Συντεταγμ?νε?
:
36°27′46″N
25°22′30″E
/
36.46278°N 25.37500°E
/
36.46278; 25.37500
Η Ο?α
Η
Ο?α
ε?ναι παραδοσιακ?? οικισμ?? τη?
Σαντορ?νη?
και αποτελε? ?δρα τη? πρ?ην
κοιν?τητα? Ο?α?
, ?πω? αυτ? διαμορφ?θηκε με το
Σχ?διο Καποδ?στρια?
. Ονομ?ζεται και
Απ?νω Μερι?
?
Ανωμερι?
και οι κ?τοικοι
Απανωμερ?τε?
. Βρ?σκεται στο β?ρειο ?κρο του νησιο?, σε απ?σταση 11 χιλιομ?τρων βορειοδυτικ? απ? τα
Φηρ?
και σε υψ?μετρο περ?που 121 μ?τρων. Με β?ση την
απογραφ? του 2021
, ο οικισμ?? ?χει 1141 κατο?κου?.
Θεωρε?ται ω? ?να απ? τα πιο γραφικ? μ?ρη τη? Ελλ?δα?, με ?ντονο παραδοσιακ? χαρακτ?ρα και ε?ναι παγκοσμ?ω? γνωστ? για το ηλιοβασ?λεμα τη?.
Η περιφ?ρεια δ?μου Σαντορ?νη? - Ο?α?
Η Ο?α ?ταν μ?α απ? τι? π?ντε καστροπολιτε?ε?, τα επονομαζ?μενα "καστ?λια", τη?
Σαντορ?νη?
κατ? τη δι?ρκεια τη?
Φραγκοκρατ?α?
(13ο?-16ο? αι?να? μ.Χ.)
[1]
και ονομαζ?ταν
Καστ?λι του Αγ?ου Νικολ?ου
. Η ?παρξη του καστελιο? αναφ?ρεται ?δη απ? το 1480.
[2]
Παραδοσιακ? αποτελο?σε τ?πο καραβοκ?ρηδων: χαρακτηριστικ? ε?ναι ?τι το 1890, ?ταν ο συνολικ?? πληθυσμ?? του νησιο? ?ταν λιγ?τερο? απ? 2.500 κ?τοικοι, στην Ο?α υπ?ρχε ?να μικρ? ναυπηγε?ο και 130 πλο?α που αν?καν στου? κατο?κου? τη?.
[1]
Σε αυτ?ν ακριβ?? τον ντ?πιο στ?λο εμπορικο? ναυτικο? βασ?στηκε η οικονομικ? ?νθιση τη? Ο?α? στα τ?λη του 19ου αι?να ω? τι? αρχ?? του 20ου, καθ?? παρ?λληλα αυξαν?ταν το διαμετακομιστικ? εμπ?ριο τη? Ανατολικ?? Μεσογε?ου, ειδικ? μεταξ?
Ρωσ?α?
και
Αλεξ?νδρεια?
.
[1]
Ωστ?σο, η κυριαρχ?α των
ατμ?πλοιων
επ? των
ιστιοφ?ρων
και η ταυτ?χρονη συγκ?ντρωση του ναυπηγικο? κεφαλα?ου στον
Πειραι?
, αποτ?λεσε την απαρχ? τη? σταδιακ?? πτ?ση? και ερ?μωση? του νησιο?.
[1]
?ποψη του οικισμο? τη? Ο?α?
Το κλ?μα του νησιο?, το σεισμογεν?? περιβ?λλον, τα διαθ?σιμα υλικ? και η τοπογραφ?α αποτ?λεσαν βασικ?? σχεδιαστικ?? παραμ?τρου? του οικισμο?. Λ?γω τη? ιδιομορφ?α? του ηφαιστειακο? εδ?φου? τη? Σαντορ?νη?, τη? ευκολ?α? εκσκαφ?? τη? θηρα?κ?? γη? στι? πλαγι?? τη?
καλδ?ρα?
και στου? χε?μαρρου?, αλλ? και τη? προστασ?α? του χωριο? απ? του? δυνατο?? αν?μου?, οι ντ?πιοι κ?τοικοι τη? Ο?α? κατασκε?αζαν υπ?σκαφε? κατοικ?ε?. Η βασικ? κατασκευαστικ? δυσκολ?α, ακ?μα και σ?μερα, βρ?σκεται στη μεταφορ? δομικ?ν υλικ?ν στα βραχ?δη σημε?α. Ο κυρ?αρχο? σχεδιαστικ?? καν?να? ?ταν η οικονομ?α απ? κ?θε ?ποψη. ?τσι, η ξεχωριστ? εργονομικ? κλ?μακα του οικισμο? και των κατοικι?ν ειδικ?τερα ε?ναι παρ?μοια με αυτ?ν των πλο?ων: χαμηλ?? π?ρτε?, στεν? και απ?τομα σκαλι?, μικροσκοπικο? εσωτερικο? κι εξωτερικο? χ?ροι.
