Μουσταφ? Κεμ?λ
1ο? Πρ?εδρο? τη? Τουρκ?α?
Περ?οδο? 29 Οκτωβρ?ου 1923 – 10 Νοεμβρ?ου 1938
Πρωθυπουργ??	Αλ? Φετ? Οκι?ρ Ισμ?τ Ινονο? Τζελ?λ Μπαγι?ρ
Δι?δοχο?	Ισμ?τ Ινονο?
1ο? Πρωθυπουργ?? τη? Τουρκ?α?
Περ?οδο? 3 Μα?ου 1920 – 24 Ιανουαρ?ου 1921
Προκ?τοχο?	Θ?ση που καθιερ?θηκε απ? τον Κεμ?λ Ατατο?ρκ
Δι?δοχο?	Φεβζ? Τσακμ?κ
1ο? Πρ?εδρο? τη? Μεγ?λη? Εθνοσυν?λευση? τη? Τουρκ?α?
Περ?οδο? 24 Απριλ?ου 1920 – 29 Οκτωβρ?ου 1923
Προκ?τοχο?	Θ?ση που καθιερ?θηκε απ? τον Κεμ?λ Ατατο?ρκ
Δι?δοχο?	Αλ? Φετ? Οκι?λ
Προσωπικ? στοιχε?α
Γ?ννηση	1881, Θεσσαλον?κη , Οθωμανικ? Αυτοκρατορ?α
Θ?νατο?	10 Νοεμβρ?ου 1938 (57 ετ?ν) Κωνσταντινο?πολη , Τουρκ?α
Εθν?τητα	Τουρκικ?
Υπηκο?τητα	Τουρκ?α και Οθωμανικ? Αυτοκρατορ?α
Πολιτικ? κ?μμα	Κομιτ?το ?νωση? και Προ?δου Ρεπουμπλικανικ? Λα?κ? Κ?μμα
Υπογραφ?
Στρατιωτικ? υπηρεσ?α
Π?στη	Οθωμανικ? Αυτοκρατορ?α (1893?1919) Τουρκ?α (1919?1927)
Υπηρεσ?α/κλ?δο?	Οθωμανικ?? Στρατ?? Τουρκικ?? Στρατ??
Βαθμ??	Στρατ?ρχη?
Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να

Ο Μουσταφ? Κεμ?λ Ατατο?ρκ ^[1] ( Mustafa Kemal Ataturk , προφ?ρεται: [musta?fa ce?mal a?ta?ty?c] , Θεσσαλον?κη , 1881 - Κωνσταντινο?πολη , 10 Νοεμβρ?ου 1938) ?ταν Το?ρκο? στρατιωτικ?? και πολιτικ??. ?ταν ιδρυτ?? και πρ?το? πρ?εδρο? τη? Δημοκρατ?α? τη? Τουρκ?α? . Ουσιαστικ? αν?λαβε πραξικοπηματικ? μια διαμελισμ?νη Οθωμανικ? Αυτοκρατορ?α , τη? οπο?α? το εναπομε?ναν υπ?λοιπο των εδαφ?ν στην Ανατολ?α κατ?ρθωσε να μετατρ?ψει σε κρ?το? δυτικο? προτ?που, ονομ?ζοντ?? το Τουρκ?α και αποτελ?ντα? ?ω? και σ?μερα εθν?ρχη τη? Τουρκ?α? στη συνε?δηση του τουρκικο? ?θνου?.

Η κυβ?ρνησ? του ακολο?θησε μια πολιτικ? εκτουρκισμο?, προσπαθ?ντα? να δημιουργ?σει ?να ομοιογεν??, ενια?ο και π?νω απ? ?λα κοσμικ? ?θνο? υπ? το τουρκικ? λ?βαρο. ^{[2] [3] [4]} Επ? Ατατο?ρκ, ζητ?θηκε απ? τι? μειον?τητε? στην Τουρκ?α να μιλο?ν τουρκικ? δημ?σια, αλλ? του? επιτρεπ?ταν να διατηρ?σουν τη δικ? του? γλ?σσα ταυτ?χρονα. Τα μη τουρκικ? τοπων?μια και οι μειον?τητε? διατ?χθηκαν να λ?βουν τουρκικ? επ?νυμο σ?μφωνα με τι? τουρκικ?? παραδ?σει?. ^{[5] [6] [7]} Θεωρε?ται, παρ' ?λ' αυτ?, χαρισματικ?? ηγ?τη?, του οπο?ου η μορφ?, σ?μφωνα με του? σ?γχρονου? ιστορικο??, συγκαταλ?γεται αν?μεσα στι? σημαντικ?τερε? προσωπικ?τητε? που επηρ?ασαν καθοριστικ? με την παρουσ?α του? τον 20? αι?να. Το τουρκικ? κοινοβο?λιο του απ?νειμε το επ?νυμο Ατατο?ρκ το 1934, που σημα?νει ≪Πατ?ρα? των Το?ρκων≫, σε αναγν?ριση του ρ?λου που ?παιξε στην οικοδ?μηση τη? σ?γχρονη? Τουρκικ?? Δημοκρατ?α?. ^[8]

