한국   대만   중국   일본 
Ζωον?σο? - Βικιπα?δεια Μετ?βαση στο περιεχ?μενο

Ζωον?σο?

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Σκ?λο? με λ?σσα .

Η ζωον?σο? ε?ναι μια μολυσματικ? ασθ?νεια που προκαλε?ται απ? ?να παθογ?νο (?να? μολυσματικ?? παρ?γοντα?, ?πω? ?να βακτ?ριο, ι??, παρ?σιτο ? πρ?ιον ) που ?χει μεταπηδ?σει απ? ?να ζ?ο (συν?θω? ?να σπονδυλωτ? ) σε ?ναν ?νθρωπο . [1] [2] Τυπικ?, ο πρ?το? μολυσμ?νο? ?νθρωπο? μεταδ?δει τον μολυσματικ? παρ?γοντα σε τουλ?χιστον ?ναν ?λλο ?νθρωπο, ο οπο?ο?, με τη σειρ? του, μολ?νει ?λλου?.

Κ?ριε? σ?γχρονε? λοιμ?ξει? ?πω? η ν?σο? του ιο? ?μπολα και η σαλμον?λωση ε?ναι οι ζωον?σοι. Ο ι?? HIV ?ταν μια ζωονοσογ?νο? ν?σο? που μεταδ?θηκε στου? ανθρ?που? στι? αρχ?? του 20ου αι?να, αν και τ?ρα ?χει μεταλλαχθε? σε μια ξεχωριστ? ασθ?νεια μ?νο για τον ?νθρωπο. [3] [4] [5] Τα περισσ?τερα στελ?χη γρ?πη? που μολ?νουν τον ?νθρωπο ε?ναι ανθρ?πινε? ασθ?νειε?, αν και πολλ? στελ?χη τη? γρ?πη? των πτην?ν και τη? γρ?πη? των χο?ρων ε?ναι ζωον?σοι. Αυτο? οι ιο? περιστασιακ? ανασυνδυ?ζονται με ανθρ?πινα στελ?χη τη? γρ?πη? και μπορο?ν να προκαλ?σουν πανδημ?ε? ?πω? η ισπανικ? γρ?πη του 1918 ? η γρ?πη των χο?ρων του 2009. [6] Η μ?λυνση απ? Taenia solium ε?ναι μια απ? τι? παραμελημ?νε? τροπικ?? ασθ?νειε? που εγε?ρει ανησυχ?α για τη δημ?σια υγε?α και την κτηνιατρικ? σε ενδημικ?? περιοχ??. [7] Οι ζωον?σοι μπορο?ν να προκληθο?ν απ? σειρ? παθογ?νων, ?πω? αναδυ?μενοι ιο?, βακτ?ρια, μ?κητε? και παρ?σιτα: απ? τα 1.415 παθογ?να που ε?ναι γνωστ? ?τι μολ?νουν τον ?νθρωπο, το 61% ?ταν ζωονοσογ?να. [8] Οι περισσ?τερε? ανθρ?πινε? ασθ?νειε? προ?ρχονται απ? ζ?α. Ωστ?σο, μ?νο ασθ?νειε? που συν?θω? περιλαμβ?νουν μετ?δοση απ? τον ?νθρωπο στον ?νθρωπο, ?πω? η λ?σσα , θεωρο?νται ?μεσε? ζωον?σοι. [9]

Οι ζωον?σοι ?χουν δι?φορου? τρ?που? μετ?δοση?. Στην ?μεση ζωον?σο η ασθ?νεια μεταδ?δεται απευθε?α? απ? τα ζ?α στον ?νθρωπο μ?σω μ?σων ?πω? ο α?ρα? ( γρ?πη ) ? μ?σω δαγκωμ?των και σ?λιου ( λ?σσα ). [10] Αντ?θετα, η μετ?δοση μπορε? επ?ση? να συμβε? μ?σω εν?? ενδι?μεσου ε?δου? (αναφ?ρεται ω? φορ?α?), που φ?ρει το παθογ?νο τη? ν?σου χωρ?? να αρρωστα?νει. ?ταν οι ?νθρωποι μολ?νουν ζ?α, ονομ?ζεται αντ?στροφη ζωον?σο? ? ανθρωπον?σο?. [11] Ο ?ρο? προ?ρχεται απ? τα ελληνικ? : ζ?ον και ν?σο?.

Η γενετικ? του ξενιστ? πα?ζει σημαντικ? ρ?λο στον καθορισμ? του ποιοι ζωικο? ιο? θα ε?ναι σε θ?ση να δημιουργ?σουν αντ?γραφα του εαυτο? του? στο ανθρ?πινο σ?μα. Οι επικ?νδυνοι ζωικο? ιο? ε?ναι εκε?νοι που απαιτο?ν λ?γε? μεταλλ?ξει? για να αρχ?σουν να αναπαρ?γονται στα ανθρ?πινα κ?τταρα. Αυτο? οι ιο? ε?ναι επικ?νδυνοι αφο? οι απαιτο?μενοι συνδυασμο? μεταλλ?ξεων ενδ?χεται να προκ?ψουν τυχα?α στη φυσικ? δεξαμεν?. [12]

Αιτ?ε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η εμφ?νιση των ζωον?σων προ?λθε απ? την εξημ?ρωση των ζ?ων. [13] Η μετ?δοση μια? ζωον?σου μπορε? να συμβε? σε οποιοδ?ποτε πλα?σιο στο οπο?ο υπ?ρχει επαφ? ? καταν?λωση ζ?ων, ζωικ?ν προ??ντων ? ζωικ?ν παραγ?γων. Αυτ? μπορε? να συμβε? σε συντροφικ? (κατοικ?δια), οικονομικ? (γεωργ?α, εμπ?ριο, κρεοπωλε?α κ.λπ.), θηρευτικ? (κυν?γι, σφαγ? ? καταν?λωση ?γριων θηραμ?των) ? ερευνητικ? πλα?σιο.

