Καρλ Αλεξ?ντερ Μ?λερ
Γενικ?? πληροφορ?ε?
?νομα στη μητρικ? γλ?σσα	Karl Alexander Muller (Γερμανικ?)
Γ?ννηση	20  Απριλ?ου 1927 [1] [2] [3]  ? 1927 [4] Βασιλε?α
Θ?νατο?	9  Ιανουαρ?ου 2023 [5] [6] Ζυρ?χη [7]
Χ?ρα πολιτογρ?φηση?	Ελβετ?α
Εκπα?δευση και γλ?σσε?
Ομιλο?μενε? γλ?σσε?	Γερμανικ? [8] [9]
Σπουδ??	Ομοσπονδιακ? Ινστιτο?το Τεχνολογ?α? τη? Ζυρ?χη?
Πληροφορ?ε? ασχολ?α?
Ιδι?τητα	φυσικ?? διδ?σκων πανεπιστημ?ου
Εργοδ?τη?	Πανεπιστ?μιο Ζυρ?χη? IBM Research ? Zurich
Αξιοσημε?ωτο ?ργο	υπεραγωγιμ?τητα
Αξι?ματα και βραβε?σει?
Βραβε?σει?	IBM Fellow Βραβε?ο Ν?μπελ Φυσικ?? (1987) [10] [11] Robert Wichard Pohl Prize (1987) μετ?λλιο Β?λχελμ ?ξνερ (1987) [12] Fritz London Award (1987) [13] Dannie Heineman Prize (1987) Marcel Benoist Prize (1986) επ?τιμο? διδ?κτωρ του Πανεπιστημ?ου τη? Λειψ?α? επ?τιμο? διδ?κτωρ του Πανεπιστημ?ου του Σ?λτσμπουργκ επ?τιμο? διδ?κτωρ του Πανεπιστημ?ου τη? Γενε?η? Gold medal of the Spanish National Research Council (1989) επ?τιμο? διδ?κτωρ του Πανεπιστημ?ου του Ρουρ στο Μπ?χουμ επ?τιμο? διδ?κτωρ του Νορβηγικο? Πανεπιστημ?ου Επιστ?μη? και Τεχνολογ?α? Επ?τιμο? διδ?κτωρ του Τεχνικο? Πανεπιστημ?ου του Μον?χου επ?τιμο? διδ?κτωρ του Πανεπιστημ?ου τη? Γ?νδη? honorary doctor of the University of Regensburg James C. McGroddy Prize for New Materials (1988) [14]
Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να

Ο Καρλ Αλεξ?ντερ (?λεξ) Μ?λερ ( Karl Alexander Muller , 20 Απριλ?ου 1927 - 9 Ιανουαρ?ου 2023 ) ?ταν Ελβετ?? φυσικ?? , βραβευμ?νο? με το Βραβε?ο Ν?μπελ το 1987 απ? κοινο? με τον Γκ?οργκ Μπ?ντνορτ? για τι? ανακαλ?ψει? του? στην υπεραγωγιμ?τητα σε υψηλ?? θερμοκρασ?ε? σε κεραμικ? υλικ?.

Βιογραφικ? δεδομ?να [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Μ?λερ γενν?θηκε στη Βασιλε?α τη? Ελβετ?α?. Γονε?? του ?ταν η ?ρμα (το γ?νο? Φ?ιγκενμπ?ουμ) και ο Π?ουλ Μ?λερ. Αμ?σω? μετ? τη γ?ννησ? του, η οικογ?νεια εγκαταστ?θηκε στο Σ?λτσμπουργκ τη? Αυστρ?α?, ?που ο πατ?ρα? του σπο?δαζε μουσικ?. Κατ?πιν ο ?λεξ και η μητ?ρα του επ?στρεψαν στο Ντ?ρναχ , κοντ? στη Βασιλε?α, και μετ? εγκαταστ?θηκαν στο Λουγκ?νο , ?που ο ?λεξ ?μαθε να μιλ? καλ? την ιταλικ? γλ?σσα . Η μητ?ρα του π?θανε ?ταν ο ?λεξ ?ταν 11 ετ?ν.

Την ?νοιξη του 1956 ο ?λεξ Μ?λερ νυμφε?θηκε την ?νγκεμποργκ Μαρ?ε Λου?ζε Β?νκλερ. Απ?κτησαν ?ναν γιο, τον ?ρικ, το καλοκα?ρι του 1957, και μ?α κ?ρη, τη Σ?λβια, το 1960.

