Συντεταγμ?νε? : 50°51′0″N 4°21′0″E  /  50.85000°N 4.35000°E  / 50.85000; 4.35000

Βρυξ?λλε?
Σημα?α Σφραγ?δα Ασπ?δα ?μβλημα
Βρυξ?λλε? 50°50′48″N 4°21′6″E
Χ?ρα	Β?λγιο [1]
Διοικητικ? υπαγωγ?	Διοικητικ? διαμ?ρισμα των Βρυξελλ?ν
?δρυση	1  Οκτωβρ?ου 1795
Προστ?τη?	Αρχ?γγελο? Μιχα?λ , Gudula και Gaugericus
Διο?κηση
? Μ?λο? του/τη?	Intercommunale d'Inhumation - Intercommunale voor Teraardebestelling Cremabru Σ?νδεσμο? Ιστορικ?ν Π?λεων [2] Brulocalis Παγκ?σμια Ομοσπονδ?α Τουριστικ?ν Π?λεων [3] Organization of World Heritage Cities [4]
?κταση	33,08  km² [5]
Υψ?μετρο	70 μ?τρα
Πληθυσμ??	188.737 (1  Ιανουαρ?ου 2022) [6]
Ταχ. κωδ.	1000 [7] , 1020 [7] , 1040 [7] , 1050, 1120 [7] και 1130 [7]
Τηλ. κωδ.	02
Ζ?νη ?ρα?	UTC+01:00 UTC+02:00
Ιστ?τοπο?	Επ?σημο? ιστ?τοπο?
Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να ( π   ?   σ   ?   ε )

Η π?λη των Βρυξελλ?ν ( γαλλικ? : Ville de Bruxelles , ολλανδικ? : Stad Brussel ) ε?ναι ο μεγαλ?τερο? δ?μο? και ιστορικ? κ?ντρο τη? περιοχ?? των Βρυξελλ?ν και η ντε γιο?ρε πρωτε?ουσα του Βελγ?ου ^[8] . Εκτ?? απ? το κ?ντρο, καλ?πτει επ?ση? τα β?ρεια περ?χωρα ?που συνορε?ει με του? δ?μου? τη? Φλ?νδρα? . Ε?ναι το διοικητικ? κ?ντρο τη? Ευρωπα?κ?? ?νωση? , γεγον?? που συχν? δ?νει στην π?λη τον τ?τλο τη? πρωτε?ουσα? τη? Ε.Ε.

Η περιφ?ρεια των Βρυξελλ?ν βρ?σκεται στο κεντρικ? τμ?μα τη? χ?ρα? και αποτελε? μ?ρο? τ?σο τη? Γαλλικ?? Κοιν?τητα? του Βελγ?ου ?σο και τη? Φλαμανδικ?? Κοιν?τητα?, αλλ? ε?ναι χωριστ? απ? την περιφ?ρεια τη? Φλ?νδρα? (στην οπο?α αποτελε? ?να θ?λακα) και την περιφ?ρεια τη? Βαλλον?α? . Οι Βρυξ?λλε? ε?ναι η πιο πυκνοκατοικημ?νη και η πλουσι?τερη περιοχ? του Βελγ?ου και καλ?πτει 161 χιλι?μετρα (62 τετραγωνικ? μ?λια), μια σχετικ? μικρ? ?κταση σε σ?γκριση με τι? δ?ο ?λλε? περιοχ?? και ?χει πληθυσμ? 1,2 εκατομμ?ρια κατο?κου?. Η μητροπολιτικ? περιοχ? των Βρυξελλ?ν αριθμε? π?νω απ? 2,1 εκατομμ?ρια ανθρ?που?, γεγον?? που το καθιστ? το μεγαλ?τερο στο Β?λγιο . Ε?ναι επ?ση? μ?ρο? εν?? μεγ?λου αστικο? κ?ντρου που εκτε?νεται προ? τη Γ?νδη , την Αμβ?ρσα , το Λ?ουβεν και τη Βαλλον?α, ?που στεγ?ζονται π?νω απ? 5 εκατομμ?ρια ?νθρωποι.

Οι Βρυξ?λλε? μεγ?λωσαν απ? ?ναν μικρ? αγροτικ? οικισμ? στον ποταμ? Σεν για να γ?νουν μια σημαντικ? π?λη-περιοχ? στην Ευρ?πη. Απ? το τ?λο? του Δευτ?ρου Παγκοσμ?ου Πολ?μου , υπ?ρξε ?να σημαντικ? κ?ντρο διεθνο?? πολιτικ?? και το σπ?τι πολλ?ν διεθν?ν οργανισμ?ν, πολιτικ?ν, διπλωματ?ν και δημοσ?ων υπαλλ?λων. Οι Βρυξ?λλε? ε?ναι η de facto πρωτε?ουσα τη? Ευρωπα?κ?? ?νωση?, καθ?? φιλοξενε? ?ναν αριθμ? βασικ?ν θεσμικ?ν οργ?νων τη? ΕΕ (οι δ?ο ?λλε? πρωτε?ουσε? ε?ναι το Λουξεμβο?ργο και το Στρασβο?ργο ) και το ?νομ? τη? χρησιμοποιε?ται μεθονοματικ? μερικ?? φορ?? για να περιγρ?ψει την Ε.Ε. και τα θεσμικ? τη? ?ργανα. Η γραμματε?α τη? Μπενελο?ξ και η ?δρα του ΝΑΤΟ βρ?σκονται επ?ση? στι? Βρυξ?λλε?. Ω? οικονομικ? πρωτε?ουσα του Βελγ?ου και ?να απ? τα κορυφα?α χρηματοοικονομικ? κ?ντρα τη? Δυτικ?? Ευρ?πη? με το Euronext Brussels, κατατ?σσεται ω? παγκ?σμια π?λη Alpha. Οι Βρυξ?λλε? ε?ναι ?να? κ?μβο? για τι? σιδηροδρομικ??, οδικ?? και ενα?ριε? μεταφορ??, μερικ?? φορ?? κερδ?ζοντα? το "διαστα?ρωση τη? Ευρ?πη?". Το μετρ? των Βρυξελλ?ν ε?ναι το μοναδικ? σ?στημα ταχε?α? δι?λευση? στο Β?λγιο. Επιπλ?ον, τ?σο ο αερολιμ?να? ?σο και οι σιδηροδρομικο? σταθμο? ε?ναι οι μεγαλ?τεροι και πιο πολυσ?χναστοι στη χ?ρα.

