Β?λτερ Μ?ντελ
Στρατ?ρχη? Β?λτερ Μ?ντελ
Ψευδ?νυμο	Το λιοντ?ρι τη? ?μυνα?
Γ?ννηση	24 Ιανουαρ?ου 1891 Γκ?ντιν (Genthin), κοντ? στο Μαγδεβο?ργο , Γερμανικ? Ρ?ιχ
Θ?νατο?	21 Απριλ?ου 1945 (ετ?ν 54) Ρ?τινγκεν (Ratingen) τη? Β?ρεια? Ρηναν?α?-Βεστφαλ?α?
Χ?ρα	Γερμανικ? Ρ?ιχ ! Γερμανικ? Ρ?ιχ Δημοκρατ?α τη? Βα?μ?ρη? ! Δημοκρατ?α τη? Βα?μ?ρη? Ναζιστικ? Γερμαν?α ! Ναζιστικ? Γερμαν?α
Κλ?δο?	Ρ?ιχσχερ (1900?1918) Ρ?ιχσβερ (1919?1935) Β?ρμαχτ (1935?1945)
Εν ενεργε?α	1910?1945
Βαθμ??	Στρατ?ρχη? ( Generalfeldmarschall )
Διοικ?σει?	XIII Σ?μα Στρατο?, 9η Στρατι?, Ομ?δα Στρατι?ν ≪Κ?ντρο≫
Μ?χε?/π?λεμοι	Α' Παγκ?σμιο? Π?λεμο? Εξ?γερση του Ρουρ Β' Παγκ?σμιο? Π?λεμο? Πολωνικ? Εκστρατε?α Μ?χη τη? Γαλλ?α? Επιχε?ρηση Μπαρμπαρ?σα Μ?χη του Κουρσκ Μ?χη των Αρδενν?ν
Τιμ??	Σταυρ?? των Ιπποτ?ν του Σιδηρο? Σταυρο? μετ? Ξιφ?ν και Φ?λλα Δρυ??
Σχετικ? πολυμ?σα
δεδομ?να ( π   ?   σ   ?   ε )

Ο Β?λτερ Μ?ντελ ( Otto Moritz Walter Model , 24 Ιανουαρ?ου 1891 ? 21 Απριλ?ου 1945 ) ?ταν Γερμαν?? στρατηγ?? και αργ?τερα Στρατ?ρχη? τη? Β?ρμαχτ , ο οπο?ο? διακρ?θηκε ιδια?τερα στι? αμυντικ?? μ?χε? που ?δωσε ο γερμανικ?? στρατ?? κυρ?ω? στο ανατολικ? αλλ? και στο δυτικ? μ?τωπο. Θεωρε?ται ο αξιωματικ?? με την καλ?τερη αμυντικ? τακτικ? που δι?θετε η Ναζιστικ? Γερμαν?α κατ? τον Β? Παγκ?σμιο Π?λεμο ^[1] Ο Μ?ντελ ε?χε προκαλ?σει την προσοχ? του Χ?τλερ , αλλ? οι σχ?σει? του? δεν ?γιναν στεν?? πριν το 1942. Ο πεισματικ?? χαρακτ?ρα? που επεδε?κνυε κατ? τη μ?χη και η επιθετικ? του προσωπικ?τητα προκ?λεσαν τι? επιδοκιμασ?ε? του Φ?ρερ , ο οπο?ο? τον θεωρο?σε ?ναν απ? του? καλ?τερου? μ?χιμου? διοικητ?? και προσ?φυγε σε αυτ?ν κατ' επαν?ληψη, ?ταν οι συνθ?κε? στο μ?τωπο ?ταν απελπιστικ?? για τι? γερμανικ?? δυν?μει?. ^[2] Οι σχ?σει? των δ?ο ανδρ?ν διερρ?γησαν ?ταν ο Μ?ντελ ηττ?θηκε στη μ?χη των Αρδενν?ν (τ?λη 1944 - αρχ?? 1945). Ο Στρατ?ρχη? εν τ?λει αυτοκτ?νησε στι? 21 Απριλ?ου 1945 κ?τω απ? δ?νδρο εν?? δ?σου? στην περιοχ? του Ρ?τινγκεν (Ratingen) τη? Β?ρεια? Ρηναν?α?-Βεστφαλ?α? .

Βιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Μ?ντελ γενν?θηκε στο Γκ?ντιν (Genthin), κοντ? στο Μαγδεβο?ργο , στι? 24 Ιανουαρ?ου 1891. ^[3] . Ο πατ?ρα? του ?ταν καθηγητ?? μουσικ?? στο Γκ?ντιν. Ο νεαρ?? Μ?ντελ ?θελε να ακολουθ?σει στρατιωτικ? σταδιοδρομ?α και εγγρ?φηκε στη στρατιωτικ? σχολ? του Ν?ισσε το 1908. Αποφο?τησε το 1910 ?χοντα? μ?τριε? επιδ?σει? και τοποθετ?θηκε ω? ανθυπολοχαγ?? στο 52ο Σ?νταγμα Πεζικο?. ^[4] Ω? ανθυπολοχαγ??, ο Μ?ντελ απ?κτησε σ?ντομα τη φ?μη εν?? φιλ?δοξου και ευσυνε?δητου αξιωματικο?, ο οπο?ο? δεν δ?σταζε να εκφρ?ζει τη γν?μη του, αλλ? ποτ? δεν απ?κτησε στεν?? φιλ?ε? με κ?ποιον απ? του? συναδ?λφου? του, κ?τι που χαρακτ?ρισε ολ?κληρη τη σταδιοδρομ?α του. ^[5]

Α? Παγκ?σμιο? Π?λεμο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Με την ?ναρξη του Α? Παγκοσμ?ου Πολ?μου τo 1914 το Σ?νταγμα στο οπο?ο υπηρετο?σε στ?λθηκε με την 5η Μεραρχ?α, μον?δα τη? οπο?α? αποτελο?σε, στο Δυτικ? Μ?τωπο. Το 1915 ο Μ?ντελ τραυματ?στηκε σοβαρ? κοντ? στο Αρρ?? και, λ?γο αργ?τερα, επιβραβε?τηκε για τη γενναι?τητα που επ?δειξε κατ? τη μ?χη που ?γινε κοντ? στο Αρρ??, με τον Σιδηρ? Σταυρ? 1η? Τ?ξεω? . ^[4] Η εκτ?λεση των καθηκ?ντων του στο πεδ?ο τη? μ?χη? προσε?λκυσε την προσοχ? του διοικητ? τη? μον?δα? Πρ?γκηπα ?σκαρ τη? Πρωσ?α? (Prinz Oskar von Preussen), εν?? απ? του? ?ξι γιου? του Κ?ιζερ , και μετατ?θηκε στο γερμανικ? Γενικ? Επιτελε?ο το 1916. Ο Μ?ντελ εγκατ?λειψε το σ?νταγμ? του στα πρ?τα στ?δια τη? μ?χη? του Βερντ?ν και στ?λθηκε για εκπα?δευση στο Σεντ?ν , ?πω? απαιτο?σε η ν?α του θ?ση. Επαν?λθε στο μ?τωπο το 1916 αρχικ? ω? υπασπιστ?? σε ταξιαρχ?α και στη συν?χεια ω? διοικητ?? λ?χου, με αποτ?λεσμα και δε?τερο σοβαρ? τραυματισμ? του αλλ? και δε?τερο παρ?σημο, αυτ? του Σταυρο? των Ιπποτ?ν μετ? Ξιφ?ν. ?ταν αν?νηψε απ? τον τραυματισμ?, αν?λαβε μια σειρ? αποστολ?ν για το Γενικ? Επιτελε?ο, συμπεριλαμβανομ?νη? και μια? σ?ντομη? επ?σκεψη? στην Τουρκ?α το 1917. Με τον τερματισμ? του Πολ?μου ο Μ?ντελ ?φερε τον βαθμ? του λοχαγο? και τοποθετ?θηκε σε μεραρχ?α εν εφεδρε?α. ^[6]