[3]
Ο
σεισμ??
που ?γινε το 1956 πραγματοπο?ησε εκτεταμ?νε? καταστροφ?? στα γραμμικ? υπ?σκαφα κτ?σματα κατ? μ?κο? τη?
καλδ?ρα?
?που το ?δαφο? γενικ? ε?ναι πιο ασταθ??
[3]
και τμ?ματα του οικισμο? γκρεμ?στηκαν προ? την θ?λασσα τη?
καλδ?ρα?
. Μεγαλοπρεπε?? ναο?, ?πω? του
Αγ?ου Γεωργ?ου
και τη?
Παναγι?? τη? Πλατσαν??
καταστρ?φηκαν ολοσχερ??. Τα χωρι? εγκαταλε?φθηκαν αλλ? αναδομ?θηκαν σταδιακ? για τουριστικ? χρ?ση.
[3]
Στην Ο?α ξεχωρ?ζουν δ?ο ειδ?ν παραδοσιακ?? κατοικ?ε?: οι
υπ?σκαφε?
και τα
καπεταν?σπιτα
.
Η φυσικ? κλ?ση, η τραχ?τητα του εδ?φου? και η αν?γκη για εξοικον?μηση υλικο?, οδ?γησε στη δημιουργ?α θολωτ?ν σπηλα?ων (τα λεγ?μενα υπ?σκαφα). Τα υπ?σκαφα σπ?τια ε?ναι σπηλαιοειδε?? κατοικ?ε?, τα οπο?α ε?ναι σκαμμ?να μ?σα στα ηφαιστειακ? πετρ?ματα, ε?τε ολ?κληρα ε?τε με πρ?σθετα κτιστ? τμ?ματα.
[4]
και αποτελο?σαν παλαι?τερα τι? κατοικ?ε? των πληρωμ?των των καραβι?ν. ?χουν πρ?σοψη στο επ?πεδο τη? γη? και εκμεταλλε?ονται τι? φυσικ?? κλιμακ?σει? του εδ?φου?. Τα κτισμ?να τμ?ματα στεγ?ζονται με θ?λου? ? σταυροθ?λια με ?να ε?δο? χυτ?? καλουπωτ?? κατασκευ??.
[4]
Για την κατασκευ? του? χρησιμοποιε?ται η π?τρα του νησιο?, κ?κκινη ? μα?ρη και θηρα?κ? χ?μα που ?ταν αναμιγν?εται με τον ασβ?στη δ?νει ?να πολ? ισχυρ? κον?αμα, το αποκαλο?μενο θηρα?κ? κον?αμα.
[4]
Ο τρ?πο? κατασκευ?? επιτρ?πει τη δημιουργ?α ποικιλ?α? μορφ?ν με μεγ?λη πλαστικ?τητα.
[4]
Οι υπ?σκαφε? κατοικ?ε? ε?ναι ?ριστε? απ? πλευρ?? θερμικ?? απ?δοση?, καθ?? εξυπηρετο?ν τ?σο το χειμ?να ?σο και το καλοκα?ρι. Η επιπρ?σθετη βοηθητικ? θ?ρμανση αποσκοπε? κατ? κ?ριο λ?γο στο να μει?σει την ενοχλητικ? υγρασ?α.
Λ?γω τη? ιδιομορφ?α? του εδ?φου? και τη? στεν?τητα? του χ?ρου, ο κοιν?χρηστο? και ο ιδιωτικ?? χ?ρο? μια οικ?α? σε ορισμ?νε? περιπτ?σει? ταυτ?ζονται.
[4]
Ιδια?τερο χαρακτηριστικ? ε?ναι η οριζ?ντια ιδιοκτησ?α, ?τσι ?στε η αυλ? τη? μια? κατοικ?α? αποτελε? δωμ?τιο μια? ?λλη?, ? κ?τω απ? ?ναν ελε?θερο/κοιν?χρηστο χ?ρο υπ?ρχει υπ?σκαφη κατοικ?α.
[4]
?τσι, η ?ψη τη? κατοικ?α? προβ?λλει 1-2 μ?τρα απ? το ?δαφο? σε ορθογ?νια μορφ? ?τσι ?στε να γ?νεται η προβολ? τη? αυλ?? τη? υπερκε?μενη? κατοικ?α?.
[3]
Εξωτερικ? ?ψη υπ?σκαφη? κατοικ?α?
?να τυπικ? υπ?σκαφο σπ?τι ?χει στεν? μ?τωπο και μεγ?λο β?θο?.
[4]
Ο εξωτερικ?? το?χο? ?χει 2 παρ?θυρα εκατ?ρωθεν τη? π?ρτα? και ?να παρ?θυρο-φεγγ?τη π?νω απ? την π?ρτα.
