Σημα?α (επ? αραγωνικ?? κυριαρχ?α?)	Θυρε?? (επ? αραγωνικ?? κυριαρχ?α?)
Το Βασ?λειο τη? Νεαπ?λεω?
Δι?ρκεια	1130-1861
Πρωτε?ουσα	Ν?πολη
Ηγ?τη?	Βασιλι?? τη? Νεαπ?λεω?
Ν?μισμα	Ναπολιτ?νικη πι?στρα Ναπολιτ?νικη λ?ρα (1812-1815)

Ω? Βασ?λειο τη? Νεαπ?λεω? (? Βασ?λειο τη? Νε?πολη?, ( λατινικ? : Regnum Neapolitanum, ιταλικ? : Regno di Napoli, ναπολιτ?νικα: Regno 'e Napule) ονομ?ζεται στη σ?γχρονη ιστοριογραφ?α το κρ?το? που υπ?ρξε, με αν? καιρο?? διαφοροποι?σει? πολιτικ? και εδαφικ?, στη ν?τια ιταλικ? χερσ?νησο απ? τον 12ο ?ω? και τον 19ο αι?να και που επ?σημα ?φερε την ονομασ?α Βασ?λειο τη? Ηπειρωτικ?? Σικελ?α? .

Το Βασ?λειο τη? Σικελ?α? δημιουργ?θηκε το 1130, ?ταν ο Ρογ?ρο? Β? τη? Ατλαβ?λα ?λαβε τον τ?τλο του ≪Βασιλι? τη? Σικελ?α?≫ (Rex Siciliae) απ? τον αντ?παπα Αν?κλητο Β’ , που του επιβεβαι?θηκε και απ? τον π?πα Ιννοκ?ντιο Β’ το 1139. Με την αν?ληψη του βασιλε?ου απ? τον ο?κο των Χοενστ?ουφεν , ο π?πα? Ουρβαν?? Δ’ ?ρισε το 1263 τον Κ?ρολο τον Ανδεγαυ? ν?ο βασιλι? τη? Σικελ?α?. Η απ?φαση αυτ? προκ?λεσε την αντ?δραση του Στ?μματο? τη? Αραγ?να? και του βασιλι? τη? Π?τρου Γ? του Μ?γα , με τι? πολεμικ?? συρρ?ξει? που ακολο?θησαν να λ?γουν το 1302 με τη συνθ?κη ειρ?νη? τη? Καλταμπελ?τα . Ω? αποτ?λεσμα το Βασ?λειο τη? Σικελ?α? χωρ?στηκε σε δ?ο μ?ρη, ≪το Βασ?λειο τη? Σικελ?α? ?νθεν του Φ?ρου≫ (Regnum Siciliae citra Pharum) και ≪το Βασ?λειο τη? Σικελ?α? π?ραν του Φ?ρου≫ (Regnum Siciliae ultra Pharum). Το πρ?το ταυτ?ζεται με τον ?ρο τη? σ?γχρονη? ιστοριογραφ?α? ≪Βασ?λειο τη? Νεαπ?λεω?≫ εν? το δε?τερο με το ≪Βασ?λειο τη? Σικελ?α?≫, το οπο?ο για ?να σ?ντομο χρονικ? δι?στημα ονομ?στηκε και ≪Βασ?λειο τη? Τρινακρ?α?≫. Τα δ?ο βασ?λεια επαναεν?θηκαν κ?τω απ? δ?ο κλ?δου? του Στ?μματο? τη? Αραγ?να? κατ? τον 15ο αι?να, διατηρ?ντα? την εδαφικ? και ιστοριογραφικ? του? διαφοροπο?ηση εν? η οριστικ? του? ενοπο?ηση πραγματοποι?θηκε το 1816, κ?τω απ? την ονομασ?α ≪Βασ?λειο των Δ?ο Σικελι?ν≫.

Η εδαφικ? επικρ?τεια του Βασιλε?ου τη? Νεαπ?λεω? περιελ?μβανε το σ?νολο των σημεριν?ν περιοχ?ν των Αμπρο?τσο , Μολ?ζε , Καμπαν?α? , Απουλ?α? , Μπαζιλικ?τα και Καλαβρ?α? μαζ? με κομμ?τια του σημερινο? ν?τιου και ανατολικο? Λατ?ου .

Απ? το Βασ?λειο τη? Σικελ?α? στο Βασ?λειο τη? Νεαπ?λεω? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Προ?λευση τη? εδαφικ?? ενοπο?ηση?: Νορμανδο? και Σουηβο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το νησ? τη? Σικελ?α? και ολ?κληρη η ν?τια Ιταλ?α ν?τια του Τρ?ντο και του Λ?ρι αποτελο?σαν τα εδ?φη του Βασιλε?ου τη? Σικελ?α?, που ε?χε δημιουργηθε? de facto το 1127-1128 ?ταν ο Ρογ?ρο? Β? τη? Αλταβ?λα ?νωσε κ?τω απ? την εξουσ?α του τα δι?φορα νορμανδικ? φ?ουδα τη? ν?τια? Ιταλ?α?. Ο αντ?παπα? Αν?κλητο? Β’ ε?ναι ο εμπνευστ?? του τ?τλου του ≪Βασιλε?ου τη? Σικελ?α?≫ (τ?λη του 1130), που στη συν?χεια νομιμοποι?θηκε το 1139 και απ? τον π?πα Ιννοκ?ντιο Γ’ . Στα τ?λη του 12ου αι?να, ω? αποτ?λεσμα τη? σ?γκρουσ?? του με τον Φρειδερ?κο Μπαρμπαρ?σα , τα Παπικ? Κρ?τη προ?θησαν μια στρατηγικ? εξ?πλωση? τη? εγκ?σμια? εξουσ?α? του?. ?τσι ο π?πα? Ιννοκ?ντιο? Δ’ , ακολουθ?ντα? τα χν?ρια του προκατ?χου του, προ?βαλε τα φεουδαρχικ? δικαι?ματα τη? Εκκλησ?α? π?νω στο Βασ?λειο τη? Σικελ?α? δεδομ?νου ?τι οι βασιλικο? τ?τλοι ε?χαν αποδοθε? στου? Νορμανδο?? απ? τον π?πα Ιννοκ?ντιο Β’ . Ωστ?σο, ?ταν ο Ερρ?κο? ΣΤ? , γιο? του Μπαρμπαρ?σα, νυμφε?τηκε την Κωνσταντ?α του Οτβ?λ , τελευτα?α δι?δοχο του Βασιλε?ου τη? Σικελ?α?, τα νορμανδικ? εδ?φη π?ρασαν στα χ?ρια του Στ?μματο? τη? Σουαβ?α? και μετατρ?πηκαν σε ?να νευραλγικ? κ?ντρο τη? αυτοκρατορικ?? πολιτικ?? των Χοενστ?ουφεν στην Ιταλ?α, ιδια?τερα κατ? τη δι?ρκεια τη? βασιλε?α? του Φρειδερ?κου Β’ . ^[1]

Ο Κορρ?δο? Δ’ , γιο? του Φρειδερ?κου Β’, τον διαδ?χθηκε στον αυτοκρατορικ? θρ?νο τη? Γερμαν?α? εν? ο αδερφ?? του, Μανφρ?δο? , αν?λαβε τον ρ?λο του τοποτηρητ? τη? Ιταλ?α?. Η διακυβ?ρνηση του Mezzogiorno (του ιταλικο? Ν?του) και τη? Σικελ?α? αποτελο?σε ?να σημαντικ? πλεον?κτημα για του? αυτοκρ?τορε?, στην προσπ?θει? του? για νομιμοπο?ηση τη? γιβελινικ??-αντιπαπικ?? στρατηγικ??. Σε αυτ?ν εντασσ?ταν και η διαχε?ριση τη? ≪Αποστολικ?? Αποστολ?? τη? Σικελ?α?≫, το νομικοπολιτικ? σ?μα που ανελ?μβανε την εκκλησιαστικ? διο?κηση τη? περιοχ?? και που διοριζ?ταν απευθε?α? απ? του? αυτοκρ?τορε? δ?χω? ουδεμ?α παπικ? παρ?μβαση. Εκε?νη την περ?οδο, ο π?πα? Ιννοκ?ντιο? Δ’ υποστ?ριξε μια σειρ? απ? εξεγ?ρσει? στην Καμπαν?α και την Απουλ?α που επ?φεραν την ?μεση επ?μβαση του αυτοκρ?τορα Κορρ?δου Δ’ και την εντ?λει υποβολ? του βασιλε?ου στην ?μεσα δικαιοδοσ?α του αυτοκρ?τορα.

Τον Κορρ?δο Δ’ τον διαδ?χθηκε ο γιο? του Κορραδ?νο? τη? Σουαβ?α? και, δεδομ?νη? τη? μικρ?? του ηλικ?α?, η εξουσ?α τη? Σικελ?α? και τη? Αποστολικ?? Αποστολ?? κατελ?φθη απ? τον Μανφρ?δο, που ?φτασε στο σημε?ο να ανακηρυχθε? Βασιλι?? τη? Σικελ?α?. ^[2] Με τον θ?νατο του Ιννοκ?ντιου Δ’, ο ν?ο? Γ?λλο? π?πα? Κλ?μη? Δ’ , επαναλαμβ?νοντα? τι? απαιτ?σει? του γ?ρω απ? τα παπικ? φεουδαρχικ? δικαι?ματα στο νησ? ^[3] , κ?λεσε στην Ιταλ?α τον Κ?ρολο τον Ανδεγαυ? , που το 1266 ανακηρ?χθηκε απ? τον π?πα Βασιλι?? τη? Σικελ?α?. Ο ν?ο? Γ?λλο? ηγεμ?να? κατευθ?νθηκε για την κατ?ληψη του βασιλε?ου, νικ?ντα? πρ?τα τον Μανφρ?δο στη μ?χη του Μπενεβ?ντο κι ?πειτα τον Κορραδ?νο τη? Σουαβ?α? στο Ταλιακ?τσο στι? 23 Αυγο?στου του 1268.

Οι Χοενστ?ουφεν, των οπο?ων ο βασιλικ?? ο?κο? απ? την ανδρικ? πλευρ? τερματ?στηκε με τον Κορραδ?νο, σταδιακ? εκδι?χθηκαν απ? την ιταλικ? πολιτικ? σκην? και οι Ανδεγαυο? εξασφ?λισαν τον ?λεγχο του Βασιλε?ου τη? Σικελ?α?. Η πτ?ση του Κορραδ?νου αποτ?λεσε το προο?μιο σημαντικ?ν εξελ?ξεων καθ?? η σικελικ? κοινων?α, που ε?χε υποδεχθε? ?νθερμα τον Κ?ρολο μετ? τη μ?χη του Μπενεβ?ντο, ?λλαξε πλευρ? και τ?χθηκε εκ ν?ου υπ?ρ του αυτοκρ?τορα. Η μεταστροφ? αυτ? εναντ?ον των Ανδεγαυ?ν, που προκλ?θηκε σε μεγ?λο βαθμ? απ? την υπερβολικ? φορολογικ? π?εση των Γ?λλων, δεν ε?χε ?μεσε? πολιτικ?? συν?πειε? αλλ? αποτ?λεσε το πρ?το β?μα προ? τι? πολεμικ?? συγκρο?σει? των επερχ?μενων Σικελικ?ν Εσπεριν?ν . Τα μεγ?λα ?ξοδα που ε?χε προκαλ?σει ο π?λεμο? (οι Ανδεγαυο? ?ταν χρεωμ?νοι στου? γου?λφου? τραπεζ?τε? τη? Φλωρεντ?α? ) επ?φερε μια σειρ? απ? ν?ου? φ?ρου? σε ?λο το βασ?λειο, που προστ?θηκαν σε αυτο?? που χρησ?μευσαν για να χρηματοδοτ?σουν επισφαλε?? εκστρατε?ε? στην ανατολ? με την επιθυμ?α τη? κατ?κτηση? τα εναπομε?ναντα εδ?φη τη? πρ?ην Βυζαντιν?? Αυτοκρατορ?α? .

Οι Ανδεγαυο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Με τη δολοφον?α του Κορραδ?νου απ? του Ανδεγαυο??, τα σουαβικ? κυριαρχικ? δικαι?ματα στον θρ?νο τη? Σικελ?α? π?ρασαν σε μ?α απ? τι? κ?ρε? του Μανφρ?δου, την Κωνσταντ?α Χοενστ?ουφεν , η οπο?α στι? 15 Ιουλ?ου του 1262 ε?χε παντρευτε? τον βασιλι? τη? Αραγων?α?, Π?τρο Γ’ . Το πολ? δυσαρεστημ?νο λ?γω τη? γαλλικ?? κυριαρχ?α? στο νησ? γιβελινικ? κ?μμα τη? Σικελ?α?, που συγκεντρων?ταν κυρ?ω? γ?ρω απ? του? Σουαβο?? Χοενστ?ουφεν, αναζ?τησε την υποστ?ριξη τη? Κωνσταντ?α? και των αραγων?ζων για να οργαν?σει μια αντιανδεγαυικ? εξ?γερση. Με την υποστ?ριξη των βυζαντιν?ν κατασκ?πων και τα χρ?ματα του μεγ?λου εχθρο? του Καρ?λου , Μιχα?λ Παλαιολ?γου , η αντιγαλλικ? εξ?γερση ξεκ?νησε στι? 31 Μαρτ?ου 1282 απ? το Παλ?ρμο και εξαπλ?θηκε σε ?λη τη Σικελ?α . Το Σικελικ? Κοινοβο?λιο παρ?δωσε το στ?μμα στον Π?τρο Γ’ τη? Αραγων?α? και τη σ?ζυγ? του Κωνσταντ?α. Στι? 26 Σεπτεμβρ?ου του ?διου ?του? ο Κ?ρολο? εγκατ?λειψε οριστικ? την Καλαβρ?α , ?που ε?χε το στρατ?πεδ? του, και κιν?θηκε β?ρεια. Παρ'?λη την υποστ?ριξη του π?πα Μαρτ?νου Δ’ , που αφ?ρισε τον αραγων?ζο βασιλι?, ο Κ?ρολο? δεν κατ?φερε ποτ? πια να επιστρ?ψει στο νησ?, με τη βασιλικ? του αυλ? να περιοδε?ει μεταξ? Καπο?α? και Απουλ?α? για αρκετ? χρ?νια. Ο δι?δοχο? του Καρ?λου, Κ?ρολο? Β’ ο Ανδεγαυ?? , επ?λεξε τελικ? τη Ν?πολη ω? ν?α ?δρα τη? μοναρχ?α? του και των διαφ?ρων διοικητικ?ν τη? θεσμ?ν. ^[4]

Εν?σω οι φιλοδοξ?ε? των Ανδεγαυ?ν στη Σικελ?α δ?χονταν ισχυρ? χτυπ?ματα απ? τι? συνεχε?? του? ?ττε?, ο Κ?ρολο? Α’ ?βαλε στ?χο να σταθεροποι?σει την εξουσ?α του στο ηπειρωτικ? κομμ?τι του βασιλε?ου, στηριζ?μενο? σε μια στρατηγικ? που ε?χε ω? β?σει του? γου?λφου? βαρ?νου? με σκοπ? να ενισχ?σει την εν?τητα του Ν?του. ^[5]

?δη απ? τι? πρ?τε? λογγοβαρδικ?? επιδρομ??, μεγ?λο κομμ?τι την οικονομ?α? του βασιλε?ου, στο πριγκιπ?το τη? Καπο?α?, στο Αμπρο?τσο και στην κομητε?α του Μολ?ζε , τη διαχειρ?ζονταν τα βενεδικτινιακ? μοναστ?ρια (Καζ?ουρια, Σαν Βιτσ?ντσο στο Βολτο?μο, Μοντεβερτζ?νε, Μοντεκασ?νο) ^[6] και σε πολλ?? περιπτ?σει? ε?χαν μεγεθ?νει τ?σο πολ? τα προν?μι? του? που ε?χαν δημιουργ?σει δικ?? του? τοπικ?? κυρι?τητε? με διαχωριστ? εξουσ?α απ? τα γειτονικ? του? μη εκκλησιαστικ? φ?ουδα. ^{[7] [8]} Ωστ?σο, μετ? το 1138 και τον θ?νατο του Αν?κλητου Β’ , ο Ιννοκ?ντιο? Β’ και οι νορμανδικ?? δυναστε?ε? προ?θησαν στη ν?τια Ιταλ?α τον κιστερκιαν? μοναχισμ? σε αντ?θεση με τη βενεδικτιαν? φεουδαρχικ? παρ?δοση. Πολλ? βενεδικτιαν? μοναστ?ρια μετατρ?πηκαν σε κιστερκιαν?, κ?τι που ε?χε ω? αποτ?λεσμα τον ?μεσο περιορισμ? τη? υλικ?? του? περιουσ?α? λ?γω των διδαγμ?των του ν?ου τ?γματο?, που περι?ριζε την κατοχ? αγροτικ?ν αγαθ?ν κι εργαλε?ων στα αναγκα?α για την επιβ?ωση εν?? μοναστηριο?. Το ν?ο μοναστικ? τ?γμα επ?νδυσε του? π?ρου? του σε γεωργικ?? μεταρρυθμ?σει?, τεχνικ? και κοινωνικ? ?ργα, ιδρ?οντα? ξεν?νε?, φαρμακε?α και εκκλησ?ε? στην ?παιθρο. Ο γαλλικ?? μοναστισμ?? ?λαβε την υποστ?ριξη και των ντ?πιων Νορμανδ?ν φεουδαρχ?ν, που με αυτ?ν τον τρ?πο κατ?φεραν να αντισταθμ?σουν τι? φιλοδοξ?ε? των τοπικ?ν μοναχ?ν για εγκ?σμια εξουσ?α. ^[9] Ο ?διο? ο Κ?ρολο? Α’ υποστ?ριξε ?νθερμα τη ν?α αυτ? κατ?σταση και ?δρυσε ο ?διο? μια σειρ? απ? κιστερκιαν? αββαε?α. ^[10]