Μεσοπ?λεμο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η συμμετοχ? του στον Α? Παγκ?σμιο Π?λεμο προσ?δωσε στον Μ?ντελ σημαντικ? υπ?ληψη ω? ικανο? αξιωματικο? με σημαντικ?? προοπτικ??. Ο ?διο? σκεφτ?ταν να ακολουθ?σει μη στρατιωτικ? σταδιοδρομ?α, ωστ?σο η τελικ? αναφορ? του μερ?ρχου τη? 36η? Μεραρχ?α? εν εφεδρε?α, Φραντ? φον Ρ?νταου, το 1920, αν?γραφε ?τι "ο Μ?ντελ ε?ναι αφοσιωμ?νο? και ικαν?? αξιωματικ?? και αξ?ζει να υπηρετ?σει σε υψηλ?τερε? στρατιωτικ?? βαθμ?δε?". ^{[6] [7]} Ο Μ?ντελ ?ταν ?δη γνωστ?? στον Χαν? φον Ζ?εκτ , τον επικεφαλ?? τη? "συρρικνωμ?νη?" Ρ?ιχσβερ απ? την προ?πηρεσ?α του ω? επιτελικ?? αξιωματικ?? κατ? τον Π?λεμο. Η αναφορ? του μερ?ρχου και η προσωπικ? γν?ση του Ζ?εκτ σχετικ? με τον νεαρ? αξιωματικ? ε?χαν ω? αποτ?λεσμα να του προταθε? μ?α απ? τι? 4.000 θ?σει? αξιωματικ?ν στη Ρ?ιχσβερ. ?πω? αναγρ?φει ο Νιο?τον στο βιβλ?ο του, "στο κ?τω κ?τω, υπ?ρχαν πολλο? 29?χρονοι λοχαγο? που ε?χαν τιμηθε? με τον Σιδηρ? Σταυρ?, ε?χαν υπηρετ?σει ω? διοικητ?? μον?δων και σε επιτελικ? θ?ση;". ^[8] Σ?μφωνα με ορισμ?νε? πηγ??, ο Μ?ντελ συμμετε?χε με στρατιωτικ? μον?δα στην καταστολ? κομμουνιστικ?? εξ?γερση? στην περιοχ? του Ρουρ το 1920. ^[4]

Το 1921 νυμφε?τηκε τη Χ?ρτα Χο?ισσεν (Herta Huyssen) με την οπο?α απ?κτησαν τρ?α παιδι?: Την Κρ?στα, τη Χ?λλα και τον Χανσγκ?οργκ. ^[9] Ο Μ?ντελ εν γ?νει δεν συμπαθο?σε την πολιτικ?, δεν αναμ?χθηκε σε καμ?α πολιτικ? εν?ργεια τη? χαοτικ?? περι?δου τη? Δημοκρατ?α? τη? Βα?μ?ρη? , απεχθαν?ταν να συζητ? ιστορ?ε? απ? τον Π?λεμο ? την πολιτικ? κατ?σταση με τη σ?ζυγ? του ^[10]