Ιστορικ? ολλανδ?φωνε?, οι Βρυξ?λλε? ε?δαν μια γλωσσικ? μετ?βαση στα γαλλικ? απ? τα τ?λη του 19ου αι?να. Η πρωτε?ουσα των Βρυξελλ?ν ε?ναι επ?σημα δ?γλωσση στα γαλλικ? και τα ολλανδικ? , παρ?λο που η γαλλικ? γλ?σσα ε?ναι σ?μερα η κ?ρια γλ?σσα στην οπο?α εκπροσωπε?ται το 90% του πληθυσμο?. Οι Βρυξ?λλε? καθ?στανται ?λο και περισσ?τερο πολ?γλωσσε?. Τα αγγλικ? ομιλο?νται ω? δε?τερη γλ?σσα απ? το ?να τρ?το σχεδ?ν του πληθυσμο? και ?να? μεγ?λο? αριθμ?? μεταναστ?ν και ομογεν?ν μιλο?ν ?λλε? γλ?σσε?.

Οι Βρυξ?λλε? ε?ναι γνωστ?? για την κουζ?να και τη γαστρονομ?α, καθ?? και τα ιστορικ? και αρχιτεκτονικ? μνημε?α τη?. μερικ? απ? αυτ? καταχωρο?νται ω? περιοχ?? παγκ?σμια? κληρονομι?? τη? Ουν?σκο . Τα κυρι?τερα αξιοθ?ατα περιλαμβ?νουν την ιστορικ? Γκραν Πλα?, το Μ?νεκεν Πι? , το Ατ?μιουμ και πολιτιστικ? ιδρ?ματα ?πω? η Λα Μον? (La Monnaie) και τα Μουσε?α Τ?χνη? και Ιστορ?α?. Ε?ναι επ?ση? μια πρωτε?ουσα των κ?μικ?.

Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πρ?ιμη ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η ιστορ?α των Βρυξελλ?ν συνδ?εται στεν? με αυτ? τη? Δυτικ?? Ευρ?πη? . Τα ?χνη τη? ανθρ?πινη? εγκατ?σταση? επιστρ?φουν στην Εποχ? του Λ?θου, με απομειν?ρια και ον?ματα τ?πων που σχετ?ζονται με τον πολιτισμ? των μεγαλ?θων, των ντολμ?ν και των λιθωμ?των (Πλ?ττεστεν, Τ?μπεργκ). Κατ? την ?στερη αρχαι?τητα, η περιοχ? φιλοξενε? τη ρωμα?κ? κατοχ?, ?πω? αποδεικν?ουν τα αρχαιολογικ? ευρ?ματα που βρ?θηκαν κοντ? στο κ?ντρο. Μετ? την παρακμ? τη? Δυτικ?? Ρωμα?κ?? Αυτοκρατορ?α?, ενσωματ?θηκε στη Φρ?γκικη Αυτοκρατορ?α.

Η προ?λευση του οικισμο? που επρ?κειτο να γ?νει Βρυξ?λλε? ?γκειται στην κατασκευ? εν?? παρεκκλησ?ου σε ?να νησ? του ποταμο? Σεν περ? το 580. Η επ?σημη ?δρυση των Βρυξελλ?ν βρ?σκεται συν?θω? γ?ρω στο 979, ?ταν ο δο?κα? Κ?ρολο? τη? Κ?τω Λοθαριγγ?α? μεταβ?βασε τα λε?ψανα Αγ?α Γουδο?λα απ? το Μο?ρσελ στο παρεκκλ?σι Αγ?ου Γαυγηρικο?. Ο Κ?ρολ θα κατασκευ?σει την πρ?τη μ?νιμη οχ?ρωση στην π?λη, κ?νοντα? ?τσι στο ?διο νησ?.

Μεσα?ωνα? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Λαμβ?ρτο? Α? του Λουβαβ?ν, ο κ?μη? του Λ?ουεν, κ?ρδισε την Περιφ?ρεια των Βρυξελλ?ν γ?ρω στα 1000, παντρε?οντα? την κ?ρη του Καρ?λου. Λ?γω τη? τοποθεσ?α? τη? στι? ?χθε? του Σεν, σε μια σημαντικ? εμπορικ? διαδρομ? μεταξ? Μπριζ και Γ?νδη? και τη? Κολων?α?, οι Βρυξ?λλε? ?γιναν εμπορικ? κ?ντρο ειδικευμ?νο στο εμπ?ριο κλωστο?φαντουργικ?ν προ??ντων. Η π?λη αναπτ?χθηκε αρκετ? γρ?γορα και εκτε?νεται προ? την ?νω π?λη (περιοχ?? Τρ?ιρενμπεργκ, Κο?ντενμπεργκ και Σαμπλ?ν/Ζ?βελ), ?που υπ?ρχε μικρ?? κ?νδυνο? πλημμυρ?ν. Καθ?? αυξ?θηκε σε πληθυσμ? περ?που 30.000 κατο?κων, οι γ?ρω β?λτοι αποστραγγ?σθηκαν για να επιτρ?ψουν περαιτ?ρω επ?κταση. Την εποχ? εκε?νη ?ρχισαν οι εργασ?ε? στον καθεδρικ? να? του Αγ?ου Μιχα?λ και του Αγ?ου Γκο?ντου (1225), αντικαθιστ?ντα? μια παλαι?τερη εκκλησ?α τη? Ρωμανικ?? εποχ??. Το 1183, οι δο?κε? των Λουβα?ν ?γιναν Δο?κε? τη? Βραβ?ντη?, Η Βραβ?ντη, σε αντ?θεση με τον νομ? τη? Φλ?νδρα?, δεν ?ταν φ?ουδο του βασιλι? τη? Γαλλ?α? αλλ? ενσωματ?θηκε στην Αγ?α Ρωμα?κ? Αυτοκρατορ?α. Στι? αρχ?? του 13ου αι?να, οι Βρυξ?λλε? π?ραν τα πρ?τα τε?χη τη?, και μετ?, η π?λη αυξ?θηκε σημαντικ?. Για να διευρυνθε? η π?λη, δημιουργ?θηκε ?να δε?τερο σ?νολο το?χων, μεταξ? 1356 και 1383. ?χνη υπ?ρχουν ακ?μη σ?μερα, κυρ?ω? επειδ? ο μικρ?? δακτ?λιο?, μια σειρ? απ? οδο? που οριοθετο?ν το ιστορικ? κ?ντρο τη? π?λη?, ακολουθε? την προηγο?μενη πορε?α του.