Στι? 7 Ιανουαρ?ου 1285 π?θανε ο Κ?ρολο? Α’ ο Ανδεγαυ?? και τον διαδ?χθηκε ο γιο? του, Κ?ρολο? Β’. Παρ?λληλα στη Σικελ?α, με τον θ?νατο του Π?τρου Γ’ , η αραγωνικ? εξουσ?α μοιρ?στηκε μεταξ? των δυο του γιων, του Αλφ?νσου (τρ?το? στη σειρ? με αυτ? το ?νομα για το στ?μμα τη? Αραγων?α?) και του Ιακ?βου (στη συν?χεια Ιακ?βου Α’ τη? Σικελ?α?). Ο τελευτα?ο? υπ?γραψε τη συνθ?κη του Αν?νι στι? 12 Ιουν?ου του 1295, με την οπο?α παραχωρο?σε τα φεουδαρχικ? δικαι?ματα τη? Σικελ?α? στον π?πα Βονιφ?τιο Θ’ . Ω? αντ?λλαγμα ο π?πα? του παραχ?ρησε την Κορσικ? και τη Σαρδην?α , προσφ?ροντα? την κυριαρχ?α τη? Σικελ?α? στον Κ?ρολο Β’ τον Ανδεγαυ?. Ωστ?σο η συνθ?κη του Αν?νι δεν επ?φερε κ?ποια διαρκ? ειρ?νη δι?τι ?ταν ο Ι?κωβο? αποχ?ρησε απ? τη Σικελ?α για να κατευθυνθε? προ? τα κατεξοχ?ν βασ?λεια του Στ?μματο? τη? Αραγων?α? στην Ιβηρικ? , ο σικελικ?? θρ?νο? δ?θηκε στον αδερφ? του, Φρειδερ?κο , που ηγ?θηκε μια? ν?α? εξ?γερση? για την ανεξαρτησ?α του νησιο? και τελικ? ορ?στηκε απ? τον π?πα Βονιφ?τιο βασιλι?? τη? Τριν?κρια? (rex Trinacriae) ω? Φρειδερ?κο? Γ’. Ο ν?ο? βασιλι??, αν κι ?χασε την υποστ?ριξη ορισμ?νων ευγεν?ν, υπ?γραψε το 1302 με τον Κ?ρολο του Βαλου? τη συνθ?κη τη? Καλταμπελ?τα, με την οπο?α αναγνωρ?στηκε κι επ?σημα ο διαχωρισμ?? των δ?ο βασιλε?ων: Βασ?λειο τη? Τριν?κρια? υπ? τον ο?κο τη? Βαρκελ?νη? με πρωτε?ουσα το Παλ?ρμο και Βασ?λειο τη? Σικελ?α? υπ? τον ο?κο των Ανδεγαυ?ν με πρωτε?ουσα τη Ν?πολη . Ο Κ?ρολο?, μετ? απ? παραιν?σει? του π?πα Μαρτ?νου , παραιτ?θηκε απ? τα σχ?δι? του για αν?κτηση τη? Σικελ?α? και προχ?ρησε στι? κατ?λληλε? διαδικασ?ε? για να προσαρμ?σει τη Ν?πολη στο ν?ο τη? ρ?λο ω? πρωτε?ουσα? του βασιλε?ου.

Το 1309 ο γιο? του Καρ?λου Β’, Ροβ?ρτο? Ανδεγαυ?? , στ?φθηκε απ? τον π?πα Κλ?μη Ε’ εκ ν?ου βασιλι?? τη? Σικελ?α? και των Ιεροσολ?μων . Το 1372 η ανιψι? του Ροβ?ρτου, Ιω?ννα Ανδεγαυ? υπ?γραψε με τον Φρειδερ?κο Δ’ τη? Σικελ?α? μια ν?α συνθ?κη ειρ?νη? που αναγν?ριζε τι? εκατ?ρωθεν μοναρχ?ε?. Ο βασιλι?? Ροβ?ρτο? ε?χε ?δη χρ?σει δι?δοχο πρ?τα τον γιο του Κ?ρολο τη? Καλαβρ?α? και μετ? τον θ?νατ? του, την ?δια την κ?ρη του, Ιω?ννα Ανδεγαυ?.

Εκε?να τα χρ?νια η π?λη τη? Ν?πολη? εν?σχυσε το πολιτικ? τη? β?ρο? στην ιταλικ? χερσ?νησο με την καλλι?ργεια των ανθρωπιστικ?ν τ?σεων. Ο Ροβ?ρτο? ?χαιρε μεγ?λη? εκτ?μηση? απ? ιταλο?? διανοο?μενου? ?πω? τον Πετρ?ρχη , τον Βιλι?νι και τον Βοκ?κιο . Ο μον?ρχη? ΧΧΧ σε μια σχολ?, ανοικτ? στι? επιρρο?? του αβερρο?σμο?, μια? σημαντικ?? ομ?δα? σχολαστικ?ν θεολ?γων. Εμπιστε?τηκε στον Νικολ? Ντεοπρ?πιο απ? την Καλαβρ?α τη μετ?φραση των ?ργων του Αριστοτ?λη και του Γαληνο? για τη βιβλιοθ?κη τη? π?λη?. ^[11] ?λλοι σπουδα?οι διανοο?μενοι απ? την Καλαβρ?α ?ταν ο Λε?ντιο? Πιλ?το? και ο Βαρλα?μ , δι?σημο? θεολ?γο? που αντιμετ?πισε εκε?να τα χρ?νια τι? δογματικ?? διαμ?χε? περ? του filioque και του Συμβ?λου τη? Π?στεω? τη? Ν?καια? . ^[12] Ο ?διο? ?ρθε σε επαφ? με τον Βοκ?κιο και υπ?ρξε αυτ?? που του δ?δαξε ελληνικ?. ^[13]

Η δι?δοχο? του Ροβ?ρτου, Ιω?ννα Α’ τη? Νεαπ?λεω? , παντρε?τηκε τον Ανδρ?α, δο?κα τη? Καλαβρ?α? και αδερφ? του βασιλι? τη? Ουγγαρ?α? Λουδοβ?κου Α’ , απ?γονοι και οι δ?ο των Ανδηγαυ?ν τη? Νεαπ?λεω?. Ωστ?σο, μετ? απ? μια μυστηρι?δη συνωμοσ?α, ο Ανδρ?α? δολοφον?θηκε, κ?τι που προκ?λεσε την αντ?δραση του αδερφο? του ο οπο?ο? στι? 3 Νοεμβρ?ου 1347 εισ?λθε στην Ιταλ?α με σκοπ? να ανατρ?ψει την Ιω?ννα τη? Νεαπ?λεω?. Παρ?τι ο βασιλι?? τη? Ουγγαρ?α? ε?χε ζητ?σει πολλ?? φορ?? απ? τον π?πα την αποπομπ? τη? Ιω?ννα? απ? τον θρ?νο τη? Νεαπ?λεω?, ο Π?πα?, που τ?τε δι?μενε στην Αβινι?ν κι επομ?νω? βρισκ?ταν κ?τω απ? την ?μεση επιρρο? των γ?λλων βασιλι?δων, επιβεβα?ωσε τον τ?τλο τη? παρ? τη στρατιωτικ? εισβολ? των Ο?γγρων στην Ιταλ?α. Απ? την πλευρ? τη?, η βασ?λισσα Ιω?ννα υιοθ?τησε αρχικ? ω? δι?δοχο στον θρ?νο τον Κ?ρολο του Δυρραχ?ου (ανεψιο? του ο?γγρου βασιλι?) για να αλλ?ξει γν?μη και να δ?σει τα δικαι?ματα στον θρ?νο στον Λουδοβ?κο Ανδεγαυ?, αδερφ? του βασιλι? τη? Γαλλ?α?. Ο τελευτα?ο? στ?φθηκε βασιλι?? τη? Νεαπ?λεω? (≪rex Siciliae≫) απ? τον Κλ?μη Ζ’ το 1381 για να βρεθε? αντιμ?τωπο? του Καρ?λου του Δυρραχ?ου που εν τω μεταξ? ε?χε δολοφον?σει την Ιω?ννα το 1382. Ο θ?νατο? του Λουδοβ?κου το 1384 ?φησε τον Κ?ρολο ω? μοναδικ? μον?ρχη ο οπο?ο? ωστ?σο ?φησε τον θρ?νο στα παιδι? του, Λαδισλ?ο και Ιω?ννα για να διεκδικ?σει τον θρ?νο τη? Ουγγαρ?α?. Εκε? δολοφον?θηκε απ? αντιπ?λου? του.

Προτο? να ενηλικιωθο?ν οι δ?ο δι?δοχοι, η Ν?πολη ?πεσε στα χ?ρια του Λουδοβ?κου Β’, γιου του Λουδοβ?κου Ανδεγαυο?, που στ?φθηκε βασιλι?? απ? τον Κλ?μη ? την 1η Νοεμβρ?ου 1389. Οι ντ?πιοι ευγενε?? αντιστ?θηκαν στον ν?ο μον?ρχη κι ?τσι, το 1399, ο Λαδισλ?ο? μπ?ρεσε να διεκδικ?σει στρατιωτικ? τα δικαι?ματ? του στον θρ?νο, εκθρον?ζοντα? τον γ?λλο. Ο ν?ο? μον?ρχη? κατ?φερε να αποκαταστ?σει τη ναπολιτανικ? ηγεμον?α στη ν?τια Ιταλ?α, παρεμβα?νοντα? σε δι?φορε? πολεμικ?? εμπλοκ?? σε ?λη τη χερσ?νησο. Το 1408, κλ?θηκε απ? τον π?πα Ινοκ?ντιο Ζ’, λαμβ?νοντα? απ? αυτ?ν τη διο?κηση τη? επαρχ?α? τη? Καμπαν?α? . Στη συν?χεια, υπ? τον π?πα Γρηγ?ριο ΙΒ’ ?φτασε να καταλ?βει τη Ρ?μη και την Περο?τζα . Το 1414 στην εκστρατε?α που διε?θυνε εναντ?ον του Λουδοβ?κου Β’ Ανδεγαυο? και του αντιπ?πα Αλεξ?νδρου Ε’, προ?λασε μ?χρι τι? π?λε? τη? Φλωρεντ?α? . Με τον θ?νατ? του δεν βρ?θηκε κ?ποιο? δι?δοχο? να συνεχ?σει τι? επιχειρ?σει? του και τα σ?νορα του βασιλε?ου επ?στρεψαν στα παραδοσιακ? του? ?ρια. Η κ?ρη του, Ιω?ννα Β’ τη? Νε?πολη?, με το τ?λο? του σχ?σματο? τη? Δ?ση? , ?λαβε την οριστικ? αναγν?ριση του βασιλικο? τ?τλου για την οικογ?νει? τη?.

Η Ιω?ννα Β’ διαδ?χθηκε τον Λαδισλ?ο το 1414 και νυμφε?θηκε τον Ι?κωβο Β’ των Βουρβ?νων. Αυτ?? προσπ?θησε να αποκτ?σει μ?νο για τον εαυτ? του τον βασιλικ? τ?τλο, προκαλ?ντα? μια εξ?γερση το 1418 που ?ληξε ?μω? ?δοξα, με αυτ?ν να αναγκ?ζεται να επιστρ?ψει στη Γαλλ?α και να κλειστε? σε ?να μοναστ?ρι. Οι προσπ?θειε? των Ανδεγαυ?ν να αποκτ?σουν ερε?σματα στο βασ?λειο δεν σταμ?τησαν και το 1419 ο π?πα? Μαρτ?νο? Ε’ προσκ?λεσε τον Λουδοβ?κο Γ’ Ανδεγαυ? να εισβ?λει στην Ιταλ?α για να αποθ?σει την Ιω?ννα λ?γω τη? ?ρνησ?? τη? να αναγνωρ?σει τα φεουδαρχικ? δικαι?ματα του π?πα στη Νε?πολη. Η εκ ν?ου γαλλικ? απειλ? ?θησε το βασ?λειο να ψ?ξει τη βο?θεια εξ Αραγ?να?, με τη βασ?λισσα να υιοθετε? το Αλφ?νσο Ε’ ω? γιο και δι?δοχ? τη?, ?σο η Ν?πολη πολιορκε?το απ? του? Ανδεγαυο??. Οι αραγων?ζοι αντεπιτ?θηκαν και απελευθ?ρωσαν την π?λη το 1423, καταλαμβ?νοντα? το βασ?λειο και εξαφαν?ζοντα? τη γαλλικ? απειλ?. Παρ’ ?λα αυτ?, εν τ?λει η Ιω?ννα ?φησε τα δικαι?ματα του βασιλε?ου στα χ?ρια του Ρεν?του Ανδεγαυο?.

Εκ ν?ου υπ? το Στ?μμα τη? Αραγ?να? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η Ιω?ννα Β’ Ανδεγαυ?-Δυρραχ?ου δεν ?φησε φυσικ? δι?δοχο και με τον θ?νατ? τη? οι δ?ο πλευρ??, ο Ρεν?το? Ανδεγαυ?? και ο Αλφ?νσο? Ε? τη? Αραγων?α? διεκδ?κησαν τον θρ?νο. Στον π?λεμο που ακολο?θησε συμμετε?χαν και ?λλα κρ?τη τη? Ιταλ?α?, ?πω? το Μιλ?νο του Φ?λιπο Μαρ?α Βισκ?ντι , αρχικ? σ?μμαχο των Γ?λλων ( μ?χη τη? Π?ντσα ) και στη συν?χεια των αραγον?ζων. Το 1441 ο Αλφ?νσο? Ε’ κατ?κτησε τη Ν?πολη και υιοθ?τησε το στ?μμα τη? ω? Αλφ?νσο? Α’ τη? Νεαπ?λεω?. Για πρ?τη φορ? μετ? απ? τρει? αι?νε?, τα δ?ο αρχικ? κομμ?τια του Βασιλε?ου τη? Σικελ?α? επαναεν?θηκαν (καθ?? ο Αλφ?νσο? ?ταν ?δη βασιλι?? τη? Σικελ?α? που αν?κει ακ?μη στο Στ?μμα τη? Αραγ?να? ), με την πρωτε?ουσα ωστ?σο να μεταφ?ρετε στη Ν?πολη απ? το Παλ?ρμο. Ο τ?τλο? που καθι?ρωσε τ?τε ο Αλφ?νσο? ?ταν αυτ?? του rex Utriusque Siciliae (≪Βασιλε?? Εκατ?ρων Σικελι?ν≫).

Το 1447 ο δο?κα? του Μιλ?νου τον ?ρισε δι?δοχ? του, προσθ?τοντα? ?τσι ?να ακ?μη ?δαφο? στο ευρ?τατο Στ?μμα τη? Αραγ?να?. Εν το?τοι?, η μιλαν?ζικη ευγενικ? τ?ξη, φοβο?μενη την απορρ?φηση τη? απ? το βασ?λειο τη? Νεαπ?λεω?, ανακ?ρυξε το Μιλ?νο ≪ελε?θερη κομμο?να≫ και εγκαθ?δρυσε δημοκρατ?α. Οι ναπολιτανικ?? και αραγονικ?? διεκδικ?σει? αντισταθμ?στηκαν απ? τη Γαλλ?α, που το 1450 ?δωσε πολιτικ? υποστ?ριξη στον Φραγκ?σκο Σφ?ρτσα που επιβλ?θηκε στρατιωτικ? στο δουκ?το. Εκε?νη τη στιγμ? ?μω?, ?να ?λλο μ?τωπο ?νοιγε για τη βασιλε?α του Αλφ?νσου: η αστραπια?α επεκτειν?μενη Οθωμανικ? αυτοκρατορ?α ?φτασε στι? π?λε? του βασιλε?ου. Τ?τοια περιφερειακ? εξ?λιξη απ?τρεψε τον αραγον?ζο βασιλι? απ? το να επ?μβει στο Μιλ?νο και η εκ των προτ?ρων αναγν?ριση του Σφ?ρτσα ω? δο?κα απ? τον π?πα Νικ?λαο Ε’ τον ?θησε στην ?νταξ? του στη λεγ?μενη Ιταλικ? Λ?γκα ( Lega Italica ), μια συμμαχ?α που ε?χε ω? σκοπ? τη σταθεροπο?ηση τη? ν?α πολιτικ?? πραγματικ?τητα? τη? χερσον?σου.

