Κ?θοδο? των Δωρι?ων

Η Κ?θοδο? των Δωρι?ων ε?ναι ?να? σχηματικ??, και ερευνητικ? ξεπερασμ?νο? ?ρο?, για μια γενικ?τερη αναφορ? (κυρ?ω? πολιτισμικ?? και γλωσσολογικ?? προσ?γγιση?) στην επαναεπικρ?τηση των δωρικ?ν φ?λων στην ν?τια Ελλ?δα , αφο? ε?χαν πρωτ?τερα εκδιωχθε? κυριαρχικ?, απο του? Μυκηνα?ου? ( Αχαιο?? ). Ο ?ρο? "Κ?θοδο? των Δωρι?ων" δεν πρ?πει να χρησιμοποιε?ται αναφορικ?, και σε σ?νδεση με την πτ?ση των μυκηνα?κ?ν ανακτ?ρων, καθ?τι, απο την σ?χρονη ?ρευνα γ?νεται πλ?ον ξεκ?θαρο πω? οι Δωριε?? δεν ε?χαν σχεδ?ν καμ?α απολ?τω? σχ?ση με την κατ?ρρευση του λεγ?μενου " μυκηνα?κο? πολιτισμο? ", αφο?, χαρακτηριστικ? η κατ?ρρευση αυτ? επ?λθε ξεκιν?ντα? γ?ρω στο 1200 π.Χ., και ξεδιπλ?θηκε πιθαν?ν στο μεγαλ?τερο μ?ρο? του 12ου π.Χ. α?ωνα -εξαιτ?α? πολλαπλ?ν, ?χι ταυτ?χρονων και ?χι απ?λυτα ξεκ?θαρων στου? ερευνητ??, αιτι?ν ^[1]^[2] (κυριαρχε? η θεωρ?α των εσωτερικ?ν διεν?ξεων ?/και των ?γνωστων εξωτερικ?ν εισβολ?ν) ^[3] -εν? τα γεγον?τα τη? περι?δου τη? λεγ?μενη? "Κ?θοδου των Δωρι?ων" συντελ?στηκαν περ?που ?ναν αι?να αργ?τερα, το 1100 π.Χ.. Καταληκτικ?, η ιδ?α τη? "Καθ?δου των Δωρι?ων" ε?ναι μ?α, πλ?ον ξεπερασμ?νη, σχηματικ? κατασκευ? των ιστορικ?ν του 19ου και 20ο? αι?να, που αποσκοπο?σε στην διασαφ?νιση τη? πολιτισμικ?? αλλαγ?? που συντελ?στηκε στον ελλαδικ? χ?ρο του 12ου και 11ου αι?να π.Χ.. Δεν χρησιμοποιε?ται πια ω? αυτο?σια και ?γκυρη ιστορικοορολογικ? ?ννοια, αλλ? περισσ?τερο ω? τυπικ?? ?ρο? και χρονολογικ? ορ?σημο απλο?στευση? τη? ?ρευνα?. ?τσι, πρ?πει να αποσαφηνιστε? πω? οι Δωριε?? δεν αποτ?λεσαν τον πρωταρχικ? λ?γο κατ?ρρευση? των μυκηνα?κ?ν ανακτ?ρων, και μ?λιστα αμφισβητε?ται ?ντονα η οποιαδ?ποτε αν?μειξ? του? σε αυτ?ν. ^[4]

Ηρ?δοτο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η σχετικ? παρ?δοση οφε?λεται στον Ηρ?δοτο ο οπο?ο? πρ?το? αναφ?ρθηκε στι? μετακιν?σει? των Δωρι?ων στην Ελλ?δα. ^[5] Σ?μφωνα με αυτ? την παρ?δοση οι Δωριε?? μεταν?στευσαν απ? τη Φθι?τιδα στην Ιστιαι?τιδα, στην Π?νδο , στη Δρυοπ?δα και τελικ? στην Πελοπ?ννησο . Οι υποτιθ?μενε? αυτ?? μετακιν?σει? ?μειναν γνωστ?? ω? ≪Κ?θοδο? των Δωρι?ων≫ ? ≪Επιστροφ? των Ηρακλειδ?ν≫. ^[6]