Πρ?ιμη μοντ?ρνα ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τον 15ο αι?να, μ?σω του γ?μου τη? κληρον?μου Μαργαρ?τη? Γ 'τη? Φλ?νδρα? με τον Φιλ?ππου του Τολμηρο?, δο?κα τη? Βουργουνδ?α?, αναδ?θηκε ?να? ν?ο? δο?κα? τη? Βραβ?ντη? απ? τον Ο?κο του Βαλου? (ο Αντ?νιο?, γαλλ. Αντου?ν, ο γιο? του?). Το 1477, ο βασιλι?? τη? Βουργουνδ?α? Κ?ρολο? ο Τολμηρ?? ?χασε τη μ?χη τη? Νανσ?. Μ?σω του γ?μου τη? κ?ρη? του Μαρ?α Βουργουνδ?α? (που γενν?θηκε στι? Βρυξ?λλε?) στον ιερ? Ρωμα?ο αυτοκρ?τορα Μαξιμιλιαν? Α?, οι Κ?τω Χ?ρε? ?πεσαν κ?τω απ? την κυριαρχ?α των Αψβο?ργων. Η Βραβ?ντη ε?χε χ?σει την ανεξαρτησ?α του, αλλ? οι Βρυξ?λλε? ?γιναν η Πριγκιπικ? πρωτε?ουσα τη? ευημερο?σα? Βουργουνδ?α? Ολλανδ?α?, γνωστ?? και ω? Δεκαπ?ντε επαρχ?ε?, και ?κμασε. Μετ? τον θ?νατο τη? Μαρ?α? το 1482, ο γιο? τη? Φ?λιππο? ο Ωρα?ο? π?τυχε ω? Δο?κα? τη? Βραβ?ντη?. Το 1506 ?γινε βασιλι?? τη? Καστ?λλη? και, ω? εκ το?του, ?ρχισε η περ?οδο? των Ισπανικ?ν Κ?τω Χωρ?ν.

Το 1516, ο Κ?ρολο? Β, ο οπο?ο? ?ταν κληρον?μο? των Κ?τω Χωρ?ν απ? το 1506, ανακηρ?χθηκε βασιλι?? τη? Ισπαν?α? στον καθεδρικ? να? του Αγ?ου Μιχα?λ και του Αγ?ου Γκο?ντουλα. Μετ? τον θ?νατο του παππο? του Μαξιμιλιανο? Α?, Ιερο? Ρωμα?ου αυτοκρ?τορα το 1519, ο Κ?ρολο? ?γινε ο ν?ο? ηγ?τη? τη? αυτοκρατορ?α? των Αψβο?ργων και στη συν?χεια εκλ?χθηκε Ιερ?? Ρωμα?ο? αυτοκρ?τορα?. ?ταν στο συγκρ?τημα του Παλατιο? στο Κο?ντενμπεργκ που ο Κ?ρολο? Β? παραιτ?θηκε το 1555. Αυτ? το εντυπωσιακ? παλ?τι, δι?σημο σε ?λη την Ευρ?πη, ε?χε επεκταθε? πολ? απ? τ?τε που ε?χε καταστε? αρχικ? ?δρα των δουκ?ν τη? Βραβ?ντη?, αλλ? καταστρ?φηκε απ? πυρκαγι? το 1731. τον 17ο αι?να, η π?λη ?ταν πρωτε?ουσα τη? βιομηχαν?α? δαντ?λα?.

Το 1695, κατ? τη δι?ρκεια του πολ?μου των δεκαετι?ν, ο βασιλι?? Λουδοβ?κο? ΙΔ? τη? Γαλλ?α? ?στειλε στρατε?ματα για να βομβαρδ?σει τι? Βρυξ?λλε? με πυροβολικ?. Μαζ? με την προκ?πτουσα πυρκαγι?, ?ταν το πιο καταστροφικ? γεγον?? σε ολ?κληρη την ιστορ?α των Βρυξελλ?ν. Το Γκραν Πλα? καταστρ?φηκε, μαζ? με 4.000 κτ?ρια - το ?να τρ?το ?λων των κτιρ?ων τη? π?λη?. Η ανακατασκευ? του κ?ντρου τη? π?λη?, που πραγματοποι?θηκε κατ? τα επ?μενα χρ?νια, ?λλαξε βαθι? την εμφ?νισ? του και ?φησε πολλ? ?χνη που εξακολουθο?ν να ε?ναι ορατ? σ?μερα.

Μετ? τη Συνθ?κη τη? Ουτρ?χτη? το 1713, η ισπανικ? κυριαρχ?α στη Ν?τια Ολλανδ?α μεταφ?ρθηκε στο αυστριακ? κλ?δο του ο?κου των Αψβο?ργων. Αυτ? η εκδ?λωση ξεκ?νησε την εποχ? των Αυστριακ?ν Κ?τω Χωρ?ν. Οι Βρυξ?λλε? καταλ?φθηκαν απ? τη Γαλλ?α το 1746, κατ? τη δι?ρκεια του πολ?μου τη? αυστριακ?? διαδοχ??, αλλ? παραδ?θηκαν π?σω στην Αυστρ?α τρ?α χρ?νια αργ?τερα. ?μεινε με την Αυστρ?α μ?χρι το 1795, ?ταν οι ν?τιε? Κ?τω Χ?ρε? συνελ?φθησαν και προσαρτ?θηκαν απ? τη Γαλλ?α, και ?γινε η πρωτε?ουσα του τμ?ματο? του Ντ?λε. Η γαλλικ? κυριαρχ?α τελε?ωσε το 1815, με την ?ττα του Ναπολ?οντα στο πεδ?ο τη? μ?χη? του Βατερλ?, που βρ?σκεται ν?τια τη? σημεριν?? Περιφ?ρεια? Βρυξελλ?ν. Με το συν?δριο τη? Βι?ννη?, οι ν?τιε? Κ?τω Χ?ρε? εντ?χθηκαν στο Ηνωμ?νο Βασ?λειο των Κ?τω Χωρ?ν, υπ? τον Γουιλι?λμου Α? τη? Ορ?γγη?. Η πρ?ην περιοχ? του Ντ?λε ?γινε η επαρχ?α τη? Ν?τια? Βραβ?ντη?, με πρωτε?ουσα τι? Βρυξ?λλε?.

