Το λ?μμα παραθ?τει τι? πηγ?? του α?ριστα, χωρ?? παραπομπ?? . Βοηθ?στε συνδ?οντα? το κε?μενο με τι? πηγ?? χρησιμοποι?ντα? παραπομπ?? , ?στε να ε?ναι επαληθε?σιμο . Η σ?μανση τοποθετ?θηκε στι? 30/12/2012.

Ο Κοινωνικ?? Δαρβινισμ?? αναφ?ρεται στην τ?ση να θεωρο?νται οι επιστημονικ?? θεωρ?ε? του Καρ?λου Δαρβ?νου περ? φυσικ?? επιλογ?? και επιβ?ωση? του καταλληλ?τερου εφαρμ?σιμε? στι? ανθρ?πινε? κοινων?ε?. Επηρεασμ?νοι απ? τα γραπτ? του Δαρβ?νου για του? μηχανισμο?? και τι? δυν?μει? που ωθο?ν την εξ?λιξη και τη συν?χεια στη φ?ση και συγκεκριμ?να στα ?μβια ?ντα, οι θεωρητικο? του Κοινωνικο? Δαρβινισμο? πιστε?ουν ?τι με παρ?μοιο τρ?πο συγκροτε?ται και εξελ?σσεται η κοινωνικ? ζω?. Ο ?ρο? Κοινωνικ?? Δαρβινισμ?? εισ?χθη στο κοινωνικ? και πολιτικ? ευρωπα?κ? προσκ?νιο το 1877 ?πω? προ?κυψε απ? ιδ?ε? του Τ?μα? Μ?λθου? , του Χ?ρμπερτ Σπ?νσερ και του Φρ?νσι? Γκ?λτον . Αν και δεν ε?ναι ?λοι μεταγεν?στεροι του Δαρβ?νου, πολλ?? απ? τι? απ?ψει? του? παραπ?μπουν προφαν?? σε μια κοινωνικ? δι?σταση και εφαρμογ? δαρβινιστικ?ν θεωρι?ν περ? τη? εξ?λιξη?. Στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? τη? Αμερικ?? η θεωρ?α διαδ?θηκε το 1944 απ? τον ιστορικ? Richard Hofstadter.

Θεωρητικο? του Κοινωνικο? Δαρβινισμο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Χ?ρμπερτ Σπ?νσερ φα?νεται να ε?ναι ?να? απ? του? γνωστ?τερου? πρεσβευτ?? του Κοινωνικο? Δαρβινισμο?, αν και με το ?ργο του δεν επιχε?ρησε σκ?πιμα τη δι?δοση ?λων των δυσ?ρεστων συνεπει?ν που ?φερε η συγκεκριμ?νη θεωρ?α. Ο Σπ?νσερ παρομοι?ζει αρχικ? την κοινων?α με ?ναν ζωνταν? οργανισμ? αποτελο?μενο απ? ?ργανα-θεσμο?? που εξασφαλ?ζουν την επιβ?ωση, κ?νοντα? γ?νιμο το πεδ?ο για μετ?πειτα συγκρ?σει? των φυσικ?ν δομ?ν με τι? κοινωνικ??. Χαρακτηριστικ? κομμ?τι του ?ργου του ε?ναι η ιδ?α, ?τι η κυβ?ρνηση δεν πρ?πει να παρεμβα?νει στι? φυσικ?? διεργασ?ε? τη? εξ?λιξη? στην κοινων?α χρηματοδοτ?ντα? και προστατε?οντα? του? φτωχο?? και αδυν?του?, καθ?? ?τσι διαστρεβλ?νεται η ρο? τη? επιβ?ωση? των ισχυρ?τερων και πλουσ?ων που θα δημιουργ?σουν τελικ? υγι?στερε? κοινωνικ?? δομ??. Επηρεασμ?νο? απ? τι? πολιτικ?? και οικονομικ?? θεωρ?ε? του Τ?μα? Μ?λθου? που ?θελαν τον τερματισμ? των φιλανθρωπι?ν, ?στε να επ?λθει η διαι?νιση των περισσ?τερο προσαρμοσμ?νων, και απ? το ευρ?τερο κλ?μα του ακμ?ζοντα καπιταλισμο? στην Αγγλ?α , ο Σπ?νσερ προ?θησε σε μεγ?λο βαθμ? τι? ιδ?ε? του Κοινωνικο? Δαρβινισμο? που λειτο?ργησε, ?λλωστε, σαν ?να ιδεολογικ? πλα?σιο-?λλοθι για τα πολλαπλ? αποικιοκρατικ? ταξ?δια των Δυτικ?ν τη? εποχ??.