Το 1925 ο Μ?ντελ τοποθετ?θηκε σε μια επ?λεκτη μον?δα τη? Ρ?ιχσβερ, την 3η Μεραρχ?α Πεζικο?, και ενεπλ?κη πολ? ενεργ? στι? δοκιμ?? των τεχνικ?ν καινοτομι?ν τη? εποχ??. Απ? το 1928 ?δινε διαλ?ξει? περ? τακτικ?? στη βασικ? εκπα?δευση των μελ?ν του Γενικο? Επιτελε?ου και το 1930 μετατ?θηκε στο Τμ?μα Εκπα?δευση? (Abteilung 4, γνωστο? στον στρατ? ω? Τ-4) του " Truppenamt " στο Βερολ?νο , ?που απ?κτησε φ?μη αφ' εν?? μεν για την ενθουσι?δη υποστ?ριξ? του στον στρατιωτικ? εκσυγχρονισμ?, αφ' ετ?ρου για την παντελ? ?λλειψη τακτ. Ο Φραντ? Χ?λντερ τον χαρακτ?ρισε ω? "ιδια?τερα τραχ? και, ορισμ?νε? φορ??, επ? το?του αγεν?".

Το 1938 ο Μ?ντελ προβιβ?ζεται σε Ταξ?αρχο (Generalmajor) ^[11] και ε?ναι ο επικεφαλ?? στην επ?δειξη του ν?ου οβιδοβ?λου "Morser 18", το οπο?ο βομβ?ρδισε ομοι?ματα των τσεχοσλοβακικ?ν οχυρ?σεων. Η επ?δειξη αυτ?, ?μω?, δεν κατ?φερε να εντυπωσι?σει τον Χ?τλερ.

Η παραμον? του στη γερμανικ? πρωτε?ουσα ε?χα ω? αποτ?λεσμα να ?ρθει σε επαφ? με πολλ? αν?τερα μ?λη του Εθνικοσοσιαλιστικο? Κ?μματο? . Ο Μ?ντελ, ?πω? πολλο? αξιωματικο? τη? εποχ??, ?ταν υποστηρικτ?? τη? Ναζιστικ?? κυβ?ρνηση?. Ωστ?σο, ο Χ?λντερ, που ε?χε αναλ?βει επικεφαλ?? του γερμανικο? στρατο?, θ?λοντα? να μει?σει την επιρρο? φιλοχιτλερικ?ν αξιωματικ?ν, φρ?ντισε να μεταθ?σει ?σου? απ? του? υποστηρικτ?? του Μ?ντελ ε?χαν απομε?νει εν ενεργε?α, ?πω? ο ?ριχ φον Μανστ?ιν , εν? ?λλοι, ?πω? ο Λο?ντβιχ Μπεκ ε?χαν απομακρυνθε? απ? το στρ?τευμα. Ο Μ?ντελ μετατ?θηκε απ? το Τ-4 στη Δρ?σδη , ?που η ?δρα του επιτελε?ου του 4ου Σ?ματο?, μακρι? απ? το κ?ντρο των εξελ?ξεων και των αποφ?σεων ?στερα απ? πολλ? χρ?νια. Στη θ?ση αυτ? τον βρ?κε η εισβολ? τη? Γερμαν?α? στην Πολων?α τον Σεπτ?μβριο του 1939. ^[12]

Β? Παγκ?σμιο? Π?λεμο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Ο Μ?ντελ π?ρασε το πρ?το ?το? του Β? Παγκοσμ?ου Πολ?μου ω? αρχηγ?? του επιτελε?ου, πρ?τα του IV Σ?ματο?, κατ? τη δι?ρκεια τη? γερμανικ?? εισβολ?? στην Πολων?α και, στη συν?χεια, τη? 16η? Στρατι?? κατ? τη δι?ρκεια τη? μ?χη? τη? Γαλλ?α? (1940). Προ?χθηκε σε υποστρ?τηγο τον Απρ?λιο του 1940 και τοποθετ?θηκε επικεφαλ?? τη? 3η? μεραρχ?α? Π?ντσερ (θωρακισμ?νων), η οπο?α ?φερε το προσων?μιο Berliner Barendivision ) ^[13] τον Νο?μβριο του ?διου ?του?. Αγν?ησε ?μεσα ?λο το τυπικ? οργ?νωση? και διο?κηση?, γεγον?? που τον ?κανε ιδια?τερα αγαπητ? στου? ?νδρε? του, αλλ? προκ?λεσε την αγαν?κτηση των ανδρ?ν του επιτελε?ου του, οι οπο?οι συχν? ?πρεπε να συμμαζε?ουν την ακαταστασ?α που ?φηνε π?σω του. Εγκαθ?δρυσε, επ?ση?, ?να σ?στημα μικτ?? εκπα?δευση? ομ?δων (kampfgruppen) των ανδρ?ν του, ?στε τα πληρ?ματα των θωρακισμ?νων να εκπαιδε?ονται και ω? μ?χιμο πεζικ?, οι μηχανικο? και ω? μον?δα αναγν?ριση? κ.ο.κ. Αυτ? το σ?στημα επρ?κειτο να καθιερωθε? λ?γο δι?στημα αργ?τερα, αλλ? ω? τ?τε δεν ?ταν καθιερωμ?νη πρακτικ? τη? Β?ρμαχτ του 1940 και των αρχ?ν του 1941. ^[14]

