Λιντ

Το λιντ ( γερμανικ? : Lied ‎‎), που συχν? συναντ?ται στον πληθυντικ? ω? λ?ντερ ( γερμανικ? : Lieder ‎‎), ε?ναι ?ρο? τη? μουσικολογ?α? , ο οπο?ο? στα γερμανικ? σημα?νει τραγο?δι . Στα πλα?σια τη? συγκριτικ?? μουσικολογ?α? που μελετ? τη δυτικοευρωπα?κ? μουσικ?, λιντ δεν νοε?ται οποιοδ?ποτε τραγο?δι, αλλ? συνηθ?στερα το μελοποιημ?νο πο?ημα για φων? και συνοδε?α πι?νου , που ?νθισε καθ' ?λη τη δι?ρκεια του 19ου αι?να (βλ. και ρομαντικ? μουσικ? ). Η μουσικ? αυτ? φ?ρμα υπ?ρξε ιδια?τερα δημοφιλ?? αν?μεσα στου? Αυστριακο?? και Γερμανο?? συνθ?τε? τη? περι?δου, ?πω? του? Φραντ? Σο?μπερτ , Ρ?μπερτ Σο?μαν , Γιοχ?νε? Μπραμ? κλπ, γεγον?? που συν?βαλε ?στε το λιντ να καθιερωθε? ω? διεθν?? ?ρο? με τη γερμανικ? του ονομασ?α.

?σον αφορ? στη θεματολογ?α του?, τα περισσ?τερα λ?ντερ επικεντρ?νονται στον ?ρωτα, την αγ?πη για τη φ?ση και τα ανθρ?πινα συναισθ?ματα εν γ?νει, γεγον?? που τα κατατ?σσει ω? μ?α απ? τι? σπουδαι?τερε? εκφ?νσει? του ανθρωποκεντρικο? κιν?ματο? τη? εποχ?? (αντπρβλ. ουμανισμ?? ). Αν και τα περισσ?τερα γρ?φτηκαν για σ?λο φων? και πι?νο, αρκετ? ε?ναι γραμμ?να για δ?ο ? περισσ?τερε? φων??, ακ?μη δε και για χορωδιακ? σ?νολο. Εξ?λιξη του λιντ αποτελε? το ορχηστρικ? λιντ , ε?δο? στο οπο?ο συν?βαλλε τα μ?γιστα ο Αυστριακ?? συνθ?τη? Γκο?σταβ Μ?λερ , η ειδοποι?? διαφορ? του οπο?ου συν?σταται στη συνοδε?α τη? φων?? απ? ορχ?στρα , παρ? αυτ?ν του πι?νου.

Τα λ?ντερ, ?πω? και τα ποι?ματα στα οπο?ο βασ?ζονται, συχν? συναποτελο?ν μικρ?? συλλογ??, οι οπο?ε? ονομ?ζονται κ?κλοι τραγουδι?ν ( Liederkreis ) και τι? περισσ?τερε? φορ?? αποτελο?ν μια σειρ? αφηγηματικ?ν επεισοδ?ων γ?ρω απ? ?να κοιν? στοιχε?ο ? αισθητικ?. Δημοφιλε?? στι? μ?ρε? μα? παραμ?νουν οι κ?κλοι τραγουδι?ν του Σο?μπερτ Die schone Mullerin (≪Η ωρα?α μυλωνο?≫) και Winterreise (≪χειμωνι?τικο ταξ?δι≫), τα Dichterliebe του Σο?μαν, αλλ? και Το τραγο?δι τη? γη? του Μ?λερ.

Ιστορικ?, το τραγο?δι ω? μουσικ? φ?ρμα, αποτελε? παν?ρχαιο ε?δο?. Κατ? περι?δου? υπ?ρξε μονοφωνικ? , ?λλοτε πολυφωνικ? , ?λλοτε με θρησκευτικ? και ?λλοτε με ανθρωποκεντρικ? προσανατολισμ?, ?λλοτε τ?λο? με συνοδε?α παραδοσιακ?ν μουσικ?ν οργ?νων ( λ?ρα , λαο?το κλπ), ? με συνοδε?α μουσικο? συν?λου ? ορχ?στρα?. Το λιντ συγκεκριμ?να εδρ?ζει τι? καταβολ?? του στο παραδοσιακ? τραγο?δι των τρουβαδο?ρων του 12ου αι?να, οι οπο?οι ?μνησαν τον ?ρωτα και τι? αρετ??. Στην Αγγλ?α, απ? την ?λλη μερι?, ?νθισε δ?ο αι?νε? αργ?τερα το λεγ?μενο lute song (≪τραγο?δι με αναγεννησιακ? λαο?το ≫), εν? στη Γαλλ?α η αντιστοιχ?α εντοπ?ζεται στη σανσ?ν και αργ?τερα στη μελοντ? ( melodie ). Στην Ιταλ?α ? γεν?τειρα των τεχν?ν καθ' ?λη τη δε?τερη χιλιετηρ?δα ? αντ?στοιχη φ?ρμα αποτ?λεσε η καντσ?να , η οπο?α αποτ?λεσε και τη β?ση τη? μετ?πειτα οπερατικ?? ?ρια? . ?λε? αυτ?? οι αντιστοιχ?ε? ?χουν ω? κοιν? ?δαφο? την απ?σταση απ? την εκκλησ?α και την ?μνηση του Θεο?, εστι?ζοντα? στο ανθρ?πινο και το κοσμικ? στοιχε?ο.