Πρ?σφατα, παρατηρε?ται α?ξηση τη? συχν?τητα? εμφ?νιση? ν?ων ζωον?σων. Μια μελ?τη του Πανεπιστημ?ου τη? Καλιφ?ρνια στο Ντ?ιβι? εκτιμ?ει ?τι υπ?ρχουν περ?που 1,67 εκατομμ?ρια ιο? που δεν ?χουν περιγραφε? σε θηλαστικ? και πτην?, ?ω? και οι μισο? απ? του? οπο?ου? εκτιμ?ται ?τι ?χουν τη δυνατ?τητα να διαχυθο?ν στου? ανθρ?που?. [14] Σ?μφωνα με μια ?κθεση απ? το Πρ?γραμμα των Ηνωμ?νων Εθν?ν για το Περιβ?λλον και το Διεθν?? Ινστιτο?το Ερευν?ν Ζωικο? Κεφαλα?ου, μεγ?λο μ?ρο? των αιτι?ν ε?ναι περιβαλλοντικ??, ?πω? η κλιματικ? αλλαγ? , η μη βι?σιμη γεωργ?α, η εκμετ?λλευση τη? ?γρια? ζω?? και η αλλαγ? χρ?ση? γη?. ?λλε? συνδ?ονται με αλλαγ?? στην ανθρ?πινη κοινων?α, ?πω? μεγαλ?τερη κινητικ?τητα. Οι οργαν?σει? προτε?νουν σειρ? μ?τρων για να σταματ?σει η α?ξηση. [15] [16]

Μ?λυνση τη? παροχ?? τροφ?μων ? νερο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα πιο σημαντικ? ζωονοσογ?να παθογ?να που προκαλο?ν τροφιμογενε?? ασθ?νειε? ε?ναι τα Escherichia coli O157:H7 , Campylobacter , Caliciviridae και Salmonella . [17] [18] [19]

Το 2006 ?να συν?δριο που πραγματοποι?θηκε στο Βερολ?νο επικεντρ?θηκε στο ζ?τημα των επιπτ?σεων των ζωονοσογ?νων παθογ?νων στην ασφ?λεια των τροφ?μων , προτρ?ποντα? την κρατικ? παρ?μβαση και τη δημ?σια επαγρ?πνηση ?ναντι των κινδ?νων μ?λυνση? απ? τροφιμογενε?? ασθ?νειε? σε γε?ματα με υλικ? κατευθε?αν απ? τον παραγωγ?. [20]

Πολλ?? τροφιμογενε?? επιδημ?ε? μπορε? να συνδ?ονται με ζωονοσογ?να παθογ?να. Πολλ? διαφορετικ? ε?δη τροφ?μων που ?χουν ζωικ? προ?λευση μπορε? να μολυνθο?ν. Ορισμ?να κοιν? τρ?φιμα που συνδ?ονται με ζωον?σου? περιλαμβ?νουν τα αυγ?, τα θαλασσιν?, το κρ?α?, τα γαλακτοκομικ?, ακ?μη και ορισμ?να λαχανικ?. [21]

Οι εστ?ε? που αφορο?ν μολυσμ?να τρ?φιμα θα πρ?πει να αντιμετωπ?ζονται στα σχ?δια ετοιμ?τητα? για την πρ?ληψη εκτεταμ?νων εστι?ν και τον αποτελεσματικ? περιορισμ? των εστι?ν. [22]

Γεωργ?α και κτηνοτροφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η επαφ? με ζ?α εκτροφ?? μπορε? να οδηγ?σει σε ασθ?νειε? σε αγρ?τε? ? σε ?λλου? που ?ρχονται σε επαφ? με μολυσμ?να ζ?α εκτροφ??. Η μ?λη ? μελιοε?δωση επηρε?ζει κυρ?ω? ?σου? συνεργ?ζονται στεν? με ?λογα και γα?δο?ρια. Η στεν? επαφ? με τα βοοειδ? μπορε? να οδηγ?σει σε δερματικ? ?νθρακα , εν? η λο?μωξη απ? εισπνε?μενο ?νθρακα ε?ναι πιο συχν? στου? εργαζ?μενου? σε σφαγε?α , βυρσοδεψε?α και μαλλ?. [23] Η στεν? επαφ? με πρ?βατα που γ?ννησαν πρ?σφατα μπορε? να οδηγ?σει σε μ?λυνση με το βακτ?ριο Chlamydia psittaci, προκαλ?ντα? κλαμυδ?ωση (και ενζωοτικ? ?μβλωση σε ?γκυε? γυνα?κε?), καθ?? και α?ξηση του κινδ?νου για πυρετ? Q , τοξοπλ?σμωση? και λιστερ?ωση? , σε εγκ?ου? ? σε ανοσοκατεσταλμ?νου? . Η εχιν?κοκκωση προκαλε?ται απ? ?να παρ?σιτο το οπο?ο μπορε? να εξαπλωθε? απ? μολυσμ?να πρ?βατα με τροφ? ? νερ? που ?χει μολυνθε? απ? κ?πρανα ? μαλλ?. Η γρ?πη των πτην?ν ε?ναι κοιν? στα κοτ?πουλα και, αν και σπ?νια στου? ανθρ?που?, η κ?ρια ανησυχ?α για τη δημ?σια υγε?α ε?ναι ?να στ?λεχο? τη? γρ?πη? των πτην?ν να ανασυνδυαστε? με ?ναν ι? τη? ανθρ?πινη? γρ?πη? και προκαλ?σει μια πανδημ?α ?πω? η ισπανικ? γρ?πη του 1918 . Το 2017, τα κοτ?πουλα ελευθ?ρα? βοσκ?? στο Ηνωμ?νο Βασ?λειο διατ?χθηκαν προσωριν? να παραμε?νουν μ?σα λ?γω τη? απειλ?? τη? γρ?πη? των πτην?ν. [24] Τα βοοειδ? αποτελο?ν σημαντικ? δεξαμεν? κρυπτοσποριδ?ωση? [25] που προσβ?λλει κυρ?ω? του? ανοσοκατεσταλμ?νου?. Οι αναφορ?? ?χουν δε?ξει ?τι το βιζ?ν μπορε? επ?ση? να μολυνθε?. [26] Στι? δυτικ?? χ?ρε?, η ηπατ?τιδα Ε οφε?λεται σε μεγ?λο βαθμ? στην ?κθεση σε ζωικ? προ??ντα και το χοιριν? κρ?α? ε?ναι σημαντικ? πηγ? μ?λυνση?, απ? αυτ? την ?ποψη. [27]