Εισβολ? στη Σοβιετικ? ?νωση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Λ?γω τη? ηρεμ?α? που επικρατο?σε στο Δυτικ? Μ?τωπο μετ? τη μ?χη τη? Αγγλ?α? , η μον?δα του Μ?ντελ μετακιν?θηκε απ? αυτ? προ? τα ανατολικ? και εντ?χθηκε στο 2ο Σ?μα θωρακισμ?νων (Panzergruppe 2) του στρατηγο? Χ?ιντ? Γκουντ?ριαν . ^[4] Η εκστρατε?α ξεκ?νησε στι? 22 Ιουν?ου και ο Γκουντ?ριαν π?εζε τι? μεραρχ?ε? του να κινηθο?ν ?σο πιο γρ?γορα γιν?ταν. Η εντολ? αυτ? ?ταν ?,τι ?πρεπε για τον Μ?ντελ, του οπο?ου οι εμπροσθοφυλακ?? ?φθασαν στον Δνε?περο στι? 4 Ιουλ?ου, κατ?ρθωμ? για το οπο?ο ανταμε?φθηκε με τον Σταυρ? των Ιπποτ?ν . Το να διασχ?σουν ?μω? οι δυν?μει? του τον ποταμ? ?ταν ?να ακ?μη δ?σκολο πρ?βλημα, καθ?? αυτ?? απωθ?θηκαν απ? την προετοιμασμ?νη Σοβιετικ? 21η Στρατι? του Ερυθρο? στρατο? . Χρει?στηκε να περ?σουν ?ξι ακ?μη ημ?ρε? πριν οι Γερμανο? οργανωθο?ν ?στε να αποτολμ?σουν ν?α προσπ?θεια να διασχ?σουν τον Δνε?περο. Ο Μ?ντελ, οι δυν?μει? του οπο?ου ε?χαν ενισχυθε?, τι? αναδιοργ?νωσε δημιουργ?ντα? τρει? ομ?δε?: Μια βαρ?ο? πεζικο? που, αφο? δι?σχιζε τον ποταμ? θα δημιουργο?σε ?να προγεφ?ρωμα, μια ευκ?νητη θωρακισμ?νη ομ?δα που θα δι?σχιζε το προγεφ?ρωμα και θα προχωρο?σε π?ρα απ? αυτ? και μια ομ?δα υποστ?ριξη?, η οπο?α απαρτιζ?ταν απ? σχεδ?ν ?λα τα πυροβ?λα που δι?θετε. Το σχ?διο αυτ? δο?λεψε τ?σο καλ?, που οι Γερμανο? δι?σχισαν τον Δνε?περο σχεδ?ν χωρ?? απ?λειε?. Ακολο?θησαν δ?ο εβδομ?δε? σκληρ?ν μαχ?ν, για την εξασφ?λιση τη? πτ?ρυγα? των θωρακισμ?νων, κατ? τη δι?ρκεια των οπο?ων προσ?ρτησε την 1η μεραρχ?α Ιππικο? στην 3η Π?ντσερ, ονομ?ζοντ?? τι? "ομ?δα Μ?ντελ" (Gruppe Model). Στη συν?χεια επιτ?θηκε στι? σοβιετικ?? δυν?μει? που συγκεντρ?νονταν κοντ? στο Ροσλ?βλ . ^[15]