Μοντ?ρνα ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το 1830, η βελγικ? επαν?σταση ?λαβε χ?ρα στι? Βρυξ?λλε?, μετ? απ? μια παρ?σταση τη? ?περα? του Ωμπ?ρ λα Μυ?τ ντε Πορτιτσ? στο θ?ατρο λα Μον?. Η π?λη ?γινε η πρωτε?ουσα και ?δρα τη? κυβ?ρνηση? του ν?ου ?θνου?. Η ν?τια Βραβ?ντη μετονομ?στηκε σε Βραβ?ντη, με τι? Βρυξ?λλε? ω? διοικητικ? κ?ντρο. Στι? 21 Ιουλ?ου 1831 ο Λεοπ?λδο? Α?, ο πρ?το? βασιλι?? των Β?λγων, αν?βηκε στον θρ?νο, αναλαμβ?νοντα? την καταστροφ? των τειχ?ν τη? π?λη? και την κατασκευ? πολλ?ν κτιρ?ων.

Μετ? την ανεξαρτησ?α, οι Βρυξ?λλε? υπ?στησαν πολλ?? ακ?μα αλλαγ??. ?γινε οικονομικ? κ?ντρο, χ?ρη στι? δεκ?δε? εταιρε?ε? που τεθο?ν σε τροχι? απ? την Societe Generale de Belgique. Η βιομηχανικ? επαν?σταση και η κατασκευ? του καναλιο? Βρυξελλ?ν-Σαρλερου? ?φεραν ευημερ?α στην π?λη μ?σω του εμπορ?ου και τη? μεταπο?ηση?. Το Ελε?θερο Πανεπιστ?μιο των Βρυξελλ?ν ιδρ?θηκε το 1834 και το Πανεπιστ?μιο Σαιν-Λου? στι? Βρυξ?λλε? το 1858. Το 1835, ο πρ?το? σιδηροδρομικ?? επιβατικ?? σιδηρ?δρομο? που χτ?στηκε εκτ?? Αγγλ?α? συνδ?ει τον δ?μο Μ?λενμπεκ με το Μ?χελεν.

Κατ? τον 19ο αι?να, ο πληθυσμ?? των Βρυξελλ?ν αυξ?θηκε σημαντικ?. Απ? περ?που 80.000 ?ω? περισσ?τερα απ? 625.000 ?τομα για την π?λη και τα περ?χωρ? τη?. Ο ποταμ?? Σεν ε?χε γ?νει σοβαρ?? κ?νδυνο? για την υγε?α των κατο?κων, και απ? το 1867 ?ω? το 1871, υπ? τη θητε?α του δ?μαρχου Ζυλ Ανσπ?κ, ολ?κληρη η πορε?α του μ?σα απ? την αστικ? περιοχ? καλ?φθηκε πλ?ρω?. Αυτ? επ?τρεψε την αναν?ωση των π?λεων και την κατασκευ? σ?γχρονων κτιρ?ων στυλ αουσμανι?ν (hausmannien) κατ? μ?κο? των κεντρικ?ν λεωφ?ρων, που χαρακτηρ?ζουν σ?μερα τι? Βρυξ?λλε?. Κτ?ρια ?πω? το Χρηματιστ?ριο των Βρυξελλ?ν (1873), το Παλ?τι τη? Δικαιοσ?νη? (1883) και η Βασιλικ? Εκκλησ?α τη? Αγ?α? Μαρ?α? (1885) χρονολογο?νται απ? την περ?οδο αυτ?. Η εξ?λιξη αυτ? συνεχ?στηκε καθ '?λη τη δι?ρκεια τη? βασιλε?α? του Λεοπ?λδου Β?. Η Διεθν?? ?κθεση του 1897 συν?βαλε στην προ?θηση τη? υποδομ??. Μεταξ? ?λλων, το Αποικιοκρατικ? Παλ?τι (σημεριν? βασιλικ? μουσε?ο για τη βελγικ? αποικ?α στην Κεντρικ? Αφρικ?), στο προ?στιο Τ?ρβουρεν, συνδ?θηκε με την πρωτε?ουσα με την κατασκευ? εν?? μεγ?λου δρ?μου μ?κου? 11χλμ.

20?? αι?να? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κατ? τη δι?ρκεια του 20ο? αι?να, η π?λη φιλοξ?νησε δι?φορε? εκθ?σει? και συν?δρια, ?πω? το συν?δριο του Σολβ? για τη Φυσικ? και τη Χημε?α και τρει? παγκ?σμιε? εκθ?σει?: τη Διεθν? ?κθεση των Βρυξελλ?ν του 1910, τη Διεθν? ?κθεση των Βρυξελλ?ν του 1935 και την ?κθεση '58. Κατ? τη δι?ρκεια του Α 'Παγκοσμ?ου Πολ?μου, οι Βρυξ?λλε? ?ταν μια κατεχ?μενη π?λη, αλλ? τα γερμανικ? στρατε?ματα δεν προκ?λεσαν μεγ?λη ζημι?. Κατ? τη δι?ρκεια του Β 'Παγκοσμ?ου Πολ?μου, κατελ?φθη και π?λι τι? γερμανικ?? δυν?μει? και υπ?στη σημαντικ?? ζημ?ε?, πριν απελευθερωθε? απ? τι? βρετανικ?? δυν?μει? στι? 3 Σεπτεμβρ?ου 1944. Ο αερολιμ?να? των Βρυξελλ?ν, στο προ?στιο Ζ?βεντεμ, χρονολογε?ται απ? την κατοχ?.

Μετ? τον π?λεμο, οι Βρυξ?λλε? υπ?στησαν εκτεταμ?νο εκσυγχρονισμ?. Η κατασκευ? τη? σ?νδεση? Βορρ?-Ν?του, η οπο?α συνδ?ει του? κεντρικο?? σιδηροδρομικο?? σταθμο?? τη? π?λη?, ολοκληρ?θηκε το 1952, εν? το πρ?το προμετρ? ολοκληρ?θηκε το 1969 και η πρ?τη γραμμ? του μετρ? ?νοιξε το 1976. Ξεκιν?ντα? απ? τι? αρχ?? τη? δεκαετ?α? του 1960, Οι Βρυξ?λλε? ?γιναν ντε φ?κτο πρωτε?ουσα τη? Ευρωπα?κ?? ?νωση? και πολλ? σ?γχρονα κτ?ρια χτ?στηκαν. Η αν?πτυξη επ?βαλε να μη ληφθε? υπ?ψη η αισθητικ? των νε?τερων κτιρ?ων και πολλ? αρχιτεκτονικ? μνημε?α κατεδαφ?στηκαν για να ανο?ξουν δρ?μο για νε?τερα κτ?ρια που συχν? ?ρχονται σε δυσαρμον?α με τα περ?χωρ? του?.