Η εσωτερικ? πολιτικ? του Αλφ?νσου Ε’: ανθρωπισμ?? και συγκεντρωτισμ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η βασιλικ? αυλ? τη? Νεαπ?λεω? στα χρ?νια του Αλφ?νσου Ε’ ?ταν μ?α απ? τι? πιο εκλεπτυσμ?νε? και πρ?σφορε? για την Αναγ?ννηση . Φιλοξ?νησε προσωπικ?τητε? ?πω? τον Λορ?ντσο Β?λα , ο οπο?ο? κατ? τη δι?ρκεια τη? διαμον?? του στην π?λη απ?δειξε την πλαστ?τητα τη? Δωρε?? του Κωνσταντ?νου , τον ανθρωπιστ? Αντ?νιο Μπεκαντ?λι και τον ?λληνα Μανου?λ Χρυσολωρ? . Ο βασιλι?? επ?ση? αν?λαβε την ανακατασκευ? του Καστ?λ Νου?βο.

Ο διοικητικ?? μηχανισμ?? του βασιλε?ου παρ?μεινε χονδρικ? ο ?διο? με αυτ?ν των Ανδεγαυ?ν αν και ανακατανεμ?θηκαν οι εξουσ?ε? των παλαι?ν επαρχι?ν, οι οπο?ε? διατ?ρησαν κυρ?ω? πολιτικ?? και στρατιωτικ?? λειτουργ?ε?. Η δικαιοσ?νη επ?στρεψε στα χ?ρια των βαρ?νων, σε μια προσπ?θεια να επαναενταχθο?ν οι παλαι?? φεουδαρχικ?? ιεραρχ?ε? στο κεντρικ? κρ?το?. ?λλο σημαντικ? β?μα προ? την εμβ?θυνση τη? ενοπο?ηση? των δ?ο βασιλε?ων θεωρο?νται τα μ?τρα που π?ρθηκαν για την ενθ?ρρυνση τη? βοσκ?? εποχιακ?? μετακ?νηση?. Το 1447 ο Αλφ?νσο? π?ρασε μια σειρ? απ? ν?μου? με του? οπο?ου? υποχρ?ωνε του? βοσκο?? απ? το Αμπρο?τσο και τη Μολ?ζε να διαχειμ?ζουν στα ?ρια του βασιλε?ου αποτρ?ποντ?? του? με αυτ?ν τον τρ?πο το να περνο?ν τα σ?νορα (προ? τα Ποντιφικ? Κρ?τη). ^[14] Οι οικονομικ?? συνδιαλλαγ?? που προ?κυπταν απ? τη βοσκ? εποχιακ?? μετακ?νηση? να ?μεναν πλ?ον στο βασ?λειο, ενισχ?οντα? τι? σχετικ?? οικονομικ?? δραστηρι?τητε?. Το νομικ? ?ργο περ? τη? βοσκ??, που βασ?στηκε στο ιβηρικ? μοντ?λο του Concejo de la Mesta , αποτ?λεσε τον πρ?το σταθερ? λα?κ? συγκεντρωτικ? θεσμ?, με ξεκ?θαρο κοινωνικ? χαρακτ?ρα, του βασιλε?ου τη? Νεαπ?λεω?. ^[15] Το ?διο σ?στημα επηρ?ασε, σε μικρ?τερο βαθμ?, και την αδριατικ? ακτ? του βασιλε?ου.

Με τον θ?νατ? του, ο Αλφ?νσο? ξαναμο?ρασε το ενοποιημ?νο του βασ?λειο μεταξ? του Φερδιν?νδου , που ?λαβε ολ?κληρο το βασ?λειο των Δ?ο Σικελι?ν, και του Ιω?ννη Β´ τη? Αραγων?α? , δε?τερου στη σειρ? του Στ?μματο? τη? Αραγ?να?, που ?λαβε τι? υπ?λοιπε? κτ?σει?.

Η βασιλε?α του Φερ?ντε Α’ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο θ?νατο? του Αλφ?νσου βρ?κε το βασ?λειο πλ?ρω? ενταγμ?νο στην ιταλικ? περιφερειακ? τ?ξη. Ο δι?δοχ?? του, Φερδιν?νδο? Α’ τη? Νεαπ?λεω?, γνωστ?? κυρ?ω? ω? Φερ?ντε (Ferrante), ?λαβε την υποστ?ριξη του Φραγκ?σκου Σφ?ρτσα , σε τ?τοιο σημε?ο που και οι δ?ο επεν?βησαν στη δημοκρατ?α τη? Φλωρεντ?α? εναντ?ον του στρατο? του Μπαρτολομ?ο Κολε?νι. Τα ναπολιτανικ? στρατε?ματα επεν?βησαν ?λλη μια φορ? στην Τοσκ?νη εν? το 1484, σε συμμαχ?α με το Μιλ?νο και τη Φλωρεντ?α επ?βαλαν στη Βενετ?α την Ειρ?νη του Μπανι?λο.

Η εξουσ?α ωστ?σο του Φερ?ντε βρ?θηκε σε σοβαρ? κ?νδυνο, ?ταν το 1485 αναγκ?στηκε να αντιμετωπ?σει μια εξ?γερση δ?ο σημαντικ?ν ευγεν?ν, του Φραντσ?σκο Κ?πολα, κ?μη του Σ?ρνο, και του Αντον?λο Σανσεβερ?νο, πρ?γκιπα του Σαλ?ρνο. Η εξ?γερση αυτ?, γνωστ? ω? congiura dei baroni (≪συνωμοσ?α των βαρ?νων≫), ε?χε λ?βει την υποστ?ριξη του Παπικο? Κρ?του? και τη? Βενετ?α? και ?ταν ?κφραση κυρ?ω? των αγροτικ?ν φεουδαρχικ?ν ελ?τ, που ?βλεπαν τον συγκεντρωτισμ? των Αραγων?ζων να υποσκ?πτει την εξουσ?α του?. Παρ? τα?τα, η συνδρομ? τη? Φλωρεντ?α? και του Μιλ?νου το 1487 δεν ?φησε καν?να περιθ?ριο στου? επαναστ?τε?. Μια ?λλη, φιλοανδεγαυ? συνωμοσ?α ?λαβε χ?ρα στο Αμπρο?τσο απ? τον Τζοβ?νι ντ?λα Ροβ?ρε μα περιορ?στηκε χ?ρι? στην επ?μβαση του π?πα Αλεξ?νδρου Στ’. ^[16]

Παρ’ ?λε? τι? πολιτικ?? εξελ?ξει?, ο Φερ?ντε ακολο?θησε το παρ?δειγμα του πατ?ρα του και υπ?ρξε σημαντικ?? μαικ?να? των τεχν?ν. Το 1458 υποστ?ριξε την ?δρυση τη? Ποντανιαν?? Ακαδημ?α? και φιλοξ?νησε προσωπικ?τητε? ?πω? τον ?λληνα ανθρωπιστ? Κωνσταντ?νο Λ?σκαρη , τον μουσικ? Αντ?νιο ντ’Αλεσ?ντρο και τον Βησσαρ?ωνα . Παρ?λληλα, στι? αυλ?? των παιδι?ν του ο ουμανισμ?? απ?κτησε περισσ?τερο πολιτικ? δι?σταση, οδηγ?ντα? στην υιοθ?τηση των τοσκανικ?ν ω? γλ?σσα τη? λογοτεχν?α?.

Η αν?ταση τη? οικονομ?α? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι ν?τιε? περιοχ?? του ηπειρωτικο? σκ?λου? του βασιλε?ου, παρ?τι ε?χαν αποτελ?σει απ? την εποχ? του ελληνικο? αποικισμο? μια απ? τι? πιο παραγωγικ?? περιοχ?? τη? Μεσογε?ου, ε?χαν συγκλονιστε? τρομερ? απ? την επιδημ?α παν?λη? που εν?κυψε στην Ευρ?πη κατ? τον 14ο αι?να κι ?κτοτε δεν ε?χαν ανακ?μψει. ?σον αφορ? την πολιτικ?, ο γ?μο? τη? Ισαμπ?λα ντι Κιαρομ?ντε με τον Φερ?ντε ?φερε το πριγκιπ?το του Τ?ραντα στου? κ?λπου? του βασιλε?ου τη? Νεαπ?λεω? (που μ?χρι τ?τε δεν τη? αν?κε).

Το 1458, με την Οθωμανικ? αυτοκρατορ?α να ?χει κυριε?σει ?λη τη Βαλκανικ?, ο αλβαν?? ηγ?τη? Γε?ργιο? Καστρι?τη? ?ρχισε να συναλλ?σσεται με το βασ?λειο. Η στρατιωτικ? υποστ?ριξη που χ?ρισε στον Φερ?ντε κατ? τη συνωμοσ?α των βαρ?νων, του χ?ρισε ναπολιτανικο?? τ?τλου? ευγενε?α? κι επετρ?πη η εγκατ?σταση Αλβαν?ν στι? ?ρημε? περιοχ?? του ν?του (Καλαβρ?α, Μολ?ζε).

Η απ?δοση του δουκ?του του Μπ?ρι στον Σφ?ρτσα Μαρ?α Σφ?ρτσα, γιο του δο?κα του Μιλ?νου, ω? επιβεβα?ωση τη? συμμαχ?α? του?, ε?χε επ?ση? θετικ?? οικονομικ?? συν?πειε? για την ταλαιπωρημ?νη περιοχ?. ^[17] Ωστ?σο, με την παρ?νομη αν?ληψη τη? εξουσ?α? απ? τον Λουδοβ?κο τον Μα?ρο η προσοχ? του δο?κα στρ?φηκε αποκλειστικ? στη Λομβαρδ?α , με αποτ?λεσμα να παραχωρ?σει το δουκ?το στην Ισαβ?λα τη? Αραγ?να?, ν?μιμη δι?δοχο του Μιλ?νου, ω? αντ?λλαγμα τη? αποδοχ?? τη? του σφετερισμο? του θρ?νου απ? τον Λουδοβ?κο. Η ν?α δο?κισσα ακολο?θησε μια πολιτικ? αστικ?? βελτ?ωση? τη? π?λη?, την οπο?α ακολο?θησε μια ελαφρι? οικονομικ? αν?ταση που δι?ρκησε μ?χρι τη διακυβ?ρνηση τη? κ?ρη? τη? Μπ?να Σφ?ρτσα και τον Κ?ρολο Ε’. Το τελευτα?ο κτ?πημα για το ν?τιο τμ?μα του Βασιλε?ου τη? Νε?πολη? επ?λθε το 1542 ?ταν ο Π?δρο δε Τολ?δο δημοσ?ευσε τη διαταγ? περ? διωγμο? των Εβρα?ων του βασιλε?ου, που αποτελο?σαν το βασικ? στ?ριγμα του εμπορ?ου και τη? οικονομ?α? των π?λεων τη? Καλαβρ?α? και του Μπρ?ντιζι . ^{[18] [19]}

Λουδοβ?κο? ΙΒ’ τη? Γαλλ?α?, rex Neapolis , και η πρ?τη ισπανικ? αντιβασιλε?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο δι?δοχο? του Φερ?ντε στο θρ?νο του βασιλε?ου ?ταν ο πρωτ?τοκο? γιο? του, Αλφ?νσο? Β’. Η διαδοχ? ?λαβε χ?ρα το 1494, τον ?διο χρ?νο που ο βασιλι?? τη? Γαλλ?α?, Κ?ρολο? Η? εισερχ?ταν στην Ιταλ?α για να διασπ?σει την ε?θραυστη ισορροπ?α που ε?χαν εγκαταστ?σει τα ιταλικ? κρ?τη τα προηγο?μενα χρ?νια. Η εισβολ? του γ?λλου βασιλι? αφορο?σε ?μεσα τη Ν?πολη: ο Κ?ρολο? αναφερ?ταν σε μια μακριν? συγγ?νεια με τον ανδεγαυ? Λουδοβ?κο Β’ μ?σω τη? μητ?ρα? του πατ?ρα του που ?ταν κ?ρη του, αρκετ? για να βρ?σκεται σε θ?ση να διεκδικ?σει τον βασιλικ? τη? τ?τλο.

Ο δο?κα? του Μιλ?νου, παρ? τη στεν? του συμμαχ?α με τη Νε?πολη, επ?τρεψε την ε?σοδο των Γ?λλων, ?πω? ?πραξε και η Φλωρεντ?α και με αυτ?ν τον τρ?πο τα γαλλικ? στρατε?ματα προ?λασαν μ?χρι το Ν?το ?που κατ?λαβαν σε μικρ? χρονικ? δι?στημα τη Νε?πολη. ?λε? οι επαρχ?ε? αποδ?χθηκαν το ν?ο κυρ?αρχο, εκτ?? απ? τοι? π?λει? τη? Γκα?τα, τη? Τροπ?α, Αμαντ?α και Ρ?τζο εν? οι αραγον?ζοι με την αυλ? του? δι?φυγαν στη Σικελ?α. Απ? εκε? ζ?τησαν τη συνδρομ? του βασιλι? τη? Αραγ?να?, Φερδιν?νδου του Καθολικο? , ο οπο?ο? απ?στειλε μια σημαντικ? στρατιωτικ? δ?ναμη υπ? τι? διαταγ?? του σπουδα?ου καστιλι?νου στρατηγο?, Γκονθ?λο Φερν?ντεθ δε Κ?ρδοβα . Στη μ?χη τη? Καλαβρ?α?, τα ισπανικ? στρατε?ματα καταν?κησαν του? Γ?λλου?.

Ο γαλλικ?? επεκτατισμ?? οδ?γησε παρ?λληλα τον Π?πα Αλ?ξανδρο ΣΤ? και τον αυτοκρ?τορα Μαξιμιλιαν? των Αψβο?ργων να ιδρ?σουν την Ιερ? Λ?γκα εναντ?ον του Καρ?λου Η’, που αντιμετ?πισε νικηφ?ρα τα γαλλικ? στρατε?ματα στη μ?χη του Φιρν?βο . Με το τ?λο? των εχθροπραξι?ν, οι Ισπανο? κατ?λαβαν την Καλαβρ?α και οι Βενετο? ?λα τα σημαντικ? λιμ?νια τη? Απουλ?α? στην Αδριατικ? ( Μανφρεντ?νια , Τρ?νι , Μ?λα , Μον?πολι , Μπρ?ντεζι , Οτρ?ντο , Πολινι?νο και Γκαλ?πολι ). Ο Αλφ?νσο? Β’ π?θανε σ?ντομα το 1495, κατ? τη δι?ρκεια μια? πολεμικ?? επιχε?ρηση? ?πω? και ο γιο? του Φεραντ?νο?, που τον διαδ?χθηκε αλλ? ?ζησε μ?νο ?ναν χρ?νο παραπ?νω, δ?χω? κατ? τον θ?νατ? του να αφ?σει διαδ?χου?. Ο στ?λο? ωστ?σο που ε?χε καταφ?ρει να ανασυστ?σει επ?φερε το τελευτα?ο πλ?γμα στου? Γ?λλου? και του? ?διωξε οριστικ? απ? το βασ?λειο.