?στερα απ? την πτ?ση του Σμολ?νσκ ο Χ?τλερ δι?ταξε αλλαγ? κατε?θυνση? και η ομ?δα θωρακισμ?νων του Γκουντ?ριαν στρ?φηκε προ? τα ν?τια και την Ουκραν?α . Στ?χο? ?ταν η παγ?δευση των σοβιετικ?ν δυν?μεων που υπερ?σπιζαν το Κ?εβο . Το εγχε?ρημα ?ταν τολμηρ?, καθ?? η ομαδα δεν ε?χε καμ?α ?λλη υποστ?ριξη σε ?λη τη διαδρομ? των 275 χιλιομ?τρων. Αιχμ? τη? ?ταν και π?λι η 3η μεραρχ?α π?ντσερ του Μ?ντελ. Απ? τι? 24 Αυγο?στου ω? τη? 14 Σεπτεμβρ?ου ο Μ?ντελ π?τυχε κεραυνοβ?λο διε?σδυση στο νοτιοδυτικ? μ?τωπο των Σοβιετικ?ν, κατ? την οπο?α ?πεισε του? ?νδρε? του ?τι "η ταχ?τητα ?ταν το παν". Το εγχε?ρημα ολοκληρ?θηκε με επιτυχ?α, ?ταν η 3η π?ντσερ συναντ?θηκε με τη 16η π?ντσερ τη? ομ?δα? στρατι?ν "Ν?το?" κοντ? στο Λ?κβιτσα (Lokhvitsa). Με τον τρ?πο αυτ? η λαβ?δα γ?ρω απ? το Κ?εβο ?κλεισε, αν και χρει?στηκαν μερικ?? ακ?μη μ?ρε? για να εξαλειφθο?ν ?λοι οι θ?λακε? αντ?σταση? των Σοβιετικ?ν.Ωστ?σο, το εγχε?ρημα ?ταν εξαιρετικ? παρακινδυνευμ?νο: Αναφ?ρεται ?τι σε κ?ποια στιγμ? η 3η π?ντσερ ε?χε απομε?νει μ?νο με 10 ?ρματα επιχειρησιακ?? ενεργ?. ^[16]