Με τον διαφωτισμ? του 18ου αι?να ?νθισε σταδιακ? η εθνικ? ταυτ?τητα τη? κ?θε χ?ρα?, ρε?μα το οπο?ο εξαπλ?θηκε σε ?λη την Ευρ?πη. Στι? γερμαν?φωνε? χ?ρε?, Γερμαν?α και Αυστρ?α, μια σημαντικ? ?κφανση αυτο? του ρε?ματο? ?ταν η αν?πτυξη τη? λογοτεχν?α?, με τραν? παραδε?γματα το ?ργο του Γκα?τε , του Φρ?ντριχ Σ?λερ κλπ. Το λιντ στην ουσ?α αποτελε? το ≪π?ντρεμα≫ αυτ?? τη? λογοτεχνικ?? σχολ??, με την νεοσ?στατη αισθητικ? του Ρομαντισμο? . Τα πρ?τα δε?γματα αυτο? του αρραβ?να φα?νονται ?δη στα τραγο?δια του Μ?τσαρτ και αργ?τερα του Μπετ?βεν , ωστ?σο το δ?πτυχο πο?ηση?-μουσικ?? βρ?σκει τι? ιδανικ?? αναλογ?ε? στον Σο?μπερτ, ο οπο?ο? ?γραψε π?νω απ? 600 λ?ντερ. Π?ρα απ? του? προαναφερθ?ντε? μετ?πειτα συνθ?τε?, ?ξιοι αναφορ?? ε?ναι ο Ρ?χαρντ Στρ?ου? , ο Χο?γκο Βολφ και αργ?τερα ?υπ? το νε?τευκτο πρ?σμα τη? ατονικ?? μουσικ?? ? ο ?ρνολντ Σ?νμπεργκ και ο ?ντον Β?μπερν .

Στο κατ?φλι του 20ο? αι?να, ο Ρομαντισμ?? ?χει ?δη δ?σει την πρωτοκαθεδρ?α στον μετα-ρομαντισμ? και συν?μα καλλιεργε?ται το ?δαφο? για να υποδεχθε? τον Ιμπρεσιονισμ? . Μ?σα απ? τα τραγο?δια του Κλωντ Ντεμπυσ? , του Γκαμπρι?λ Φωρ? , του Ανρ? Ντυπ?ρκ κλπ, το λιντ διατηρε? τα μορφολογικ? του χαρακτηριστικ?, ενστερν?ζεται ?μω? τη νε?τερη αισθητικ?. Στη Ρωσ?α, σπουδα?οι εκπρ?σωποι του ε?δου? θεωρο?νται ο Μοντ?στ Μουσ?ργκσκι και ο Σεργκ?ι Ραχμ?νινοφ , εν? στη μετα-βικτωριαν? Αγγλ?α ?κυρ?ω? μ?σα απ? το πρ?σμα του νεοκλασικισμο? και την επιστροφ? στην παραδοσιακ? αισθητικ?? διακρ?νονται οι Ραλφ Βων Ου?λιαμ? και Μπ?ντζαμιν Μπρ?τεν . Με τι? γενικ?τερε? συστημικ?? αλλαγ?? που φ?ρνει ο Α? Παγκ?σμιο? Π?λεμο? , η εδρα?ωση του δημοκρατικο? πολιτε?ματο? και του καπιταλισμο?, το λιντ βρ?σκει δι?ξοδο στο καμπαρ? και τα ?ργα του Κουρτ Β?ιλ , και στην πορε?α εξ?λιξ?? του αναμειγν?εται με τη τζαζ ( Τζωρτζ Γκ?ρσουιν ), τον ηλεκτρικ? ?χο του μοντερνισμο? ( Λουτσι?νο Μπ?ριο ), αλλ? και εν τ?λει τη? ποπ κουλτο?ρα?.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]