Καταγωγ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πατ?ρα? του ?ταν ο μουσουλμ?νο? Αλ? Ριζ? (? Ριζ?) Εφ?ντη (τουρκ. Ali Rıza Efendi), ο οπο?ο? αρχικ? δο?λευε για λογαριασμ? μουσουλμανικ?ν θρησκευτικ?ν ιδρυμ?των, επιθεωρ?ντα? τι? φιλανθρωπικ?? δραστηρι?τητ?? του?. Υπηρ?τησε ω? υπολοχαγ?? εθελοντικ?? στρατιωτικ?? μον?δα?, κατ? τον Ρωσοτουρκικ? π?λεμο του 1877-8 , και στο τ?λο? του πολ?μου ?γινε τελωνειακ?? υπ?λληλο?. Ο Αλ? Ριζ? π?θανε ?ταν ο Μουσταφ? ?ταν επτ? ετ?ν. Μητ?ρα του ?ταν η Ζουμπε?ντ? Χανο?μ (τουρκ. Zubeyde Hanım), με καταγωγ? απ? την κωμ?πολη του Λαγκαδ? , τη? οπο?α? ο πατ?ρα? ?σω? ?ταν επιστ?τη? σε αγρ?κτημα, ?πω? ο αδελφ?? τη?. ^{[9] [10]}

Ο Ατατο?ρκ ισχυρ?στηκε πω? οι πρ?γονο? του ?ταν Το?ρκοι νομ?δε? ( Γιουρο?κοι ) που ε?χαν εγκατασταθε? στην περιοχ? των Βαλκαν?ων , ωστ?σο δεν υπ?ρχουν ενδε?ξει? για κ?τι τ?τοιο. ^[11] Αντ?θετα, ?χει υποστηριχθε? πω? κληρον?μησε την τουρκικ? γλ?σσα απ? προγ?νου? που ?ρθαν απ? την Ανατολ?α και τα φυσιογνωμικ? του χαρακτηριστικ? απ? προγ?νου? αλβανικ?? ? σλαβικ?? καταγωγ??. ^[12] Κ?ποιε? ενδε?ξει? για το δε?τερο ε?ναι οι εξ??: Ο παππο?? του Αλ? Ριζ? ε?χε το προσων?μιο ≪κ?κκινο?≫ (ξανθ??), εν? ξανθ? με γαλαν? μ?τια ?ταν η μητ?ρα του Κεμ?λ και ο ?διο? ο Ατατο?ρκ. ?χει ωστ?σο υποστηριχθε? πω? υπ?ρχαν Το?ρκοι μικρασιατικ?? καταγωγ?? με αν?λογα χαρακτηριστικ?, ?μω? η αναλογ?α ε?ναι μεγαλ?τερη στου? Βαλκ?νιου?. ?λλο στοιχε?ο ε?ναι ?τι ο Τζεμ?λ Μποζ?κ, μακριν?? ξ?δελφο? του Κεμ?λ και αργ?τερα υπασπιστ?? του, ε?χε παππο? αλβανικ?? καταγωγ??, χωρ?? ?μω? να γνωρ?ζουμε με βεβαι?τητα αν η συγγ?νει? του με τον Κεμ?λ ?ταν εξ α?ματο?. Επ?ση?, ο Τζεμ?λ Μποζ?κ υποστ?ριζε πω? ?ταν συγγεν?? και τη? οικογ?νεια? τη? Ζουμπε?ντ? Χανο?μ. ^[13] Λ?γω τη? μεγ?λη? εβρα?κ?? κοιν?τητα? τη? Θεσσαλον?κη? κατ? την οθωμανικ? περ?οδο, πολλο? απ? του? ισλαμιστ?? αντιπ?λου? του που ενοχλ?θηκαν απ? τι? μεταρρυθμ?σει? του ισχυρ?στηκαν ?τι ο Ατατο?ρκ ε?χε Ντονμ? προγ?νου?· Εβρα?οι που ασπ?στηκαν το Ισλ?μ δημ?σια, αλλ? εξακολουθο?σαν να διατηρο?ν κρυφ? την π?στη του? στον Ιουδα?σμ? . ^{[14] [15]}