Νε?τερα χρ?νια [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στην νε?τερη εποχ? οι ιστορικο? και αρχαιολ?γοι αναζ?τησαν κ?ποια τεκμηρ?ωση αυτ?? τη? παρ?δοση? και επικαλ?στηκαν ω? μαρτυρ?ε? την εισαγωγ? τη? χρ?ση? του σιδ?ρου , το ?θιμο τη? κα?ση? των νεκρ?ν , την παραγωγ? τη? πρωτογεωμετρικ?? κεραμικ?? και την καταστροφ? των μυκηνα?κ?ν ανακτ?ρων. Στην πρ?ξη αυτ?? οι ?ρευνε? απ?δειξαν το αντ?θετο, ?τι δηλαδ? αυτ?? οι πρακτικ?? αποτελο?ν συν?χεια του πολιτισμο? των υπομυκηνα?κ?ν χρ?νων. ^[7] Χαρακτηριστικ? η E. Vermeule αναφ?ρει ?τι "οι κυρι?τεροι νεωτερισμο? των σκοτειν?ν αι?νων βρ?σκονται ?χι κατ? μ?κο? τη? δωρικ?? διαδρομ??, αλλ' ακριβ?? σε εκε?νε? τι? περιοχ?? οι οπο?ε? δεν κατακλ?στηκαν, οι οπο?ε? διατ?ρησαν επ? μακρ?τατον τι? μυκηνα?κ?? παραδ?σει? και οι οπο?ε? παρ?μειναν ανοικτ?? σε επαφ?? με την Ανατολ? δι? θαλ?σση?", δηλ. η Αθ?να , η Κρ?τη και η ακτ? τη? Ιων?α? . Ο Μαν?λη? Ανδρ?νικο? χαρακτηρ?ζει την κ?θοδο των Δωρι?ων "φ?ντασμα". ^[8]

Απ? τα γλωσσολογικ? δεδομ?να προκ?πτουν επ?ση? ενδε?ξει? ?τι η δωρικ? δι?λεκτο? ομιλο?νταν και κατ? τη μυκηνα?κ? περ?οδο αλλ? ?ταν κοινωνικ? κατ?τερη, δεν αναγραφ?ταν σε επιγραφ?? και χρησιμοποιο?νταν εκτ?? των ανακτ?ρων.

Σ?μφωνα με τον καθηγητ? Χρ?στο Ντο?μα οι Δωριε?? ?ταν κ?τοικοι τη? Ελλ?δο? που κ?ποτε εκτοπ?στηκαν απ? του? Μυκηνα?ου? σε ορειν?? περιοχ??, κ?τι αν?λογο με αυτ? που ?χει συμβε? σε πολλο?? πληθυσμο?? στην ιστορ?α τη? Ελλ?δα?. Στα ορειν? ασχολ?θηκαν με την κτηνοτροφ?α και τη δασικ? οικονομ?α γι' αυτ? η παρ?δοση του? χαρακτηρ?ζει οπισθοδρομικο??. Κ?ποτε απ? τα ορειν? επ?στρεψαν στα πεδιν? στι? αρχικ?? του? κοιτ?δε? ?ταν για ?λλου? λ?γου? παρ?κμασαν τα ανακτορικ? συγκροτ?ματα. Σημει?νεται ?τι η λ?ξη κατι?ντε? που συναντ?ται στον Ηρ?δοτο και αλλο? σε σχ?ση με του? Δωριε?? ^[9] ?χει και την ?ννοια του "επιστρ?φω απ? την εξορ?α". Εδ? μπορε? να παραβληθε? και η ?ννοια τη? "καθ?δου" με εκε?νη στην "Κ?θοδο των Μυρ?ων" ?που εννοε?ται "Η επιστροφ? των Μυρ?ων" μετ? την "Αν?βαση". Η σ?γχρονη ερμηνε?α του κατι?ντε? ω? "κατερχ?μενοι" οφε?λεται στην σ?γχρονη χαρτογραφικ? απεικ?νιση ?που ο βορρ?? ε?ναι π?νω και ο ν?το? κ?τω. Να σημειωθε? οτι πολλο? ταυτ?ζουν την "Κ?θοδο των Δωρι?ων" με την επιστροφ?/επ?νοδο των Ηρακλειδ?ν/Δωρι?ων στι? αρχα?ε? κοιτ?δε? του?.

