Αυτ?? ο
κατ?λογο? των βασιλ?ων τη? αρχα?α? Σπ?ρτη?
απαριθμε? του? σημαντικο?? ηγεμ?νε? τη?
Ελληνικ??
π?λη?-κρ?του?
τη?
Σπ?ρτη?
. Η Σπ?ρτη ?ταν ασυν?θιστη μεταξ? των ελληνικ?ν π?λεων-κρατ?ν στο ?τι διατ?ρησε τη βασιλε?α τη? και π?ρα απ? την
αρχα?κ? εποχ?
. ?ταν ακ?μα πιο ασυν?θιστη στο ?τι ε?χε
δ?ο βασιλι?δε? ταυτ?χρονα
, που ονομ?ζονταν
Αρχαγ?ται
[1]
[σ 1]
που προ?ρχονταν απ? δ?ο διαφορετικ??
δυναστικ?? γραμμ?? διαδοχ??
. Σ?μφωνα με την παρ?δοση, οι δ?ο γραμμ??, οι
Αγι?δε?
και οι
Ευρυποντ?δε?
, κατ?γονταν αντ?στοιχα απ? τον
Ευρυσθ?νη
και τον
Προκλ?
, απ?γονου? του
Ηρακλ?
που υποτ?θεται ?τι κατ?κτησαν τη Σπ?ρτη δ?ο γενι?? μετ? τον
Τρωικ? π?λεμο
. Οι δυναστε?ε? ?μω? καθαυτ?? π?ραν τα ον?ματ? του? απ? του? δ?δυμου? εγγονο??, του? βασιλι?δε? ?γι Α? και Ευρυπ?ν αντ?στοιχα. Η γραμμ? των Αγιαδ?ν θεωρο?νταν πιο αρχα?α απ? αυτ? των Ευριποντιδ?ν
[3]
. Αν και υπ?ρχουν κατ?λογοι με πιο πρ?σφατου? βασιλι?δε? τη? Σπ?ρτη?, λ?γα στοιχε?α ε?ναι γνωστ? για την ?παρξη βασιλι?δων πριν απ? περ?που τα μ?σα του 6ου αι?να προ Χριστο?. Οι βασιλι?δε? τη? Σπ?ρτη? ?τυχαν μεταθαν?τια?
λατρε?α?
?πω? αυτ?? των επ?ση? Δωρικ?ν
βασιλ?ων τη? Κυρ?νη?
[4]
. Οι πρωτ?τοκοι γιο? των βασιλι?δων, ω? δι?δοχοι του θρ?νου, ?ταν τα μ?να αγ?ρια Σπαρτι?τε? που εξαιρο?νται ρητ?? απ? την
Αγωγ?
, μπορο?σαν ?μω? να π?ρουν μ?ρο? σε αυτ?ν αν το επιθυμο?σαν, κ?τι που του? ?δινε αυξημ?νο κ?ρο? ?ταν αν?βαιναν στο θρ?νο.
Οι αρχα?οι ?λληνε? ?διναν στα αγ?ρια ον?ματα απ? του? πατερ?δε? του?, ?χοντα? ?τσι πατρωνυμικ? ον?ματα με το επ?θεμα ??δη?. ?τσι για παρ?δειγμα, οι γιο? του
Ατρ?α
?ταν οι Ατρε?δε?. Στην περ?πτωση των βασιλικ?ν ο?κων το πατρωνυμικ? σχηματιζ?ταν απ? τον ιδρυτ? ? μια προηγο?μενη σημαντικ? μορφ?. ?τσι, μια οικογ?νεια που βασ?λευε μπορο?σε να ?χει περισσ?τερα απ? ?να ηγεμονικ? ον?ματα. Για παρ?δειγμα, ο ?γι? Α? ?δωσε το ?νομ? του στου? Αγι?δε?, αλλ? ?ταν ?να? Ηρακλε?δη?, ?πω? και οι απ?γονο? του.