[4]
Τα ανο?γματα αυτ? ε?ναι οι μοναδικ?? ε?σοδοι φυσικο? φωτ?? και φρ?σκου, καθαρο? α?ρα σε αυτο?? του? βαθε?? χ?ρου?.
[3]
Στο μπροστιν? μ?ρο? του σπιτιο? βρ?σκεται η σ?λα, π?σω η κρεβατοκ?μαρα, εν? η κουζ?να ε?ναι μια μικρ? και χαμηλ? γωνι? συν?θω? χτιστ? με θ?λο που επικοινωνε? με τη σ?λα.
[4]
Η τουαλ?τα ε?ναι ανεξ?ρτητη στην αυλ?.
[4]
?να? διαχωριστικ?? το?χο? με τομ?? που μιμο?νται τι? τομ?? του εξωτερικο? το?χου χωρ?ζει τη σ?λα απ? την κρεβατοκ?μαρα, ?τσι ?στε η κρεβατοκ?μαρα να φωτ?ζεται και να αερ?ζεται διαμ?σου τη? σ?λα?.
[4]
Σε κ?θε κτ?σμα υπ?ρχει μια στ?ρνα συλλογ?? του βρ?χινου νερο? και καν?λια που οδηγο?ν τα νερ? τη? βροχ?? στη στ?ρνα, τα οπο?α ονομ?ζονται "κοντο?τα".
[4]
Σε αντ?θεση με τα υπ?σκαφα που ?ταν οι κατοικ?ε? των πληρωμ?των, τα
καπεταν?σπιτα
[1]
? αλλι??
καραβοκυρα?ικα
[4]
?ταν οι κατοικ?ε? των πλοιοκτητ?ν. Τα κτ?σματα αυτ? ?χουν αυστηρ? γεωμετρικ? λιτ?τητα στην ?ψη του? και ?χουν επενδ?σει? με λαξευμ?νο κ?κκινο πορ? και με πιλ?στρα.
[4]
Ω? στ?γη χρησιμοποιο?νται μοναστηριακο? θ?λοι, "σκ?φε?" και σταυροθ?λια,
[4]
με επιρρο? κυρ?ω? απ? τη βενετσι?νικη και τη νεοκλασικ? αρχιτεκτονικ?.
[4]
-
Καμπαναρι?
-
Ηλιοβασ?λεμα
-
Πανσ?ληνο?
-
Το Κ?στρο (Καστ?λι) του Αγ. Νικολ?ου στην Ο?α
-
περιμ?νοντα? το Ηλιοβασ?λεμα στην Ο?α
-
Παραδοσιακ?? Οικισμ?? τη? Ο?α?
-
Πανοραμικ?
-
Βραδιν? Ο?α
3.,,,,, Απ?σπασμα απ? Θεοδωρ?κη-Π?τση Τζο?λια, Το αποτ?πωμα τη? νοηματικ?? εξ?λιξη? του τ?που, Αθ?να, 2008
- ↑
1,0
1,1
1,2
1,3
1,4
Αποστολ?κη Μαρ?α (2007). ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ (ΘΗΡΑ). ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ, ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ, ΔΙΚΤΥΟ ΑΕΙΦΟΡΩΝ ΝΗΣΩΝ ΔΑΦΝΗ. Ανακτ?θηκε 27/05/2012:
http://www.dafni.net.gr/gr/members/files/thira/santorini-report.pdf
Αρχειοθετ?θηκε
2014-09-12 στο
Wayback Machine
.
- ↑
Δ?ρα Μονιο?δη - Γαβαλ?:
Σαντορ?νη. Κοινων?α και Χ?ρο?. 15ο? - 20ο? Αι?να?
. ?κδοση του Ιδρ?ματο? Λουκ? και Ευ?γγελου Μπελλ?νια
- ↑
3,0
3,1
3,2
3,3
3,4
Θεοδωρ?κη-Π?τση, Τζο?λια (χωρ?? χρονολογ?α). Ο Υβριδισμ?? στη Σαντορ?νη. Ανακτ?θηκε 27/05/2012:
http://users.ntua.gr/kamy/ivridismos.pdf
- ↑
4,00
4,01
4,02
4,03
4,04
4,05
4,06
4,07
4,08
4,09
4,10
4,11
4,12
4,13
4,14
4,15
Μποζιν?κη-Διδ?νη, Π. (χωρ?? χρονολογ?α). ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΕΟΤ 1975-1995. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΟΙΑΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ. Ανακτ?θηκε 27/05/2012:
http://library.tee.gr/digital/books_notee/book_59509/book_59509_bozineki.pdf
| π
?
σ
?
ε
Οικισμο? του
Δ?μου Θ?ρα?
|
|---|
| | Δημοτικ? εν?τητα Θ?ρα?
| | | | Δημοτικ? εν?τητα Ο?α?
| | |
?δρα:
Θ?ρα
*(Οικισμο? με μη μ?νιμο πληθυσμ?)
|
|