Το 1496 ανακηρ?χθηκε βασιλι?? ο γιο? του Φερ?ντε και αδερφ?? του Αλφ?νσου Β’, Φρειδερ?κο? Α’ που ε?χε να αντιμετωπ?σει εκ ν?ου τι? γαλλικ?? επιδι?ξει? π?νω στο βασ?λει? του. Ο Λουδοβ?κο? ΙΒ’, δο?κα? του Οτρ?ντο, κληρον?μησε το βασ?λειο τη? Γαλλ?α? με τον θ?νατο του Καρ?λου Η? κι υπ?γρ?ψε τον Νο?μβριο του 1500 με τον Φερδιν?νδο, κληρον?μο και του βασιλε?ου τη? Καστ?λη?, τη συνθ?κη τη? Γραν?δα? με την οπο?α συμφ?νησαν να εκδι?ξουν του? τελευτα?ου? αραγων?ζου? τη? Νε?πολη? και να μοιραστο?ν το βασ?λειο. Ο Λουδοβ?κο? κατ?λαβε το Δουκ?το του Μιλ?νου, ?που και συν?λαβε τον Λουδοβ?κο Σφ?ρτσα, και, π?ντα σε συμφων?α με τον Φερδιν?νδο, προ?λασε εναντ?ον του Φρειδερ?κου τη? Νε?πολη?. Η συμφων?α αυτ? προ?βλεπε τον διαμελισμ? του βασιλε?ου, με την απ?δοση στου? γ?λλου? του Αμπρο?τσου και τη? Τ?ρα ντε Λαβ?ρο κ?τω απ? τον, για πρ?τη φορ? επ?σημο, τ?τλο του Βασιλι? τη? Νεαπ?λεω? (μαζ? και του καθαρ? τιμητικο? τ?τλου του βασιλι? των Ιεροσολ?μων) και στου? Ισπανο?? τη? Απουλ?α? και τη? Καλαβρ?α? ω? δουκ?τα. Στι? 11 Νοεμβρ?ου του 1500, ο Π?πα? ?παυσε τον τ?τλο του rex Siciliae , ο οπο?ο? εντ?χθηκε στο Στ?μμα τη? Αραγ?να? ^[20] και τον Α?γουστο του 1501 οι Γ?λλοι εισ?λθαν στη Ν?πολη και οι Φρειδερ?κο?, αφο? κατ?φυγε στην Ισκ?α, του? παραχ?ρησε τον τ?τλο του ω? αντ?λλαγμα μερικ?ν φ?ουδων στην Ανδεγαυ?α.

Παρ?λη την αρχικ? συμφων?α του? και την ομαλ? πορε?α τη? κατ?κτηση?, οι δ?ο κατακτητ?? βασιλε?? βρ?θηκαν να διαφωνο?ν σε ορισμ?να εδαφικ? ζητ?ματα, ?πω? την κυριαρχ?α τη? Καπιταν?τα και τη? κομητε?α? τη? Μολ?ζε. Ο δι?δοχο? του βασιλε?ου τη? Καστ?λη?, Φ?λιππο? ο ?μορφο?, ?ψαξε μια ν?α συμφων?α με τον γ?λλο βασιλι?, προτε?νοντ?? του την απονομ? των τ?τλων του Βασιλι? τη? Νεαπ?λεω? και δο?κα τη? Απουλ?α? και Καλαβρ?α? στην κ?ρη του Λουδοβ?κου, Κλαο?ντια, ταγμ?νη σ?ζυγο του Καρ?λου, γιου του Φιλ?ππου. Εν το?τοι?, τα σταθμευμ?να ισπανικ? στρατε?ματα στην Καλαβρ?α και την Απουλ?α, π?ντα υπ? την αρχηγ?α του Γκονθ?λο δε Κ?ρδοβα μα πιστ? στον Φερδιν?νδο τον Καθολικ? (ο οπο?ο? πλ?ον ε?χε ω? μοναδικ? τ?τλο αυτ?ν του Στ?μματο? τη? Αραγ?να?), δεν σεβ?στηκαν την παραπ?νω συμφων?α κι επιτ?θηκαν του? Γ?λλου?. Με τη μ?χη του Γκαριλι?νο τον Δεκ?μβριο του 1503 τα γαλλικ? στρατε?ματα ηττ?θηκαν κι αποχ?ρησαν οριστικ? απ? το βασ?λειο. Η συνθ?κη ειρ?νη? που ακολο?θησε δεν ?ταν ιδιαιτ?ρω? ξεκ?θαρη για το στ?του? του βασιλε?ου, καθ?? παρ?τι ο τ?τλο? του αποδ?θηκε στον Κ?ρολο, ο Φερδιν?νδο? αρν?θηκε να αποχωρ?σει, θεωρ?ντα? τον εαυτ? του ν?μιμο δι?δοχο του παλαιο? μον?ρχη Αλφ?νσου Α’ τη? Νε?πολη? και τη? παλαιο? αραγονικο? στ?μματο? και των Δ?ο Σικελι?ν ( regnum Utriusque Siciliae ).

Η ισπανικ? αντιβασιλε?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο ιθαγεν?? αραγωνικ?? βασιλικ?? ο?κο? τη? Νε?πολη? εξαφαν?σθηκε με τον Φρειδερ?κο Α’ τη? Νεαπ?λεω? και τ?θηκε κ?τω απ? τον ?λεγχο τη? μελλοντικ?? Ισπανικ?? Μοναρχ?α? , η οπο?α θ?σπισε μια αντιβασιλε?α για το πρ?ην βασ?λειο. Η ν?α διο?κηση, αν και αρκετ? συγκεντρωτικ?, βασ?στηκε στο παλαι? φεουδαρχικ? σ?στημα: οι βαρ?νοι βρ?καν ?τσι την ευκαιρ?α να ισχυροποι?σουν την προσωπικ? του? εξουσ?α και τα οικονομικ? του? προν?μια εν? παρ?λληλα ο κλ?ρο? ε?δε να αυξ?νεται τ?σο η πολιτικ? ?σο και πνευματικ? του εξουσ?α.

Τα πιο σημαντικ? διοικητικ? ?ργανο ε?χανε ω? θ?ση τη Νε?πολη. Το πιο σημαντικ? ?ταν το Consiglio Collaterale (≪Βοηθητικ? Συμβο?λιο≫), παρ?μοιο με το Συμβο?λιο τη? Αραγ?να? ( Consejo de Aragon , Consell d’Arago ), αν?τατο ?ργανο ?σκηση? των δικαστικ?ν λειτουργι?ν που αποτελε?το απ? τον αντιβασιλ?α και τρει? δικαστικο?? συμβο?λου?. ?πειτα υπ?ρχε η Camera della Sommaria (≪Κ?μαρα των ΧΧΧ≫), το Tribunale della Vicaria (≪Εκκλησιαστικ? Δικαστ?ριο του Βικαρι?του≫) και το Tribunale del Sacro Regio Consiglio (≪Δικαστ?ριο του Αγ?ου Βασιλικο? Συμβουλ?ου≫).

Ω? πρ?το? αντιβασιλ?α? διορ?στηκε απ? τον Φερδιν?νδο τον Καθολικ? ο στρατηγ?? Γκονθ?λο ντε Κ?ρδοβα, που ανακηρ?χθηκε ταυτ?χρονα και Μ?γα? Στρατηγ?? (Gran Capitano) του ναπολιτανικο? στρατου, αποκτ?ντα? σχεδ?ν τι? ?διε? εξουσ?ε? με ?ναν κανονικ? βασιλι?. Την ?δια ?ρα χ?ρισε τον τ?τλο του Gran Conestabile στον κ?μη του Ταλιακ?τσο, Φαβρ?τσιο ι Κολ?να, και ?θετε ?να εκστρατευτικ? σ?μα κ?τω απ? τι? διαταγ?? του με σκοπ? την απελευθ?ρωση των αδριατικ?ν λιμ?νων που κατε?χε η Βενετ?α. Η επιχε?ρηση αυτ? ολοκληρ?θηκε με επιτυχ?α και το 1509 τα λιμ?νια τη? Απουλ?α? επ?στρεψαν σε ναπολιτανικ? χ?ρια.

Κατ? τα ?λλα, ο Φερδιν?νδο? επαν?φερε τη χρηματοδ?τηση του πανεπιστημ?ου τη? Νε?πολη?, αποδ?δοντ?? τη? μια ετ?σια οικονομικ? εισφορ? τη? τ?ξη? των 2000 δουκ?των απ? την προσωπικ? του περιουσ?α, προν?μιο που επιβεβα?ωσε ?πειτα και ο Κ?ρολο? Ε’. Τον Γκονθ?λο δε Κ?ρδοβα τον διαδ?χθηκαν πρ?τα ο Ιω?ννη? τη? Αραγ?να?, που δημοσ?ευσε μια σειρ? ν?μων εναντ?ον τη? διαφθορ??, πολ?μησε την πελατειοκρατ?α, απαγ?ρεψε τα τυχερ? παιχν?δια και την ΧΧΧusuraXXX κι ?πειτα ο Ρα?μο?νδο? τη? Καρδ?να, που το 1510 προσπ?θησε να επανεισ?γει την ισπανικ? Ιερ? Εξ?ταση κι εφ?ρμοσε τα πρ?τα περιοριστικ? μ?τρα κατ? των Εβρα?ων.

Ο Κ?ρολο? Ε’ , γιο? του Φιλ?ππου του ?μορφου και τη? Ιω?ννα? τη? Τρελ?? , κληρον?μησε πληθ?ρα εδαφ?ν, συμπεριλαμβανομ?νου και του βασιλε?ου τη? Νεαπ?λεω?. Στι? ιταλικ?? του κτ?σει? ?ρθε να προστεθε? και το δουκ?το του Μιλ?νου, το οπο?ο αφα?ρεσε το 1515 απ? τα χ?ρια των Γ?λλων, οι οπο?οι με τη σειρ? του? το ε?χαν κατακτ?σει απ? τον γιο του Λουδοβ?κου του Μα?ρου, Μαξιμιλιαν?, λ?γα χρ?νια πριν.

Η ισπανικ? κυριαρχ?α στην Ιταλ?α προκ?λεσε μια ν?α Αγ?α Λ?γκα των Γ?λλων, Βενετ?ν και Φλωρεντιαν?ν υπ? τον π?πα Κλ?μη Ζ’. Μετ? απ? μια αρχικ? ?ττα τη? Λ?γκα? στη Ρ?μη, οι γ?λλοι απ?ντησαν με την αποστολ? στην Ιταλ?α του Οντ?ντ ντε Φου?, ο οπο?ο? πολι?ρκησε το Μ?λφι, πολιορκ?α που π?ρασε στην ιστορ?α ω? "Pasqua di sangue" (≪Αιματηρ? Π?σχα≫), ^[21] και την ?δια την πρωτε?ουσα εν?σω η Γαλην?τατη καταλ?μβανε το Οτρ?ντο και τη Μανφρεντ?νια . Ω? τελευτα?ο προγεφ?ρωμα πιστ? στον Κ?ρολο απ?μεινε η π?λη του Καταντσ?ρο, η οπο?α υπ?φερε σκληρ? πολιορκ?α αλλ? δεν ?πεσε στα χ?ρια των γαλλ?φιλων πολιορκητ?ν τη?. Παρ?λληλα η πολιορκ?α τη? Ν?πολη? διασπ?στηκε ?ταν η Γ?νοβα ?λλαξε στρατ?πεδο και ν?κησε τον στ?λο τη? Λ?γκα? που ε?χε αποκλε?σει την π?λη. Αυτ?? οι δ?ο εξελ?ξει? επ?φεραν την αναγν?ριση απ? την πλευρ? του π?πα Κλ?μη, και την αναγν?ριση του αυτοκρατορικο? τ?τλου του Καρ?λου. Η Βενετ?α αποσ?ρθηκε απ? την εμπλοκ? ?ταν ?χασε και τι? τελευτα?ε? τη? κτ?σει? στην Απουλ?α το 1528.

Απ? την ?λλη, οι Γ?λλοι δεν υποχ?ρησαν. Ο Ερρ?κο? Β’ , γιο? του Φραγκ?σκου Α’ , μετ? απ? πρ?σκληση του πρ?γκιπα του Σαλ?ρνο Φερ?ντε Σανσεβερ?νο, συμμ?χησε με του? Οθωμανο??. Το καλοκα?ρι του 1552 ο τουρκικ?? στ?λο? υπ? τι? διαταγ?? του Σιν?ν Πασ?, εμφαν?στηκε ξαφνικ? μπροστ? στον αυτοκρατορικ? στ?λο, υπ? τι? διαταγ?? του Αντρ?α Ντ?ρια και του Χου?ν ντε Μεντ?θα , ?ξω απ? την Π?ντσα και τον ν?κησε. Ο γαλλικ?? στ?λο? ωστ?σο δεν κατ?φερε να ενωθε? με τον τουρκικ? και η απ?πειρα εισβολ?? τη? Νεαπ?λεω? απ?τυχε.

Τ?λο?, ?ταν το 1555 ο Κ?ρολο? αποσ?ρθηκε απ? τον θρ?νο, ?φησε ω? κληρονομι? το βασ?λειο τη? Νε?πολη?, μαζ? με τι? υπ?λοιπε? ιταλικ?? κτ?σει? στον γιο του, Φ?λιππο Β’ .

Οι αντιβασιλε?ε? του Δο?κα τη? ?λβα, του Ουρτ?δο δε Μεντ?θα και η παν?λη [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι αντιβασιλε?ε? που ακολο?θησαν κατ? τη βασιλε?α του Φιλ?ππου Β’ χαρακτηρ?στηκαν απ? πολεμικ?? επιχειρ?σει? που δεν προσ?φεραν καν?να ουσιαστικ? ?φελο? στο πρ?ην βασ?λειο. Η κατ?σταση χειροτ?ρευσε με το ξ?σπασμα την παν?λη? , που εξαπλ?θηκε σε ?λη την Ιταλ?α γ?ρω στο 1575, ?το? αν?δειξη? του ?νιγο Λ?πεθ δε Ουρτ?δο δε Μεντ?θα σε αντιβασιλ?α. Η Ν?πολη, ω? π?λη-λιμ?νι ?ταν ιδια?τερα εκτεθειμ?νη και υπ?φερε τα μ?γιστα απ? την πανδημ?α, που προκ?λεσε σοβαρ?? ζημι?? στι? οικονομικ?? τι? δραστηρι?τητε?. Το ?διο ?το?, αποβιβ?στηκαν στο βασ?λειο, πρ?τα στο Τρεβισ?τσε τη? Καλαβρ?α? κι ?πειτα στην Απουλ?α, οθωμανο? στρατι?τε? που λεηλ?τησαν τα λιμ?νια τη? Αδριατικ?? και του Ιον?ου. Αυτ? το γεγον?? ε?χε ω? αποτ?λεσμα τη στρατικοπο?ηση των ακτ?ν και την κατασκευ? απ? τον αντιβασιλ?α εν?? ν?ου οπλοστασ?ου στη Σ?ντα Λουτσ?α.

Απ? την ειρ?νη του Κατ?-Καμπρ?νσι? στο τ?λο? τη? ισπανικ?? κυριαρχ?α? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η παραδοσιακ? ιστοριογραφ?α θ?τει τη συνθ?κη ειρ?νη? του Κατ?-Καμπρ?νσι? ω? το ?ριο των γαλλικ?ν φιλοδοξι?ν στην Ιταλ?α. Το θρησκευτικ? μεταρρυθμιστικ? κλ?μα που επικρ?τησε στη Ρωμαιοκαθολικ? εκκλησ?α εναντ?ον του λουθηρανικο? κινδ?νου επηρ?ασε και το ?διο το βασ?λειο με την α?ξηση τη? πολιτικ?? εξουσ?α? του κλ?ρου. Το 1524, ο Τζιαν Πι?τρο Καρ?φα, επ?σκοπο? του Κι?τι, ε?χε ιδρ?σει την αδελφ?τητα των Τεατ?νων (απ? το Τε?τε, παλαι? ?νομα του Κι?τι), που εξαπλ?θηκε σε ?λο το βασ?λειο ενισχυμ?νο στη συν?χεια απ? τα ?δια τα ιησουιτικ? κολ?για, το μοναδικ? πολιτισμικ? θεσμ? των ν?τιων ιταλικ?ν επαρχι?ν για αι?νε?.

Η Σ?νοδο? του Τρ?ντο επ?βαλε ν?ου? καν?νε? στι? επισκοπ??, ?πω? την υποχρ?ωση τη? διαμον?? στην ?δια του? την ?δρα για τι? κεφαλ?? των επισκοπ?ν, των ενορι?ν, των αββα?ων, των εκκλησιαστικ?ν δικαστηρ?ων τη? Ιερ?? Εξ?ταση? ? των Επισκοπικ?ν Σχολ?ν. Αυτ? μετ?τρεψε την επισκοπ? τη? Ν?πολη? σε ?να πραγματικ? ?ργανο εξουσ?α?, με ισχυρο?? δεσμο?? με την περιοχ? και τι? επαρχ?ε? δεδομ?νου ?τι ?ταν πλ?ον το σημαντικ?τερο μ?σο υποστ?ριξη? τη? κοινωνικ??, πολιτισμικ?? και νομοθετικ?? τ?ξη?.

