα με του? ορθολογιστ?? φιλοσ?φου?, η γν?ση μα? για τον κ?σμο προ?ρχεται κυρ?ω? απ? τον ?διο τον ορθ? λ?γο και τα βασικ? του στοιχε?α που μπορο?ν να αναζητηθο?ν στο νου μα?. Απ? την περ?οδο του Διαφωτισμο? ο ορθολογισμ?? συνδ?εται συν?θω? με την εισαγωγ? των μαθηματικ?ν μεθ?δων στη φιλοσοφ?α, αρχικ? με το ?ργο των Ντεκ?ρτ , Λ?ιμπνιτ? και Σπιν?ζα .

Η αντ?θεση με τον εμπειρισμ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο ορθολογισμ?? συχν? ?ρχεται σε αντιπαρ?θεση με τον εμπειρισμ? . Στη πρ?ξη οι απ?ψει? αυτ?? δεν αποκλε?ονται αμοιβα?α, αφο? για παρ?δειγμα η φιλοσοφ?α τη? επιστ?μη? ε?ναι και ορθολογιστικ? και εμπειρικ?. Αν τραβηχτε? ?μω? στα ?κρα ο εμπειρισμ?? θεωρε? ?τι ?λε? οι ιδ?ε? προ?ρχονται απ? την εμπειρ?α, ε?τε μ?σω των π?ντε εξωτερικ?ν αισθ?σεων , ε?τε μ?σω των εσωτερικ?ν αισθ?σεων ?πω? ο π?νο? και η ευχαρ?στηση, και επομ?νω? ?τι η γν?ση βασ?ζεται ουσιαστικ? στην εμπειρ?α. Αντ?στοιχα κ?ποιε? εκδοχ?? ορθολογισμο? υποστηρ?ζουν ?τι ξεκιν?ντα? με βασικ?? θεμελι?δει? αρχ??, ?πω? τα αξι?ματα τη? γεωμετρ?α? , θα μπορο?σε κανε?? να αντλ?σει επαγωγικ? το σ?νολο ολ?κληρη? τη? δυνατ?? γν?ση?. Οι φιλ?σοφοι που υποστ?ριζαν περισσ?τερο την ?ποψη αυτ? ?ταν ο Σπιν?ζα και ο Λ?ιμπνιτ?, οι προσπ?θειε? των οπο?ων να αντιμετωπ?σουν τα επιστημολογικ? και μεταφυσικ? προβλ?ματα που ?θεσε ο Ντεκ?ρτ οδ?γησαν σε αν?πτυξη μια? κ?πω? θεμελιοκρατικ?? προσ?γγιση? του ορθολογισμο?. Τ?σο ο Σπιν?ζα ?σο και ο Λ?ιμπνιτ? υποστ?ριζαν ?τι κατ 'αρχ?ν τουλ?χιστον ?λε? οι γν?σει?, συμπεριλαμβανομ?νων των επιστημονικ?ν γν?σεων, μπορο?ν να αποκτηθο?ν με τη χρ?ση του ορθο? λ?γου και μ?νο. Αν και οι δ?ο παραδ?χονταν ?τι αυτ? δεν ε?ναι δυνατ? στην πρ?ξη για τον ?νθρωπο, παρ? μ?νο σε συγκεκριμ?νε? περιοχ?? τη? επιστ?μη? ?πω? ε?ναι τα μαθηματικ?.