Νεανικ? χρ?νια [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Επισ?μω? η γ?ννηση του Ατατο?ρκ καταγρ?φεται το ?το? 1296 του ημερολογ?ου Ρουμ? , το οπο?ο εκτε?νεται απ? τι? 13 Μαρτ?ου 1880 ?ω? τι? 12 Μαρτ?ου 1881 του Γρηγοριανο? ημερολογ?ου ^[9] . Γενν?θηκε στην τ?τε οθωμανικ? Θεσσαλον?κη ^[16] και το ?νομα του ?ταν Μουσταφ?. Η ακριβ?? ημερομην?α γ?ννηση? δεν ε?ναι γνωστ?. ?ταν ρωτ?θηκε απ? τα μ?λη συγγραφικ?? ομ?δα? εγκυκλοπα?δεια?, απ?ντησε πω? γενν?θηκε τη 19η Μα?ου του 1919, δηλαδ? την ημ?ρα που αποφ?σισε να γ?νει αντ?ρτη?. ^[17] Μετ? τον θ?νατο του πατ?ρα του, η μητ?ρα του κατ?φυγε στο σπ?τι του αδερφο? τη? στο χωρι? Σαρ?γιαρ (σημ. Χρυσαυγ? ) του Λαγκαδ?, στο οπο?ο υπ?ρχε σημαντικ? παρουσ?α του μουσουλμανικο? στοιχε?ου. Απ? εκε? ?φυγε λ?γα χρ?νια αργ?τερα, επιστρ?φοντα? π?λι στη Θεσσαλον?κη ?που ?ζησε με τη θε?α του, Χατιτζ?. ^[18] Σ?μφωνα με ?λλη αφ?γηση, που σχετ?ζεται με το "Σπ?τι Μν?μη?" του πατ?ρα του, Αλ? Ρεζ? Εφ?ντη, που βρ?σκεται στη Β?ρεια Μακεδον?α , ο Κεμ?λ ?ζησε εκε? ω? παιδ?. Επιδεικν?εται μ?λιστα και ομο?ωμ? του σε παιδικ? ηλικ?α να πα?ζει με την αδελφ? του Μακμπουλ? μ?σα σε δωμ?τιο του σπιτιο?. Ανεπ?σημα το σπ?τι γ?νεται αντιληπτ? ω? "Σπ?τι Μν?μη? Ατατο?ρκ". ^[19]

Στα δ?δεκ? του χρ?νια, και παρ? τι? αντιρρ?σει? τη? μητ?ρα? του, ο Μουσταφ? εισ?χθη στην κατ?τερη στρατιωτικ? σχολ? τη? Θεσσαλον?κη? και στη συν?χεια φο?τησε στη Στρατιωτικ? Σχολ? του Μοναστηρ?ου, για να καταλ?ξει το 1899 στην Αυτοκρατορικ? Στρατιωτικ? Ακαδημ?α τη? Κωνσταντινο?πολη? απ? την οπο?α εξ?λθε το 1902. Αμ?σω? μετ?, εισ?χθη στη Σχολ? Ειδικ?? Εκπα?δευση? του Γενικο? Επιτελε?ου, απ? ?που το 1904 αποφο?τησε με τον βαθμ? του λοχαγο?. Κατ? τη δι?ρκεια τη? φο?τησ?? του στη στρατιωτικ? σχολ? τη? Θεσσαλον?κη? διακρ?θηκε στα μαθηματικ? και ?στερα απ? προτροπ? εν?? δασκ?λου του, που συμπτωματικ? ονομαζ?ταν Μουσταφ?, υιοθ?τησε το ?νομα Κεμ?λ, που σημα?νει ≪τελει?τητα≫ ^{[20] [21]} . Απ? εκε?νη την εποχ? οι πολιτικ?? του απ?ψει? ?ταν αντ?θετε? προ? το οθωμανικ? κρ?το? και γι' αυτ? ε?χε αρχ?σει να εκδ?δει πολιτικ? εφημερ?δα, η οπο?α μοιραζ?ταν στου? συμμαθητ?? του, εν?ντια στο τ?τε καθεστ??.

Στρατιωτικ? σταδιοδρομ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το 1905, διορ?στηκε υπαρχηγ?? του Γενικο? Επιτελε?ου τη? Ακαδημ?α? στην Κωνσταντινο?πολη , αλλ? θεωρ?θηκε αντικαθεστωτικ?? με αποτ?λεσμα να φυλακιστε? για λ?γου? μ?νε? και ?πειτα να σταλε?, ουσιαστικ? να εξοριστε?, στο 5ο τ?γμα Δαμασκο? . Εκε? ?δρυσε μυστικ? πολιτικ? σωματε?ο, το οπο?ο ον?μασε Vatan ve Hurriyet , που στα τουρκικ? σημα?νει Πατρ?δα και Ελευθερ?α . Κατ?φερε να μυ?σει αρκετο?? αξιωματικο?? και να δημιουργ?σει παρακλ?δια στη Θεσσαλον?κη. ?μω? γρ?γορα η επαναστατικ? κ?νηση αποκαλ?φθηκε και αναγκ?στηκε να διαλ?σει την οργ?νωση. Στη συν?χεια μετατ?θηκε στη Γι?φα (σημ. Ισρα?λ ).