Οι αντιβασιλε?? Ντε Κ?στρο, Τ?γιεθ-Χιρ?ν, Χου?ν ντε Θουν?γα και η εξ?γερση στην Καλαβρ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? 16 Ιουλ?ου 1599 ?φτασε στη Ν?πολη ο ν?ο? αντιβασιλ?α?, Φερν?ντο Ρου?θ ντε Κ?στρο, του οπο?ου η διακυβ?ρνηση περιορ?στηκε κυρ?ω? στην αντιμετ?πιση των το?ρκικων επιδρομ?ν στην Καλαβρ?α.

Τον ?διο χρ?νο ο δομινικαν?? επ?σκοπο? Τομ?σο Καμπαν?λο, οργ?νωσε μια συνωμοσ?α εναντ?ον του αντιβασιλ?α με την ελπ?δα να εγκαθιδρ?σει μια μοναστικ? δημοκρατ?α με πρωτε?ουσα το Στ?λο. Φυλακ?στηκε απ? την Ιερ? Εξ?ταση στην Καλαβρ?α μα απ? εκε? κατ?φερε να πε?σει ορισμ?νου? μοναχο?? για το β?βαιο των εσχατολογικ?ν του θεωρι?ν και οργ?νωσε μια ν?α συνωμοσ?α που αναστ?τωσε ?χι μ?νο την τοπικ? δομινικανικ? κοιν?τητα μα και ?λλε? μοναστικ?? τ?ξει? ?πω? αυτ?? των Αυγουστ?νων και των Φραγκισκαν?ν . Η κ?νηση του Καμπαν?λο, που τελικ? απ?τυχε και καταδικ?στηκε σε εγκλεισμ?, αποτ?λεσε την πρ?τη αντ?δραση στην ολο?να και αυξαν?μενη πολιτικ? και πνευματικ? κυριαρχ?α των Ιησουιτ?ν στην Ευρ?πη. ?να χρ?νο πριν, το 1576, στη Ν?πολη ε?χε καταδικαστε? ?να? ?λλο? δομινικαν??, ο φιλ?σοφο? Τζορντ?νο Μπρο?νο , των οπο?ων οι θ?σει? ε?χαν γ?νει αντικε?μενο θαυμασμο? εκ μ?ρου? διαφ?ρων μελετητ?ν τη? λουθηρανικ?? Ευρ?πη?.

Ο Ντε Κ?στρο εγκαιν?ασε μια ν?α πολιτικ? επικεντρωμ?νη στην κρατικ? χρηματοδ?τηση διαφ?ρων δημοσ?ων ?ργων ?πω? του ν?ου Παλατιο? τη? Ν?πολη?, κ?τω απ? την επ?βλεψη του αρχιτ?κτονα Ντομ?νικο Φοντ?να. Αντ?στοιχα ενεργ?? ?σον αφορ? στα δημ?σια ?ργα ?ταν κι ο επ?μενο? αντιβασιλ?α?, Τ?γεθ-Χιρ?ν ι δε λα Κου?βα, που βελτ?ωσε την ποι?τητα ζω?? στην πρωτε?ουσα και τι? επαρχ?ε?. Ο δι?δοχ?? του, Χου?ν ντε Θουν?γα ι Αβεγιαν?δα, προσανατ?λισε τι? προσπ?θει?? του προ? την επαν?κτηση τη? δημ?σια? τ?ξη? στι? επαρχ?ε? εν? το 1593 απ?τρεψε μια οθωμανικ? απ?βαση στη Σικελ?α.

Οι αντιβασιλε?? του Φιλ?ππου Γ' τη? Ισπαν?α? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?ταν ο Φ?λιππο? Γ’ διαδ?χθηκε τον πατ?ρα του Φ?λιππο Β’ στον θρ?νο τη? Ισπανικ?? Μοναρχ?α?, διορ?στηκε ω? αντιβασιλ?α? τη? Νεαπ?λεω? ο Ενρ?κε δε Γκουθμ?ν, κ?μη? του Ολιβ?ρε?. Τα ?ργα συνεχ?στηκαν, με τη συστηματοπο?ηση του αστικο? σχεδ?ου τη? π?λη? και την κατασκευ? τη? Fontana del Nettuno κι εν?? μνημε?ου του Καρ?λου Α’ του Ανδεγαυο? . Αντ?στοιχα μετριοπαθ? πολιτικ? και οικονομικ? δρ?ση ε?χε και η αντιβασιλε?α του Χου?ν Αλ?νσο Πιμεντ?λ δε Ερ?ρα.

Ο τουρκικ?? κ?νδυνο? δεν ε?χε π?ψει για τον ιταλικ? ν?το και γι’ αυτ? ο Φ?λιππο? Γ’, για να προλ?βει τι? οθωμανικ?? επιθ?σει?, οδηγ?θηκε στην καταστροφ? του Δυρραχ?ου , παραδοσιακ? λιμ?νι ?που κατ?φευγαν οι αλβανο? και οθωμανο? πειρατ??. Η αντιμετ?πιση τη? αυξημ?νη? εγκληματικ?τητα? στην π?λη τη? Ν?πολη? ?ταν το επ?μενο ανοικτ? πρ?βλημα, το οπο?ο ?μω? δυσκολε?τηκε να επιλυθε? λ?γω του ασ?λου των ιερ?ν χ?ρων. Επ?ση? ο Πιμεντ?λ δι?νοιξε ν?ου? δρ?μου? και διε?ρυνε πολλο?? ?δη υπ?ρχοντε? εν? σχεδ?ασε την κατασκευ? του μεγαλοπρεπο?? φρουρ?ου του Π?ρτο Λεγκ?νε.

Ο επ?μενο? αντιβασιλ?α?,ο Π?δρο Φερν?ντεθ ντε Κ?στρο, δι?ταξε την ανακατασκευ? του πανεπιστημ?ου τη? Ν?πολη?, χρηματοδοτ?ντα? ?να ν?ο χτ?ριο και εκσυγχρον?ζοντα? το σ?στημα διδασκαλ?α?. Κατ? τη δι?ρκεια τη? αντιβασιλε?α? του ?νθισε η Accademia degli Oziosi , ιδρ?θηκε το ιησουιτικ? κολ?γιο του Σαν Φραντσ?σκο Σεβ?ριο και ?να βιοτεχνικ? σ?μπλεγμα κοντ? στην π?λη Νολ?να. Στην Τ?ρα ντι Λαβ?ρο, ξεκ?νησε τα πρ?τα εγγειοβελτιωτικ? ?ργα τη? πεδι?δα? του Βολτο?ρνο, αποξηρα?νοντα? τι? δι?φορε? λιμνοθ?λασσε? κι ?λη που ε?χαν μετατρ?ψει την ≪Ευτυχ? Πεδι?δα≫ των Ρωμα?ων σε μια ακατο?κητη και ανθυγιειν? περιοχ?.

Υπ? την κυριαρχ?α του ιρασιοναλισμο? και των πολιτικ?ν εξεγ?ρσεων [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η ανθρωπιστικ? και χριστιανικ? παρ?δοση αποτ?λεσε το μοναδικ? σημε?ο αναφορ?? των πρ?των επαναστατ?ν που προ?κυψαν για πρ?τη φορ? στην Ευρ?πη στη Ρ?μη και τη Ν?πολη εν μ?σω του ιρασιοναλισμο? του Μπαρ?κ, των λα?κ?ν συνοικι?ν, του θρησκευτικο? μυστικισμο? και τη? πολιτικ?? και φιλοσοφικ?? πιθανολογ?α?. ^[22] Στη Ν?πολη γενν?θηκαν, κ?τω απ? την πλ?ρη ?γνοια τη? εξουσ?α?, τα πρ?τα αντιδραστικ? διανοητικ? κιν?ματα εναντ?ον του πολιτισμικο? κλ?ματο? που ε?χε επιβ?λει η Αντιμεταρρ?θμιση . Οι λογοτ?χνε? Ατσ?το, Μαρ?νο και Μπαζ?λε για πρ?τη φορ? αντιτ?χθηκαν στα ποιητικ? πρ?τυπα των ?ργων του Τορκου?το Τ?σο κι απαρν?θηκαν τη μελ?τη των κλασσικ?ν ω? μοντ?λα αρμον?α? και ομορφι?? και τι? ιδ?ε? περ? αισθητικ?? και γλ?σσα? των καθαρολ?γων. Ε?ναι τα χρ?νια κατ? τα οπο?α επιβ?λλεται στη ναπολιτανικ? κωμωδ?α η φιγο?ρα λα?κ?? προ?λευση? του Pulcinella . Απ? την ?λλη, ο Τομ?σο Κορν?λο εισ?γαγε στη Ν?πολη τι? μαθηματικ?? και ιατρικ?? ιδ?ε? του Γαλιλ?ου και του Καρτ?σιου και την ατομικ? θεωρ?α του Γκασ?ντι, εναντ?ον των μ?χρι τ?τε προτ?πων του Θωμ? του Ακιν?τη και του Γαληνο?, θ?τοντα? τι? β?σει? για τι? μετ?πειτα σ?γχρονε? σχολ?? σκ?ψει? τη? Ν?πολη?.

Παρ?μοιε? φιλοδοξ?ε? με αυτ?? του Καμπαν?λα ε?χε και ο Μαζανι?λο , ο οπο?ο? το 1647, κατ? τη δι?ρκεια τη? αντιβασιλε?α? του Ροδρ?γεθ Π?νθε δε Λε?ν, ηγ?θηκε μια? εξ?γερση? εναντ?ον τη? φορολογικ?? π?εση?. Π?τυχε τη σ?σταση μια? λα?κ?? κυβ?ρνηση? απ? τον αντιβασιλ?α και, για τον εαυτ? του, τον τ?τλο του ≪γενικο? αρχηγο? του πολ? πιστο? λαο?≫ παρ?τι στη συν?χεια δολοφον?θηκε. Τη θ?ση του την κατ?λαβε ο Τζεν?ρο Αν?ζε που με την υποστ?ριξη του Ερρ?κου β’ τη? Γκου?ζα, ανακ?ρυξε την ≪Βασιλικ? Δημοκρατ?α τη? Νε?πολη?≫. Η ν?α κυβ?ρνηση ?μεινα για σ?ντομο χρονικ? δι?στημα στην εξουσ?α καθ?? το 1649 ο Χου?ν ντε ?ουστρια επαν?φερε το προηγο?μενο καθεστ??. Η σκληρ? καταπ?εση και η αποδιοργ?νωση τη? ναπολιτανικ?? κουλτο?ρα?, οι προηγο?μενε? ουμανιστικ?? και φιλοσοφικ?? εμπειρ?ε?, ?θεσαν τι? β?σει? για την αν?πτυξη των οικονομικ?ν και νομικ?ν σπουδ?ν που θα λ?μβανε χ?ρα τον επ?μενο αι?να.

Η διαδοχ? του Καρ?λου Β’ και το τ?λο? τη? ισπανικ?? αντιβασιλε?α? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?δη απ? το 1693 συζητε?το στη Ν?πολη το μ?λλον του αν?πηρου βασιλι? τη? Ισπαν?α? Καρ?λου Β’ , ο οπο?ο? διαφαιν?ταν ?τι θα ?φηνε τον θρ?νο χωρ?? δι?δοχο. Εκε?νη την περ?οδο διαμορφ?θηκε στον ιταλικ? ν?το μια αστικ? συνε?δηση, πολιτικ? οργανωμ?νη και αποτελο?μενη τ?σο απ? αριστοκρ?τε? ?σο και απ? μικροεμπ?ρου? και τεχν?τε?, που ε?χε ω? βασικ? τη? χαρακτηριστικ? την εναντ?ωσ? τη? στη φορολογικ? ασυλ?α του κλ?ρου και τη θ?λησ? τη? να περιορ?σει του? τοπικο?? λ?σταρχου?. ^[23] Αυτ? το κ?νημα, γνωστ? ω? anticurialismo (≪αντικουριαλισμ??≫), αντιτ?χθηκε σφ?δρα στη διαθ?κη του ισπανο? βασιλι? που ?χριζε ω? δι?δοχο τον Φ?λιππο των Βουρβ?νων , δο?κα τη? Ανδεγαυ?α? και υποστ?ριξε τον αυστριακ? διεκδικητ? του θρ?νου, αρχιδο?κα Κ?ρολο . Τ?τοια θ?ση πλησ?ασε το φιλοαυστριακ? κ?μμα σε απολ?τω? αντι-ισπανικ?? θ?σει? και οδ?γησε στην αποτυχημ?νη συνωμοσ?α τη? Μ?κια ( congiura di Macchia ). Η ισπανικ? κυβ?ρνηση προσπ?θησε μ?σω τη? καταπ?εση? να επιβ?λει την τ?ξη στο βασ?λειο, εν? η οικονομικ? κρ?ση προκ?λεσε την πτ?χευση τη? Τρ?πεζα? τη? Ανουντσι?τα. Η επ?σκεψη του Φιλ?ππου, π?μπτου στη σειρ? για την ισπανικ? μοναρχ?α, το 1701 και η κ?λυψη των χρε?ν του πανεπιστημ?ου ^[24] δεν βο?θησε την κατ?σταση, με του? δ?ο τελευτα?ου? αντιβασιλε??, τον Λου?? Φρανθ?σκο δε λα Θ?ρδα ι Αραγ?ν και τον Χου?ν Μανου?λ Φερν?ντεθ Πατσ?κο Καβρ?ρα να αδυνατο?ν να αποφ?γουν το αδι?ξοδο που επιλ?θηκε με την αυστριακ? παρ?μβαση το 1706. ^[25]

Κ?τω απ? τον αυστριακ? ?λεγχο [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η συνθ?κη τη? Ουτρ?χτη? το 1713 ?βαλε τ?λο? στον π?λεμο τη? Ισπανικ?? Διαδοχ?? . Ω? αποτ?λεσμα το βασ?λειο τη? Νεαπ?λεω? με τη Σαρδην?α π?ρναγαν υπ? τον ?λεγχο του (τ?ω? αρχιδο?κα και νυν αυτοκρ?τορα) Καρ?λου Στ’ των Αψβο?ργων και η Σικελ?α ενων?ταν με την Σαβο?α με την κορ?να τη? να επαν?ρχεται σε ισχ?, υπ? την προ?π?θεση ?τι ε?ν εξαφανιζ?ταν ο σαβο?κ?? βασιλικ?? ο?κο? το νησ? θα επ?στρεφε στην Ισπαν?α. Με την ειρ?νη του Ρ?στατ, ?να χρ?νο μετ?, ο Λουδοβ?κο? ο ΙΔ’ αναγν?ριζε τι? ιταλικ?? κτ?σει? των Αψβο?ργων.

Το 1718 ο Φ?λιππο? Ε’ τη? Ισπαν?α? προσπ?θησε να επαναφ?ρει το βασ?λειο κ?τω απ? την ισπανικ? κυριαρχ?α ?μω? οι συνδυασμ?νε? προσπ?θειε? τη? Αυστρ?α?, Μεγ?λη? Βρεταν?α?, Γαλλ?α? και Ηνωμ?νων Επαρχι?ν επ?φεραν την ?ττα στου? ισπανο?? στη ναυμαχ?α του Ακρωτηρ?ου Πασ?ρο. Η συνθ?κη τη? ?ζα που ακολο?θησε (1720), επ?στρεψε τη Σικελ?α στη Ν?πολη, πα?οντα? ?λλη μια φορ? τον τ?τλο τη? ω? ξεχωριστ? βασ?λειο, και ενσωματ?νοντ?? την στο αυστριακ? στ?μμα. Αντ?στοιχα, το βασ?λειο τη? Σαρδην?α? γιν?ταν σαβο?κ? κτ?ση.

