Η
Δατο?ρα
ε?ναι γ?νο? που περιλαμβ?νει ενν?α ε?δη τοξικ?ν
ανθοφ?ρων φυτ?ν
. Αν?κει στην οικογ?νεια
Στρυχνοειδ?
(Solanaceae).
[1]
Συναντ?ται με την κοιν? ονομασ?α
Διαβολ?χορτο
. Τα ε?δη του γ?νου? δατο?ρα ε?ναι ιθαγεν? σε ?νυδρε?, ε?κρατε? και υποτροπικ?? περιοχ?? τη? Βορε?ου Αμερικ??, π?ριξ του Μεξικο?.
?λα τα ε?δη του γ?νου? δατο?ρα ε?ναι δηλητηρι?δη και δυνητικ? ψυχοτρ?πα. Ειδικ?τερα, οι σπ?ροι και τα ?νθη του? μπορο?ν να προκαλ?σουν υποαερισμ?, καρδιακ? αρρυθμ?α,
πυρετ?
,
ντελ?ριο
, παραισθ?σει?,
ψ?χωση
και μπορο?ν να οδηγ?σουν στον θ?νατο σε περ?πτωση κατ?ποση?. Χ?ρη στι? ιδι?τητε? του? ?χουν χρησιμοποιηθε? ιστορικ?, απ? δι?φορου? πολιτισμο??, ω? δηλητ?ριο και
παραισθησιογ?νο
. Παραδοσιακ?, η χρ?ση του φυτο? ?χει συνδεθε? στον δυτικ? πολιτισμ? με την
μαγε?α
και το
κυν?γι μαγισσ?ν
.
[2]
[3]
Συγκεκριμ?να ε?δη ?χουν χρησιμοποιηθε?
τελετουργικ?
, ω?
ενθεογ?να
απ? ορισμ?νε? ομ?δε? ιθαγεν?ν.
[4]
Επ?ση? ορισμ?να ε?δη ?χουν φαρμακευτικ?? ιδι?τητε?.
Το ?νομα
δατο?ρα
προ?ρχεται απ? τη
σανσκριτικ?
λ?ξη ????? (dhat?ra) που σημα?νει αγκαθωτ? μ?λο.
[5]
Τα ε?δη του γ?νου?
δατο?ρα
ε?ναι
πο?δη
μονοετ? (με ορισμ?να ε?δη να ζουν δ?ο με τρ?α ?τη) φυτ? που μπορο?ν να φτ?σουν σε ?ψο? τα δ?ο μ?τρα. Τα φ?λλα του? ε?ναι βελοειδ?, με μ?κο? 10?20 cm και πλ?το? 5?18 cm. Η φυλλοταξ?α ε?ναι δ?στοιχη και η ?κρη των φ?λλων ε?ναι αγκαθωτ?. Τα ?νθη του? ε?ναι τρομπετοειδ?, μ?κου? 5?20 cm και πλ?του? 4?12 cm στο στ?μιο του?. Το χρ?μα του? ποικ?λλει απ? λευκ? σε κ?τρινο, ροζ και ανοιχτ? μωβ. Ο καρπ?? του? ε?ναι μια αγκαθωτ?
κ?ψα
, μ?κου? 4?10 cm και πλ?του? 2?6 cm. ?ταν ωριμ?σει σχ?ζεται και απελευθερ?νει του? πολυ?ριθμου? σπ?ρου? του φυτο?.
Καρπ??
D. inoxia
με ?ριμο, σχισμ?νο καρπ?
Τα ε?δη του φυτο? καλλιεργο?νται για τι? θεραπευτικ?? του? ιδι?τητε?. Η ατροπ?νη και η σκοπολαμ?νη (δ?ο ουσ?ε? οι οπο?ε? βρ?σκονται σε πολ? υψηλ?? συγκεντρ?σει? στο φυτ?) ε?ναι μουσκαρινικο? ανταγωνιστ?? οι οπο?οι μπορο?ν να χρησιμοποιηθο?ν για τη θεραπε?α τη?
ν?σου του Π?ρκινσον
και των ασθενει?ν κ?νηση?, επ?ση? μπορο?ν να αναστε?λλουν τη παρασυμπαθητικ? δι?γερση του
ουροποιητικο? συστ?ματο?
