Μοψουεστ?α
Μοψουεστ?α 36°57′28″N 35°37′10″E
Χ?ρα	Τουρκ?α
Διοικητικ? υπαγωγ?	Επαρχ?α Αδ?νων
Ζ?νη ?ρα?	UTC+03:00 ( επ?σημη ?ρα )
Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να ( π   ?   σ   ?   ε )

Η Μοψουεστ?α ? Μ?ψιον ? Μ?ψο? (αρχα?κ? προ?λευση = Μ?ψου Εστ?α), στου? αλεξανδρινο?? χρ?νου? αναφερ?μενη ω? Σελε?κεια Π?ραμο? , ? Σελε?κεια Κιλικ?α? , ? αργ?τερα στου? ρωμα?κο?? χρ?νου? αναφερ?μενη ω? Αδριαν? Π?ραμο? ? Αδριαν? Κιλικ?α? ? Δ?κια Π?ραμο? ? Δ?κια Κιλικ?α? ? Μ?μιστρα (Mamistra), ε?ναι αρχα?α ελληνικ? π?λη στην Κιλικ?α (περιοχ? αναφερομ?νη κατ? του? ρωμα?κο?? χρ?νου? και ω? Cilicia Campestris). Η Μοψουεστ?α βρ?σκεται πλησ?ον του ποταμο?, που ονομαζ?ταν στην αρχαι?τητα απ? του? ?λληνε? Π?ραμο? , ο οπο?ο? πλ?ον ονομ?ζεται Τζε?χ?ν Νεχρ? (Ceyhan Nehri). Η αρχα?α π?λη βρ?σκεται περ?που 20 χμ. ανατολικ? τη? αρχα?α? Αντι?χεια? τη? Κιλικ?α? ? Αντι?χεια η προ? Σ?ρο (σημεριν? ?δανα στην επαρχ?α Αδ?νων , ν?τια Τουρκ?α ) και περ?που ταυτ?ζεται με το σημεριν? Μισ?? ? Μεσ?? (αυτ? η π?λη απ?χει περ?που 30 χμ. ανατολικ? των Αδ?νων). Η Μοψουεστ?α σ?μερα, ε?ναι μια κωμ?πολη στην περιοχ? του Γιουρεγκ?ρ (τουρκικ?: Yure?ir), τη? επαρχ?α? Αδ?νων στην Τουρκ?α , με προηγο?μενο το ?νομα Μ?σι? ? Μεσ??, (τουρκικ?: Misis). Η κωμ?πολη τη? Μοψουεστ?α? μετονομ?στηκε στη δεκαετ?α του 1960 ω? Γιακαπιν?ρ (τουρκικ?: Yakapınar). Στη σημεριν? τη? μορφ?, η παλι? ιστορικ? π?λη τη? Μοψουεστ?α?, σ?μφωνα με στατιστικ? στοιχε?α του 2007, ?χει 5.765 κατο?κου?.

?δρυση - ονομασ?ε? - αρχα?α ιστορ?α τη? π?λη? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η ?δρυση τη? π?λη? τη? Μοψουεστ?α? αποδ?δεται στο μ?θο του μ?ντη Μ?ψη. Ο Μ?ψη? ? Μ?ψο? ο Λαπ?θη? ? Μ?ψο? ο Κλ?ριο? (Mopsus), ^[1] πιθανολογε?ται ?τι ?ζησε πριν απ? τον Τρωικ? π?λεμο , αν και δεν εμφαν?ζεται σε σχετικ? ιστορικ? τεκμηρ?ωση, καθ?λου πριν απ? τη χριστιανικ? εποχ?. Ο Πλ?νιο? ο Πρεσβ?τερο? ονομ?ζει την π?λη Μ?ψιον ? Μ?ψο? (Mopsos), ^[2] αλλ? το πιο συνηθισμ?νο ?νομα ε?ναι Μοψουεστ?α, ?πω? συναντ?ται στα κε?μενα που ?γραψε ο Στ?φανο? ο Βυζ?ντιο? και ?λοι οι μετ?πειτα χριστιανο? γεωγρ?φοι και χρονικογρ?φοι. Η Μοψουεστ?α υπαγ?ταν απ? τον 6o αι. π.Χ. στην Περσικ? Αυτοκρατορ?α , εν? μετ? τη εκστρατε?α που πραγματοπο?ησε ο Μ?γα? Αλ?ξανδρο? (333 π.Χ.) και τον θ?νατο αυτο?, την π?λη αν?λαβε ο επ?γον?? του Σ?λευκο? , που εν?ταξε την π?λη στο Βασ?λειο των Σελευκιδ?ν . Κατ? την ελληνιστικ? περ?οδο και την Αυτοκρατορ?α των Σελευκιδ?ν , η π?λη π?ρε το ?νομα Σελε?κεια Π?ραμο? (κλασικ? ελληνικ?: Σελε?κεια πρ?? τ?ν Π?ραμον, λατινικ?: Seleucia ad Pyramum). Τον 1o αι. π.Χ. η Μοψουεστ?α υποτ?χθηκε στου? Ρωμα?ου? και ω? ρωμα?κ? κτ?ση ο αυτοκρ?τορα? Αδριαν?? την ον?μασε Αδριαν? Π?ραμο? ? Αδριαν? Κιλικ?α? (λατινικ?: Hadriana), ο αυτοκρ?τορα? Δ?κιο? την ον?μασε Δ?κια Π?ραμο? ? Δ?κια Κιλικ?α? (λατινικ?: Decia) και η επ?σημη ονοματολογ?α αυτ? τη? π?λη? συνεχ?σθηκε και απ? ?λλου? Ρωμα?ου? και Βυζαντινο?? αυτοκρ?τορε? κλπ, ?πω? ε?ναι γνωστ? απ? τι? επιγραφ?? και τα νομ?σματα τη? π?λη?.