Στι? περιπτ?σει? ?που η καταγωγ? δεν ?ταν γνωστ? ? ?ταν ελ?χιστα γνωστ?, οι ?λληνε? ?καναν κ?ποιε? υποθ?σει? βασισμ?νε? στην πολιτιστικ? του? ιδεολογ?α. ?να? λα?? αντιμετωπιζ?ταν ω? φυλ?, που θεωρο?νταν ?τι καταγ?ταν απ? ?ναν πρ?γονο του οπο?ου ε?χε το ?νομα. ?πρεπε να ε?ναι βασιλι??, που ?δρυσε τη δυναστε?α που ?φερε αυτ? το ?νομα. Η μυθολογικ? αυτ? αναγραφ? ε?χε εφαρμογ? ακ?μα και στα ον?ματα τ?πων: θεωρο?νταν ?τι ε?χαν π?ρει το ?νομ? του? απ? βασιλι?δε? ? θεο??.
Οι Λελεγ?δε? ?ταν απ?γονοι του
Λ?λεγα
προγ?νου των
Λελ?γων
,
Πελασγικ?
φυλ? που κατοικο?σε στην κοιλ?δα του Ευρ?τα πριν του? ?λληνε?, και οι οπο?α σ?μφωνα με μια μυθολογικ? γενεαλογ?α αναμε?χθηκαν με του? ?λληνε?
?το? (π.Χ.)
|
Λελεγ?δε?
|
Πληροφορ?ε?
|
περ. 1600 π.Χ.
|
Λ?λεξ
|
γιο? του
Ποσειδ?να
? του
?λιου
, ? λ?γεται ?τι ?ταν αυτ?χθων
|
περ. 1575 π.Χ.
|
Μ?λη?
|
γιο? του Λ?λεγα
|
περ. 1550 π.Χ.
|
Ευρ?τα?
|
γιο? του Μ?λη, πατ?ρα? τη?
Σπ?ρτη?
|
Οι Λακεδαιμον?δε? περι?χουν ?λληνε? απ? τη μυθολογικ? εποχ?, που σ?μερα αντιστοιχε?ται με την Εποχ? του Χαλκο? στην Ελλ?δα. Με τη μυθολογικ? αν?λυση, η βασιλε?α π?ρασε απ? του? Λ?λεγε? στου? ?λληνε?.
?το? (π.Χ.)
|
Λακεδαιμον?δε?
|
Πληροφορ?ε?
|
περ.
|
Λακεδα?μονα?
|
γιο? του Δ?α, σ?ζυγο? τη? Σπ?ρτη?
|
περ.
|
Αμ?κλα?
|
γιο? του Λακαιδ?μονα, ?δρυσε τι?
Αμ?κλε?
|
περ.
|
?ργαλο?
|
γιο? του Αμ?κλα
|
περ.
|
Κυν?ρτα?
|
γιο? του Αμ?κλα
|
περ.
|
Περι?ρη?
|
γιο? του Κυν?ρτα
|
περ.
|
Ο?βαλο?
|
γιο? του Κυν?ρτα
|
περ.
|
Τυνδ?ρεω?
|
(πρ?τη περ?οδο? βασιλε?α?). Γιο? του Ο?βαλου και πατ?ρα? τη?
Ωρα?α? Ελ?νη?
.
|
περ.
|
Ιπποκ?ων
|
γιο? του Ο?βαλου και αδελφ?? του Τυνδ?ρεω
|
περ.
|
Τυνδ?ρεω?
|
(δε?τερη περ?οδο? βασιλε?α?)
|
- Χρονολογ?α χωρ?? ?το? (μ?νο "
περ.
") ε?ναι ?γνωστε?
Οι
Ατρε?δε?
(λατινικ? Atreidae) αν?κουν στην ?στερη Εποχ? του Χαλκο?, ? αλλι??
Μυκηνα?κ? περ?οδο
. Στην μυθολογ?α, αυτο? ?τνα οι Περσ?δε?. Καθ?? το ?νομα
Ατρ?α?
μαρτυρε?ται σε Χετιτικ? ?γγραφα, αυτ? η δυναστε?α μπορε? να ε?ναι πρ?ιμη-ιστορικ?.
?το? (π.Χ.)
|
Ατρε?δε?
|
Πληροφορ?ε?
|
περ. 1250
|
Μεν?λαο?
|
γιο? του Ατρ?α και σ?ζυγο? τη? Ωρα?α? Ελ?νη?
|
περ. δεκαετ?α 1150
|
Ορ?στη?
|
γιο? του Αγαμ?μνονα και ανιψι?? του Μεν?λαου
|
περ.
|
Τισαμεν??
|
γιο? του Ορ?στη
|
περ. 1100
|
Δ?ων
|
σ?ζυγο? τη?