Κατ? μ?α ερμηνε?α, το ?νομα Δωριε?? δεν οφε?λεται στην Δωρ?δα , αλλ? αντ?στροφα αυτ? η περιοχ? ονομ?στηκε ?τσι λ?γω των Δωρι?ων. Η κατ?ληξη - ε?? υποδεικν?ει επ?γγελμα, εν? η ρ?ζα δωρ - ε?ναι γνωστ? απ? τη μυκηνα?κ? εποχ? και σχετ?ζεται με τα δ?νδρα και τα ξ?λα . Η εναλλαγ? του ?μικρον με το ωμ?γα ε?ναι συν?θη? μεταξ? των διαλ?κτων. ?τσι η λ?ξη Δωριε?? πιθαν?? δηλ?νει τον ασχολο?μενο με την ξυλε?α, τον ξυλοκ?πο. Ε?ναι πιθαν? ?τι αργ?τερα η χρ?ση του ?ρου διευρ?νθηκε ?στε να χαρακτηρ?ζει ?λου? του? "?ξεστου?" ?λληνε? , αντ?στοιχα με τη σ?γχρονη χρ?ση τη? λ?ξη? βλ?χο? . Σχετικ?? θεωρε?ται και ο μ?θο? σ?μφωνα με τον οπο?ο ο τελευτα?ο? βασιλι?? Κ?δρο? , προκειμ?νου να σ?σει του? Αθηνα?ου? απ? του? Δωριε??, μεταμφι?στηκε σε ξυλοκ?πο για να διεισδ?σει στο στρατ?πεδ? του?. ^[10]

Πλ?των [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Πλ?των στο ?ργο Ν?μοι μα? παραθ?τει ?ναν δι?λογο μεταξ? του ιδ?ου, του Κνωσε?ου Κλειν?α και του Λακεδα?μονα Μεγ?λλου. Στον δι?λογο αυτ?ν οι τρει? γηραιο? ?νδρε? κατ? την δι?ρκεια τη? διαδρομ?? του? απ? την Κνωσ? προ? το Ιδα?ον ?ντρον με σκοπ? τη μ?ησ? του? στα αν?τατα Μινωικ? Μυστ?ρια συζητο?ν, κρ?νουν και συγκρ?νουν τα 3 πολιτε?ματ? του?. Στον στ?χο 682d ο Πλ?των μα? ενημερ?νει ?τι οι Δωριε?? ?ταν Αχαιο? , πρ?γμα με το οπο?ο συμφωνε? ο Μ?γγιλο?.

Πλ?των: "...στην δι?ρκεια ?μω? των δ?κα ετ?ν τη? πολιορκ?α? στο ?λιον ( Τρο?α ), στην πατρ?δα κ?θε επιτιθεμ?νου τα πρ?γματα χειροτ?ρεψαν. Οι νε?τεροι στασ?ασαν (επαναστ?τησαν) και δεν υποδ?χθηκαν ?πω? ?πρεπε του? στρατι?τε? κατ? την επιστροφ? του?. Ακολο?θησαν αμ?τρητοι θ?νατοι και σφαγ?? και εξορ?ε?. ?σοι δι?χθηκαν ξαναγ?ρισαν αργ?τερα με ?λλο ?νομα. Τ?ρα λ?γονταν Δωριε?? αντ? Αχαιο? γιατ? εκε?νο? που του? συγκ?ντρωσε στην εξορ?α κατ?γονταν απ? τη Δωρ?δα . Πλ?ρη? περιγραφ? αυτ?ν που ?γιναν τ?τε υπ?ρχουν καταγεγραμμ?να στην ιστορ?α των Λακεδαιμ?νιων ".