Πρωτοχριστιανικ? περ?οδο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Βυζαντιν?? αυτοκρ?τορα? Κωνστ?ντιο? Β´ ?χτισε εκε? μια θαυμ?σια γ?φυρα π?νω απ? τον ποταμ? Π?ραμο, ^[3] εν? σ?μφωνα και με τον Προκ?πιο ^[4] στη συν?χεια ο αυτοκρ?τορα? Ιουστινιαν?? την επισκε?ασε. Επισκευ? στην γ?φυρα αυτ? του Π?ραμου ποταμο? ?χει γ?νει και π?λι πρ?σφατα. Ο Χριστιανισμ?? φα?νεται να εισ?χθη απ? πολ? νωρ?? στην π?λη τη? Μοψουεστ?α?. Κατ? τη δι?ρκεια των χριστιανικ?ν χρ?νων η Μοψουεστ?α αποτ?λεσε επισκοπικ? ?δρα. Περ?φημο? υπ?ρξε ο επ?σκοπ?? τη? Θε?δωρο? Μοψουεστ?α? , ?να? απ? του? σημαντικ?τερου? εκπροσ?που? τη? θεολογικ?? σχολ?? τη? Αντι?χεια? (κατ? τον 3ο αι?να υπ?ρχει η σχετικ? αναφορ? του επισκ?που, Θε?δωρου), ο οπο?ο? υπ?ρξε ο κατεξοχ?ν ανταγωνιστ?? του επισκ?που Αντι?χεια? Πα?λου Αντιοχε?α? (ονομαζ?μενο? και Πα?λο? Σαμοσατ?α? ? Πα?λο? Σαμοσατε??). Ο Θε?δωρο? Μοψουεστ?α? , επ?σκοπο? Μοψουεστ?α?, απ? το 392 ?ω? το 428, υπ?ρξε και διδ?σκαλο? του Νεστορ?ου. Ο Νεστ?ριο? διετ?λεσε αργ?τερα και Πατρι?ρχη? Κωνσταντινουπ?λεω? (428-431). Ω? ?λλο? γνωστ?? κ?τοικο? τη? Μοψουεστ?α? στην παλαιοχριστιανικ? περ?οδο, αναφ?ρεται και ο ?γιο? Αυξ?ντιο? († 360).

Βυζαντιν? & Ισλαμικ? περ?οδο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι ?ραβε? το 686, απ? την αρχ? κι?λα? του Ισλ?μ , κατ?λαβαν ?λα τα γ?ρω φρο?ρια τη? περιοχ?? και το 700, σ?μφωνα με αναφορ?? που ?κανε ο χρονογρ?φο? Θεοφ?νη? Ομολογητ?? ^[5] πολι?ρκησαν την ?δια την π?λη τη? Μοψουεστ?α? που ?ταν γνωστ? σε αυτο?? ω? Αλ-Μασσισ?χ (αραβικ?: al-Ma????ah). Λ?γω τη? θ?ση? τη? στα σ?νορα, η π?λη ε?χε επανειλημμ?να πολιορκηθε? και ανακτ?θηκε απ? καιρ? σε καιρ? απ? του? Βυζαντινο??. Την πολι?ρκησαν μ?ταια τα βυζαντιν? στρατε?ματα που ε?χε ο αυτοκρ?τορα? Ιω?ννη? Τσιμισκ?? , κατ? το 964, αλλ? τελικ? επανακτ?θηκε το επ?μενο ?το? (965), μετ? απ? μια μακρ? και δ?σκολη πολιορκ?α απ? το στρατ? που ε?χε ο Νικηφ?ρο? Φωκ?? . Η π?λη τη? Μοψουεστ?α? τ?τε αριθμο?σε 200.000 κατο?κου?, εκ των οπο?ων η πλειον?τητα ε?χε εξισλαμιστε? και οι Βυζαντινο? κατ?βαλαν μεγ?λε? προσπ?θειε? για να εκχριστιαν?σουν εκ ν?ου την π?λη. Στο ποτ?μι τη? π?λη?, τον Π?ραμο, κατασκευ?ζεται εκε?νη την περ?οδο ?να μεγ?λο λιμ?νι μεγ?θου? περ?που δ?δεκα ναυτικ?ν μιλ?ων.