Σ?γχρονη ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η Περιφ?ρεια των Βρυξελλ?ν δημιουργ?θηκε στι? 18 Ιουν?ου 1989, μετ? απ? μια συνταγματικ? μεταρρ?θμιση το 1988. Ε?ναι μ?α απ? τι? τρει? ομοσπονδιακ?? περιφ?ρειε? του Βελγ?ου, μαζ? με τη Φλ?νδρα και τη Βαλον?α, και ?χει δ?γλωσση ιδι?τητα. Η κ?τρινη ?ριδα ε?ναι το ?μβλημα τη? περιοχ?? (αναφ?ρεται στην παρουσ?α αυτ?ν των λουλουδι?ν στην αρχικ? θ?ση τη? π?λη?) και σε μια τυποποιημ?νη εκδοχ? που εμφαν?ζεται στην επ?σημη σημα?α τη?.

Τα τελευτα?α χρ?νια, οι Βρυξ?λλε? ?χουν γ?νει ?να? σημαντικ?? τ?πο? διεξαγωγ?? διεθν?ν εκδηλ?σεων. Το 2000, και οκτ? ?λλε? ευρωπα?κ?? π?λει? ονομ?στηκαν Πολιτιστικ? Πρωτε?ουσα τη? Ευρ?πη?. Το 2014, η π?λη φιλοξ?νησε την 40? σ?νοδο κορυφ?? τη? G7.

Στι? 22 Μαρτ?ου 2016, ?γιναν τρει? συντονισμ?νε? βομβιστικ?? επιθ?σει? απ? το Ισλαμικ? Κρ?το? στι? Βρυξ?λλε? - δ?ο στο αεροδρ?μιο των Βρυξελλ?ν στο Ζ?βεντεμ και μια στον σταθμ? Μ?λμπεκ/Μ?λμπεκ του μετρ? - με αποτ?λεσμα να σκοτωθο?ν 32 θ?ματα και τρει? βομβιστ?? αυτοκτον?α? και 330 τραυματ?ε?. ?ταν η πιο θανατηφ?ρα πρ?ξη τρομοκρατ?α? στο Β?λγιο.

Γεωγραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι Βρυξ?λλε? ε?ναι η μεγαλ?τερη π?λη του Βελγ?ου και η πιο δημοφιλ??, καθ?? την επισκ?πτονται εκατομμ?ρια ?νθρωποι τον χρ?νο. Η π?λη βρ?σκεται στο κ?ντρο τη? χ?ρα?, στην πεδι?δα τη? Βραβ?ντη?. Χ?ρη στο ?ριστο συγκοινωνιακ? δ?κτυο που διαθ?τει, η π?λη αποτελε? ορμητ?ριο για εξερευν?σει? στην Αμβ?ρσα , στη Γ?νδη και στην Μπρυζ .

Το κ?ντρο των Βρυξελλ?ν χωρ?ζεται σε δ?ο περιοχ??. Η Κ?τω Π?λη, στην οπο?α παραδοσιακ? κατοικο?σαν εργ?τε? και μεταν?στε?, περιλαμβ?νει την παλαι? π?λη του 17ου αι?να, τη Γκραν-Πλα? (Μεγ?λη Πλατε?α), καθ?? και την κοσμοπολ?τικη πλατε?α Μπρουκ?ρ και την ιστορικ? εργατικ? συνοικ?α Μαρ?λ. Η ?νω Π?λη ε?ναι μια κομψ? συνοικ?α, η οπο?α περικυκλ?νει το π?ρκο Μπριξ?λ. Την περιοχ? διασχ?ζει η λεωφ?ρο? Royale, που καταλ?γει στο Βασιλικ? Παλ?τι του 18ου αι?να, ?που στεγ?ζονται μερικ? απ? τα σημαντικ?τερα μουσε?α τ?χνη? τη? π?λη?.

Η ονομασ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η ονομασ?α τη? π?λη? κατ? την επικρατο?σα εκδοχ? προ?ρχεται απ? την παλαι? ολλανδικ? λ?ξη Broeksel ( broek - β?λτο? και sel - κτ?σμα/δωμ?τιο εκ του λατινικο? cella ) που σημα?νει "σπ?τι στον β?λτο" . Η ευρ?τερη περιφ?ρεια των Βρυξελλ?ν ε?ναι επισ?μω? δ?γλωσση, αποτελ?ντα? το γλωσσικ? σ?νορο μεταξ? του φλαμανδ?φωνου βορε?ου Βελγ?ου και του γαλλ?φωνου νοτ?ου. Στην πραγματικ?τητα η πλειον?τητα τη? περιφ?ρεια? μιλ? γαλλικ? .

Κλ?μα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Σ?μφωνα με την ταξιν?μηση κλ?ματο? κατ? Κ?ππεν, οι Βρυξ?λλε? ?χουν ωκε?νιο κλ?μα . Η εγγ?τητα των Βρυξελλ?ν στι? παρ?κτιε? περιοχ?? επηρε?ζει το κλ?μα τη? περιοχ??, μ?σω θαλ?σσιων αερ?ων μαζ?ν που φτ?νουν απ? τον Ατλαντικ?. Οι κοντινο? υγρ?τοποι επ?ση? διασφαλ?ζουν ?να ε?κρατο ωκε?νιο κλ?μα. Κατ? μ?σο ?ρο (με β?ση μετρ?σει? των τελευτα?ων 100 ετ?ν), στην περιφ?ρεια των Βρυξελλ?ν βρ?χει 200 μ?ρε? τον χρ?νο. ^[9]

Κλιματικ? δεδομ?να Βρυξ?λλε?
Μ?να?	Ιαν	Φεβ	Μ?ρ	Απρ	Μ?ι	Ιο?ν	Ιο?λ	Α?γ	Σεπ	Οκτ	Νοε	Δεκ	?το?
Υψηλ?τερη Μ?γιστη °C (°F)	15.3	20.0	24.2	28.7	34.1	38.8	37.1	36.5	34.9	27.8	20.6	16.7	38,8
Μ?ση Μ?γιστη °C (°F)	5.7	6.6	10.4	14.2	18.1	20.6	23.0	22.6	19.0	14.7	9.5	6.1	14,2
Μ?ση Μηνια?α °C (°F)	3.3	3.7	6.8	9.8	13.6	16.2	18.4	18.0	14.9	11.1	6.8	3.9	10,54
Μ?ση Ελ?χιστη °C (°F)	0.7	0.7	3.1	5.3	9.2	11.9	14.0	13.6	10.9	7.8	4.1	1.6	6,9
Χαμηλ?τερη Ελ?χιστη °C (°F)	?21.1	?18.3	?13.6	?5.7	?2.2	0.3	4.4	3.9	0.0	?6.8	?12.8	?17.7	?21,1
Υετ?? mm (?ντσε?)	76,1	63,1	70	51,3	66,5	71,8	73,5	79,3	68,9	74,9	76,4	81	852,4
%  υγρασ?α?	86.6	82.5	78.5	72.5	73.2	74.1	74.3	75.5	80.9	84.6	88.2	88.8	80
Μ?σε? ημ?ρε? κατακρημν?σεων	19.2	16.3	17.8	15.9	16.2	15.0	14.3	14.5	15.7	16.6	18.8	19.3	199
Μ?σε? ημ?ρε? χιον?πτωση?	5.2	5.9	3.2	2.4	0.4	0	0	0	0	0	2.4	4.6	24,1
Μ?σε? μηνια?ε? ?ρε? ηλιοφ?νεια?	59	77	114	159	191	188	201	190	143	113	66	45	1.546
Πηγ?: KMI/IRM [10]