, του
αναπνευστικο? συστ?ματο?
, του
γαστρεντερικο? σωλ?να
, τη?
καρδι??
και των
οφθαλμ?ν
.
[6]
Οι σπ?ροι του εξ?γονται απ? την αγκαθωτ? κ?ψα και σπε?ρονται ετησ?ω?. Με την κατ?λληλη φροντ?δα το φυτ? μπορε? να επιβι?σει τον χειμ?να. Φ?εται σε γλ?στρε? ? στο ?δαφο?. Απαιτε? ζεστ?, ηλι?λουστη θ?ση και καλ? στραγγιζ?μενο ?δαφο?. Τα φυτ? ε?ναι ευ?λωτα σε μ?κητε? που μολ?νουν το ριζικ? σ?στημα του?, οπ?τε βιολογικ? λιπ?σματα που ?χουν παραχθε? με αναερ?βιε? μεθ?δου?, ?πω? αναερ?βια κομποστοποιημ?νη οργανικ? ?λη και κοπρι? πρ?πει να αποφε?γονται.
?λα τα φυτ? του γ?νου?
δατο?ρα
περι?χουν
αλκαλοειδ?
, ?πω? η
σκοπολαμ?νη
και η
ατροπ?νη
, με τη μεγαλ?τερη συγκ?ντρωσ? του? να συναντ?ται στου? σπ?ρου?, τα ?νθη και τη ρ?ζα. Χ?ρη σε αυτ?? τι? ουσ?ε? ?χει χρησιμοποιηθε? εδ? και αι?νε? ω? δηλητ?ριο απ? δι?φορου? πολιτισμο??.
[7]
Η τοξικ?τητα του φυτο? εξαρτ?ται απ? την ηλικ?α του, το ?δαφο? στο οπο?ο φ?εται και τι? κλιματικ?? συνθ?κε?. Τι? τελευτα?ε? δεκαετ?ε? ?χουν παρατηρηθε? αρκετ? περιστατικ?, ?που ?φηβοι στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε? π?θαναν ? ν?σησαν σοβαρ? ?στερα απ? καταν?λωση φυτ?ν του γ?νου? δατο?ρα.
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
Τα παιδι? ε?ναι ιδια?τερα ευ?λωτα στη δηλητηρ?αση απ? ατροπ?νη.
[13]
[14]
Σε χ?ρε? τη?
Ευρ?πη?
και στην
Ινδ?α
, τα φυτ? του γ?νου?
δατο?ρα
?χουν χρησιμοποιηθε? εκτεταμ?να ω? δηλητ?ριο για φ?νο ? αυτοκτον?α. Απ? το 1950 ?ω? το 1965, το Κρατικ? Χημικ? Εργαστ?ριο τη? Ινδ?α?, στην
?γκρα
διαπ?στωσε ?τι 2.778 θ?νατοι προκλ?θηκαν απ? την καταν?λωση του φυτο?.
[15]
Οι τοξ?νε? του φυτο? μπορο?ν να καταποθο?ν ακο?σια, με την καταν?λωση μελιο? που παρ?χθηκε απ? το ν?κταρ του φυτο?.
[16]
Σε ορισμ?να κρ?τη η αγορ?, χρ?ση και καλλι?ργεια των φυτ?ν του γ?νου?
δατο?ρα
ε?ναι παρ?νομη.
[15]
Εξαιτ?α? τη? αντιχολινεργικ?? του? δρ?ση? (παρεμπ?διση του νευροδιαβιβαστ?
ακετυλοχολ?νη
), η κατ?ποση των φυτ?ν του γ?νου?
δατο?ρα
προκαλο?ν
ντελ?ριο
,
πυρετ?
,
ταχυκαρδ?α
, β?αιη συμπεριφορ? και ?ντονη
μυδρ?αση
(διαστολ? τη? κ?ρη? του οφθαλμο?) με αποτ?λεσμα
φωτοφοβ?α
που μπορε? να διαρκ?σει για αρκετ?? ημ?ρε?. ?λλε? παρεν?ργειε? που παρατηρο?νται λιγ?τερο συχν? ε?ναι η μυικ? δυσκαμψ?α,
επ?σχεση ο?ρων
,
παρ?λυση
, σ?γχυση και
αμνησ?α
.