Οι κτην?ατροι εκτ?θενται σε μοναδικο?? επαγγελματικο?? κινδ?νου? ?ταν πρ?κειται για ζωον?σου?. Στι? ΗΠΑ, μελ?τε? ?χουν επισημ?νει αυξημ?νο κ?νδυνο τραυματισμ?ν και ?λλειψη επ?γνωση? αυτ?ν των κινδ?νων απ? του? κτηνι?τρου?. Η ?ρευνα ?χει αποδε?ξει τη σημασ?α τη? συνεχο?? κλινικ?? εκπα?δευση? κτηνι?τρου σχετικ? με του? επαγγελματικο?? κινδ?νου? που σχετ?ζονται με μυοσκελετικο?? τραυματισμο??, δαγκ?ματα ζ?ων, βελ?νε? και κοψ?ματα. [28]

Εμπ?ριο ?γριων ζ?ων ? επιθ?σει? ζ?ων [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το εμπ?ριο ?γριων ζ?ων μπορε? να αυξ?σει τον κ?νδυνο δι?χυση? επειδ? αυξ?νει ?μεσα τον αριθμ? των αλληλεπιδρ?σεων μεταξ? των ζωικ?ν ειδ?ν, μερικ?? φορ?? σε μικρο?? χ?ρου?. [29] Η προ?λευση τη? πανδημ?α? COVID-19 [30] [31] ?χει εντοπιστε? σε αγορ? με ?γρια ζ?α στην Κ?να. [32] [33] [34]

?ντομα φορε?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κατοικ?δια [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα κατοικ?δια μπορο?ν να μεταδ?σουν μια σειρ? απ? ασθ?νειε?. Οι σκ?λοι και οι γ?τε? εμβολι?ζονται τακτικ? κατ? τη? λ?σσα? . Τα κατοικ?δια μπορο?ν επ?ση? να μεταδ?σουν δερματ?φυτα και Giardia , τα οπο?α ε?ναι ενδημικ? τ?σο σε ζωικο?? ?σο και σε ανθρ?πινου? πληθυσμο??. Η τοξοπλ?σμωση ε?ναι μια κοιν? μ?λυνση των γατ?ν, και στου? ανθρ?που? ε?ναι μια ?πια ασθ?νεια αν και μπορε? να ε?ναι επικ?νδυνη για τι? ?γκυε? γυνα?κε?. [35] Η διροφιλαρ?αση προκαλε?ται απ? το Dirofilaria immitis μ?σω κουνουπι?ν που ?χουν μολυνθε? απ? θηλαστικ? ?πω? οι σκ?λοι και οι γ?τε?. Η ν?σο? εξ ον?χων γαλ?? προκαλε?ται απ? τα βακτ?ρια Bartonella henselae και Bartonella quintana , τα οπο?α μεταδ?δονται απ? ψ?λλου? που ε?ναι ενδημικο? στι? γ?τε?. Η τοξοκαρ?αση ε?ναι η μ?λυνση των ανθρ?πων απ? οποιοδ?ποτε ε?δο? νηματ?δου? σκουληκιο? , συμπεριλαμβανομ?νων ειδ?ν ειδικ? για σκ?λου? ( Toxocara canis ) ? γ?τε? ( Toxocara cati ). Η κρυπτοσποριδ?ωση  μπορε? να μεταδοθε? στου? ανθρ?που? απ? κατοικ?διε? σα?ρε?, ?πω? το γκ?κο. Το Encephalitozoon cuniculi ε?ναι ?να μικροσποριδιακ? παρ?σιτο που μεταφ?ρεται απ? πολλ? θηλαστικ?, συμπεριλαμβανομ?νων των κουνελι?ν, και ε?ναι ?να σημαντικ? ευκαιριακ? παθογ?νο σε ?τομα ανοσοκατεσταλμ?να απ? HIV/AIDS , μεταμ?σχευση οργ?νων ? ανεπ?ρκεια CD4+ Τ-λεμφοκυττ?ρων. [36]

?κθεση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα εξ?ρσει? ζωον?σων ?χουν εντοπιστε? στην ανθρ?πινη αλληλεπ?δραση με και την ?κθεση σε ?λλα ζ?α σε πανηγ?ρια, αγορ?? ζωνταν?ν ζ?ων, [37] ζωολογικο?? κ?που? και ?λλα περιβ?λλοντα. Το 2005, τα Κ?ντρα Ελ?γχου και Πρ?ληψη? Νοσημ?των (CDC) εξ?δωσαν μια ενημερωμ?νη λ?στα συστ?σεων για την πρ?ληψη τη? μετ?δοση? ζωον?σων σε δημ?σιου? χ?ρου?. [38] Οι συστ?σει?, που αναπτ?χθηκαν σε συνδυασμ? με την Εθνικ? ?νωση Κτηνι?τρων Κρατικ?? Δημ?σια? Υγε?α?, [39] περιλαμβ?νουν εκπαιδευτικ?? ευθ?νε? των χειριστ?ν του χ?ρου, τον περιορισμ? τη? επαφ?? του κοινο? με τα ζ?α και τη φροντ?δα και διαχε?ριση των ζ?ων.