Αξιοθ?ατα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Η μεσαιωνικ? πλατε?α Γκραν Πλα? , μια επιβλητικ? πλατε?α του 15ου αι?να που περιβ?λλεται απ? κτ?ρια με μπαρ?κ προσ?ψει?, διακοσμημ?νου? θ?λου? και αετ?ματα και περ?τεχνα π?τρινα αγ?λματα. Σε αυτ?ν την πλατε?α βρ?σκεται το Δημαρχε?ο των Βρυξελλ?ν. Απ? το 1998, η Γκραν-Πλα? αν?κει στα μνημε?α τη? παγκ?σμια? κληρονομι?? τη? UNESCO .
• ?λλα αξι?λογα κτ?ρια τη? π?λη? ε?ναι ο καθεδρικ?? να?? , το βασιλικ? αν?κτορο του Λ?κεν και το βασιλικ? αν?κτορο .
• Το Ατ?μιουμ ε?ναι μια συμβολικ? κατασκευ? ?ψου? 103 μ?τρων η οπο?α κατασκευ?στηκε για την παγκ?σμια ?κθεση του 1958. Αποτελε?ται απ? ενν?α ατσ?λινε? σφα?ρε? οι οπο?ε? εν?νονται μεταξ? του? με δοκο?? και σχηματ?ζουν ?να μοντ?λο εν?? κρυστ?λλου σιδ?ρου.
• Το Μ?νεκεν Πι? , ?να μπρο?τζινο ?γαλμα εν?? αγοριο? που κατουρ?ει, το οπο?ο ε?ναι σημαντικ? τουριστικ? αξιοθ?ατο και σ?μβολο τη? π?λη?.

?λλα αξιοθ?ατα τη? π?λη? περιλαμβ?νουν το π?ρκο Σικαντενα?ρ με τη θριαμβικ? αψ?δα και τα κοντιν? μουσε?α, τη βασιλικ? τη? Ιερ?? Καρδι??, το κτ?ριο του Χρηματιστηρ?ου των Βρυξελλ?ν, το Δικαστικ? Μ?γαρο και τα κτ?ρια τη? Ευρωπα?κ?? ?νωση?. Επ?ση?, το κ?ντρο των Βρυξελλ?ν ε?ναι γνωστ? για τα παραδοσιακ? φλαμανδικ? του κτ?ρια. Επ?ση? αξι?λογα ε?ναι τα κτ?ρια σε ρυθμ? Αρ Νουβ? του αρχιτ?κτονα Βικτ?ρ Ορτ? , ?πω? τα Hotel Tassel, Hotel Solvay, Hotel van Eetvelde και το Maison & Atelier Horta (πλ?ον Μουσε?ο Ορτ? ), τα οπο?α ?χουν ανακηρυχθε? μνημε?α παγκ?σμια? κληρονομι?? τη? UNESCO απ? το 2000. Κ?ποιοι απ? του? ?λλου? δ?μου? τη? περιφ?ρεια? πρωτευο?ση? αναπτ?χθηκαν την εποχ? που η Αρ Νουβ? ανθο?σε. Χαρακτηριστικ? παρ?δειγμα αποτελε? το Μ?γαρο Στ?κλετ , μνημε?ο παγκ?σμια? κληρονομι?? απ? το 2009, στον δ?μο Βολουβ?-Σαιν-Πιερ.

Αρχιτεκτονικ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η αρχιτεκτονικ? των Βρυξελλ?ν αντικατοπτρ?ζει το σημαντικ? ρ?λο που διαδραμ?τισαν στην ιστορ?α τη? Β?ρεια? Ευρ?πη? και περιλαμβ?νει απ? μεσαιωνικο?? π?ργου? μ?χρι αστραφτερ? μεταμοντ?ρνα οικοδομ?ματα. Εκτ?? απ? τα λιγοστ? δε?γματα μεσαιωνικο? γοτθικο? ρυθμο? τη? Βραβ?ντη?, οι Βρυξ?λλε? φημ?ζονται για τη φλαμανδικ? αναγεννησιακ? αρχιτεκτονικ?, ?πω? αποκαλ?πτεται στη Γκραν Πλα?, αλλ? και για τι? κομψ?τατε? νεοκλασικ?? οικ?ε? και τι? εκκλησ?ε? του?. Ο πλο?το? τη? αρ νουβ?, με του? πολυτελε?? εσωτερικο?? χ?ρου? και τα αξι?λογα διακοσμητικ? στοιχε?α, κυριαρχε? στην αστικ? αρχιτεκτονικ? του 19ου και του 20ο? αι?να. Η δε συνοικ?α του Κοινοβουλ?ου σχεδι?στηκε απ? Ευρωπα?ου? αρχιτ?κτονε?.