?στερα απ? την επιτυχ?α αυτ?, ο Μ?ντελ π?ρε προαγωγ? σε αντιστρ?τηγο (1η Οκτωβρ?ου 1941) και αν?λαβε διοικητ?? του 41ου Σ?ματο? θωρακισμ?νων, το οπο?ο ?λαβε μ?ρο? στη Μ?χη τη? Μ?σχα? . ?ταν ?φθασε στο ν?ο του στρατηγε?ο, κοντ? στο Καλ?νιν , στι? 14 Νοεμβρ?ου 1941 ο Μ?ντελ διαπ?στωσε ?τι το Σ?μα του αντιμετ?πιζε σοβαρ?? δυσκολ?ε?, αφεν?? μεν λ?γω των κ?κιστων καιρικ?ν συνθηκ?ν, αφετ?ρου λ?γω σημαντικ?ν ελλε?ψεων σε θ?ματα εφοδιασμο?. Επιδεικν?οντα? ακο?ραστη δραστηρι?τητα, ο Μ?ντελ κατ?φερε να θ?σει π?λι σε κ?νηση την προ?λαση του Σ?ματο?, φθ?νοντα? σε απ?σταση μ?λι? 22 χιλιομ?τρων απ? τη Μ?σχα. ^[4] Εκε?, οι μον?δε? αντιμετ?πισαν ιδια?τερα αντ?ξοε? συνθ?κε?: Θερμοκρασ?ε? απ? 20 ^ο ?ω? 40 ^ο υπ? το μηδ?ν προκαλο?σαν το π?γωμα του ελα?ου λ?πανση? των ?πλων, των κινητ?ρων των οχημ?των, ακ?μη και οι γ?ζε? επ?δεση? τραυμ?των π?γωναν και σκλ?ραιναν σαν ξ?λο. ^[2] . Ω? συν?πεια, η προ?λασ? του σταμ?τησε. Μ?λι? αυτ? συν?βη, οι Σοβιετικο? εξαπ?λυσαν αντεπ?θεση, με στ?χο να απομακρ?νουν την ομ?δα στρατι?ν "κ?ντρο" απ? την πρωτε?ουσ? του?. Τι? σφοδρ?τερε? απ? τι? επιθ?σει? δ?χτηκε η τρ?τη ομ?δα π?ντσερ, που ε?χε πλησι?σει περισσ?τερο τη Μ?σχα. Ο Μ?ντελ επιφορτ?στηκε με την κ?λυψη τη? υποχ?ρηση? των γερμανικ?ν δυν?μεων, η οπο?α απειλο?σε να καταλ?ξει σε ?τακτη φυγ?. Η σκληρ? και σχεδ?ν β?ναυση διο?κηση του Μοντελ ?ταν αυτ? που δι?σωσε την υποχ?ρηση, μετατρ?ποντ?? τη απ? ?τακτη φυγ? σε τακτικ? υποχ?ρηση. Αναφ?ρεται ?τι σε ορισμ?νε? περιπτ?σει? επαν?φερε την τ?ξη στο στρ?τευμα σε μπλοκαρισμ?να σταυροδρ?μια κραδα?νοντα? το πιστ?λι του. Ωστ?σο, π?τυχε η υποχ?ρηση να γ?νει, τελικ?, με σχετικ? τ?ξη. ^[17]

Κατ? τη δι?ρκεια αυτ?ν των μαχ?ν ο Μ?ντελ παρατ?ρησε ?τι οι επιθ?σει? του πεζικο? των Σοβιετικ?ν ακολουθο?σαν την τακτικ? του "Ανθρ?πινου Κ?ματο?" (Human wave attack) και ?σαν περισσ?τερο επιτυχε?? ?ταν οι αντ?παλοι επ?λεγαν, αντ? να διατηρ?σουν μια συνεχ? γραμμ? αν?σχεση?, να υπερασπ?ζουν ?να, ισχυροποιημ?νο, σημε?ο (strongpoint). Επιπλ?ον, το σ?στημα ανεφοδιασμο? των Σοβιετικ?ν δεν ε?χε φθ?σει σε τ?τοιο σημε?ο εξ?λιξη? που να μπορε? να υποστηρ?ξει μ?χη εν κιν?σει: ?τσι, αν δημιουργο?νταν κ?ποιο κεν?, αυτ? δεν μπορο?σε να εξελιχτε? σε κρ?ση. ?δωσε, συνεπ??, εντολ? στου? ?νδρε? του να διασπε?ρονται ?σο το δυνατ?ν περισσ?τερο, κ?τι που αξιοποιο?σε περισσ?τερο την υπεροπλ?α πυροβ?λων που δι?θετε το Σ?μα του, εν? παρ?λληλα δημιο?ργησε μικρ?? μηχανοκ?νητε? ομ?δε? μ?χη? (Kampfgruppen), που ?ταν σε θ?ση να καλ?πτουν ?να προσωριν? ρ?γμα στι? γραμμ??. Η τακτικ? αυτ? αποδε?χτηκε αποτελεσματικ?, αν και ε?χε σημαντικ? κ?στο? σε ζω??: κατ? το τ?λο? του 1941 η 6η μεραρχ?α π?ντσερ αριθμο?σε, μαζ? με το προσωπικ? υποστ?ριξη? και το επιτελε?ου τη?, μ?νον 1.000 ?νδρε?. Ο Μ?ντελ θα υιοθετο?σε παρ?μοιε? τακτικ?? σε ?λο το υπ?λοιπο τη? σταδιοδρομ?α? του. ^[18]