Αμφιθ?α?
, κ?ρη? του
Πρ?νακτα
|
- Χρονολογ?α χωρ?? ?το? (μ?νο "
περ.
") ε?ναι ?γνωστε?
Οι Σπαρτι?τε? Βασιλε?? ω?
Ηρακλε?δε?
θεωρο?ν ?τι ?λκουν την καταγωγ? του? απ? τον
Ηρακλ?
, ο οπο?ο? θεωρο?σε ?τι η μητ?ρα του καταγ?ταν απ? τον Περσ?α. Εγκαταλε?ποντα? την Πελοπ?ννησο, ?ρχισε μια ζω? περιπλ?νηση?. Οι Ηρακλε?δε? κατ?ληξαν στην κοιλ?δα του Ευρ?τα με του?
Δωριε??
που, τουλ?χιστον σ?μφωνα με το μ?θο, εισ?βαλαν εκε? σε μια περ?οδο εισβολ?? που ονομ?στηκε η επιστροφ? των Ηρακλειδ?ν, εκδι?κοντα? του? Ατρε?δε? και τουλ?χιστον ?να μ?ρο? του Μυκηνα?κο? πληθυσμο?.
Γενεαλογικ? δ?ντρο των βασιλ?ων τη? Σπ?ρτη?.
?το? (π.Χ.)
|
Ηρακλε?δε?
|
Πληροφορ?ε?
|
περ.
|
Αριστ?δημο?
|
γιο? του Αριστ?μαχου και σ?ζυγο? τη?
Αργε?α?
|
περ.
|
Θ?ρα?
(
αντιβασιλ?α?
)
|
γιο? του
Αυτεσ?ωνα
και αδελφ?? τη? συζ?γου του Αριστ?δημου Αργε?α?
[σ 2]
υπηρ?τησε ω? αντιβασιλ?α? για του? ανιψιο?? του, Ευρυσθ?νη και Προκλ?
|
- Χρονολογ?α χωρ?? ?το? (μ?νο "
περ.
") ε?ναι ?γνωστε?
Η δυναστε?α π?ρε το ?νομ? τη? απ? το δε?τερο βασιλι? τη?, ?γι
Η Δυναστε?α ?χει π?ρει το ?νομ? τη? απ? τον τρ?το βασιλι? τη?, Ευρυπ?ν. Δεν φα?νεται στη λ?στα ο
Λυκο?ργο?
ο νομοθ?τη?, μικρ?τερο? γιο? των Ευρυποντιδ?ν, που υπηρ?τησε ω? αντιβασιλ?α? για σ?ντομο δι?στημα ε?τε για τον Χαρ?λαο (780-750) ? για τον Λαβ?τα (870-840) των Αγι?δων.
Υπ?ρχουν δ?ο λ?στε? με βασιλι?δε?:
Σ?μφωνα με τον
Ηρ?δοτο
, VIII: 131
?το? (π.Χ.)
|
Ευρυποντ?δε?
|
Πληροφορ?ε?
|
περ. 675 ? 645
|
Αναξανδρ?δα? Α
|
|
|
Αρχ?δαμο? Α?
|
|
Αναξ?λα?
|
|
|
Λεοτυχ?δα? Α?
|
|
|
Ιπποκρατ?δα?
|
|
|
Ηγησ?λαο?
|
|
|
Σ?μφωνα με τον
Παυσαν?α
, III, 7: 5-6
|
Μετ? την ?ττα του Κλεομενη Γ? εναντ?ον του
Αντ?γονου Γ?
τη?
Μακεδον?α?
και τη?
Αχα?κ?? Συμπολιτε?α?
στη
Μ?χη τη? Σελλασ?α?
, το Σπαρτιατικ? σ?στημα ?ρχισε να καταρρ?ει. Η Σπ?ρτη ?ταν δημοκρατ?α απ? το 221 ω? το 219 π.Χ. Η διαρχικ? μοναρχ?α αποκαταστ?θηκε το 219.