• Βασιλικ? του Σακρ?-Κερ. Η κατασκευ? τη? π?μπτη? μεγαλ?τερη? εκκλησ?α? στον κ?σμο ξεκ?νησε το 1904 και ολοκληρ?θηκε το 1970.
• Γκραν Πλα?. Αφο? καταστρ?φηκε απ? του? Γ?λλου? το 1695, ξαναχτ?στηκε απ? του? εμπ?ρου? τη? π?λη?. Ε?ναι ?να απ? τα καλ?τερα μπαρ?κ δε?γματα παγκοσμ?ω?.
• Δικαστικ? Μ?γαρο. Μεγαλ?τερο σε ?κταση απ? τη Βασιλικ? του Αγ?ου Π?τρου στη Ρ?μη , το Δικαστικ? Μ?γαρο, νεοκλασικο? ρυθμο? με αποικιακ?? επιρρο??, ολοκληρ?θηκε το 1883.
• Π?λη Αλ. Αυτ?? ο επιβλητικ?? π?ργο? του 14ου αι?να ε?ναι το μοναδικ? απομειν?ρι απ? το δε?τερο περιμετρικ? τε?χο? τη? π?λη?. Διασ?θηκε γιατ? χρησιμοποι?θηκε ω? φυλακ? το 18ο αι?να. Πρ?σφατα μετατρ?πηκε σε μουσε?ο.
• Καθεδρικ?? να?? Αγ?ου Μιχα?λ και Αγ?α? Γουδο?λη?. Η λευκ? π?τρινη πρ?σοψη του 1250 αποτελε? εξαιρετικ? δε?γμα του γοτθικο? ρυθμο? τη? Βραβ?ντη?.
• Παλα? ντε λα Νασι?ν. ?δρα του Βελγικο? Κοινοβουλ?ου απ? την ανεξαρτητοπο?ηση τη? χ?ρα? το 1830, το κτ?ριο αυτ? χτ?στηκε στα τ?λη του 18ου αι?να απ? τον αρχιτ?κτονα Γκιμ?ρ, ο οπο?ο? σχεδ?ασε την π?τρινη πρ?σοψη και πολλ? απ? τα δημ?σια κτ?ρια που βρ?σκονται π?ριξ.
• Παλ?τι του Εγμ?νδου. Παλ?τι του 18ου αι?να. Φ?ρει το ?νομα Φλαμανδο? κ?μη, ο οπο?ο? εκτελ?στηκε γιατ? υπεραμυν?ταν των πολιτικ?ν δικαιωμ?των του, το 1568.
• Ευρωπα?κ? Κοινοβο?λιο . Γνωστ? και ω? "Καπρ?? ντε Ντιε" (Καπρ?τσια των Θε?ν), αυτ? το γυ?λινο μεταμοντ?ρνο οικοδ?μημα αποτελε? την ?δρα 751 βουλευτ?ν.

Διεθνε?? οργανισμο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? Βρυξ?λλε? εδρε?ουν δ?ο απ? τα κεντρικ? ?ργανα τη? Ευρωπα?κ?? ?νωση?: η Ευρωπα?κ? Επιτροπ? και το Συμβο?λιο τη? Ευρωπα?κ?? ?νωση? . Στην π?λη εδρε?ει - πολιτικ? - και το ΝΑΤΟ , καθ?? και η Δυτικο-Ευρωπα?κ? ?νωση (WEU).

Εκπα?δευση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Υπ?ρχουν αρκετ? πανεπιστ?μια στι? Βρυξ?λλε?. Τα δ?ο κ?ρια πανεπιστ?μια ε?ναι το Universite Libre de Bruxelles, ?να γαλλ?φωνο πανεπιστ?μιο με περ?που 20.000 φοιτητ?? σε τρ?α κ?μπου? στην π?λη και ?λλα δ?ο εκτ??, ^[11] και το Vrije Universiteit Brussel, ?να φλαμανδ?φωνο πανεπιστ?μιο με περ?που 10.000 φοιτητ??. ^[12] Τα δ?ο πανεπιστ?μια προ?ρχονται απ? το Ελε?θερο Πανεπιστ?μιο των Βρυξελλ?ν, το οπο?ο ιδρ?θηκε το 1834 και χωρ?στηκε το 1970, περ?που την ?δια περ?οδο που η Φλαμανδικ? και η Γαλλικ? Κοιν?τητα απ?κτησε νομοθετικ? δ?ναμη στου? οργανισμο?? αν?τερη? εκπα?δευση?.

?λλα πανεπιστ?μια περιλαμβ?νουν το Facultes Universitaires Saint-Louis, με 2.000 φοιτητ??, ^[13] το Hogeschool-Universiteit Brussel με 10.000 φοιτητ??, η Βασιλικ? Στρατιωτικ? Ακαδημ?α, η οπο?α ιδρ?θηκε το 1834 απ? ?να Γ?λλο συνταγματ?ρχη, ^[14] και δ?ο δραματικ?? σχολ??.

Μεταφορ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι Βρυξ?λλε? εξυπηρετο?νται απ? το Διεθν?? Αεροδρ?μιο Βρυξελλ?ν , το οπο?ο βρ?σκεται στη φλαμανδικ? κοιν?τητα του Ζ?βεντεμ, και το μικρ?τερο αεροδρ?μιο τη? Σαρλερου?, το οπο?ο απ?χει απ? την π?λη 50 χιλι?μετρα. Επ?ση?, οι Βρυξ?λλε? διαθ?τουν λιμ?νι επ? του καναλιο? Βρυξελλ?ν- Σκ?λδη , το οπο?ο βρ?σκεται βορειοδυτικ? τη? π?λη?. Το καν?λι Βρυξελλ?ν-Σαρλερο?α συνδ?ει τι? Βρυξ?λλε? με τι? βιομηχανικ?? περιοχ?? στη Βαλλων?α.

Η π?λη των Βρυξελλ?ν διαθ?τει τρει? κ?ριου? σιδηροδρομικο?? σταθμο??, τον ν?τιο, τον κεντρικ? και τον β?ρειο, οι οπο?οι συγκαταλ?γονται στου? πιο πολυσ?χναστου? τη? χ?ρα?. Ο ν?τιο? σταθμ?? εξυπηρετε? επ?ση? απευθε?α? ταχε?ε? συνδ?σει? με το Λονδ?νο με τα Eurostar μ?σω τη? σ?ραγγα? τη? Μ?γχη? , με το ?μστερνταμ με τα Thalys και "InterCity-Plus", το Παρ?σι και την Κολον?α και Φραγκφο?ρτη με τα γερμανικ? ICE. Το μετρ? των Βρυξελλ?ν χρονολογε?ται απ? το 1976, αλλ? υπ?γειε? γραμμ?? γνωστ?? ω? πρεμετρ? εξυπηρετο?ν το τραμ απ? το 1968. Η π?λη εξυπηρετε?ται απ? ?να εκτεν?? δ?κτυο λεωφορε?ων και τραμ. Η εταιρε?α που ε?ναι υπε?θυνη για τη λειτουργ?α του δικτ?ου ΜΜΜ ε?ναι η Εταιρ?α Διακοινοτικ?ν Μεταφορ?ν των Βρυξελλ?ν ( γαλλικ? : Societe des Transports Intercommunaux de Bruxelles ? STIB ‎‎; ολλανδικ? : Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel ? MIVB ‎‎).

