Ο
Μεχμ?τ
?
Μωχ?μεντ Σα?ντ Πασ??
(
αραβικ?
:
???? ???? ????
,
τουρκικ?
:
Mehmed Said Pa?a
, 17 Μαρτ?ου 1822 ? 17 Ιανουαρ?ου 1863) ?ταν ο
Βαλ??
τη?
Αιγ?πτου
και του
Σουδ?ν
απ? το 1854 ?ω? το 1863. Νομικ? ?ταν υποτελ?? στον Οθωμαν? σουλτ?νο, αλλ? στην πρ?ξη ?δρασε ω? ?να? ανεξ?ρτητο? ηγεμ?να?. Η κατασκευ? τη?
Δι?ρυγα? του Σου?ζ
ξεκ?νησε κατ? την περ?οδο τη? διακυβ?ρνησ?? του.
[1]
?ταν ο τ?ταρτο? γιο? του
Μεχμ?τ Αλ? Πασ?
και τη? συζ?γου του
Α?ν αλ-Χαγι?τ Καντ?ν
. Ο Μεχμ?τ Σα?ντ σπο?δασε στο Παρ?σι και μιλο?σε αραβικ? και γαλλικ?.
?ταν αν?λαβε την εξουσ?α πραγματοπο?ησε σημαντικ?? μεταρρυθμ?σει?, ?σον αφορ? το δ?καιο, τη γη και τη φορολογ?α. Με δ?νεια που ?λαβε απ? τη Δ?ση συν?βαλε στον μερικ? εκσυγχρονισμ? των υποδομ?ν τη? Αιγ?πτου και του Σουδ?ν. Το 1854 υπ?γραψε την πρ?τη πρ?ξη παραχ?ρηση? γη?, για την δι?νοιξη τη? Δι?ρυγα? του Σου?ζ, σε ?ναν Γ?λλο επιχειρηματ?α, τον
Φερντιν?ν ντε Λεσ?ψ
. Οι Βρετανο? αρχικ? αντιτ?χθηκαν στην κατασκευ? τη? δι?ρυγα? απ? του? Γ?λλου? και επιχε?ρησαν να καθυστερ?σουν την αδειοδ?τησ? τη?. Ο Μεχμ?τ Σα?ντ υπ?γραψε την τελικ? ?δεια για την κατασκευ? του ?ργου στι? 5 Ιανουαρ?ου του 1856.
[1]
Μια μελ?τη του 1886 περι?γραφε τον Μεχμ?τ Σα?ντ ω?
≪κοινωνικ?, πνευματ?δη, πολυδ?πανο, αισθησιακ? και λ?τρη ?λων των απολα?σεων τη? ζω??, που ?μοιαζε περισσ?τερο με ομοφυλ?φιλο Γ?λλο αυλικ? παρ? με αυτοκυριαρχο?μενο Μουσουλμ?νο ηγεμ?να. ?δρυσε μ?α αυλ? που δεν δι?φερε απ? εκε?νη του
Λουδοβ?κου ΙΔ?
. Υποδεχ?ταν του? ξ?νου? και διασκ?δαζε πλουσιοπ?ροχα. Ξ?χασε τη νηφαλι?τητα που ε?χε επιβ?λει ο Προφ?τη?, ?τσι που τα δε?πνα του και το κρασ? του φημ?ζονταν για τον πλο?το και την αριστε?α του?≫
.
[1]
Το Σουδ?ν ε?χε κατακτηθε? απ? τον πατ?ρα του το 1821 και ε?χε ενσωματωθε? στο αιγυπτιακ? κρ?το?, χρησιμοποιο?μενο κυρ?ω? για την αρπαγ? σκλ?βων για τον στρατ?. Οι ετ?σιε? επιδρομ?? για την απ?κτηση σκλ?βων διεξ?γονταν και π?ρα απ? το Σουδ?ν στο
Κορδοφ?ν
και στην
Αιθιοπ?α
. Πιεσμ?νο? απ? του? Ευρωπα?ου? για τον τερματισμ? των επ?σημων επιδρομ?ν τη? Αιγ?πτου στο Σουδ?ν, ο Μεχμ?τ Σα?ντ εξ?δωσε δι?ταγμα που τι? απαγ?ρευε. Οι ελε?θεροι δουλ?μποροι, ?μω?, αγν?ησαν το δι?ταγμ? του. Υπ? την διακυβ?ρνηση του Μεχμ?τ Σα?ντ, η επιρρο? των σε?χηδων περιορ?στηκε σημαντικ? και πολλο? Βεδου?νοι επ?στρεψαν στι? νομαδικ?? επιδρομ??.
?ταν ο
Αμερικανικ?? Εμφ?λιο? Π?λεμο?
προκ?λεσε ?λλειψη σε βαμβ?κι στι? διεθνε?? αγορ??, η εξαγωγ? αιγυπτιακο? βαμβακιο? τ?νωσε την ζ?τηση του προ??ντο? στα ευρωπα?κ? εργαστ?ρια. Κατ?πιν αιτ?ματο? του
Ναπολ?οντα Γ?
το 1863, ο Μεχμ?τ Σα?ντ ?στειλε μ?ρο? εν?? σουδανικο? τ?γματο? για την υποστ?ριξη τη?
Μεξικανικ?? Αυτοκρατορ?α?
κατ? τη
Β? γαλλικ? επ?μβαση στο Μεξικ?
.
[2]
Το 1854 ?δρυσε την Τρ?πεζα τη? Αιγ?πτου. Την ?δια χρονι? ?νοιξε ο πρ?το? σιδηρ?δρομο? τη? Αιγ?πτου, που συν?δεε το
Καφρ ελ Ζαγι?τ
με την
Αλεξ?νδρεια
.
[3]
Παντρε?τηκε με την
?ντζι Χαν?μ
, με την οπο?α δεν απ?κτησε απογ?νου?, και με την
Μελεκμπ?ρ Χαν?μ
, με την οπο?α απ?κτησε δ?ο γιου?, τον Μαχμο?ντ Μπ? και τον Μεχμ?τ Τουσο?ν Πασ?. Ο επ?δοξο? δι?δοχ?? του, ο
Αχμ?ντ Ριφ?τ Πασ??
, πν?γηκε το 1858 στο Καφρ ελ Ζαγι?τ ?ταν το τρα?νο στο οπο?ο επ?βαινε κατ?ληξε στο Νε?λο.
[4]
Ω? εκ το?του, ?ταν ο Μεχμ?τ Σα?ντ π?θανε τον Ιανου?ριο του 1863 τον διαδ?χθηκε ο ανιψι?? του
Ισμα?λ Πασ??
. Ενταφι?στηκε στο Βασιλικ? Μαυσωλε?ο του
Χο? αλ-Μπασ?
, κοντ? στο
Κ?ιρο
.
Το μεσογειακ? λιμ?νι
Πορτ Σ?ιντ
π?ρε το ?νομ? του.