Η ?ναρξη τη? αυστριακ?? κυριαρχ?α? χαρακτηρ?στηκε απ? μια γεννα?α μεταρρ?θμιση στι? πολιτικ?? ιεραρχ?ε? του ναπολιτανικο? κρ?του?, που ακολουθ?θηκε απ? ?να δι?ταγμα βασισμ?νο σε αναγεννησιακ?? και μεταρρυθμιστικ?? αρχ??. Η αναγεννησιακ? κουλτο?ρα εισ?χθη στη Ν?πολη, με τη δι?δοση διαφ?ρων ?ργων ?πω? αυτ?ν του Σπιν?ζα ? του Πασκ?λ , και διαμορφ?θηκε μια κουλτο?ρα σε πλ?ρη αντ?θεση με τον αστικ? κλ?ρο, π?νω στην οδ? που ε?χε χαρ?ξει ο αντικουριαλισμ?? των Φραντσ?σκο ντ’Αντρ?α, Τζουζ?πε Βαλ?τα και Κονσταντ?νο Γκριμ?λντι. Κατ? τη δι?ρκεια τη? αυστριακ?? αντιβασιλε?α?, ο Πι?τρο Τζαν?νε εξ?δωσε το ?ργο του Istoria civile del Regno di Napoli (≪Αστικ? ιστορ?α του Βασιλε?ου τη? Νεαπ?λεω?≫), ?να πολ? σημαντικ? σημε?ο πολιτισμικ?? αναφορ?? για το ναπολιτανικ? κρ?το?, που ?γινε γνωστ? σε ?λη την Ευρ?πη για το π?? επαναπρ?τεινε με σ?γχρονου? ?ρου? τον μακιαβελισμ? και το π?? υπ?τασσε το εκκλησιαστικ? δ?καιο στο αστικ?. ^[26] Ο συγγραφ?α? αφορ?στηκε απ? τον αρχιεπ?σκοπο τη? Ν?πολη? και δι?φυγε στη Βι?ννη απ? ?που δεν κατ?φερε να επιστρ?ψει ποτ?. Σε αυτ? το περιβ?λλον ?ζησε και ο Τζοβ?ν Βατ?στα Β?κο , που το 1723 εξ?δωσε το ?ργο του Principi di una scienza nuova (≪Αρχ?? για μια ν?α επιστ?μη≫) κσι ο Τζοβ?νι Βιτσ?ντσο Γκραβ?να , μελετητ?? του εκκλησιαστικο? δικα?ου, που ?δρυσε στη Ρ?μη την Ακαδημ?α τη? Αρκ?ντια, θεσμ?? που επαναπρ?τεινε την αν?γνωση των κλασσικ?ν συγγραφ?ων.

Οι πρ?τοι αυστριακο? αντιβασιλε?? ?ταν οι Γκε?ργκ ?νταμ φον Μαρτιν?τ? και ο Βιρ?κο Ντ?ουν, που ακολουθ?θηκαν απ? τον καρδιν?λιο Βιτ?ντσο Γκριμ?νι, ο οπο?ο? εφ?ρμοσε την πρ?τη πολιτικ? οικονομικ?? εξυγ?ανση?.

Οι αντιβασιλε?? που τον διαδ?χθηκαν, ο Κ?ρολο? Μπαρτομ?ο Αρ?ζε και ο Ντ?ουν για δε?τερη φορ?), ε?χαν πλ?ον ?ναν ελαφρ? πλεονασματικ? προ?πολογισμ?. Το 1728 ο αντιβασιλ?α? Μικ?λε Φεντερ?κο ?λταν ?δρυσε την τρ?πεζα του Σαν Κ?ρλο, εν? κ?ρδισε επ?ση? την εχθρ?τητα των ιησουιτ?ν λ?γω τη? ανοχ?? που επ?δειξε προ? την ?κδοση των αντικληρικαλικ?ν ?ργων του Τζαν?νε και του Γκριμ?λντι. Μια ν?α προσπ?θεια εισβολ?? απ? πλευρ?? του Φιλ?ππου Ε’ τη? Ισπαν?α?, που απ?τυχε με τη ναυτικ? ?ττα του τελευτα?ου, επαν?φερε τον προ?πολογισμ? σε ελλειμματικ? επ?πεδα. Ο τελευτα?ο? αυστριακ?? αντιβασιλ?α?. ο Τζο?λιο Μπορομε? Βισκ?ντι, ?ζησε τη βουρβονικ? εισβολ?, μα κατ?φερε να παραδ?σει στου? διαδ?χου? του μια αρκετ? σταθερ? οικονομικ? κατ?σταση, χ?ρι? σε μ?τρα που ε?χαν ληφθε? πρωτ?τερα.

Οι Βουρβ?νοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κ?ρολο? των Βουρβ?νων [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ω? αποτ?λεσμα των ελιγμ?ν τη? Ισαβ?λ Φαρν?ζε, βασ?λισσα? τη? Ισπαν?α? και συζ?γου του Καρ?λου Ε’, που εκμεταλλε?τηκε τον Π?λεμο τη? Πολωνικ?? Διαδοχ?? και την αντιπαλ?τητα τη? Ισπαν?α? εναντ?ον τη? Αγ?α? Ρωμα?κ?? Αυτοκρατορ?α?, διεκδ?κησε με επιτυχ?α για τον γιο τη? το βασ?λειο τη? Νεαπ?λεω?. Ο Κ?ρολο? των Βουρβ?νων , ?δη δο?κα? τη? Π?ρμα και τη? Πιατσ?ντσα, μετ? τη μ?χη του Μπιτ?ντο κατ?κτησε τη Ν?πολη και υιοθ?τησε αρχικ? το τ?τλο Neapolis rex για να στεφθε? στη συν?χεια ω? rex utriusque Siciliae στι? 10 Μα?ου 1734. Η μεταρρυθμιστικ? πολιτικ? κατ? τη δι?ρκεια του αυστριακο? αντιβασιλε?ου συνεχ?στηκαν και απ? του? Βουρβ?νου?, που ακολουθ?ντα? τα ναπολιτανικ? συμφ?ροντα, υιοθ?τησαν μια σειρ? απ? καινοτομ?ε? στον πολιτικ? και διοικητικ? χ?ρο του βασιλε?ου.

Το βασ?λειο δεν απ?κτησε μια εκ των πραγμ?των αυτονομ?α απ? την Ισπαν?α παρ? μ?νο μετ? το τ?λο? των εχθροπραξι?ν και τη συνθ?κη ειρ?νη? τη? Βι?ννη? το 1738 που τερμ?τισε τον π?λεμο. Λ?γω των συνεχ?μενων πολ?μων και των κινδ?νων που συν?τρεχε η Νε?πολη, ο Τανο?τσι, υπουργ?? Δικαιοσ?νη?, υποστ?ριξε τη μεταφορ? τη? πρωτε?ουσα? στο Μ?λφι, πρ?τη πρωτε?ουσα των Νορμανδ?ν. Η στρατηγικ? θ?ση τη? π?λη? ?ταν πολ? καλ?τερη απ? αυτ? τη? Ν?πολη? καθ??, ευρισκ?μενη στο κ?ντρο του ηπειρωτικο? κορμο? τη? χερσον?σου, ε?χε την προστασ?α των βουν?ν και απε?χε πολ? απ? του? κινδ?νου? που ?ρχονταν απ? τη θ?λασσα. ^[27] Τον Α?γουστο του 1744, τα στρατε?ματα του Καρ?λου ν?κησαν εκ ν?ου του? αυστριακο?? στη μ?χη του Βελ?τρι.

Στο εσωτερικ? μ?τωπο, ο Κ?ρολο? ακολο?θησε μια διφορο?μενη πολιτικ?. Αρχικ? εν?σχυσε την εκκλησ?α, ευνο?ντα? την ?δρυση εν?? δικαστηρ?ου τη? Ιερ?? Εξ?ταση? στο Παλ?ρμο και δεν επ?βαλε αντ?σταση στον αφορισμ? του Πι?τρο Τζαν?νε. Στη συν?χεια ωστ?σο, με το τ?λο? των εχθροπραξι?ν και των κινδ?νων για τον βασιλικ? του τ?τλο, δι?ρισε πρωθυπουργ? τον Μπερν?ρντο Τανο?τσι, που αν?τρεψε την προηγο?μενη στρατηγικ? του Καρ?λου κι επιτ?θηκε στα εκκλησιαστικ? προν?μια. Το 1741, με μια συμφων?α μεταξ? των δ?ο πλευρ?ν, μει?θηκε δραστικ? το δικα?ωμα ασ?λου στι? εκκλησ?ε? και ?λλου τ?που ασυλ?ε? εν? φορολογ?θηκε η εκκλησιαστικ? περιουσ?α. Τ?τε ιδρ?θηκε η Giunta di Commercio (≪Εμπορικ? Συμβο?λιο≫), με σκοπ? την απελευθ?ρωση του εμπορ?ου, που ωστ?σο ε?χε μον?χα περιορισμ?να αποτελ?σματα καθ?? συγκρο?στηκε με τη φεουδαρχικ? πραγματικ?τητα των αγροτικ?ν περιοχ?ν του βασιλε?ου. Οι μεταρρυθμ?σει? επαν?φεραν το παλαι? κτηματολ?γιο και τα κρατικ? ταμε?α ενισχ?θηκαν αρκετ?.

Το 1755 ιδρ?θηκε στο πανεπιστ?μιο τη? Ν?πολη? η πρ?τη ?δρα οικονομικ?ν στην Ευρ?πη, με το τ?τλο ≪?δρα του εμπορ?ου και τη? μηχανικ??≫ με τα μαθ?ματα να γ?νονται στα ιταλικ? και ?χι στα λατινικ?. Τ?τοιε? εξελ?ξει? ε?χαν θετικ? αντ?κτυπο στα ?ργα που πραγματοποι?θηκαν στην ευρ?τερη περιοχ? τη? Τι?ρα ντε Λαβ?ρο, ?πω? το παλ?τι τη? Καζ?ρτα και του αστικο? εκσυγχρονισμο? τη? ομ?νυμη? π?λη? β?σει σχεδ?ων του Λου?τζι Βανβιτ?λι. Την ?δια εποχ?, στην πρωτε?ουσα του βασιλε?ου, ο Τζουζ?πε Σαμαρτ?νο πραγματοποιο?σε στην Καπ?λα Σανσεβ?ρο ?να απ? τα πιο γνωστ? γλυπτικ? σ?νολα τη? Ιταλ?α?. Ο φορμαλισμ?? και ο στιλιστικ?? του μοντερνισμ?? προκ?λεσαν διαμ?χε? στου?, συνηθισμ?νου? σε ?ργα του μανιερισμο? και του μπαρ?κ, καθολικο?? τη? Ν?πολη?.

Δ?πλα στο βασιλικ? παλ?τι του Π?ρτιτσι, που προοριζ?ταν για προσωριν? κατοικ?α του Καρ?λου πριν την Καζ?ρτα, ο βασιλι?? ?δρυσε ?να μεγ?λο αρχαιολογικ? μουσε?ο ?που συγκεντρ?θηκαν τα ευρ?ματα των πρ?σφατων ανασκαφ?ν στο Ηρ?κλειο και την Πομπη?α . Για πρ?τη φορ? απ? την ?δρυση του εβρα?κο? γκ?το στη Ρ?μη, π?ρασε ?να? ν?μο? που ?δινε στου? Εβρα?ου? τα ?δια δικαι?ματα με του? υπ?λοιπου? καθολικο?? πολ?τε?, εκτ?? β?βαια του δικαι?ματο? να κατ?χουν φεουδαρχικο?? τ?τλου?. ^[28]

Ο βασιλι?? Φερδιν?νδο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το 1759 π?θανε ο Βασιλι?? Φερδιν?νδο? ΣΤ’ τη? Ισπαν?α? , αδερφ?? του Καρ?λου, χρ?ζοντ?? τον αυτ?ματα δι?δοχο του θρ?νου. Για τον θρ?νο τη? Νεαπ?λεω? και τη? Σικελ?α?, αφο? απορρ?φτηκαν τ?σο ο πρωτ?τοκο? του Καρ?λου, Φ?λιππο?, λ?γω διανοητικ?? ανεπ?ρκεια? και ο δευτερ?τοκο?, Κ?ρολο? Αντ?νιο?, που προοριζ?ταν για τη διαδοχ? του θρ?νου τη? Ισπαν?α?, επιλ?χθηκε τελικ? ο τριτ?τοκο? και γεννημ?νο? στι? 12 Ιανουαρ?ου 1751, Φερδιν?νδο?, τ?ταρτο? στη σειρ? για το βασ?λειο τη? Νεαπ?λεω?.

Το νεαρ? τη? ηλικ?α? του ν?ου μον?ρχη, που ?ταν μ?λι? οκτ? χρον?ν ?ταν ανακηρ?χθηκε βασιλι??, αν?γκασε τον πατ?ρα του να συστ?νει ?να Συμβο?λιο τη? Αντιβασιλε?α?, με ηγ?τη τον Τανο?τσι, ο οπο?ο? ?ταν και αυτ?? που ουσιαστικ? αν?λαβε τι? τ?χε? του βασιλε?ου και τη συν?χιση των μεταρρυθμ?σεων του Καρ?λου. Σε νομοθετικ? επ?πεδο, μεγ?λο μ?ρο? τη? προ?δου που επετε?χθη ?γινε δυνατ? χ?ρη στην υποστ?ριξη του Τανο?τσι απ? τον Γκαετ?νο Φιλαντζ?ρι, ο οπο?ο? με το ?ργο του Scienza della legislazione (≪Νομοθετικ? επιστ?μη≫), μπορε? να θεωρηθε? ?να? απ? του? προδρ?μου? του σ?γχρονου δικα?ου. Το 1767 ο βασιλι?? δημοσ?ευσε τη διαταγ? διωγμο? των Ιησουιτ?ν απ? το βασ?λειο, με την αντ?στοιχη πα?ση των πολιτιστικ?ν του? θεσμ?ν και την ιδιοπο?ηση τη? περιουσ?α? του? απ? το βασ?λειο, ?ξι χρ?νια πριν την αντ?στοιχη εν?ργεια του π?πα Κλιμ?νη ΙΔ’ που επ?φερε την κατ?ργηση του τ?γματο?. Το 1767 ο Φερδιν?νδο?, ?ντα? πλ?ον 16 ετ?ν, ?γινε βασιλι?? με πλ?ρει? εξουσ?ε? και το Συμβο?λιο τη? Αντιβασιλε?α? μετατρ?πηκε σε Συμβο?λιο του Κρ?του?. Παρ’ ?λα αυτ? ο Τανο?τσι συν?χιζε να κυβερν? εκ των πραγμ?των και να αναζητε? τη μελλοντικ? σ?ζυγο του Φερδιν?νδου στην αυστριακ? αυλ?.

Το 1768 ο βασιλι?? νυμφε?θηκε τη Μαρ?α Καρολ?να του Αψβο?ργου-Λωρ?νη?, κ?ρη τη? αυτοκρ?τειρα? Μαρ?α? Θηρεσ?α? και αδελφ? τη? βασ?λισσα? τη? Γαλλ?α?, Μαρ?α? Αντουαν?τα? . Ω? ?ρο? στο γαμ?λιο συμβ?λαιο ε?χε τεθε? η αν?θεση στη ν?α βασ?λισσα μια? θ?ση? στο Συμβο?λιο του Κρ?του? απ? τη στιγμ? που θα γεννο?σε ?ναν ?ρρενα δι?δοχο.

Εκε?νη την εποχ? ε?χε αρχ?σει η δι?δοση των μασονικ?ν οργαν?σεων. Οι ιδ?ε? του? περ? ελευθερ?α? του ατ?μου δεν ε?ρισκαν αντ?θετη τη ν?α βασ?λισσα, η οπο?α δεν συμμεριζ?ταν την κυρ?αρχη ?ποψη περ? Θε?κο? Δικαι?ματο? των βασιλ?ων αλλ? αντ?θετα θεωρο?σε ?τι π?σω απ? τη διακυβ?ρνησ? τη? ?πρεπε να ε?ναι η ευτυχ?α του λαο? τη?, ιδ?ε? που προκ?λεσαν την αντ?δραση των συντηρητικ?ν ?πω? του Τανο?τσι. Ο τελευτα?ο? ε?δε την επιρρο? του να π?φτει ακ?μη περισσ?τερο ?ταν το 1775 η Μαρ?α Καρολ?να γ?ννησε τον Κ?ρολο Τ?το και ξεκ?νησε να συμμετ?χει στο Συμβο?λιο του Κρ?του?. Η συμμετοχ? τη? στα κοιν? ?ταν πολ? εντον?τερη απ? αυτ? του Φερδιν?νδου, κι ?φτασε σε σημε?ο ουσιαστικ? να τον αντικαθιστ?. Το 1776 ο Τανο?τσι προχ?ρησε στην τελευτα?α πολιτικ? του κ?νηση, καταργ?ντα? τη θεωρητικ? εξ?ρτηση του βασιλε?ου απ? τα Παπικ? Κρ?τη, και τον επ?μενο χρ?νο αντικαταστ?θηκε απ? τον Μαρκ?σιο τη? Σαμπο?κα, πρ?σωπο πολ? πιο αρεστ? στη βασ?λισσα απ? τον πρ?ην υπουργ?. Αντ?στοιχα ο Φερδιν?νδο? κατ?ργησε το 1796 το δουκ?το τη? Σ?ρα, εξαφαν?ζοντα? οριστικ? τα τελευτα?α ?χνη τη? αναγεννησιακ?? κρατικ?? δομ?? και παρ?λληλα συν?χισε την πολιτικ? μεταρρυθμ?σεων στην περιφ?ρεια με την εγκαθ?δρυση τη? βιοτεχνικ?? αποικ?α? του Σαν Λεο?τσιο το 1789.