Αποψ?λωση, απ?λεια βιοποικιλ?τητα? και υποβ?θμιση του περιβ?λλοντο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η Κ?ιτ Τζ?ουν?, Πρ?εδρο? Οικολογ?α? και Βιοποικιλ?τητα? στο Πανεπιστημιακ? Κολ?γιο του Λονδ?νου , λ?ει ?τι οι ζωον?σοι συνδ?ονται ?λο και περισσ?τερο με την περιβαλλοντικ? αλλαγ? και την ανθρ?πινη συμπεριφορ?. Η διαταραχ? των παρθ?νων δασ?ν λ?γω τη? υλοτομ?α?, τη? εξ?ρυξη?, τη? κατασκευ?? δρ?μων μ?σω απομακρυσμ?νων τοποθεσι?ν, τη? ταχε?α? αστικοπο?ηση? και τη? πληθυσμιακ?? α?ξηση? φ?ρνει του? ανθρ?που? σε στεν?τερη επαφ? με ζωικ? ε?δη που μπορε? να μην ε?χαν ?ρθει ποτ? πριν. Η προκ?πτουσα μετ?δοση ασθενει?ν απ? την ?γρια ζω? στου? ανθρ?που?, λ?ει, ε?ναι πλ?ον ≪?να κρυφ? κ?στο? τη? ανθρ?πινη? οικονομικ?? αν?πτυξη?≫. [40] Σε ?να ?ρθρο, που δημοσιε?θηκε απ? το IPBES, ο Πρ?εδρο? τη? EcoHealth Alliance και ο ζωολ?γο? Π?τερ Ντ?σζακ, μαζ? με τρει? συμπρο?δρου? τη? ?κθεση? Παγκ?σμια? Αξιολ?γηση? 2019 για τι? Υπηρεσ?ε? Βιοποικιλ?τητα? και Οικοσυστ?ματο? , Γι?σεφ Σ?τελε, Σ?ντρα Ντ?αζ και Εντου?ρντο Μπροντ?τσιο, ?γραψαν ?τι ≪Η αχαλ?νωτη αποψ?λωση των δασ?ν, η ανεξ?λεγκτη επ?κταση τη? γεωργ?α?, η εντατικ? γεωργ?α, η εξ?ρυξη και η αν?πτυξη υποδομ?ν, καθ?? και η εκμετ?λλευση ?γριων ειδ?ν ?χουν δημιουργ?σει μια ≪τ?λεια καταιγ?δα≫ για τη μετ?δοση ασθενει?ν απ? την ?γρια ζω? στου? ανθρ?που?≫. [41]

Οι Τζ?σουα Μουν, Κλερ Γου?ναμ και Σ?φι Χ?ρμαν ε?παν ?τι υπ?ρχουν ενδε?ξει? ?τι η μειωμ?νη βιοποικιλ?τητα ?χει επ?δραση στην ποικιλομορφ?α των ξενιστ?ν και στη συχν?τητα των αλληλεπιδρ?σεων ανθρ?που-ζ?ου με πιθαν?τητα παθογ?νου μετ?δοση?. [42]

Μια μελ?τη του Απριλ?ου 2020, που δημοσιε?θηκε στο περιοδικ? Proceedings of the Royal Society , διαπ?στωσε ?τι τα αυξημ?να συμβ?ντα μετ?δοση? του ιο? απ? τα ζ?α στον ?νθρωπο μπορε? να συνδεθο?ν με την απ?λεια βιοποικιλ?τητα? και την υποβ?θμιση του περιβ?λλοντο?, καθ?? οι ?νθρωποι καταπατο?ν περαιτ?ρω τι? ?γριε? περιοχ?? για να ασχοληθο?ν με τη γεωργ?α, το κυν?γι και την εξ?ρυξη π?ρων εκτ?θενται σε παθογ?να που κανονικ? θα παρ?μεναν σε αυτ?? τι? περιοχ??. Τ?τοια συμβ?ντα μετ?δοση? τριπλασι?ζονται κ?θε δεκαετ?α απ? το 1980. [43] Μια μελ?τη του Αυγο?στου 2020, που δημοσιε?τηκε στο Nature , καταλ?γει στο συμπ?ρασμα ?τι η ανθρωπογεν?? καταστροφ? των οικοσυστημ?των με σκοπ? την επ?κταση τη? γεωργ?α? και των ανθρ?πινων οικισμ?ν μει?νει τη βιοποικιλ?τητα και επιτρ?πει μικρ?τερα ζ?α, ?πω? νυχτερ?δε? και αρουρα?ου?, τα οπο?α ε?ναι πιο προσαρμ?σιμα στι? ανθρ?πινε? πι?σει? και επ?ση? φ?ρουν τι? περισσ?τερε? ζωον?σου?, να πολλαπλασι?ζονται. Αυτ? με τη σειρ? του μπορε? να οδηγ?σει σε περισσ?τερε? πανδημ?ε?. [44]

Κλιματικ? αλλαγ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Σ?μφωνα με μια ?κθεση απ? το Πρ?γραμμα των Ηνωμ?νων Εθν?ν για το Περιβ?λλον και το Διεθν?? Ινστιτο?το ?ρευνα? Ζ?ων, με τ?τλο ≪Πρ?ληψη τη? επ?μενη? πανδημ?α? ? Ζωον?σοι και π?? να σπ?σουμε την αλυσ?δα μετ?δοση?≫, η κλιματικ? αλλαγ? ε?ναι μ?α απ? τι? 7 ανθρ?πινε? αιτ?ε? τη? α?ξηση? του τον αριθμ? των ζω?νοσων. [15] [16] Το Πανεπιστ?μιο του Σ?δνε? εξ?δωσε μια μελ?τη, τον Μ?ρτιο του 2021, που εξετ?ζει παρ?γοντε? που αυξ?νουν την πιθαν?τητα επιδημι?ν και πανδημι?ν ?πω? η πανδημ?α COVID-19 . Οι ερευνητ?? διαπ?στωσαν ?τι ≪η π?εση στα οικοσυστ?ματα, η κλιματικ? αλλαγ? και η οικονομικ? αν?πτυξη ε?ναι βασικο? παρ?γοντε?≫ για την α?ξηση. Περισσ?τερε? ζωον?σοι εντοπ?στηκαν σε χ?ρε? υψηλο? εισοδ?ματο? . [45]

Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κατ? το μεγαλ?τερο μ?ρο? τη? ανθρ?πινη? προ?στορ?α? , οι ομ?δε? κυνηγ?ν-τροφοσυλλεκτ?ν ?ταν πιθαν?? πολ? μικρ??. Τ?τοιε? ομ?δε? πιθαν?τατα ερχ?ντουσαν σε επαφ? με ?λλε? τ?τοιε? ομ?δε? μ?νο σπ?νια. Τ?τοια απομ?νωση θα ε?χε προκαλ?σει τον περιορισμ? των επιδημικ?ν ασθενει?ν σε οποιονδ?ποτε δεδομ?νο τοπικ? πληθυσμ?, επειδ? η εξ?πλωση και η επ?κταση των επιδημι?ν εξαρτ?ται απ? τη συχν? επαφ? με ?λλα ?τομα που δεν ?χουν αναπτ?ξει ακ?μη επαρκ? ανοσολογικ? απ?κριση. [46] Για να παραμε?νει σε ?ναν τ?τοιο πληθυσμ?, ?να παθογ?νο πρ?πει ε?τε να ε?ναι μια χρ?νια λο?μωξη, να παραμ?νει παρ?ν και δυνητικ? μολυσματικ? στον μολυσμ?νο ξενιστ? για μεγ?λε? περι?δου?, ε?τε να ?χει ?λλα πρ?σθετα ε?δη ω? δεξαμεν? ?που μπορε? να διατηρηθε? ?ω? ?του ?ρθει σε επαφ? με ν?ου? ευα?σθητου? ξενιστ?? και του? μολ?νει. [47] [48] Στην πραγματικ?τητα, για πολλ?? ≪ανθρ?πινε?≫ ασθ?νειε?, ο ?νθρωπο? αποτελε? τυχα?ο θ?μα και αδι?ξοδο φορ?α. Παραδε?γματα περιλαμβ?νουν τη λ?σσα , τον ?νθρακα , την τουλαραιμ?α και τον ι? του Δυτικο? Νε?λου . ?τσι, μεγ?λο μ?ρο? τη? ανθρ?πινη? ?κθεση? σε μολυσματικ?? ασθ?νειε? ?ταν ζωον?σοι. [49]

Πιθαν?τητε? μετ?δοση? ζωονοσογ?νων νοσημ?των

Πολλ?? ασθ?νειε?, ακ?μη και επιδημικ??, ?χουν ζωονοσογ?νο προ?λευση και η ιλαρ? , η ευλογι? , η γρ?πη , ο HIV και η διφθερ?τιδα αποτελο?ν ιδια?τερα παραδε?γματα. [50] [51] Δι?φορε? μορφ?? του κοινο? κρυολογ?ματο? και τη? φυματ?ωση? ε?ναι επ?ση? προσαρμογ?? στελεχ?ν που προ?ρχονται απ? ?λλα ε?δη.  Ορισμ?νοι ειδικο? ?χουν προτε?νει ?τι ?λε? οι ανθρ?πινε? ιογενε?? λοιμ?ξει? ?ταν αρχικ? ζωον?σοι. [52]

Οι ζωον?σοι παρουσι?ζουν ενδιαφ?ρον επειδ? ε?ναι συχν? μη αναγνωρισμ?νε? στο παρελθ?ν ασθ?νειε? ? ?χουν αυξημ?νη μολυσματικ?τητα σε πληθυσμο?? που δεν ?χουν ανοσ?α. Ο ι?? του Δυτικο? Νε?λου εμφαν?στηκε για πρ?τη φορ? στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? το 1999, στην περιοχ? τη? Ν?α? Υ?ρκη?. Η βουβωνικ? παν?λη ε?ναι μια ζωον?σο? [53] ?πω? και η σαλμον?λωση, ο κηλιδωτ?? πυρετ?? των Βραχωδ?ν Βουν?ν και η βορρελ?ωση .

?να? σημαντικ?? παρ?γοντα? που συμβ?λλει στην εμφ?νιση ν?ων ζωονοσογ?νων παθογ?νων στου? ανθρ?πινου? πληθυσμο?? ε?ναι η αυξημ?νη επαφ? μεταξ? των ανθρ?πων και τη? ?γρια? ζω??. [54] Αυτ? μπορε? να προκληθε? ε?τε απ? εξ?πλωση τη? ανθρ?πινη? δραστηρι?τητα? σε περιοχ?? ?γρια? φ?ση? ε?τε απ? μετακ?νηση ?γριων ζ?ων σε περιοχ?? ανθρ?πινη? δραστηρι?τητα?. ?να παρ?δειγμα αυτο? ε?ναι το ξ?σπασμα του ιο? Ν?πα στη χερσ?νησο τη? Μαλαισ?α?, το 1999, ?ταν ξεκ?νησε εντατικ? χοιροτροφ?α εντ?? του οικοτ?που μολυσμ?νων νυχτερ?δων των φρο?των.  Η μη αναγνωρισμ?νη μ?λυνση αυτ?ν των χο?ρων εν?σχυσε τη δ?ναμη τη? μ?λυνση?, μεταδ?δοντα? τον ι? στου? αγρ?τε? και προκαλ?ντα? τελικ? 105 θαν?του? ανθρ?πων. [55]