?το? (π.Χ.)
|
Μοναρχ?α
|
Πληροφορ?ε?
|
περ. 219 ? 215
|
Αγησ?πολι? Γ?
|
ο τελευτα?ο? Αγι?δα?, εκθρον?στηκε απ? το Λυκο?ργο
|
περ. 219 ? 210
|
Λυκο?ργο?
|
|
περ. 210 ? 206
|
Π?λοπα?
|
γιο? του Λυκο?ργου, και τελευτα?ο? βασιλι?? και των δ?ο παλι?ν δυναστει?ν
|
?το? (π.Χ.)
|
Τυρανν?δα
|
Πληροφορ?ε?
|
περ. 210?207
|
Μαχαν?δα?
|
αντιβασιλ?α? του Π?λοπα
|
περ. 206?192
|
Ν?βι?
|
πρ?το? αντιβασιλ?α? του Π?λοπα, κατ?πιν σφατεριστ??, ισχυριζ?μενο? καταγωγ? απ? τον Ευρυποντ?δα βασιλι? Δημ?ρατο
|
περ. 192
|
Λακωνικ??
|
ο τελευτα?ο? γνωστ?? βασιλι?? τη? Σπ?ρτη? απ? τη δυναστε?α των Ηρακλειδ?ν
|
Η
Αχα?κ? Συμπολιτε?α
προσαρτ? τη Σπ?ρτη το 192 π.Χ.
- Σημει?σει?
- ↑
Αρχα?α ελληνικ?
: ?ρχαγ?ται, πληθυντικ?? του ?ρχαγ?τα?,
δωρικ? μορφ?
του ?ρχηγ?τη?
[2]
- ↑
Κ?δμια
Θηβα?κ?? καταγωγ??.
- ↑
Σ?μφωνα με τον
Απολλ?δωρο
.
- ↑
Η Κυνουρ?α λ?γεται ?τι αποικ?στηκε απ? τον Κ?νουρο. Κυνουρο? ληστ?? ?ταν σ?νηθε? φαιν?μενο στην περιοχ?.
- ↑
? Λαβ?τη? και Λεωβ?τη?.
- ↑
Ο Αγησ?πολι? Β?, διακεκριμ?νο? βασιλι?? τη? Σπ?ρτη?, ?ταν ρωτ?θηκε ποια ?ταν η μεγαλ?τερη αρετ?, η ανδρε?α ? η δικαιοσ?νη, απ?ντησε: "Χωρ?? να υποστηρ?ζεται απ? τη δικαιοσ?νη, η ανδρε?α ε?ναι ?χρηστη. Και αν ?λοι οι ?ντρε? ?ταν δ?καιοι, δεν θα χρειαζ?ταν η ανδρε?α".
- ↑
7,0
7,1
? 427 ? 400
- ↑
Και κατ?πιν, μετ? τα
Κ?ρνεια
.
- ↑
Αποτελο?μενο απ? 10 Σπαρτι?τε?.
- ↑
Τον αδελδ? του Ευκλε?δα
- Παραπομπ??
- ↑
Hall, Johnathan.
A History of the Ancient Greek World
. Blackwell.
- ↑
?ρχαγ?τα?
,
?ρχηγ?τη?
.
Liddell, Henry George
· Scott, Robert·
A Greek?English Lexicon
στο Perseus Project.
- ↑
Cartledge, Paul,
The Spartans
, Vintage Books, 2003.
- ↑
Pindar and the cult of heroes. By Bruno Currie Page 245
(
ISBN
0-19-927724-9
)
.
- ↑
A Classical Dictionary By John Lempriere. Pg
618
.
- ↑
A Prosopography of Lacedaemonians, Part 396. By Alfred S. Bradford. Page
44
.
- ↑
Dictionary of Greek and Roman Geography (1854)William Smith, LLD, Ed., AEGYS
- ↑
Plutarch's Lives
: Marcus Crassus.-Sertorius.-Eumenes.-
Agesilaus
.-Pompeius. By
Plutarch
.
π
?
σ
?
ε
Αρχα?α Σπ?ρτη
|
---|
| Ιστορ?α
| | ![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Helmed_Hoplite_Sparta_2.png/65px-Helmed_Hoplite_Sparta_2.png) | | Πολιτε?α
| | | Κοινων?α
| | | Στρατ??
| | | Πολιτισμ??
| | | Αθλητισμ??
| | | Θρησκε?α
| | | Αποικ?ε?
| | | Πρ?σωπα
| |
|