Οι απ?ψει? για την συμμετοχ? του Κεμ?λ στο κ?νημα των Νε?τουρκων δι?στανται. Θεωρε?ται ?τι δεν ?λαβε ενεργ? μ?ρο? στο κ?νημα των Νεοτο?ρκων . ^[22] Υπ?ρχει η ?ποψη ?τι την εποχ? του ξεσπ?σματο? του κιν?ματο? ο Κεμ?λ βρισκ?ταν στη Θεσσαλον?κη , στην οπο?α εργ?στηκε για την επιτυχ?α τη? επαναστατικ?? αυτ?? κ?νηση? αλλ?, στη συν?χεια, ?ρθε σε ρ?ξη με την ηγεσ?α των Νε?τουρκων και παρ?τησε προσωριν? την πολιτικ?, στρ?φοντα? την προσοχ? του στα στρατιωτικ?. ^[23]

Το 1911, στ?λθηκε στη Λιβ?η για να οργαν?σει την αντ?σταση εναντ?ον των Ιταλ?ν και σ?ντομα διακρ?θηκε στον Ιταλοτουρκικ? π?λεμο. Κατ? την δι?ρκεια του Ιταλοτουρκικο? πολ?μου ο Ατατο?ρκ ασθ?νησε και νοσηλε?τηκε για ?να δι?στημα απ? ?ναν ?λληνα ιατρ? ον?ματι Τσατσ?νη (Cacani) στην Α?γυπτο. Παρ? την ?ττα τη? Οθωμανικ?? Αυτοκρατορ?α?, το 1912, προβιβ?σθηκε σε ταγματ?ρχη . Το ξ?σπασμα του Α? Βαλκανικο? πολ?μου τον βρ?κε στην Καλλ?πολη , ?που λ?γο αργ?τερα προ?χθηκε σε αντισυνταγματ?ρχη και διορ?στηκε στρατιωτικ?? ακ?λουθο? στη Σ?φια τη? Βουλγαρ?α? . Στι? επιχειρ?σει? του Α? Παγκοσμ?ου πολ?μου κατ?φερε να διακριθε?, με αποτ?λεσμα να γ?νει διοικητ?? του 2ου Σ?ματο? Στρατο?, με το οπο?ο υπηρ?τησε στον Καυκ?σου στι? επιχειρ?σει? του 1916, και στη συν?χεια να προαχθε? σε Πασ?. ^[22]

Συγκεκριμ?να, η μεγ?λη δι?κριση ?ρθε στι? πολεμικ?? επιχειρ?σει? τη? χερσον?σου τη? Καλλ?πολη? ? των Δαρδανελ?ων το 1915, ?ταν ο Κεμ?λ κατ?φερε να αποκρο?σει τι? δυν?μει? τη? Αντ?ντ , και συγκεκριμ?να τι? Αγγλογαλλικ??, εισπρ?ττοντα? σχ?λια του τουρκικο? τ?που ?πω? ≪υπερασπιστ?? του Ισλ?μ≫ και ≪σωτ?ρα? τη? Κωνσταντινο?πολη?≫ . ^[24] ?χοντα? προβλ?ψει τη συγκεκριμ?νη κ?νηση των συμμ?χων, ο Κεμ?λ ε?χε ζητ?σει νωρ?τερα να αναλ?βει την διο?κηση τη? ?μυνα? τη? Ραιδεστο? , τι? οπο?ε? αν?λαβε προαχθε?? σε συνταγματ?ρχη, για να εφαρμ?σει δικ? του αμυντικ? τακτικ?. Το 1917, ω? διοικητ?? του 2ου Αυτοκρατορικο? Σ?ματο?, ν?κησε του? ?δη αποδιοργανωμ?νου?, λ?γω τη? Οκτωβριαν?? Επαν?σταση? , Ρ?σου?, στο μ?τωπο του Καυκ?σου, και αν?κοψε την προ?λαση ρωσικ?? στρατιωτικ?? δ?ναμη?, αποσπ?ντα? τι? περιοχ?? Μπιτλ?? και Μου? . Εξ αιτ?α? αυτο?, η οθωμανικ? κυβ?ρνηση τον προ?γαγε σε υποστρ?τηγο (Πασ?).