Χρ?ση σε εμβ?λια [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το πρ?το εμβ?λιο κατ? τη? ευλογι?? απ? τον ?ντουαρντ Τζ?νερ το 1800 ?ταν απ? μ?λυνση εν?? ζωονοσογ?νου ιο? των βοοειδ?ν που προκ?λεσε μια ασθ?νεια που ονομ?ζεται δαμαλ?τιδα. [56] Ο Τζ?νερ ε?χε παρατηρ?σει ?τι οι γαλατ?δε? ?ταν ανθεκτικο? στην ευλογι?. Οι γαλατ?δε? ε?χαν προσβληθε? απ? μια ηπι?τερη εκδοχ? τη? ν?σου απ? μολυσμ?νε? αγελ?δε? που προσ?φεραν διασταυρο?μενη ανοσ?α στην ανθρ?πινη ασθ?νεια. Ο Τζ?νερ αφα?ρεσε ?να μολυσματικ? παρασκε?ασμα ≪ευλογι?? των αγελ?δων≫ και στη συν?χεια το χρησιμοπο?ησε για να εμβολι?σει ?τομα κατ? τη? ευλογι??. Ω? αποτ?λεσμα, η ευλογι? ?χει εξαλειφθε? παγκοσμ?ω? και ο μαζικ?? εμβολιασμ?? κατ? αυτ?? τη? ασθ?νεια? σταμ?τησε το 1981. [57]

