Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Το
μοντ?λο των 5 παραγ?ντων
, γνωστ? και ω?
μεγ?λη πεντ?δα
? ω?
μοντ?λο OCEAN
, ε?ναι μια ταξιν?μηση για τα χαρακτηριστικ? τη?
προσωπικ?τητα?
.
[1]
?ταν εφαρμ?ζεται
αν?λυση παραγ?ντων
(στατιστικ? τεχνικ?) στα δεδομ?να τη? ?ρευνα? προσωπικοτ?των, ορισμ?να χαρακτηριστικ? που χρησιμοποιο?νται για να περιγρ?ψουν πτυχ?? τη? προσωπικ?τητα? εμφαν?ζονται πιο συχν? απ? ?λλα. Για παρ?δειγμα, κ?ποιο? που περιγρ?φεται ω? "ευσυνε?δητο?" ε?ναι πιθαν?τερο να περιγραφε? ω? "π?ντα προετοιμασμ?νο?" παρ? ω? "ακατ?στατο?". Αυτ? η θεωρ?α βασ?ζεται επομ?νω? στη συσχ?τιση των χαρακτηριστικ?ν, αλλ? ?χι στα νευρο-ψυχολογικ? πειρ?ματα. Αυτ? η θεωρ?α χρησιμοποιε? περιγραφ?? απ? την
κοιν? γλ?σσα
και προτε?νει π?ντε ευρε?ε?
διαστ?σει?
που συν?θω? χρησιμοποιο?νται για να περιγρ?ψουν την ανθρ?πινη
προσωπικ?τητα
.
[2]
Οι π?ντε παρ?γοντε? ε?ναι:
-
Διαθεσιμ?τητα σε εμπειρ?ε?
(εφευρετισμ?? / περ?εργεια ?ναντι συν?πεια / καχυποψια)
-
Ευσυνειδησ?α
(αποτελεσματισμ?? / οργ?νωση ?ναντι ευκολ?α / αμ?λεια)
-
Εξωστρ?φεια
(κοινωνικ?τητα / ενεργητικ?τητα ?ναντι μονιμ?τητα / απομ?κρυνση)
-
Συνεργατικ?τητα
(φιλικ?τητα / παρηγορητισμ?? ?ναντι προκλητικ?τητα?/αποστασιοπο?ηση)
-
Νευρωτισμ??
(ευαισθησ?α / νευρικ?τητα ?ναντι ασφ?λεια / αυτοπεπο?θηση)
Οι π?ντε παρ?γοντε? αντιπροσωπε?ονται απ? το ακρων?μιο "OCEAN" ? "CANOE". Κ?τω απ? κ?θε προτειν?μενο καθολικ? παρ?γοντα, υπ?ρχουν ορισμ?νοι συσχετισμ?νοι και πιο συγκεκριμ?νοι
πρωτογενε?? παρ?γοντε?
. Για παρ?δειγμα, η "εξωστρ?φεια" λ?γεται ?τι συμπεριλαμβ?νει τ?τοιε? σχετικ?? ιδι?τητε? ?πω? ? βεβαι?τητα, η αναζ?τηση ενθουσιασμο?, η ζεστασι?, η δραστηρι?τητα και τα θετικ? συναισθ?ματα.
[3]
Η οικογενειακ? ζω? και ο τρ?πο? που μεγ?λωσε κ?ποιο? επηρε?ζει εξ?σου αυτ? τα χαρακτηριστικ?.
Μελ?τε? δ?δυμων
και ?λλε? ?ρευνε? ?χουν δε?ξει ?τι περ?που το ?μισυ των διαφορ?ν μεταξ? ατ?μων προκ?πτει απ? τη
γενετικ?
του? και το ?μισυ απ? το
περιβ?λλον
του?.
[
εκκρεμε? παραπομπ?
]
Οι ερευνητ?? βρ?καν την "Ευσυνειδησ?α", την "Εξωστρ?φεια", την "Διαθεσιμ?τητα σε εμπειρ?ε?" και τον "Νευρωτισμ?" ω? σχετικ? σταθερ? απ? την
παιδικ? ηλικ?α
μ?χρι την
ενηλικ?ωση
.
[
εκκρεμε? παραπομπ?
]