Οι Βρυξ?λλε? ε?ναι η π?λη με τη μεγαλ?τερη κυκλοφοριακ? συμφ?ρηση στη Β?ρεια Αμερικ? και στην Ευρ?πη, σ?μφωνα με την αμερικανικ? πλατφ?ρμα πληροφορι?ν κ?νηση? Inrix. ^[15] Το κ?ντρο, αναφερ?μενο μερικ?? φορ?? ω? ≪το πεντ?γωνο≫, περιβ?λλεται απ? ?να εσωτερικ? δακτ?λιο, γνωστ? ω? ≪μικρ?? δακτ?λιο?≫, μια σειρ? λεωφ?ρων που επισ?μω? αναφ?ρονται ω? R20 και αντιστοιχο?ν στη θ?ση του δε?τερου οχυρωματικο? τε?χου? τη? π?λη?. Το παλι? μοτ?βο των δρ?μων που εκτε?νονται ακτινωτ? απ? την Γκραν Πλα? διατηρε?ται μ?χρι σ?μερα, εν? σε αυτ? ?χουν προστεθε? ο μικρ?? δακτ?λιο?, η λεωφ?ρο? π?νω απ? τον ποταμ? Σεν και η σιδηροδρομικ? σ?νδεση β?ρειου και ν?τιου σταθμο?.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Δε?τε επ?ση? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Βασιλικ? Βιβλιοθ?κη του Βελγ?ου

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Βικιλεξικ? ?χει σχετικ? λ?μμα:    Βρυξ?λλε?

Τα Wikimedia Commons ?χουν πολυμ?σα σχετικ? με το θ?μα    Βρυξ?λλε?

• Επ?σημη σελ?δα
• http://www.geographia.com/belgium/bxbrus01.htm

π   ?   σ   ?   ε Πρωτε?ουσε? ευρωπα?κ?ν κρατ?ν ?γιο? Μαρ?νο? , ?γιο? Μαρ?νο? Αθ?να , Ελλ?δα ?μστερνταμ , Ολλανδ?α Ανδ?ρρα λα Β?λια , Ανδ?ρρα Βαλ?τα , Μ?λτα Βαντο?ζ , Λ?χτενστα?ν Βαρσοβ?α , Πολων?α Βατικαν? , Βατικαν? Βελιγρ?δι , Σερβ?α Β?ρνη , Ελβετ?α Βερολ?νο , Γερμαν?α Βι?ννη , Αυστρ?α Β?λνιου? , Λιθουαν?α Βουδαπ?στη , Ουγγαρ?α Βουκουρ?στι , Ρουμαν?α Βρυξ?λλε? , Β?λγιο Γερεβ?ν , Αρμεν?α Δουβλ?νο , Ιρλανδ?α Ελσ?νκι , Φινλανδ?α Ζ?γκρεμπ , Κροατ?α Κ?εβο , Ουκραν?α Κισιν?ου , Μολδαβ?α Κοπεγχ?γη , Δαν?α Λευκωσ?α , Κ?προ? Λιουμπλι?να , Σλοβεν?α Λισαβ?να , Πορτογαλ?α Λονδ?νο , Ηνωμ?νο Βασ?λειο Λουξεμβο?ργο , Λουξεμβο?ργο Μαδρ?τη , Ισπαν?α Μινσκ , Λευκορωσ?α Μονακ? , Μονακ? Μ?σχα , Ρωσ?α Μπακο? , Αζερμπα?τζ?ν Μπρατισλ?βα , Σλοβακ?α ?σλο , Νορβηγ?α Παρ?σι , Γαλλ?α Ποντγκ?ριτσα , Μαυροβο?νιο Πρ?γα , Τσεχ?α Ρ?ικιαβικ , Ισλανδ?α Ρ?γα , Λετον?α Ρ?μη , Ιταλ?α Σαρ?γεβο , Βοσν?α Σκ?πια , Β?ρεια Μακεδον?α Σ?φια , Βουλγαρ?α Στοκχ?λμη , Σουηδ?α Τ?λιν , Εσθον?α Τ?ρανα , Αλβαν?α Τιφλ?δα , Γεωργ?α

π   ?   σ   ?   ε Πολιτιστικ?? Πρωτε?ουσε? τη? Ευρ?πη? 1985:  Αθ?να 1986:  Φλωρεντ?α 1987:  ?μστερνταμ 1988:  Δυτικ? Βερολ?νο 1989:  Παρ?σι 1990:  Γλασκ?βη 1991:  Δουβλ?νο 1992:  Μαδρ?τη 1993:  Αμβ?ρσα 1994:  Λισαβ?να 1995:  Λουξεμβο?ργο 1996:  Κοπεγχ?γη 1997:  Θεσσαλον?κη 1998:  Στοκχ?λμη 1999:  Βα?μ?ρη 2000: Ρ?ικιαβικ + Μπ?ργκεν + Ελσ?νκι + Βρυξ?λλε? + Πρ?γα + Κρακοβ?α + Σαντι?γο ντε Κομποστ?λα + Αβινι?ν + Μπολ?νια 2001: Ρ?τερνταμ + Π?ρτο 2002: Μπρυζ + Σαλαμ?νκα 2003: Γκρατ? 2004: Γ?νοβα + Λιλ 2005: Κορκ 2006: Π?τρα 2007: Λουξεμβο?ργο + Σιμπ?ου 2008: Λ?βερπουλ + Σταβ?νγκερ 2009: Β?λνιου? + Λιντ? 2010: ?σσεν + Πετ? + Κωνσταντινο?πολη 2011: Το?ρκου + Τ?λιν 2012: Γκιμαρ?ε? + Μ?ριμπορ 2013: Μασσαλ?α + Κ?σιτσε 2014: Ο?μεο + Ρ?γα 2015: Μον? + Π?λζεν 2016: Βρ?τσουαφ + Σαν Σεμπαστι?ν 2017: Π?φο? + ?ρχου? 2018: Βαλ?τα + Λ?ουαρντεν 2019: Ματ?ρα + Φιλιππο?πολη 2020: Ρι?κα + Γκ?λγουε? 2021: Τιμισο?ρα + Ν?βι Σαντ + Ελευσ?να 2022: Κ?ουνα? + Ε?-συρ-Αλζ?τ 2023: Β?σπρεμ

Καθιερωμ?νοι ?ροι WorldCat VIAF : 150675140 LCCN : n79013830 ISNI : 0000 0001 1833 9721 GND : 4008460-7 SUDOC : 026362619 BNF : cb11862530q (data) NLA : 35249054 NKC : ge128842 BNE : XX450987