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

  1. ↑ WHO. ≪Zoonoses≫ . Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 3 Ιανουαρ?ου 2015 . Ανακτ?θηκε στι? 18 Δεκεμβρ?ου 2014 .  
  2. ↑ ≪A glimpse into Canada's highest containment laboratory for animal health: The National Centre for Foreign Animal Diseases≫ . science.gc.ca . Government of Canada. 22 Οκτωβρ?ου 2018. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 20 Ιουν?ου 2019 . Ανακτ?θηκε στι? 16 Αυγο?στου 2019 . Zoonoses are infectious diseases which jump from an animal host or reservoir into humans.  
  3. ↑ ≪Origins of HIV and the AIDS pandemic≫ . Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine 1 (1): a006841. September 2011. doi : 10.1101/cshperspect.a006841 . PMID 22229120 .  
  4. ↑ ≪HIV epidemiology. The early spread and epidemic ignition of HIV-1 in human populations≫ . Science 346 (6205): 56?61. October 2014. doi : 10.1126/science.1256739 . PMID 25278604 . Bibcode :  2014Sci...346...56F .  
  5. ↑ ≪Serial human passage of simian immunodeficiency virus by unsterile injections and the emergence of epidemic human immunodeficiency virus in Africa≫ . Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences 356 (1410): 911?920. June 2001. doi : 10.1098/rstb.2001.0867 . PMID 11405938 .  
  6. ↑ ≪Human vs. animal outbreaks of the 2009 swine-origin H1N1 influenza A epidemic≫ . EcoHealth 8 (3): 376?380. September 2011. doi : 10.1007/s10393-011-0706-x . PMID 21912985 .  
  7. ↑ ≪Taenia solium Human Cysticercosis: A Systematic Review of Sero-epidemiological Data from Endemic Zones around the World≫ . PLOS Neglected Tropical Diseases 9 (7): e0003919. 6 July 2015. doi : 10.1371/journal.pntd.0003919 . PMID 26147942 .  
  8. ↑ ≪Risk factors for human disease emergence≫ . Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences 356 (1411): 983?989. July 2001. doi : 10.1098/rstb.2001.0888 . PMID 11516376 .  
  9. ↑ ≪AIDS as a zoonosis? Confusion over the origin of the virus and the origin of the epidemics≫. Journal of Medical Primatology 33 (5?6): 220?226. October 2004. doi : 10.1111/j.1600-0684.2004.00078.x . PMID 15525322 .  
  10. ↑ ≪Zoonosis≫ . Medical Dictionary . Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 28 Ιουν?ου 2013 . Ανακτ?θηκε στι? 30 Ιανουαρ?ου 2013 .  
  11. ↑ ≪Reverse zoonotic disease transmission (zooanthroponosis): a systematic review of seldom-documented human biological threats to animals≫ . PLOS ONE 9 (2): e89055. 2014. doi : 10.1371/journal.pone.0089055 . PMID 24586500 . Bibcode :  2014PLoSO...989055M .  
  12. ↑ ≪How host genetics dictates successful viral zoonosis≫ . PLOS Biology 17 (4): e3000217. April 2019. doi : 10.1371/journal.pbio.3000217 . PMID 31002666 .  
  13. ↑ Animal Oppression and Human Violence: Domesecration, Capitalism, and Global Conflict . Columbia University Press . 2013. σελ.  5 . ISBN   978-0231151894 .  
  14. ↑ ≪Ranking the risk of animal-to-human spillover for newly discovered viruses≫ . Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 118 (15). April 2021. doi : 10.1073/pnas.2002324118 . PMID 33822740 .  
  15. ↑ 15,0 15,1 ≪Coronavirus: Fear over rise in animal-to-human diseases≫ . BBC. 6 July 2020. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 7 July 2020 . https://web.archive.org/web/20200707015347/https://www.bbc.com/news/health-53314432 . Ανακτ?θηκε στι? 7 July 2020 .  
  16. ↑ 16,0 16,1 ≪Preventing the next pandemic ? Zoonotic diseases and how to break the chain of transmission≫ . United Nations Environmental Programm . United Nations. 15 Μα?ου 2020. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 6 Ιουλ?ου 2020 . Ανακτ?θηκε στι? 7 Ιουλ?ου 2020 .  
  17. ↑ ≪Campylobacters as zoonotic pathogens: a food production perspective≫. International Journal of Food Microbiology 117 (3): 237?257. July 2007. doi : 10.1016/j.ijfoodmicro.2007.01.006 . PMID 17368847 .  
  18. ↑ ≪Introduction: emerging antimicrobial resistance mechanisms in the zoonotic foodborne pathogens Salmonella and Campylobacter≫. Microbes and Infection 8 (7): 1889?1890. June 2006. doi : 10.1016/j.micinf.2005.12.024 . PMID 16714136 .  
  19. ↑ ≪The threat posed by the global emergence of livestock, food-borne, and zoonotic pathogens≫. Annals of the New York Academy of Sciences 894 (1): 20?27. 1999. doi : 10.1111/j.1749-6632.1999.tb08039.x . PMID 10681965 . Bibcode :  1999NYASA.894...20M .  
  20. ↑ Med-Vet-Net. ≪Priority Setting for Foodborne and Zoonotic Pathogens≫ (PDF) . Αρχειοθετ?θηκε (PDF) απ? το πρωτ?τυπο στι? 25 Ιουν?ου 2008 . Ανακτ?θηκε στι? 5 Απριλ?ου 2008 .  
  21. ↑ Abebe, Engidaw; Gugsa, Getachew; Ahmed, Meselu (2020-06-29). ≪Review on Major Food-Borne Zoonotic Bacterial Pathogens≫ . Journal of Tropical Medicine 2020 : 4674235. doi : 10.1155/2020/4674235 . ISSN 1687-9686 . PMID 32684938 .  
  22. ↑ ≪Issuing Foodborne Outbreak Notices | CDC≫ . www.cdc.gov (στα Αγγλικ?). 11 Ιανουαρ?ου 2022 . Ανακτ?θηκε στι? 22 Απριλ?ου 2022 .  
  23. ↑ ≪Inhalation Anthrax≫ . cdc.gov (στα Αγγλικ?). Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 26 Μαρτ?ου 2017 . Ανακτ?θηκε στι? 26 Μαρτ?ου 2017 .  
  24. ↑ ≪Avian flu: Poultry to be allowed outside under new rules≫ (στα αγγλικ?). BBC News . 28 February 2017. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 7 March 2017 . https://web.archive.org/web/20170307040605/http://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-politics-39103191 . Ανακτ?θηκε στι? 26 March 2017 .  
  25. ↑ ≪Cryptosporidiosis - an occupational risk and a disregarded disease in Estonia≫ . Acta Veterinaria Scandinavica 56 (1): 36. June 2014. doi : 10.1186/1751-0147-56-36 . PMID 24902957 .  
  26. ↑ ≪Mink found to have coronavirus on two Dutch farms ? ministry≫ (στα αγγλικ?). Reuters. 26 April 2020. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 27 April 2020 . https://web.archive.org/web/20200427142458/https://news.yahoo.com/mink-found-coronavirus-two-dutch-114943885.html . Ανακτ?θηκε στι? 27 April 2020 .  
  27. ↑ ≪Hepatitis E virus transmission from wild boar meat≫ . Emerging Infectious Diseases 11 (12): 1958?1960. December 2005. doi : 10.1016/j.onehlt.2021.100350 . PMID 16485490 .  
  28. ↑ ≪Assessment of Musculoskeletal Injuries Associated with Palpation, Infection Control Practices, and Zoonotic Disease Risks among Utah Clinical Veterinarians≫. Journal of Agromedicine 24 (1): 35?45. January 2019. doi : 10.1080/1059924X.2018.1536574 . PMID 30362924 .  
  29. ↑ ≪Human-mediated impacts on biodiversity and the consequences for zoonotic disease spillover≫. Current Biology 31 (19): R1342?R1361. October 2021. doi : 10.1016/j.cub.2021.08.070 . PMID 34637744 .  