Μ?γιλλο? (Σπαρτι?τη?): "Απ?λυτα ορθ?ν".

Οπ?τε η Κ?θοδο? των Δωρι?ων στην πραγματικ?τητα ?ταν πρ?τα ?νοδο? και ?πειτα κ?θοδο? και ?χι των Δωρι?ων αλλ? των Αχαι?ν.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

↑ Πλ?τωνο? Ν?μοι . {?θηνα?ο?} Δ?κα δ? ?τη που με?ναντε? ?χαιο? τ?ν Τρο?αν ?ν?στατον ?πο?ησαν. {Κλειν?α?} Κα? μ?λα. {?θηνα?ο?} Ο?κο?ν ?ν το?τ? τ? χρ?ν?, ?ντι δεκ?τει, ?ν τ? ?λιον ?πολιορκε?το, τ? τ?ν πολιορκο?ντων ?κ?στων ο?κοι κακ? πολλ? συν?βαινεν γιγν?μενα περ? τ?? στ?σει? τ?ν ν?ων, ο? κα? ?φικομ?νου? το?? στρατι?τα? ε?? τ?? α?τ?ν π?λει? τε κα? ο?κ?α? ο? καλ?? ο?δ? ?ν δ?κ? ?πεδ?ξαντο, [e] ?λλ? ?στε θαν?του? τε κα? σφαγ?? κα? φυγ?? γεν?σθαι παμπ?λλα?· ο? π?λιν ?κπεσ?ντε? κατ?λθον μεταβαλ?ντε? ?νομα, Δωρι?? ?ντ? ?χαι?ν κληθ?ντε? δι? τ? τ?ν συλλ?ξαντα ε?ναι τ?? τ?τε φυγ?? Δωρι?. κα? δ? τα?τ? γε ?δη π?νθ? ?με??, ? Λακεδαιμ?νιοι, τ?ντε?θεν μυθολογε?τ? τε κα? διαπερα?νετε.
↑ ≪Θουκυδ?δη Ιστορ?αι≫ . www.greek-language.gr . Ανακτ?θηκε στι? 29 Νοεμβρ?ου 2020 .
↑ Carol, Conant, Thomas, Craig (2005). The Trojan War (στα Αγγλικ?). Westport, Connecticut: Greenwood press. σελ. 18 . ISBN 0-313-32526-X . Evidence on the Linear B tablets from the Mycenaean kingdom of Pylos describing the dispatch of rowers and watchers to the coast, for instance, may well date to the time that the Egyptian pharaoh was expecting the arrival of foes.
↑ Chadwick, John (1976). ≪Who were the Dorians?≫ (στα αγγλικ?). Parola del Passato (31) p.103-117 .
↑ ≪Ιστορ?αι (Ηροδ?του)/Κλει? - Βικιθ?κη≫ . el.wikisource.org . Ανακτ?θηκε στι? 19 Μα?ου 2023 .
↑ ≪H κ?θοδο? ? η ≪επιστροφ?≫ των Δωρι?ων;≫ . Η Καθημεριν? . 21 Δεκεμβρ?ου 2008 . Ανακτ?θηκε στι? 19 Μα?ου 2023 .
↑ J.B. Bury (1959), Z. Rubinsohn (1975), W.H. Stiebing (1980), E. Vermeule (1960). Στο Ντο?μα? Γ. Χρ. (1995), σελ. 178.
↑ Andronikos M. The "Dorian Invasion" and the Archaeological Evidence, 1971. Στο Ντο?μα? (1995).
↑ ≪Ιστορ?αι (Ηροδ?του)/Καλλι?πη - Βικιθ?κη≫ . el.wikisource.org . Ανακτ?θηκε στι? 19 Μα?ου 2023 .
↑ Ντο?μα? Γ. Χρ. (1995) Η κ?θοδο? των Δωρι?ων: Μια ν?α πρ?ταση ερμηνε?α? , Πελοποννησιακ?, Παρ?ρτ. 22, (1996-1997), σελ. 177-184.