?λλο? γνωστ?? εκπρ?σωπο? των πεποιθ?σεων του Κοινωνικο? Δαρβινισμο? ε?ναι ο συγγεν?? του Δαρβ?νου, Φρ?νσι? Γκ?λτον, ο οπο?ο? με τι? θεωρητικ?? του πεποιθ?σει? και τι? ψυχομετρικ?? πρακτικ?? του θ?λησε να προωθ?σει την εξυγ?ανση τη? κοινων?α?. Ο Γκ?λτον θεωρο?σε, ?τι καταλυτικ? ρ?λο στα χαρακτηριστικ? και τι? ικαν?τητε? των ανθρ?πων διαδραματ?ζει η κληρονομικ?τητα, και ω? εκ το?του θα πρ?πει να ελ?γχεται η αναπαραγωγ? των αδυν?των και αν?σχυρων, ?στε να μην επ?λθει ο υπερπληθυσμ?? του?. Το 1883 εισ?γαγε τον ?ρο ευγονικ? με τον οπο?ο εξ?φρασε την υποστ?ριξ? του για την επιλεκτικ? αναπαραγωγ? μ?νο των ικαν?ν και επιφαν?ν, ?τσι ?στε να διαιωνιστε? η ομ?δα των ανθρ?πων που φα?νεται να ε?ναι περισσ?τερο προσαρμοσμ?νη στι? κοινωνικ?? και οικονομικ?? συνθ?κε? και ?χι ?λλε?.

Κοινωνικ? Εφαρμογ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Λ?γω τη? γενικ?τητα? και τη? μη επιστημονικ?? του τεκμηρ?ωση?, ο Κοινωνικ?? Δαρβινισμ?? χρησιμοποι?θηκε αν? διαστ?ματα για διαφορετικο?? λ?γου? εξυπηρετ?ντα? διαφορετικ?? σκοπιμ?τητε?. Συγκεκριμ?να, οι απ?ψει? περ? Κοινωνικο? Δαρβινισμο? αναπτ?χθηκαν κατ? την περ?οδο ακμ?? του καπιταλισμο? του laissez-faire και του περιορισμο? τη? κρατικ?? παρ?μβαση?, θεμελι?νοντα? τον ?κρατο ατομικισμ? και την ιδιωτικοπο?ηση του κεφαλα?ου.

Παρ?λληλα, εφ?σον οι ιμπεριαλιστικ?? τακτικ?? ε?ναι στεν? συνδεδεμ?νε? με την αντ?ληψη ?τι ο ισχυρ?τερο? επιβ?λλεται με επεκτατικο?? πολ?μου? και τη δι?δοση του πολιτισμο? του, ε?ναι κατανοητ? ?τι ο Κοινωνικ?? Δαρβινισμ?? τροφοδ?τησε και υποστ?ριξε τι? αποικιοκρατικ?? τ?σει? των περασμ?νων αι?νων, αλλ? και σ?γχρονε? ιμπεριαλιστικ?? επιχειρ?σει?.

Επ?ση?, η ευγονικ? και η σχ?ση του με τη συγκεκριμ?νη θεωρ?α αποτ?λεσε πρ?σφορο ?δαφο?, π?νω στο οπο?ο αναπτ?χθηκαν οι ναζιστικ?? αντιλ?ψει? που στ?χευαν στη διαι?νιση τη? ?ρια? φυλ?? και στη γενοκτον?α πολλ?ν ?λλων λιγ?τερο ισχυρ?ν στο πολιτικ? προσκ?νιο.