[17]
Τα φυτ? του γ?νου?
δατο?ρα
θεωρο?νται παραισθησιογ?να. Σ?μφωνα με τον
Κρ?στιαν Ρετ?
≪μια μικρ? δ?ση ?χει θεραπευτικ?? και φαρμακευτικ?? ιδι?τητε?, μια μεσα?α δ?ση ?χει αφροδισιακ?? ιδι?τητε? και μια μεγ?λη δ?ση χρησιμοποιε?ται για σαμανικο?? σκοπο??≫. Επ?ση? χρησιμοποιε?ται στο
Α?τιν?
βουντο?
ω? υλικ? εν?? παραισθησιογ?νου φ?λτρου. ?τομα που ?χουν καταναλ?σει το συγκεκριμ?νο φ?λτρο αποτελο?ν τη β?ση του μ?θου των
ζ?μπι
. ?λλε? φυλ?? που χρησιμοποιο?σαν τι? παραισθησιογ?νε? ιδι?τητε? του φυτο? στι? τελετ?? του? ?ταν οι ιθαγενε??
Ναβ?χο
[18]
[19]
και οι
Αζτ?κοι
.
[20]
Τα ?τομα που ?χουν καταναλ?σει μ?ρη του φυτο? παρουσι?ζουν αν?συχη συμπεριφορ? και σ?γχυση, οπ?τε ε?ναι απαρα?τητη η διακομιδ? του? σε νοσοκομε?ο. Εκε? πραγματοποιε?ται πλ?ση στομ?χου και χορ?γηση ενεργο? ?νθρακα, ?στε να μειωθε? η απορρ?φηση των τοξιν?ν απ? το στομ?χι. Στη συν?χεια χορηγο?νται
βενζοδιαζεπ?νε?
για να καταπολεμ?σουν το ντελ?ριο και ε?ν χρειαστε?, δ?νεται επιπλ?ον οξυγ?νο και ορ??. Τα συμπτ?ματα υποχωρο?ν 24-36 ?ρε? μετ? την κατ?ποση του φυτο?.
Τα φυτ? του γ?νου?
δατο?ρα
, ιδια?τερα το
στραμ?νιο
μαζ? με ?λλα τοξικ? φυτ?, ?πω? η
μπελαντ?να
, το
γερο?λι
και ο
μανδραγ?ρα?
πιστε?ονταν ?τι χρησιμοποιο?νταν απ? τι? μ?γισσε? στα φ?λτρα του?.
[21]
Στην Ινδ?α, το ε?δο?
Datura metel
ε?χε χρησιμοποιηθε? ω? δηλητ?ριο και αφροδισιακ?. Απ? την αρχαι?τητα αποτελε? συστατικ? τη? παραδοσιακ?? ιατρικ??
Αγιο?ρ Β?ντα
. Εμφαν?ζεται συχν? στι? τελετουργικ?? προσευχ?? στου? θεο??
Σ?βα
και
Γκαν?σα
.
- ↑
1959 Avery, Amos Geer, Satina, Sophie and Rietsema, Jacob
Blakeslee: the genus Datura
, foreword and biographical sketch by Edmund W. Sinnott, pub. New York : Ronald Press Co.
- ↑
Hansen, Harold A.
The Witch's Garden
pub. Unity Press 1978
(
ISBN
978-0913300473
)
- ↑
Ratsch, Christian,
The Encyclopedia of Psychoactive Plants: Ethnopharmacology and Its Applications
pub. Park Street Press 2005
- ↑
Cecilia Garcia; James D. Adams (2005). Healing with medicinal plants of the west - cultural and scientific basis for their use. Abedus Press.
(
ISBN
0-9763091-0-6
)
.
- ↑
American Heritage Dictionary:
datura
- ↑
Biaggioni, Italo &
al
(2011).
Primer on the Autonomic Nervous System
. Academic Press. σελ. 77.
ISBN
978-0123-86525-0
.
CS1 maint: Uses authors parameter (
link
)
- ↑
Adams, J. D. Jr.; Garcia, C. (2005).
≪Spirit, Mind and Body in Chumash Healing≫
.