  30. ↑ ≪Changes of China's regulatory regime on commercial artificial breeding of terrestrial wildlife in time of COVID-19 outbreak and impacts on the future≫ . Biological Conservation (Oxford University Press) 250 (3): 108756. October 2020. doi : 10.1093/bjc/azaa084 .  
  31. ↑ ≪Covid-19 and Capital: Labour Studies and Nonhuman Animals ? A Roundtable Dialogue≫ . Animal Studies Journal (University of Wollongong) 10 (1): 240?272. 2021. doi : 10.14453/asj.v10i1.10 . ISSN 2201-3008 . https://ro.uow.edu.au/asj/vol10/iss1/11/ . Ανακτ?θηκε στι? 19 September 2021 .  
  32. ↑ ≪COVID-19: Epidemiology, Evolution, and Cross-Disciplinary Perspectives≫ . Trends in Molecular Medicine 26 (5): 483?495. May 2020. doi : 10.1016/j.molmed.2020.02.008 . PMID 32359479 .  
  33. ↑ ≪WHO Points To Wildlife Farms In Southern China As Likely Source Of Pandemic≫ . NPR . 15 March 2021 . https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2021/03/15/977527808/who-points-to-wildlife-farms-in-southwest-china-as-likely-source-of-pandemic?t=1616302540855 .  
  34. ↑ ≪WHO report into COVID pandemic origins zeroes in on animal markets, not labs≫. Nature 592 (7853): 173?174. April 2021. doi : 10.1038/d41586-021-00865-8 . PMID 33785930 . Bibcode :  2021Natur.592..173M .  
  35. ↑ Prevention, CDC ? Centers for Disease Control and. ≪Toxoplasmosis ? General Information ? Pregnant Women≫ . cdc.gov (στα Αγγλικ?). Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 18 Νοεμβρ?ου 2015 . Ανακτ?θηκε στι? 1 Απριλ?ου 2017 .  
  36. ↑ Companion animal zoonoses . Wiley-Blackwell. 2011. σελ?δε?  282 ?84. ISBN   978-0813819648 .  
  37. ↑ ≪Wildlife, exotic pets, and emerging zoonoses≫ . Emerging Infectious Diseases 13 (1): 6?11. January 2007. doi : 10.3201/eid1301.060480 . PMID 17370509 .  
  38. ↑ Centers for Disease Control and Prevention (2005). ≪Compendium of Measures To Prevent Disease Associated with Animals in Public Settings, 2005: National Association of State Public Health Veterinarians, Inc. (NASPHV)≫ . MMWR 54 (RR?4): inclusive page numbers. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 17 December 2008 . https://web.archive.org/web/20081217113423/http://www.cdc.gov/mmwr/PDF/rr/rr5404.pdf . Ανακτ?θηκε στι? 28 December 2008 .  
  39. ↑ ≪NASPHV ? National Association of Public Health Veterinarians≫ . www.nasphv.org . Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 23 Ιουλ?ου 2010 . Ανακτ?θηκε στι? 29 Μα?ου 2007 .  
  40. ↑ ≪'Tip of the iceberg': is our destruction of nature responsible for Covid-19?≫ (στα αγγλικ?). The Guardian . 18 March 2020. ISSN 0261-3077 . Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 20 March 2020 . https://web.archive.org/web/20200320095435/https://www.theguardian.com/environment/2020/mar/18/tip-of-the-iceberg-is-our-destruction-of-nature-responsible-for-covid-19-aoe . Ανακτ?θηκε στι? 18 March 2020 .  
  41. ↑ ≪Halt destruction of nature or suffer even worse pandemics, say world's top scientists≫ . The Guardian . 27 April 2020. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 15 May 2020 . https://web.archive.org/web/20200515015940/https://www.theguardian.com/world/2020/apr/27/halt-destruction-nature-worse-pandemics-top-scientists . Ανακτ?θηκε στι? 27 April 2020 .  
  42. ↑ ≪SAGO has a politics problem, and WHO is ignoring it≫. BMJ 375 : n2786. November 2021. doi : 10.1136/bmj.n2786 . PMID 34772656 .  
  43. ↑ ≪Coronavirus Pandemic Linked to Destruction of Wildlife and World's Ecosystems≫ . Deutsche Welle . 16 April 2020. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 16 April 2020 . https://web.archive.org/web/20200416034115/https://www.dw.com/en/coronavirus-pandemic-linked-to-destruction-of-wildlife-and-worlds-ecosystems/a-53078480 . Ανακτ?θηκε στι? 16 April 2020 .  
  44. ↑ ≪Deadly diseases from wildlife thrive when nature is destroyed, study finds≫ . The Guardian . 5 August 2020. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 6 August 2020 . https://web.archive.org/web/20200806223417/https://www.theguardian.com/environment/2020/aug/05/deadly-diseases-from-wildlife-thrive-when-nature-is-destroyed-study-finds . Ανακτ?θηκε στι? 7 August 2020 .  
  45. ↑ ≪Factors that may predict next pandemic≫ . ScienceDaily . University of Sydney. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 19 Μα?ου 2021 . Ανακτ?θηκε στι? 19 Μα?ου 2021 .  
  46. ↑ ≪Early Concepts of Disease≫ . sphweb.bumc.bu.edu . Ανακτ?θηκε στι? 22 Απριλ?ου 2022 .  
  47. ↑ Van Seventer, Jean Maguire; Hochberg, Natasha S. (2017). ≪Principles of Infectious Diseases:Transmission, Diagnosis, Prevention, and Control≫ . International Encyclopedia of Public Health : 22?39. doi : 10.1016/B978-0-12-803678-5.00516-6 . ISBN 9780128037089 .  
  48. ↑ Health (US), National Institutes of· Study, Biological Sciences Curriculum (2007). Understanding Emerging and Re-emerging Infectious Diseases (στα Αγγλικ?). National Institutes of Health (US).  
  49. ↑ Baum, Stephen G. (2008). ≪Zoonoses-With Friends Like This, Who Needs Enemies?≫ . Transactions of the American Clinical and Climatological Association 119 : 39?52. ISSN 0065-7778 . PMID 18596867 .  
  50. ↑ Weiss, Robin A; Sankaran, Neeraja (2022-01-18). ≪Emergence of epidemic diseases: zoonoses and other origins≫ . Faculty Reviews 11 : 2. doi : 10.12703/r/11-2 . ISSN 2732-432X . PMID 35156099 .  
  51. ↑ Wolfe, Nathan D.; Dunavan, Claire Panosian; Diamond, Jared (May 2007). ≪Origins of major human infectious diseases≫ (στα αγγλικ?). Nature 447 (7142): 279?283. doi : 10.1038/nature05775 . ISSN 1476-4687 . PMID 17507975 . Bibcode :  2007Natur.447..279W .  
  52. ↑ ≪The chickens come home to roost≫ . American Journal of Public Health 97 (9): 1545?1546. September 2007. doi : 10.2105/AJPH.2006.090431 . PMID 17666704 . PMC 1963309 . https://archive.org/details/sim_american-journal-of-public-health_2007-09_97_9/page/1545 .  
  53. ↑ ≪Rodent-borne diseases and their risks for public health≫. Critical Reviews in Microbiology 35 (3): 221?270. 2009. doi : 10.1080/10408410902989837 . PMID 19548807 .  
  54. ↑ ≪Anthropogenic environmental change and the emergence of infectious diseases in wildlife≫. Acta Tropica 78 (2): 103?116. February 2001. doi : 10.1016/S0001-706X(00)00179-0 . PMID 11230820 .  
  55. ↑ ≪The natural history of Hendra and Nipah viruses≫. Microbes and Infection 3 (4): 307?314. April 2001. doi : 10.1016/S1286-4579(01)01384-3 . PMID 11334748 .  
  56. ↑ ≪History of Smallpox | Smallpox | CDC≫ . www.cdc.gov (στα Αγγλικ?). 21 Φεβρουαρ?ου 2021. Αρχειοθετ?θηκε απ? το πρωτ?τυπο στι? 14 Ιουν?ου 2020 . Ανακτ?θηκε στι? 21 Σεπτεμβρ?ου 2021 .  
  57. ↑ ≪The Spread and Eradication of Smallpox | Smallpox | CDC≫ . 19 Φεβρουαρ?ου 2019.  
Καθιερωμ?νοι ?ροι
Ανακτ?θηκε απ? " https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ζωον?σο?&oldid=10509635 "