Στη συν?χεια μετατ?θηκε στο 7ο σ?μα στρατο? στην Παλαιστ?νη και τη Συρ?α, αλλ? στι? 7 Οκτωβρ?ου επ?στρεψε στη Κωνσταντινο?πολη για να συνοδε?σει τον δι?δοχο του θρ?νου, Μεχμ?τ, στη Γερμαν?α . Κατ? τη δι?ρκεια ?μω? του ταξιδιο? αρρ?στησε και αναγκ?στηκε να παραμε?νει για λ?γο στη Βι?ννη . Επ?στρεψε στι? 28 Αυγο?στου του 1918 στη Παλαιστ?νη, ?που μελ?τησε αναλυτικ? την κατ?σταση στη Συρ?α . Τ?τε αντελ?φθη πω? ο ερχομ?? των ?γγλων ?ταν θ?μα χρ?νου εν? οι οθωμανικ?? δυν?μει? ?ταν φανερ? ?τι δεν μπορο?σαν να του? αναχαιτ?σουν. ^[25] Μ?σα σε λ?γε? μ?ρε? ο οθωμανικ?? στρατ?? ε?χε υποχωρ?σει στην Ιορδαν?α εν? χιλι?δε? ?ταν οι νεκρο?. Αξ?ζει να σημειωθε? ?τι την υποχ?ρηση την ε?χε οργαν?σει ο Κεμ?λ εν? ταυτ?χρονα ε?χε αναλ?βει και τη διο?κηση του Νοτιο-Ανατολικο? μετ?που, χωρ?? ?μω? καμ?α επιτυχ?α. Σε εκε?νη την υποχ?ρηση μ?λι? που κατ?φερε να διαφ?γει την αιχμαλωσ?α. ?στερα απ? αυτ? την εξ?λιξη, απ?στειλε οργισμ?νο τηλεγρ?φημα στον Σουλτ?νο, ?που κατηγορο?σε του? ανωτ?ρου? του για την υποχ?ρηση και τι? τερ?στιε? απ?λειε? του στρατο?.

Στι? 30 Οκτωβρ?ου 1918, πραγματοποι?θηκε η ανακωχ? του Μο?δρου μεταξ? τη? Αντ?ντ και τη? Οθωμανικ?? Αυτοκρατορ?α?, την οπο?α ?μω? ο Κεμ?λ θε?ρησε ταπεινωτικ? για την πατρ?δα του.

Ρ?ξη με την Υψηλ? Π?λη και αντεπ?θεση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Με την ανακωχ? του Μο?δρου τοποθετ?θηκε σε μη μ?χιμη θ?ση του υπουργε?ου Εθνικ?? Αμ?νη? στην Κωνσταντινο?πολη , οργαν?νοντα? παρ?λληλα εθνικιστικ?? ομ?δε?, στι? οπο?ε? συμμετε?χαν και πολλο? οι οπο?οι ε?χαν παραγκωνιστε? απ? τον Σουλτ?νο. ^[26] ?στερα απ? πι?σει? των ?γγλων και προκειμ?νου να απαλλαχθε? απ? αυτ?ν, ο Σουλτ?νο? τον δι?ρισε τον Μ?ιο του 1919 στρατιωτικ? επιθεωρητ? των Ανατολικ?ν Επαρχι?ν. Αποβιβ?στηκε στη Σαμσο?ντα στι? 19 Μα?ου 1919, ημ?ρα που θεωρε?ται για του? Το?ρκου? ?ναρξη του πολ?μου τη? ανεξαρτησ?α? του?.

Εκε? ο Κεμ?λ μαζ? με ?λλου? αξιωματικο?? υπ?γραψε μυστικ? πρωτ?κολλο με το οπο?ο οι αξιωματικο? δ?λωναν την αντ?θεσ? του? με τη φ?λα προσκε?μενη προ? την Αντ?ντ τουρκικ? κυβ?ρνηση και ουσιαστικ? ξεκινο?σαν ανταρτοπ?λεμο εναντ?ον τη? Υψηλ?? Π?λη?. Τον Ιο?λιο και τον Σεπτ?μβριο συγκ?λεσε δ?ο εθνικ? συν?δρια, ?να στο Ερζερο?μ και ?να στη Σεβ?στεια. Στο δε?τερο συν?δριο εκλ?χθηκε πρ?εδρο? τη? Εταιρε?α? για την Προ?σπιση των Εθνικ?ν Δικαιωμ?των των Ανατολικ?ν Επαρχι?ν . Ω? πρ?εδρο? τη? επαναστατικ?? επιτροπ?? απα?τησε την απ?ρριψη των συμμαχικ?ν ?ρων ειρ?νη?, ασκ?ντα? πι?σει? στον Σουλτ?νο. Παρ?λληλα ξεκ?νησε και η δε?τερη φ?ση των δι?ξεων του Ελληνισμο? τη? Οθωμανικ?? Αυτοκρατορ?α?.