Σπουδ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Μετ? τον θ?νατο τη? μητ?ρα? του, ο ?λεξ στ?λθηκε σχολε?ο στο Ευαγγελικ? Κολ?γιο στο Σηρ? , στην ανατολικ? Ελβετ?α. Απ? εκε? π?ρε το απολυτ?ριο Λυκε?ου ( Matura ) το 1945. Στη συν?χεια ο Μ?λερ εγγρ?φηκε στο Τμ?μα Φυσικ?? και Μαθηματικ?ν του Ομοσπονδιακο? Ινστιτο?του Τεχνολογ?α? τη? Ζυρ?χη? ( ETH Zurich ). Εκε? ε?χε καθηγητ? τον Β?λφγκανγκ Π?ουλι , που τ?τε ε?χε μ?λι? π?ρει το Βραβε?ο Ν?μπελ και η διδασκαλ?α του προκ?λεσε στον Μ?λερ βαθι? εντ?πωση. Μετ? το πτυχ?ο του εργ?σθηκε για ?να ?το? και κατ?πιν ?κανε διδακτορικ?? σπουδ?? στο ETH Zurich , υποβ?λλοντα? τη διδακτορικ? διατριβ? του στο τ?λο? του 1957.

Σταδιοδρομ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Μ?λερ εντ?χθηκε στο προσωπικ? του Ινστιτο?του Μπατ?λ ( Battelle ) στη Γενε?η και σ?ντομα τ?θηκε επικεφαλ?? μια? ομ?δα? ερευν?ν μαγνητικο? συντονισμο?. Εκε?νη την εποχ? ?γινε και λ?κτορα? στο Πανεπιστ?μιο τη? Ζυρ?χη? . Ωστ?σο, το 1963 δ?χθηκε μια θ?ση εργασ?α? ω? ≪μ?λο? του ερευνητικο? προσωπικο?≫ στο Εργαστ?ριο τη? IBM στο Ρ?σλικον , κοντ? στη Ζυρ?χη, ?που και παρ?μεινε μ?χρι τη συνταξιοδ?τησ? του. Εκ παραλλ?λου, διετ?ρησε τη σχ?ση του με το Πανεπιστ?μιο τη? Ζυρ?χη?, ?που εκλ?χθηκε καθηγητ?? το 1970. Απ? το 1972 μ?χρι το 1985 ?ταν διευθυντ?? του Τμ?ματο? Φυσικ?? του Εργαστηρ?ου τη? IBM και το 1982 ?γινε IBM Fellow .

Οι ?ρευν?? του [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ω? προπτυχιακ?? φοιτητ?? ακ?μα, ο Μ?λερ ερε?νησε το φαιν?μενο Χωλ στον γκρ?ζο κασσ?τερο , ?να ημιμ?ταλλο .

Στην IBM οι ?ρευν?? του επ? σχεδ?ν 15 ?τη επικεντρ?θηκαν στο τιτανικ? στρ?ντιο (SrTiO ₃ ) και σε σχετιζ?μενα συστατικ? του περοβσκ?τη . Ο Μ?λερ μελ?τησε τι? φωτοχρωμικ?? του? ιδι?τητε? ?ταν ≪μολ?νονταν≫ με προσμ?ξει? δι?φορων ι?ντων μετ?λλων μεταπτ?σεω? . Επ?ση?, του? χημικο?? δεσμο?? του? και τι? σιδηροηλεκτρικ?? του? ιδι?τητε?. Ερε?νησε επ?ση? τα κρ?σιμα και πολυκρ?σιμα φαιν?μενα των μεταβολ?ν στη δομ? του?. Σημαντικ? μ?ρη αυτ?ν των ερευν?ν ?χουν εκδοθε? σε βιβλ?ο που συν?γραψε μαζ? με τον Τομ Κολ ( Tom W. Kool ) του Πανεπιστημ?ου του ?μστερνταμ.