Μεσαιωνικ? & νε?τερη περ?οδο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Την περ?οδο του Μεσα?ωνα η π?λη αποτ?λεσε κ?ριο αντικε?μενο φιλονικι?ν μεταξ? Βυζαντιν?ν και Αρμεν?ων και κατ? του? νε?τερου? χρ?νου? μεταξ? Το?ρκων και Αιγυπτ?ων. Το 1097 οι Σταυροφ?ροι κατ?λαβαν την π?λη και επιδ?θηκαν σε ?ναν εμφ?λιο και αδελφοκτ?νο π?λεμο κ?τω απ? τα τε?χη τη? Μοψουεστ?α?, που παρ?μεινε στην κατοχ? του Πρ?γκιπα τη? Γαλιλα?α?, Τ?νκρεντ ( Tancred ) και εν τ?λει η π?λη ενσωματ?θηκε στο Πριγκιπ?το τη? Αντι?χεια? . Η π?λη θα υποφ?ρει πολ? απ? τι? αλληλοεξοντωτικ?? μ?χε? μεταξ? των Σταυροφ?ρων, των Αρμεν?ων και των Βυζαντιν?ν Ελλ?νων, που την ?χασαν και την ανακατ?λαβαν, εναλλ?ξ κυρ?ω? το 1106, το 1152, και το 1171. Οι Βυζαντινο? εγκατ?λειψαν τελικ? την π?λη στου? Αρμεν?ου?. Η Μοψουετ?α ? Μ?μιστρα ( Mamistra ), ?πω? ονομαζ?ταν στην περ?οδο του Μεσα?ωνα πυρπολ?θηκε το 1266.

Στη συν?χεια ?γινε για δ?ο περ?που χρ?νια μετ? η πρωτε?ουσα του Αρμενικο? Βασ?λειου τη? Κιλικ?α? . Αν και ?ταν αυτ? τη φορ? η π?λη σε μια κατ?σταση παρακμ??, εξακολουθο?σε να διαθ?τει τουλ?χιστον τ?σσερι? αρμενικ?? εκκλησ?ε?, και επ?ση? η ελληνικ? Επισκοπ? Μοψουεστ?α? εξακολουθο?σε να υφ?σταται κατ? την ?ναρξη του δ?κατου τ?ταρτου αι?να ^[6] . Το 1322, οι Αρμ?νιοι υπ?στησαν μια μεγ?λη ?ττα κ?τω απ? τα τε?χη τη? π?λη?. Το 1432 ο Γ?λλο? Μπερταντρ?ν ( Bertrandon ) αν?φερε ?τι η π?λη πλ?ον ?ταν υπ? τον ?λεγχο των μουσουλμ?νων και σε μεγ?λο βαθμ? ε?χε καταστραφε?. Απ? τ?τε σταδιακ?, αλλ? και σταθερ?, ο πληθυσμ?? τη? π?λη? μει?θηκε και στη θ?ση τη? π?λη? δημιουργ?θηκε ?να μικρ? χωρι? με το ?νομα Μ?σι? ? Μεσ??, (τουρκικ?: Misis ), το οπο?ο μετονομ?στηκε στη δεκαετ?α του 1960 ω? Γιακαπιν?ρ (τουρκικ?: Yakapınar ).

Σ?μερα, ω? κωμ?πολη, η π?λη τη? Μοψουεστ?α?, σ?μφωνα, με στατιστικ? στοιχε?α του 2007, ?χει 5.765 κατο?κου?. Επ?ση? το 1959 ιδρ?θηκε το Μωσα?κ? Μουσε?ο τη? Μοψουεστ?α? ? Μωσα?κ? Μουσε?ο Μ?σι? ( Misis Mosaic Museum ), για να στεγ?σει τα ψηφιδωτ? που βρ?θηκαν στην περιοχ?. Στην Μοψουεστ?α παραμ?νει επ?ση? ω? τιτουλ?ριο? (επ? τ?τλω) επισκοπ? στην Ρωμαιοκαθολικ? Εκκλησ?α , η ?δρα ?μω? ?ταν κεν? απ? το θ?νατο του τελευτα?ου επισκ?που το 1963. Απ? την αρχα?α π?λη σ?ζονται σ?μερα ερε?πια των τειχ?ν, η γ?φυρα του ποταμο? Π?ραμο? , θ?ατρο και υδραγωγε?ο.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• ≪Καθολικ? Εγκυκλοπα?δεια≫ (Herbermann, Charles, ed. (1913) ( Αγγλικ? ) . "Mopsuestia". Catholic Encyclopedia. Robert Appleton Company).
• Hild, Friedrich; ≪Hellenkemper, Hansgerd≫ (1990), ( Γερμανικ? ) . Tabula Imperii Byzantini, Band 5: Kilikien und Isaurien. Vienna: Verlag der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften. ISBN 3-7001-1811-2 .

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Φωτογραφ?ε? απ? τη γ?φυρα στον ποταμ? Τσε?χ?ν Νεχρ?
• Λ?μμα για το Μουσε?ο Μωσα?κ?ν τη? Μ?σιδο? στην Αγγλ?φωνη βικιπα?δεια .