Το Φεβρου?ριο του 1920, τουρκικ?? και κουρδικ?? ?τακτε? δυν?μει? υπ? την καθοδ?γησ? του ^[27] , επιτ?θηκαν κατ? διεσπαρμ?νων γαλλο-αρμενικ?ν στο Μαρ?? πετυχα?νοντα? την πρ?τη ν?κη που επιζητο?σαν οι κεμαλικο?. Το επεισ?διο προκ?λεσε ?κπληξη στου? συμμ?χου? τη? Αντ?ντ στην Κωνσταντινο?πολη, που αγνοο?σαν τι? πραγματικ?? δυνατ?τητε? του Κεμ?λ.

Στι? 23 Απριλ?ου 1920, ο Κεμ?λ εγκαταστ?θηκε στην ?γκυρα και, ?χοντα? καταδικαστε? απ? τον Σουλτ?νο σε θ?νατο, συγκ?λεσε τη Μεγ?λη Εθνοσυν?λευση, η οπο?α εξ?λεξε προσωριν? κυβ?ρνηση με Πρωθυπουργ? και πρ?εδρο τη? Εθνοσυν?λευση? τον ?διο, εν? του ανατ?θηκε παρ?λληλα και η ηγεσ?α του στρατο?. Στι? 10 Αυγο?στου υπογρ?φηκε απ? την οθωμανικ? κυβ?ρνηση τη? Κωνσταντινο?πολη? η Συνθ?κη των Σεβρ?ν , την οπο?α η κυβ?ρνηση Κεμ?λ αρν?θηκε να αναγνωρ?σει, θεωρ?ντα? την ατιμωτικ? για το ?θνο?. Στη Μεγ?λη Εθνοσυν?λευση ε?χαν σχηματιστε? δ?ο ομ?δε?: η μ?α υποστ?ριζε τον Κεμ?λ και η ?λλη αντιδρο?σε σθεναρ? στα σχ?δι? του. Τελικ? υπερ?σχυσε η πρ?τη ομ?δα, η οπο?α και κατ?φερε να ενισχ?σει με περισσ?τερε? εξουσ?ε? τον ρ?λο του προ?δρου.

Σταδιακ?, ο Κεμ?λ κατ?φερε να προσεταιριστε? τι? Μεγ?λε? Δυν?μει? και να συν?ψει βαρ?νουσα? σημασ?α? συμφων?ε?, οι οπο?ε? ?λλαξαν δραματικ? υπ?ρ των κεμαλιστ?ν την κατ?σταση στη Μικρ? Ασ?α . Ιδια?τερο ρ?λο ?παιξε η Σοβιετικ? ?νωση , την οπο?α προσεταιρ?στηκε χαρακτηρ?ζοντα? τον π?λεμο που διεξ?γαγε ω? αντι-ιμπεριαλιστικ?, κατ? των δυτικ?ν δυν?μεων. Οι Σοβιετικο? ?χι μ?νο παραχ?ρησαν οθωμανικ?? περιοχ?? που ε?χαν χαθε? στον Ρωσοτουρκικ? Π?λεμο του 1878, αλλ? υπολογ?ζεται ?τι προσ?φεραν στην κυβ?ρνηση τη? ?γκυρα? βο?θεια αξ?α? 6 εκατομμυρ?ων ρουβλ?ων . ^[28] Επ?ση?, παρ? την προσωπικ? του αντιθρησκευτικ? στ?ση και ιδεολογ?α, ο Κεμ?λ -κατ? τη δι?ρκεια του πολ?μου- κατ?φερε και συν?νωσε ?λου? του? μουσουλμ?νου? τη? Μικρ?? Ασ?α? σε π?λεμο για την υπερ?σπιση του Ισλ?μ, προκαλ?ντα? επ?ση? κιν?ματα συμπαρ?σταση? σε ?λο τον μουσουλμανικ? κ?σμο.

Ο ελληνικ?? στρατ?? ?στερα απ? σποραδικ?? ν?κε? ?ω? το 1921, επιχε?ρησε την εκστρατε?α του Σαγγαρ?ου τον Α?γουστο του 1921 με σκοπ? την κατ?ληψη τη? ?γκυρα?, αλλ? ανακ?πηκε απ? τον στρατ? του Κεμ?λ και υποχ?ρησε, εν? την ?δια ?ρα οι Μεγ?λε? Δυν?μει? με τηλεγραφ?ματα συν?χαιραν τον Κεμ?λ για την ν?κη του.