Η ?ρευνα που απ?φερε το Βραβε?ο Nobel [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? αρχ?? τη? δεκαετ?α? του 1980, ο Μ?λερ ?ρχισε να αναζητε? υλικ? που θα μπορο?σαν να γ?νουν υπεραγ?γιμα σε υψηλ?τερε? θερμοκρασ?ε? απ? τι? μ?χρι τ?τε γνωστ??. Η υψηλ?τερη τ?τοια ≪κρ?σιμη θερμοκρασ?α≫ ( T _c ) ?ταν τ?τε οι 23 K . Το 1983 ο Μ?λερ ?φερε τον Γκ?οργκ Μπ?ντνορτ? στην IBM ?στε να βοηθ?σει στη συστηματικ? εξ?ταση δι?φορων οξειδ?ων. Λ?γε? πρ?σφατε? τ?τε μελ?τε? ε?χαν προσφ?ρει στ?ριξη στην ?ποψη ?τι αυτ? τα υλικ? ?σω? να ε?ναι υπεραγ?γιμα. Το 1986 οι Μ?λερ και Μπ?ντνορτ? π?τυχαν υπεραγωγιμ?τητα στο οξε?διο λανθαν?ου-βαρ?ου-χαλκο? (L.B.C.O.) σε θερμοκρασ?α 35 K. Απ? την ανακ?λυψη τη? υπεραγωγιμ?τητα?, 75 χρ?νια νωρ?τερα, η τιμ? τη? υψηλ?τερη? T _c ε?χε αυξηθε? απ? 11 K σε 23 K το 1973. επομ?νω? οι 35 K ?ταν εξαιρετικ? υψηλ? για τα δεδομ?να τη? εποχ??. Αυτ? η ανακ?λυψη προκ?λεσε πλ?θο? πρ?σθετων ερευν?ν στην υπεραγωγιμ?τητα σε υψηλ?? θερμοκρασ?ε?, γεγον?? που οδ?γησε στην ανακ?λυψη ουσι?ν ?πω? το οξε?διο βισμουθ?ου-στροντ?ου-ασβεστ?ου-χαλκο? ( T _c  = 107 K) και το οξε?διο υττρ?ου-βαρ?ου-χαλκο? ( T' _c  = 92 K).

Οι Μ?λερ και Μπ?ντνορτ? δημοσ?ευσαν την ανακ?λυψ? του? στο τε?χο? Ιουν?ου 1986 του Zeitschrift fur Physik B . ^[15] Πριν απ? το τ?λο? του ?του?, ο Σ?τζι Ταν?κα στο Πανεπιστ?μιο του Τ?κιο και κατ?πιν ο Πωλ Τσινγκ Γου Τσου στο Πανεπιστ?μιο του Χιο?στον επιβεβα?ωσαν ανεξ?ρτητα ο καθ?να? την ανακ?λυψ? του?. Λ?γου? μ?νε? αργ?τερα, ο Τσου π?τυχε υπεραγωγιμ?τητα στου? 93 K με οξε?διο υττρ?ου-βαρ?ου-χαλκο?, πυροδοτ?ντα? ?ναν ορυμαγδ? επιστημονικο? ενδιαφ?ροντο?. ^[16]

Το 1987 οι Μ?λερ και Μπ?ντνορτ? μοιρ?σθηκαν το Βραβε?ο Ν?μπελ Φυσικ?? , με ρεκ?ρ μικρ?τερου χρονικο? διαστ?ματο? αν?μεσα στην ανακ?λυψη και στη βρ?βευση στην ιστορ?α των Ν?μπελ σε οποιαδ?ποτε θετικ? επιστ?μη.

Τιμητικ?? διακρ?σει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πριν ακ?μα τιμηθε? με το Ν?μπελ, ο Μ?λερ ε?χε δεχθε? ?να τιμητικ? δ?πλωμα ( laurea honoris causa ) στη Φυσικ? απ? το Πανεπιστ?μιο τη? Παβ?α? . Αργ?τερα ανακηρ?χθηκε επ?τιμο? διδ?κτορα? απ? τα πανεπιστ?μια:

• Τεχνικ? Πανεπιστ?μιο του Μον?χου
• Πανεπιστ?μιο τη? Γενε?η?
• Νορβηγικ? Πανεπιστ?μιο Επιστ?μη? και Τεχνολογ?α? (το 1992)

Εκλ?χθηκε επ?ση? ξ?νο μ?λο? τη? Ρωσικ?? Ακαδημ?α? Επιστημ?ν.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Ο K. Alex Muller στον ιστ?τοπο των Βραβε?ων Ν?μπελ
• Ο Μ?λερ στην Online Encyclopædia Britannica