Το 1778 ?φτασε στη Ν?πολη ο Τζον ?κτον, υπε?θυνο? του στ?λου του Μεγ?λου Δουκ?του τη? Τοσκ?νη? με σκοπ? την αναγκα?α θεσμοθ?τηση συμφωνι?ν περ? των δικαιωμ?των αλιε?α? κι εμπορικ?? και πολεμικ?? ναυτιλ?α? και την πα?ση του μεσαιωνικο? αραγωνικο? νομικο? πλαισ?ου.

Στην εσωτερικ? πολιτικ? σκην?, τι? χρονι?? 1783 και 1784 προκλ?θηκαν σκ?νδαλα γ?ρω απ? το πρ?σωπο του πρωθυπουργο? Μαρκ?σιου τη? Σαμπο?κα, πρ?τον λ?γω κερδοσκοπ?α? απ? τη δ?μευση τη? ιησουιτικ?? περιουσ?α? και δε?τερον λ?γω των φημ?ν που ε?χε διασκορπ?σει περ? τη? υποτιθ?μενη? ερωτικ?? σχ?ση? τη? βασ?λισσα? με τον Τζον ?κτον. Ο να?αρχο? στη συν?χεια ?γινε βασιλικ?? σ?μβουλο? εν? στη θ?ση του Μαρκ?σιου αν?βηκε ο Ντομ?νικο Καρατσ?λο.

?λη αυτ? η αναταραχ? προετο?μασε το ?δαφο? για την επερχ?μενη Ναπολιτανικ? Δημοκρατ?α του 1799. Η πολιτικ? καταπ?εση που εφ?ρμοσε η βασ?λισσα μετ? τον αποκεφαλισμ? του Λουδοβ?κου ΙΕ’ κατ? τη Γαλλικ? Επαν?σταση και η προ?λαση των γαλλικ?ν στρατευμ?των στην Ιταλ?α που ε?χε ω? αποτ?λεσμα την ε?σοδο τη? Νε?πολη? στο πλευρ? τη? δε?τερη? συμμαχ?α? και μια σειρ? ηττ?ν και την ε?σοδο του γαλλικο? στ?λου στο βασ?λειο.

Η Δημοκρατ?α τη? Νεαπ?λεω? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? 22 Δεκεμβρ?ου του 1789 ο βασιλι?? Φερδιν?νδο? Δ’ δι?φυγε στο Παλ?ρμο, αφ?νοντα? την κυβ?ρνηση στα χ?ρια του Μαρκ?σιου του Λα?νο, Φραντσ?σκο Πινιατ?λι και στη Νε?πολη μια ισχν? λα?κ? ?μυνα εναντ?ον των γ?λλων. Ο μαρκ?σιο? δεν αντιμετ?πισε ιδια?τερη αντ?σταση απ? του? εξεγερμ?νου?, που εν τω μεταξ? ε?χαν εξαπλωθε? μ?χρι το Αμπρο?τσο, και τον Ιανου?ριο του 1799 υπ?γραψε την εκεχειρ?α του Σπαραν?ζε με του γ?λλου?, που ε?χαν καταλ?βει την Κ?πουα.

Δεκατρε?? μ?ρε? μετ?, στι? 22 Ιανουαρ?ου, οι ναπολιτανο? πατρι?τε? κ?ρυξαν τη γ?ννηση εν?? ν?ου κρ?του?, τη? Δημοκρατ?α? τη? Νεαπ?λεω?, προλαβα?νοντα? το γαλλικ? σχ?διο περ? εγκατ?σταση? στον ιταλικ? ν?το μια? κυβ?ρνηση? κατοχ??. ^[29] Ο γ?λλο? διοικητ?? Ζαν Ετι?νε Σαμπιον? επιβεβα?ωσε του? ν?ου? θεσμο?? των επαναστατ?ν και αναγν?ρισε τον φαρμακοποι? Κ?ρλο Λ?ουμπεργκ ω? αρχηγ? τη? δημοκρατ?α?. Αυτ??, μαζ? με την Ελεον?ρα Πιμεντ?λ Φονσ?κα, ?δρυσε την εφημερ?δα Monitore Napoletano , γνωστ? μ?σο δι?δοση? τη? ρεπουμπλικανικ?? κι επαναστατικ?? προπαγ?νδα?. ^[30]

Η ν?α κυβ?ρνηση συμμετε?χε ?μεσα στη γαλλικ? επαναστατικ? εμπειρ?α , στ?λνοντα? εκπρ?σωπ? τη? στο Παρ?σι ^[31] κι εφ?ρμοσε ?μεσα τι? καινοτομ?ε? που η Επαν?σταση πρ?τεινε, ?πω? την απαλοιφ? τη? φεουδαρχ?α?, τη δημιουργ?α μια? εθνικ?? ναπολιτανικ?? εκκλησ?α? ανεξ?ρτητη? απ? τον π?πα και τη συγγραφ? σχεδ?ου συντ?γματο? τη? Δημοκρατ?α?, που αν κι ?μεινε ανεφ?ρμοστο, θεωρε?ται ?να σημαντικ? προηγο?μενο των βασικ?ν ιδε?ν του σ?γχρονου ιταλικο? αντιστο?χου του.

?δη απ? τι? 23 Ιανουαρ?ου εκδ?θηκαν οι πρ?τε? οδηγ?ε? τη? προσωριν?? κυβ?ρνηση? τη? Δημοκρατ?α? στου? Πατρι?τε?. Ωστ?σο τα πολιτικ? σχ?δια των επαναστατ?ν δεν κατ?φεραν να εφαρμοστο?ν κατ? τη δι?ρκεια των π?ντε μην?ν που ?ζησε η δημοκρατ?α. Τον Ιο?νιο του ?διου ?του?, στρατε?ματα υπ? τον καρδιν?λιο Φαμπρ?τσιο Ρο?φο αν?κτησαν τον ιταλικ? ν?το, επαναπροσφ?ροντα? τα εδ?φη αυτ? στη βουρβονικ? μοναρχ?α του Παλ?ρμο. Η ?δρα τη? κυβ?ρνηση? παρ?μεινε στη σικελικ? πρωτε?ουσα. Του? επ?μενου? μ?νε? ο Φερδιν?νδο? εξ?δωσε τι? διαταγ?? εναντ?ον των ρεπουμπλικ?νων επαναστατ?ν, που καταδικ?στηκαν σε θ?νατο. ^[32]

Η βασιλικ? αντ?δραση και η πρ?τη βουρβωνικ? παλιν?ρθωση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Με την παλιν?ρθωση τη? ναπολιτανικ?? μοναρχ?α?, η εξουσ?α του βασιλι? βασ?στηκε πολ? στην υποστ?ριξη που ?λαβε απ? τον καρδιν?λιο Ρο?φο, πλ?ον τοποτηρητ? του Φερδιν?νδου στο β?ρειο βασ?λειο τη? Σικελ?α? ( Regno di Sicilia citeriore , ?νομα που προ?δ?αζε για τη μελλοντικ? χρ?ση του ?ρου Βασιλε?ου των Δ?ο Σικελι?ν απ? τον Μυρ?τ και τον Φερδιν?νδο στο Συμβο?λιο τη? Βι?ννη?). Η ?δια η μοναρχ?α, βρ?θηκε ξαφνικ? να απειλε?ται απ? τι? καινοτομ?ε? που οι ?διοι οι Βουρβ?νοι ε?χαν εισ?γει στη Νε?πολη τον 18ο αι?να. Σε συνδυασμ? με την αναζ?τηση τη? εκκλησιαστικ?? υποστ?ριξη? προκ?λεσε μια σκοταδιστικ? στροφ?. Οι ?διοι οι κληρικο? που κε?τονταν θετικ? προ? την επαν?σταση υπ?στησαν αυστηρο?? ελ?γχου? απ? του? ανωτ?ρου? του?.

Στι? 27 Σεπτεμβρ?ου του 1799, ο ναπολιτανικ?? στρατ?? κατ?κτησε τη Ρ?μη, β?ζοντα? τ?λο? στην επαναστατικ? ρεπουμπλικανικ? εμπειρ?α κι ανασ?στησε τα Παπικ? Κρ?τη. Το 1801 προχ?ρησαν εναντ?ον τη? Δημοκρατ?α? των ?λπεων ?που ηττ?θηκε απ? τον γ?λλο στρατηγ? Μυρ?τ ?ξω απ? τη Σι?να . Η ανακωχ? του Φολ?νιο και η συνθ?κη ειρ?νη? τη? Φλωρεντ?α? μεταξ? του Ναπολ?οντα και του Φερδιν?νδου, επ?φερε μια προσωριν? ειρ?νευση τη? περιοχ?? και την αποφυλ?κιση των ναπολιταν?ν επαναστατ?ν. Με τη συνθ?κη ειρ?νη? τη? Αμι?ν το 1802, το ναπολιτανικ? κρ?το? απελευθερ?θηκε προσωριν? απ? την ξ?νη στρατιωτικ? παρουσ?α και η βασιλικ? αυλ? επαναγκαταστ?θηκε στην πρωτε?ουσα. Δ?ο χρ?νια αργ?τερα το βασ?λειο ξαναδ?χθηκε του Ιησου?τε?, εν? το 1805 οι γ?λλοι επανεκατ?λαβαν μ?ρο? του βασιλε?ου, εγκαθιστ?ντα? φρουρ? στην Απουλ?α. ^[33]

Η ναπολε?ντεια περ?οδο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Για την επ?μενη πενταετ?α το βασ?λειο τη? Ν?πολη? ακολο?θησε μια διφορο?μενη πολιτικ? σε σχ?ση με τη ναπολε?ντεια Γαλλ?α. Η γεωγραφικ? του θ?ση στη μ?ση τη? Μεσογε?ου σ?μαινε πολλ? για του? Γ?λλου?, που παρ'?λη την υπεροχ? του? στην ξηρ?, ε?χαν χ?σει τον ?λεγχο τη? θ?λασσα? απ? τον αγγλικ? στ?λο. Με τη σειρ? του?, οι ?διοι οι ?γγλοι απειλο?σαν με εισβολ? τη Σικελ?α. Ωστ?σο, μετ? τη ν?κη του ?ουστερλιτ? στι? 2 Δεκεμβρ?ου του 1805, ο στρατ?? του Ναπολ?οντα εισ?βαλε στο βασ?λειο και το κατ?λαβε. Οι στρατηγο? του, Γκουβι?ν-Σεν Σιρ και Ρενι? ανακ?ρυξαν ?κπτωτη τη βουρβωνικ? δυναστε?α που απ? εκε?νη τη στιγμ? εισ?λθε στην Τρ?τη Συμμαχ?α. ?σο ο Ναπολ?οντα? ?ριζε τον αδερφ? του, Ιωσ?φ Βοναπ?ρτη , βασιλι? στη Ν?πολη, στι? επαρχ?ε? τη? Μπαζιλικ?τα και τη? Καλαβρ?α? οργανων?ταν η φιλοβουρβονικ? αντ?σταση. Η καταπ?εση των αντιγαλλικ?ν κινητοποι?σεων αφ?θηκε αρχικ? στου? στρατηγο?? Μασεν? και Ζαν Μαξιμιλι?ν Λαμ?ρκ, που κατ?φεραν να σταματ?σουν την εξ?γερση με ιδια?τερα σκληρ? μ?σα που προκ?λεσαν ωμ?τητε? ?πω? τη λεγ?μενη σφαγ? τη? Λαο?ρια. Η ν?α διο?κηση, που αποτελο?ταν κυρ?ω? απ? ξ?νου?, προσπ?θησε να εφαρμ?σει για μ?α ακ?μη φορ?, με σχετικ? μεγ?λη επιτυχ?α ?μω? πλ?ον, ριζοσπαστικ?? αλλαγ??, ?πω? την απαλοιφ? του φεουδαρχισμο? και των μοναστικ?ν ταγμ?των. Επιπλ?ον συστ?θηκε φ?ρο? εισοδ?ματο? και απογραφ?? ΧΧonciarioXX εν? αναδιατ?χθηκε και η επαρχιακ? διοικητικ? δομ? του βασιλε?ου.

?ταν ο Ιωσ?φ Βοναπ?ρτη? ορ?στηκε το 1808 βασιλι?? τη? Ισπαν?α? απ? τον αδερφ? του, στη θ?ση του στο βασ?λειο τη? Νε?πολη? τον αντικατ?στησε ο Ιωακε?μ Μυρ?τ , που στ?φθηκε απ? τον Ναπολ?οντα την πρ?τη Αυγο?στου του ?διου ?του? με το ?νομα Ιωακε?μ Βοναπ?ρτη?, Βασιλι?? των Δ?ο Σικελι?ν, Θεο? και Συντ?γματο? Χ?ριτι. ^[34] Ο ν?ο? μον?ρχη? απελευθ?ρωσε το Κ?πρι απ? του? ?γγλου? και προχ?ρησε σε μια σειρ? απ? δημ?σια ?ργα. Το πρ?σφατα δημιουργηθ?ν σ?μα των Μηχανικ?ν Γεφυρ?ν και Οδοποι?α? ?κτισε ν?ε? γ?φυρε? στη Νε?πολη, ?φερε ει? π?ρα? τον δημ?σιο φωτισμ? στο Ρ?τζο τη? Καλαβρ?α?, το σχ?διο του Μπ?ργκο Νου?βο στο Μπ?ρι, την ?δρυση του νοσοκομε?ου του Σαν Κ?ρλο στην Ποτ?ντσα και τη βελτ?ωση τη? βιωσιμ?τητα? στα βουν? του Αμπρο?τσο. Υπ?ρξε υποστηρικτ?? του Ναπολε?ντειου Κ?δικα, του νομικο? κ?δικα που επ?τρεπε για πρ?τη φορ? τον πολιτικ? γ?μο και το διαζ?γιο και που τ?θηκε σε ισχ? στο βασ?λειο την πρ?τη Ιανουαρ?ου του 1809, εν μ?σω αντιδρ?σεων του συντηρητικο? κλ?ρου. Το 1812 χ?ρι? στι? πολιτικ?? του Μυρ?τ, ιδρ?θηκε η πρ?τη σ?γχρονη βιομηχαν?α χ?ρτου του βασιλε?ου στο νησ? Λ?ρι. ^[35]

Το 1808, ο μον?ρχη? ?θεσε τον στρατηγ? Σαρλ Αντου?ν Μανι?? υπε?θυνο να καταστε?λει την εκ ν?ου αν?δειξη τη? ληστε?α? στα εδ?φη του βασιλε?ου. Λ?γω των τρομερ? σκληρ?ν μεθ?δων του, ο στρατηγ?? ?μεινε γνωστ?? απ? του? Καλαβρ?ζου? ω? ≪ο Εξολοθρευτ??≫. ^[36] Αφο? επιβλ?θηκε σχετικ? ε?κολα στι? εξεγ?ρσει? στο Κλι?ντο και στο Αμπρο?τσο, συν?χισε την ειρηνοπο?ηση του βασιλε?ου στο ν?το, καταπν?γοντα? την αντ?σταση στην Μπαζιλικ?τα και την Καλαβρ?α, που λ?μβανε βο?θεια απ? την εξ?ριστη στη Σικελ?α βουρβονικ? αυλ?.Το καλοκα?ρι του 1810 ο Μυρ?τ ?κανε μια απ?πειρα απ?βαση? στη Σικελ?α με σκοπ? να επαναεν?σει πολιτικ? το βασ?λειο που ωστ?σο απ?τυχε.