Τον Σεπτ?μβριο του ?διου χρ?νου, κατ?πιν παρασκηνιακ?ν συνομιλι?ν, οι Γ?λλοι συμφ?νησαν να ακυρ?σουν τη Συνθ?κη των Σεβρ?ν και να αποχωρ?σουν απ? τη Μικρ? Ασ?α, εγκαταλε?ποντα? στρατιωτικ? υλικ?. Στι? 2 Ιανουαρ?ου 1922 η Ουκραν?α υπ?γραψε συνθ?κη ειρ?νη? με την κυβ?ρνηση Κεμ?λ. Μ?χρι τον Ιο?λιο του 1922, η μοναδικ? μεγ?λη δ?ναμη που υποστ?ριζε την Ελλ?δα στον π?λεμο (μ?νο διπλωματικ?? ?μω?) ?ταν η Αγγλ?α .

Στι? 13 Αυγο?στου ο τουρκικ?? στρατ??, εκμεταλλευ?μενο? τα ολ?θρια λ?θη τη? ελληνικ?? πλευρ??, επιτ?θηκε στη γραμμ? του Αφι?ν Καραχισ?ρ αιφνιδι?ζοντα? τον ελληνικ? στρατ? και γρ?γορα κατ?φερε να τον διασπ?σει και να τον τρ?ψει σε φυγ?. Στι? 27 Αυγο?στου 1922, και αφο? οι Ιταλο? ε?χαν εκκεν?σει την ?φεσο , ο τουρκικ?? στρατ?? υπ? την ηγεσ?α του Κεμ?λ κατ?λαβε τη Σμ?ρνη , σφ?ζοντα? τον ελληνικ? και αρμενικ? πληθυσμ? και πυρπολ?ντα? την ελληνικ? και αρμενικ? συνοικ?α.

Πρ?εδρο? τη? Τουρκ?α? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? 17 Νοεμβρ?ου του 1922 ο Σουλτ?νο? Μω?μεθ Στ? εγκατ?λειψε την Κωνσταντινο?πολη, ουσιαστικ? παραδ?δοντ?? την στην κυβ?ρνηση τη? ?γκυρα?. Στι? 29 Οκτωβρ?ου του 1923 ο Κεμ?λ ορκ?στηκε πρ?το? πρ?εδρο? τη?, ενωμ?νη? πια, Τουρκ?α? , θ?ση στην οπο?α παρ?μεινε μ?χρι και το 1938, ημερομην?α θαν?του του, αφο? προηγουμ?νω? ε?χε κερδ?σει τι? εκλογ?? του 1927, 1931 και 1935. Β?βαια, απ? το 1930 ε?χε καταργ?σει τα αντιπολιτευ?μενα κ?μματα με αποτ?λεσμα το δικ? του, το Λα?κ? Δημοκρατικ? Κ?μμα, να ε?ναι μ?νο του στη Βουλ?.

Κατ? τη δι?ρκεια τη? προεδρικ?? του θητε?α?, ο Κεμ?λ αναμ?ρφωσε και εκσυγχρ?νισε την χ?ρα του, πραγματοποι?ντα? ριζοσπαστικ?? αλλαγ?? και επιδι?κοντα? να τη μετατρ?ψει σε βιομηχανικ? κρ?το? με επιστημονικ? παραγωγ?. Γενικ? οι μεταρρυθμ?σει? του ε?χαν σκοπ? να μετατρ?ψουν την Τουρκ?α σε σ?γχρονη ευρωπα?κ? χ?ρα βασισμ?νη στα δυτικ? πρ?τυπα και πλ?ρω? απελευθερωμ?νη απ? τη θρησκε?α. Μια απ? τι? πρ?τε? του εν?ργειε? ?ταν να καταργ?σει το 1924 το χαλιφ?το και να κλε?σει τα ιδρ?ματα που λειτουργο?σαν β?σει τη? ισλαμικ?? νομοθεσ?α?. Στη συν?χεια απαγ?ρευσε την πολυγαμ?α , τον φερετζ? και το φ?σι , εν? το 1928 επ?βαλλε το λατινικ? αλφ?βητο στη θ?ση του αραβικο?. Το 1938, με ν?μο υποχρ?ωσε τον κ?θε Το?ρκο να αποκτ?σει οικογενειακ? επ?νυμο, κρατ?ντα? για τον εαυτ? του το Ατατο?ρκ, δηλαδ? πατ?ρα? των Το?ρκων . Επ?ση? με δικ?? του νομοθετικ?? ρυθμ?σει? αναβ?θμισε τον ρ?λο των γυναικ?ν, δ?νοντ?? του? δικα?ωμα ψ?φου, και θ?σπισε την ισ?τητα των δ?ο φ?λων, εν? επ? τη? θητε?α? του καθιερ?θηκε και το Γρηγοριαν? ημερολ?γιο . ^{[29] [30]} Το 1934 επ?τρεψε την εκλογ? γυναικ?ν στα δημ?σια αξι?ματα. Την ?δια χρονι? προτ?θηκε για το Ν?μπελ Ειρ?νη? απ? τον πρ?ην ?λληνα πρωθυπουργ? Ελευθ?ριο Βενιζ?λο .