Evidence-based Complementary and Alternative Medicine
2
(4): 459?463.
doi
:
10.1093/ecam/neh130
.
PMID
16322802
.
PMC
1297503
. Αρχειοθετ?θηκε απ?
το πρωτ?τυπο
στι? 12 October 2007
.
https://web.archive.org/web/20071012085820/http://ecam.oxfordjournals.org/cgi/content/full/2/4/459
.
- ↑
Goetz, R.; Siegel, E.; Scaglione, J.; Belson, M.; Patel, M. (2003).
≪Suspected Moonflower Intoxication ? Ohio, 2002≫
.
MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report
(
CDC
)
52
(33): 788?791.
PMID
12931077
.
https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5233a2.htm
.
- ↑
Leinwand, D. (2006-11-01).
≪Jimson weed users chase high all the way to hospital≫
.
USA TODAY
.
https://www.usatoday.com/news/nation/2006-11-01-jimson_x.htm
. Ανακτ?θηκε στι? 2009-02-15
.
- ↑
Michalodimitrakis, M.; Koutselinis, A. (1984).
≪Discussion of "Datura stramonium: A fatal poisoning"≫
.
Journal of Forensic Sciences
29
(4): 961?962.
PMID
6502123
.
https://archive.org/details/sim_journal-of-forensic-sciences_1984-10_29_4/page/961
.
- ↑
Boumba, V. A.; Mitselou, A.; Vougiouklakis, T. (2004). ≪Fatal poisoning from ingestion of
Datura stramonium
seeds≫.
Veterinary and Human Toxicology
46
(2): 81?82.
PMID
15080209
.
- ↑
Steenkamp, P. A.; Harding, N. M.; Van Heerden, F. R.; Van Wyk, B.-E. (2004). ≪Fatal
Datura
poisoning: Identification of atropine and scopolamine by high performance liquid chromatography / photodiode array / mass spectrometry≫.
Forensic Science International
145
(1): 31?39.
doi
:
10.1016/j.forsciint.2004.03.011
.
PMID
15374592
.
- ↑
Taha, S. A.; Mahdi, A. H. (1984). ≪Datura intoxication in Riyadh≫.
Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene
78
(1): 134?135.
doi
:
10.1016/0035-9203(84)90196-2
.
PMID
6710568
.
- ↑
Djibo, A.; Bouzou, S. B. (2000). ≪[Acute intoxication with "sobi-lobi" (Datura). Four cases in Niger]≫ (στα French).
Bulletin de la Societe de Pathologie Exotique
93
(4): 294?297.
PMID
11204734
.
- ↑
15,0
15,1
Andrews, Dale (28 Φεβρουαρ?ου 2013).
≪Daturas≫
.
Crime Poisons
. Washington: SleuthSayers
. Ανακτ?θηκε στι? 4 Μαρτ?ου 2013
.
- ↑
Bequaert, J.Q. (1932). ≪The Nearctic social wasps of the subfamily polybiinae (Hymenoptera; Vespidae)≫.
Entomologica Americana
13
(3): 87?150.
- ↑
Freye, E. (2010). ≪Toxicity of
Datura stramonium
≫.
Pharmacology and Abuse of Cocaine, Amphetamines, Ecstasy and Related Designer Drugs
. Netherlands: Springer. σελ?δε? 217?218.
doi
:
10.1007/978-90-481-2448-0_34
.
ISBN
978-90-481-2447-3
.
- ↑
Gaire, Bhakta Prasad; Subedi, Lalita (2013). ≪A review on the pharmacological and toxicological aspects of
Datura stramonium
L≫.
Journal of Integrative Medicine
11
(2): 73?9.
doi
:
10.3736/jintegrmed2013016
.
PMID
23506688
.
- ↑
Fuller, Robert C (2000).
Stairways to Heaven: Drugs in American Religious History
. Basic Books. σελ.
32
.
ISBN
0813366127
.
- ↑
Safford, William (1916).
Narcotic Plants and Stimulants of the Ancient Americans
. United States: Economic Botanist. σελ?δε? 405?406.
- ↑
Schultes, Richard Evans; Hofmann, Albert (1979).
The Botany and Chemistry of Hallucinogens
(2nd ed.). Springfield Illinois: Charles C. Thomas. pps. 261-4.