Κριτικ? του Κοινωνικο? Δαρβινισμο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το προφαν?? επιστημονικ? σφ?λμα τη? θεωρ?α? του Κοινωνικο? Δαρβινισμο? ε?ναι ?τι παραγνωρ?ζει το ρ?λο τη? ανατροφ?? και τη? εκπα?δευση? ?σον αφορ? στι? διαφορ?? και στι? ανισ?τητε? στι? ανθρ?πινε? κοινων?ε?. Σ?μφωνα με τη θεωρ?α, οι λ?σει? (βασισμ?νε? στην ιδ?α του κληρονομικο? ντετερμινισμο?) που δ?δονται για αυτ?? τι? ανισ?τητε? δεν περιλαμβ?νουν την αρωγ? και την παιδε?α, ?στε να επωφεληθο?ν οι κοινωνικ? και οικονομικ? υποδε?στεροι, αλλ? βασ?ζονται σε μεθ?δου? σκληρ??, ?πω? ε?ναι η ευγονικ? (που περιλαμβ?νει τη στε?ρωση) και ο επεκτατισμ??. Επιπλ?ον, παρ? αυτ?ν την κοινωνικ? επ?κταση που ?λαβε η θεωρ?α του Δαρβ?νου, στο ?ργο του δε συναντ?με ποτ? την ιδ?α τη? προ?δου που θα αναπτ?ξουν οι θεωρητικο? του Κοινωνικο? Δαρβινισμο?, αλλ?, αντ?θετα, η εξ?λιξη στο δικ? του ?ργο θεωρε?ται κατ? κ?ποιο τρ?πο τυφλ?, χωρ?? στ?χο. Ο Δαρβ?νο? δεν ε?χε την πρ?θεση να δημιουργ?σει μια θεωρ?α που θα αφορ? τι? κοινωνικ?? δομ??, ? θα ?χει μια δυν?μει επ?κταση σε αυτ??, αλλ? στ?χευε αποκλειστικ? στη μελ?τη τη? βιολογικ?? εξ?λιξη?. Ακ?μη και αν αναγνωρ?ζεται η μεταβ?βαση στοιχε?ων απ? γενι? σε γενι?, τα στοιχε?α αυτ? αφορο?ν ?να επ?πεδο φυσικ? και νευροφυσιολογικ? και ?χι νοητικ?, ?πω? π?στευε ο Σπ?νσερ. Παρ?λληλα, αν και στη θεωρ?α του Δαρβ?νου υπ?ρχει η αντ?ληψη του ανταγωνισμο? λ?γω τη? ανεπ?ρκεια? των π?ρων, αυτ? η ανεπ?ρκεια ισχ?ει σε πολ? μικρ? βαθμ? στην κοινωνικ? ζω?, αφο? ο ?νθρωπο? μπορε? σ?μερα να παρ?γει τα αγαθ? για να εξασφαλ?σει την επιβ?ωσ? του. Η σπανι?τητα των π?ρων σ?μερα δε θεωρε?ται φυσικ?, αλλ?, αντ?θετα, θεσπισμ?νη και βασισμ?νη στην ?νιση κατανομ? των πηγ?ν.

Η ?ρνηση του Κοινωνικο? Δαρβινισμο? αποδε?χθηκε εν τ?λει ιδια?τερα γ?νιμη, καθ?? με την αποδοχ? ?τι οι φυσικ?? διεργασ?ε? δεν εφαρμ?ζονται στην κοινων?α, ανο?χτηκε το πεδ?ο για την αν?πτυξη επιστημ?ν που επικεντρ?νονται στο θεσπισμ?νο, ανθρ?πινο ν?μο, ?πω? η κοινωνιολογ?α, η ανθρωπολογ?α, η οικονομ?α και ?λλε?.

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Diane B. Paul, Darwin, social Darwinism and eugenics in Jonathan Hodge and Gregory Radick, eds., The Cambridge Companion to Darwin (Cambridge, England: Cambridge University Press, 2003), 214-239
• Hawkins, Mike (1997). Social Darwinism in European and American Thought 1860-1945: Nature and Model and Nature as Threat. London: Cambridge University Press
• Michael Hughes, Carolyn J. Kroeler, Κοινωνιολογ?α Οι Βασικ?? ?ννοιε? , Εισαγωγ? και Επιστημονικ? Επμ?λεια Θε?δωρο? Ιωσηφ?δη?, Εκδ?σει? Κριτικ?
• Kaye, Howard L. The Social Meaning of Modern Biology: From Social Darwinism to Sociobiology (1997)
• Jonathan H. Turner, Herbert Spencer : a renewed appreciation , Beverly Hills, Calif. 1985
• Ρ?μπερτ Μ?λλον, Κλινικ? Ψυχομετρ?α , Εκδ?σει? Πεδ?ο, Αθ?να 2010