Σημαντικ?? ?ταν και οι προσπ?θειε? του για αν?ψωση του εθνικο? φρον?ματο? των Το?ρκων. Για να το πετ?χει χρησιμοπο?ησε το εκπαιδευτικ? σ?στημα, αναβαθμ?ζοντα? τον ρ?λο του μαθ?ματο? τη? ιστορ?α?, και περι?ρισε σημαντικ? τη θρησκευτικ? επιρρο?. Στο διπλωματικ? κομμ?τι, ο Κεμ?λ προχ?ρησε με το σ?νθημα ≪ειρ?νη στο εσωτερικ? και ειρ?νη στον κ?σμο≫ , πολιτικ? η οπο?α σε γενικ?? γραμμ?? π?τυχε, αφο? η Τουρκ?α διατ?ρησε ειρηνικ?? σχ?σει? με του? γε?τονε? τη?. Αξ?ζει να σημειωθε? ?τι το, 1936, η Τουρκ?α π?τυχε την υπογραφ? τη? Συνθ?κη? του Μοντρ? , με την οπο?α αν?κτησε τον ?λεγχο των Στεν?ν και η οπο?α θεωρ?θηκε σπουδα?α επιτυχ?α τη? κεμαλικ?? κυβ?ρνηση? και γενικ? τη? τουρκικ?? εξωτερικ?? πολιτικ??.

Αλλα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ε?χε παντρευτε? μια φορ? το 1923 αλλ? χ?ρισε δ?ο χρ?νια αργ?τερα. Ε?χε υιοθετ?σει 8 παιδι?, εκ των οπο?ων η Σαμπιχ? Γκιοκτσ?ν ?γινε μετ?πειτα η πρ?τη γυνα?κα πιλ?το? στον κ?σμο. Το σπ?τι, ?που γενν?θηκε ο Ατατο?ρκ, δωρ?θηκε απ? τον δ?μο Θεσσαλον?κη? στο τουρκικ? κρ?το?, το 1935, και ?κτοτε φιλοξενε? το Μουσε?ο Ατατο?ρκ .

Δε?τε επ?ση? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Γενοκτον?α των Ελλ?νων
• Κεμαλισμ?? (ιδεολογ?α)
• Τ?γματα εργασ?α?

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Fortna, Benjamin C. The Circassian: A life of Esref Bey, late Ottoman Insurgent and special agent, London: Hurst &Company, 2016
• Mango, Andrew. Ataturk , London: John Murray, 2004
• M. ?ukru Hanio?lu, Ataturk: An Intellectual Biography , Princeton University Press, 2011

Σχετικ? βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στα Βικιφθ?γματα υπ?ρχει υλικ? σχετικ? με το λ?μμα:    Μουσταφ? Κεμ?λ Ατατο?ρκ

Τα Wikimedia Commons ?χουν πολυμ?σα σχετικ? με το θ?μα    Μουσταφ? Κεμ?λ Ατατο?ρκ

• ≪Μνημε?ο κηρ?χθηκε το σπ?τι του Κεμ?λ Ατατο?ρκ στη Θεσσαλον?κη≫ , ?ρθρο στον ιστ?τοπο In.gr, 27 Μα?ου 2011.
• Η εκπομπ? του Φρ?ντυ Γερμανο? για τον Κεμ?λ Ατατο?ρκ

π   ?   σ   ?   ε Πρ?εδροι τη? Τουρκ?α? Μουσταφ? Κεμ?λ Ατατο?ρκ Ισμ?τ Ινονο? Τζελ?λ Μπαγι?ρ Τζεμ?λ Γκιουρσ?λ Τζεβντ?τ Σουν?ι Φαχρ? Κορουτο?ρκ Κεν?ν Εβρ?ν Τουργκο?τ Οζ?λ Σουλε?μ?ν Ντεμιρ?λ Αχμ?τ Νετζντ?τ Σεζ?ρ Αμπντουλ?χ Γκιο?λ Ρετζ?π Ταγ?π Ερντογ?ν