[1] Πλ?τωνο? Ν?μοι . {?θηνα?ο?} Δ?κα δ? ?τη που με?ναντε? ?χαιο? τ?ν Τρο?αν ?ν?στατον ?πο?ησαν. {Κλειν?α?} Κα? μ?λα. {?θηνα?ο?} Ο?κο?ν ?ν το?τ? τ? χρ?ν?, ?ντι δεκ?τει, ?ν τ? ?λιον ?πολιορκε?το, τ? τ?ν πολιορκο?ντων ?κ?στων ο?κοι κακ? πολλ? συν?βαινεν γιγν?μενα περ? τ?? στ?σει? τ?ν ν?ων, ο? κα? ?φικομ?νου? το?? στρατι?τα? ε?? τ?? α?τ?ν π?λει? τε κα? ο?κ?α? ο? καλ?? ο?δ? ?ν δ?κ? ?πεδ?ξαντο, [e] ?λλ? ?στε θαν?του? τε κα? σφαγ?? κα? φυγ?? γεν?σθαι παμπ?λλα?· ο? π?λιν ?κπεσ?ντε? κατ?λθον μεταβαλ?ντε? ?νομα, Δωρι?? ?ντ? ?χαι?ν κληθ?ντε? δι? τ? τ?ν συλλ?ξαντα ε?ναι τ?? τ?τε φυγ?? Δωρι?. κα? δ? τα?τ? γε ?δη π?νθ? ?με??, ? Λακεδαιμ?νιοι, τ?ντε?θεν μυθολογε?τ? τε κα? διαπερα?νετε.

[2] ≪Θουκυδ?δη Ιστορ?αι≫ . www.greek-language.gr . Ανακτ?θηκε στι? 29 Νοεμβρ?ου 2020 .

[3] Carol, Conant, Thomas, Craig (2005). The Trojan War (στα Αγγλικ?). Westport, Connecticut: Greenwood press. σελ. 18 . ISBN 0-313-32526-X . Evidence on the Linear B tablets from the Mycenaean kingdom of Pylos describing the dispatch of rowers and watchers to the coast, for instance, may well date to the time that the Egyptian pharaoh was expecting the arrival of foes.

[4] Chadwick, John (1976). ≪Who were the Dorians?≫ (στα αγγλικ?). Parola del Passato (31) p.103-117 .

[5] ≪Ιστορ?αι (Ηροδ?του)/Κλει? - Βικιθ?κη≫ . el.wikisource.org . Ανακτ?θηκε στι? 19 Μα?ου 2023 .

[6] ≪H κ?θοδο? ? η ≪επιστροφ?≫ των Δωρι?ων;≫ . Η Καθημεριν? . 21 Δεκεμβρ?ου 2008 . Ανακτ?θηκε στι? 19 Μα?ου 2023 .

[7] J.B. Bury (1959), Z. Rubinsohn (1975), W.H. Stiebing (1980), E. Vermeule (1960). Στο Ντο?μα? Γ. Χρ. (1995), σελ. 178.

[8] Andronikos M. The "Dorian Invasion" and the Archaeological Evidence, 1971. Στο Ντο?μα? (1995).

[9] ≪Ιστορ?αι (Ηροδ?του)/Καλλι?πη - Βικιθ?κη≫ . el.wikisource.org . Ανακτ?θηκε στι? 19 Μα?ου 2023 .

[10] Ντο?μα? Γ. Χρ. (1995) Η κ?θοδο? των Δωρι?ων: Μια ν?α πρ?ταση ερμηνε?α? , Πελοποννησιακ?, Παρ?ρτ. 22, (1996-1997), σελ. 177-184.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]