Ο Μυρ?τ προσπ?θησε σταθερ? να απεμπλακε? απ? τι? σχ?σει? του με το Ναπολ?οντα και του? γ?λλου? υπαλλ?λου? του Ιωσ?φ Βοναπ?ρτη, και β?σισε την εξουσ?α του κυρ?ω? στη σχ?ση του με τον ναπολιτανικ? λα?. Αν κι ?λαβε μ?ρο? στι? εκστρατε?ε? του αυτοκρ?τορα μ?χρι το 1813, απ? τη στιγμ? που ξ?σπασε η κρ?ση στο γαλλικ? στρατ?πεδο ?λλαξε πλευρ? κι ?φτασε στο σημε?ο να υποστηρ?ξει τα αυστριακ? στρατε?ματα στην προ?λασ? του? στην Ιταλ?α ? να απαλ?ξει απ? τον γαλλικ? ζυγ? τι? περιοχ?? τη? Ο?μπρια και τη? Εμ?λια-Ρομ?νια . ^[37] Κατ?φερε να διατηρ?σει για μερικ? καιρ? ακ?μη το ναπολιτανικ? στ?μμα μα η εχθρ?τητα τ?σο τη? ν?α? Γαλλ?α? υπ? τον Λουδοβ?κο ΙΗ’ ?σο και τη? Αγγλ?α?, απ?τρεψαν την αποδοχ? τη? παρουσ?α? ναπολιτανικ?? αποστολ?? στο Συμβο?λιο των Συμμ?χων. Τ?τοια απ?ρριψη τον οδ?γησε να επικοινων?σει με τον εξ?ριστο Ναπολ?οντα λ?γο πριν τι? Εκατ? Ημ?ρε? του κι επιτ?θηκε στην Αυστρ?α. Με αφορμ? αυτ? την εξ?λιξη, ο Μυρ?τ δημοσ?ευσε την περ?φημη Διακ?ρυξη του Ρ?μινι ^[38] , ?να κ?λεσμα στην εν?τητα των ιταλικ?ν λα?ν που θεωρε?ται και η ?ναρξη του ιταλικο? Ρισορτζιμ?ντο. Παρατα?τα, η ενωτικ? καμπ?νια απ?τυχε και οι αυστριακο? τον καταν?κησαν στη μ?χη του Τολεντ?νο στι? 3 Μα?ου του 1815 . Με τη συνθ?κε τη? Καζαλ?ντσα συμφων?θηκε η επιστροφ? του βασιλε?ου στα χ?ρια των Βουρβ?νων. Η πολεμικ? δραστηρι?τητα του Μυρ?τ ολοκληρ?θηκε με την τελευτα?α ναυτικ? ?ττα του στ?λου του στρατηγο? που απ? την Κορσικ? προσπ?θησε να εισβ?λει στη Ν?πολη εν? ο ?διο? εκτελ?στηκε. ^[39]

Η παλιν?ρθωση και το Βασ?λειο των Δ?ο Σικελι?ν [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Με την παλιν?ρθωση του 1815 και την επιστροφ? των Βουρβ?νων στον θρ?νο τη? Νε?πολη?, τα δ?ο βασ?λεια τη? Νε?πολη? και τη? Σικελ?α? επαναεν?θηκαν σε μ?α κοιν? κρατικ? οντ?τητα, που επ?ζησε μ?χρι το 1861, ?ταν και εντ?χθηκαν στο βασ?λειο τη? Ιταλ?α?. Το βασ?λειο των Δ?ο Σικελι?ν διατ?ρησε το ναπολε?ντειο διοικητικ? σ?στημα, ακολουθ?ντα? ωστ?σο αυστηρ? συντηρητικ?? πολιτικ??. Για πρ?τη φορ? ο βασιλι??, που πλ?ον ονομαζ?ταν Φερδιν?νδο? Α’ των Δ?ο Σικελι?ν , ?δειξε δι?θεση συνομιλ?α? με την Αγ?α ?δρα, με την οπο?α υπ?γραψε το Σ?μφωνο τη? Τερατσ?να που απεμπ?λησε κ?θε νομικ? προν?μιο του κλ?ρου στη Νε?πολη, παραχωρ?ντα? του ?μω? αυξημ?να περιουσιακ? δικαι?ματα.

Οικονομ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το βασ?λειο τη? Νεαπ?λεω? γενν?θηκε σε μια πολ? κρ?σιμη εποχ? για την οικονομ?α τη? Μεσογε?ου. Ε?ν κατ? την κλασσικ? περ?οδο τα εδ?φη τη? ν?τια? Ιταλ?α? αποτ?λεσαν μ?λλον τα πιο πλο?σια και ανθηρ? που γν?ρισε ο αρχα?ο? κ?σμο?, με την πτ?ση τη? Δυτικ?? Ρωμα?κ?? Αυτοκρατορ?α? και τη δι?σπαση τη? εδαφικ?? εν?τητα? τη? αυτοκρατορ?α?, ο ιταλικ?? ν?το? π?ρασε μια αρκετ? μακρ? περ?οδο παρακμ??. Κατ’ αρχ?ν οι εκστρατε?ε? εναντ?ον των Αρ?βων, οι οπο?οι ε?χαν διαμορφ?σει στι? κατεκτημ?νε? περιοχ?? τη? Καλαβρ?α?, τη? Μπαζιλικ?τα και τη? Σικελ?α? ?να ευνο?κ? οικονομικ? κλ?μα, κι ?πειτα η δι?σπαση του βασιλε?ου του Φρειδερ?κου Β’ σε δ?ο μ?ρη, καθι?ρωσαν στι? ναπολιτανικ?? επαρχ?ε? του?, αρκετ? αποτελεσματικο?? για τ?τε, διοικητικο?? μηχανισμο?? των Νορμανδ?ν. Αυτο? επ?βαλαν τον φεουδαρχισμ? ω? το κ?ριο οικονομικ? και παραγωγικ? μοντ?λο και κατ?στησαν το βασ?λειο τη? Σικελ?α?, που κατε?χε και ναπολιτανικ? εδ?φη, παρ?μεινε το πλουσι?τερο βασ?λειο τη? Ευρ?πη? για ?σο δι?στημα κυβερν?θηκε απ? του? Ανδεγαυο??.

Παρ? τη σημαντικ?τατη απ?λεια τη? Σικελ?α? μετ? του? Σικελικο?? Εσπερινο?? και των εσ?δων που επ?φερε στου? Ανδεγαυο?? και των ?στοχων πολιτικ?ν του Καρ?λου του Ανδηγαυο?, η σταθερ?τητα που επ?λθε κατ? την αραγωνικ? περ?οδο, επ?τρεψε στο βασ?λειο τη σ?ναψη πολλ?ν διεθν?ν εμπορικ?ν επαφ?ν και συν?βαλε σε μια αξιοπρ?σεκτη οικονομικ? ακμ?. Το βασ?λειο εμπορευ?ταν με την Ιβηρικ? χερσ?ννησο (Στ?μμα τη? Αραγ?να?), την Αδριατικ?, τη Γαλλ?α ακ?μη και με τη Β?ρεια Θ?λασσα και τη Βαλτικ?, χ?ρι? σε προν?μια που απολ?μβανε απ? τη Χανσεατικ? Λ?γκα. Η Γκα?τα, η Ν?πολη, ο Ρ?τζο και τα λιμ?νια τη? Απουλ?α? ε?χαν στραφε? προ? τη Δ?ση εν? αντ?στοιχα, τα λιμ?νια του Μπ?ρι, του Τρ?νι, του Μπρ?ντιζι και του Τ?ραντα εμπορε?ονταν με την Ανατολ?, τα βενετικ? εδ?φη και του? Αγ?ου? Τ?που?. Με αυτ?ν τον τρ?πο, η Απουλ?α μετατρ?πηκε στο σημαντικ?τερο εμπορικ? κ?ντρο απ? το οπο?ο προμηθε?ονταν οι αγορ?? του βορ? μεσογειακ? προ??ντα ?πω? λ?δι και κρασ?, εν? παρ?λληλα στο Ρ?τζο τη? Καλαβρ?α? μπ?ρεσε κι επιβ?ωσε η καλλι?ργεια του μεταξιο?, που την ε?χαν εισ?γει οι ?ραβε?.

Κατ? την αραγωνικ? περ?οδο, η κτηνοτροφ?α μετατρ?πηκε σε μ?α ακ?μη βασικ? πλουτοπαραγωγικ? πηγ? για το βασ?λειο. Η παραγωγ? μαλλιο? στην περιοχ? απ? το Αμπρο?τσο μ?χρι την Καπιταν?τα διοχετευ?ταν στι? αγορ?? τι? Φλωρεντ?α? εν? η επεξεργασ?α σιδ?ρου στο Μολ?ζε αποτ?λεσε τη σημαντικ?τερη τοπικ? βιομηχαν?α που σταθερ? μ?χρι τη νεωτεριστικ? εποχ? εξ?γαγε στην Ευρ?πη. Στη συν?χεια, η απειλ? των Οθωμαν?ν οδ?γησε στην ενδυν?μωση του εμπορικο? και πολεμικο? στ?λου του βασιλε?ου εν? με τη δι?δοση τη? βιομηχανοπο?ηση?, το βασ?λειο τη? Ν?πολη? ?ζησε τον εκσυγχρονισμ? του παραγωγικο? του συστ?ματο? και τι? αλλαγ?? στο εμπ?ριο με την ?δρυση ν?ων βιομηχανι?ν.

Παρ’ ?λε? τι? δ?σκολε? ιστορικ?? συνθ?κε?, που απ?τρεψαν την ?νταξη του βασιλε?ου στην οικονομικ? πρωτοπορ?α, το λιμ?νι και η ?δια η π?λη τη? Νε?πολη?, λ?γω τη? κομβικ?? τη? θ?ση? στο κ?ντρο τη? Μεσογε?ου, υπ?ρξε για αι?νε? ?να απ? τα πιο ενεργ? οικονομικ? κ?ντρα τη? Ευρ?πη?.

Γλ?σσα και κουλτο?ρα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το βασ?λειο τη? Νεαπ?λεω? επηρε?στηκε ελ?χιστα απ? την πολιτισμικ? ακμ? που ο Φρειδερ?κο? Β’ επ?φερε στο ν?το β?σει τη? αν?δειξη? τη? σικελικ?? γλ?σσα? και των τοπικ?ν διαλ?κτων. Με τον ερχομ? των Ανδεγαυ?ν, ?λε? οι γλωσσικ?? μειον?τητε? του ιταλικο? ν?του περιθωριοποι?θηκαν απ? τι? συγκεντρωτικ?? του? πολιτικ?? κι επεβλ?θη η χρ?ση των λατινικ?ν που ?σβησε και τα ελληνικ?, που επιβ?ωσαν παρ? τα?τα ω? γλ?σσα τη? θε?α? λειτουργ?α? στι? κ?ριε? καλαβρ?ζικε? επισκοπ?? μ?χρι τον 15ο αι?να. Η υπ?ρχουσα εξοικε?ωση του κλ?ρου του ν?του με τι? βυζαντιν?? παραδ?σει? και οι αριστοκρατικ?? φιλοδοξ?ε? περ? ιστορικ?? και πολιτισμικ?? επιβεβα?ωση? τη? κοινωνικ?? του? θ?ση?, ευν?ησαν τι? ανθρωπιστικ?? σπουδ??, τ?σο στον τομ?α του ρωμα?κο? δικα?ου και ρητορικ??, ?σο και στον τομ?α των ελληνικ?ν κλασσικ?ν σπουδ?ν. Η ελληνικ? λογοτεχν?α εισ?χθη στο βασ?λειο τη? Ν?πολη? απ? του? ?λληνε? πρ?σφυγε? που εγκατ?λειψαν την πατρ?δα του? μετ? την πτ?ση τη? Βυζαντιν?? Αυτοκρατορ?α?. Αντ?στοιχα, κατ? τον 15ο αι?να και τη βασιλε?α του Αλφ?νσου, η Ν?πολη υποδ?χθηκε πολλο?? Καταλανο??.

Παρ’ ?λα αυτ?, η γλ?σσα που υιοθ?τησαν εν τ?λει οι καλλιτ?χνε? και οι ντ?πιοι διανοο?μενοι ?ταν τα τοσκανικ?, που υπ?ρξε, απ? τον Σανατσ?ρο κι ?πειτα, η γλ?σσα σπουδα?ων ναπολιτ?νων ?πω? του Β?κο, του Μαρ?νο και του Τζαν?νε. Η ?νταξη του βασιλε?ου στο ισπανικ? στ?μμα επ?βαλε τα καστιλιανικ? ω? την κ?ρια γλ?σσα τη? αυλ?? και τη? διο?κηση?, γεγον?? που ?φησε το στ?γμα του στη ναπολιτανικ? γλ?σσα. Η τελευτα?α διατηρ?θηκε εν ζω? απ? τον ναπολιτανικ? λα? κι απ?λαυσε μια κ?ποια λογοτεχνικ? αναγν?ριση με τη χρ?ση τη? στην πο?ηση (Κορτ?ζε), τη μουσικ? και σε ?ργα ?πω? το Lo cunto de li cunti του Μπαζ?λε. Σε εκπαιδευτικ? επ?πεδο, δι?φορε? σχολ?? λειτουργο?σαν δι?σπαρτε? στο βασ?λειο, εν? το πανεπιστ?μιο τη? πρωτε?ουσα? θεωρε?το ισ?ξιο αυτ?ν των λοιπ?ν ευρωπα?κ?ν πρωτευουσ?ν.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• AA.VV., Atlante Storico Mondiale DeAgostini a cura di Cesare Salmaggi, Istituto Geografico De Agostini , Novara 1995.
• AA.VV., Riformatori napoletani , a cura di F. Venturini, t. III, Classici Ricciardi , Napoli 1962.
• Boccia Antonio, A sud del Risorgimento , Ed.Tandem, Lauria 1996.
• Croce Benedetto , Saggi sulla letteratura italiana del Seicento , Laterza , Bari 1911.
• Croce Benedetto, Storia dell'eta barocca in Italia. Pensiero. Poesia e letteratura. Vita morale , Laterza, Bari 1929.
• Croce Benedetto, La rivoluzione napoletana del 1799. Biografie, racconti e ricerche , Laterza, Bari 1961.
• Croce Benedetto, Storia del Regno di Napoli , Adelphi ed., Milano 1992.
• De Giovanni Giuseppe Maria, Il Giansenismo a Napoli nel sec. XVIII , in ≪Nuove ricerche storiche sul Giansenismo≫, Pontificia Universita Gregoriana , Roma 1954.
• Farina Federico - Vona Igino, L'organizzazione dei Cistercensi nell'epoca feudale , Abbazia di Casamari, Casamari 1988.
• Forgione Mario , I Dieci anni che sconvolsero Napoli , Edi, Napoli 1991.
• Forgione Mario, Masaniello , Edi, Napoli 1994.
• Forgione Mario, Napoli Ducale , Newton & Compton , Roma 1997.
• Forgione Mario, I vicere 1503-1707. Cronache irriverenti di due secoli di dominazione spagnola a Napoli , Tempolungo, Napoli 1998.
• Forgione Mario, Eleonora Pimentel Fonseca , Newton & Compton, Roma 1999.
• Forgione Mario, Luisa Sanfelice , Newton & Compton, Roma 1999.
• Forgione Mario, Donne della rivoluzione napoletana del 1799 , Tempolungo, Napoli 1999
• Forte Nicola, Viaggio nella memoria persa del Regno delle Due Sicilie. La storia, i fatti, i fattarielli ed. Imagaenaria, Ischia 2007 ISBN 88-89144-70-X
• Galasso Giuseppe , Storia d'Italia , vol 15, tomo I (in particolare pp. 311?557 e 847-861), Torino 1992.
• Granito Angelo, Storia della congiura del Principe di Macchia e dell'occupazione fatta dalle armi austriache del regno di Napoli nel 1707 , Stamperia dell'Iride, Napoli 1861.
• Giannone Pietro , Dell'istoria civile del Regno di Napoli , voll. 4, Naso, Napoli 1723.
• Houben Hubert - Vetere Benedetto (a cura di), I Cistercensi nel Mezzogiorno medievale , Congedo , Lecce 1994.
• Pepe Gabriele , Il Mezzogiorno d'Italia sotto gli Spagnoli , Sansoni ed., Firenze 1952.
• Perrone Nico , Il truglio . Infami, delatori e pentiti nel Regno di Napoli , Sellerio , Palermo 2000. ISBN 88-389-1623-3
• Perrone Nico, La Loggia della Philantropia. Un religioso danese a Napoli prima della rivoluzione. Con la corrispondenza massonica e altri documenti , Sellerio, Palermo 2006. ISBN 88-389-2141-5
• Perrone Nico, L'inventore del trasformismo . Liborio Romano , strumento di Cavour per la conquista di Napoli , Rubbettino , Soveria Mannelli 2009. ISBN 978-88-498-2496-4
• Rao Anna Maria, Napoli 1799-1815. Dalla Repubblica alla monarchia amministrativa , del Sole ed., Napoli 1995.
• Rao Anna Maria, La Repubblica napoletana del 1799 , Newton & Compton ed., Roma 1997.
• Rao Anna Maria, La prima restaurazione borbonica , in ≪Storia del Mezzogiorno≫, vol. IV, tomo II, Il Regno dagli Angoini ai Borboni , Roma 1986.
• Valente Angela, Gioacchino Murat e l'Italia meridionale , Einaudi , Torino 1976.
• Verdile Nadia, De Utopia. Da Carolinopoli a New Lanark , s.e., Caserta 2006.
• Verdile Nadia, Carissima compagna mia... , Garma, Caserta 2007.
• Verdile Nadia, Un anno di lettere coniugali. Il carteggio inedito di Ferdinando IV e Maria Carolina d'Asburgo , Spring Edizioni, Caserta 2008.
• Villani Pasquale , Il Decennio francese in ≪Storia del Mezzogiorno≫, vol. IV, tomo II, Il Regno dagli Angoini ai Borboni , Roma 1986.

Καθιερωμ?νοι ?ροι WorldCat VIAF : 155695791 LCCN : n79063272 ISNI : 0000 0001 2190 826X GND : 4041478-4 NKC : ge686042