Στην 9η Στρατι? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το επ?τευγμα του Μ?ντελ δεν δι?φυγε απ? την Αν?τατη Στρατιωτικ? Διο?κηση: Τον Ιανου?ριο του 1942 αν?λαβε τη διο?κηση τη? 9η? Στρατι?? και την 1η Φεβρουαρ?ου ?λαβε τα Φ?λλα Δρυ?? επ? του Σταυρο? των Ιπποτ?ν που ?δη κατε?χε. Η προαγωγ? αυτ? ?γινε δ?ο εβδομ?δε? ?στερα απ? την εν θερμ? συζ?τηση του στρατηγο? με τον Χ?τλερ. Ο Μ?ντελ κατ?φερε να πε?σει τον Χ?τλερ ?τι ο επιτ?που διοικητ?? ?ταν π?ντα σε πλεονεκτικ?τερη θ?ση να αποτιμ?σει την κατ?σταση στη γραμμ? μ?χη?, παρ? οι στρατηγο? στο Βερολ?νο, που σκ?βουν π?νω απ? του? χ?ρτε? του?. Κατ? το σπ?νιο αυτ? συμβ?ν, ο Χ?τλερ συν?δευσε τον Μ?ντελ με υποσχ?σει? αποστολ?? ενισχ?σεων και τη δυνατ?τητα να τον ενημερ?νει απευθε?α? απ? το πεδ?ο τη? μ?χη?. Στη συν?χεια ο Μ?ντελ ηγ?θηκε με επιτυχ?α των αμυντικ?ν μαχ?ν στι? επιθ?σει? που εξαπ?λυαν οι Σοβιετικο?, ιδια?τερα στην περιοχ? του Ρζεφ . ^[13]

Σχετικ? με την τοποθ?τησ? του ω? επικεφαλ?? τη? 9η? Στρατι??, αναφ?ρεται ?τι οι ?νδρε? του επιτελε?ου τη?, το οπο?ο στ?θμευε στη Συσ?βκα (Sychevka), τον υποδ?χτηκαν με αγων?α ?ταν κυριολεκτικ? εισ?βαλε στην α?θουσα χωρ?? τελετουργικ?, εξ?τασε την κατ?σταση και αποφ?νθηκε ?τι "επικρατο?σε μεγ?λη ακαταστασ?α". Ο αντισυνταγματ?ρχη? Μπλ?ουροκ, αφο? εξ?θεσε το σχ?διο επ?θεση? τη? Στρατι?? με στ?χο απλ? να απωθηθο?ν οι Σοβιετικο? απ? τη σιδηροδρομικ? γραμμ?, ?κουσε τον στρατηγ? να εκφρ?ζει την ?ποψη ?τι ?πρεπε να εξαπολυθε? γενικ? αντεπ?θεση, με στ?χο να ανατραπε? και να κυκλωθε? η πλευρ? των Σοβιετικ?ν στρατευμ?των. Ο Μπλ?ουροκ, τ?τε, τον ρ?τησε "Και τι μα? φ?ρνετε για την επ?τευξη αυτο? του στ?χου, στρατηγ? μου;", υπονο?ντα? πω? τα διατιθ?μενα μ?σα ?ταν ανεπαρκ?. Ο Μ?ντελ γ?λασε και απ?ντησε: "Τον εαυτ? μου". ^[2]

Πριν αναχωρ?σει για τη ν?α του θ?ση, ο Μ?ντελ ε?χε συσκεφθε? με τον Χ?τλερ και τον Χ?λντερ . Του? ?κουσε να του εκθ?τουν την ?ποψη ?τι χρειαζ?ταν μεγ?λη αποφασιστικ?τητα για να αποτραπε? η καταστροφ? τη? 9η? Στρατι??. Ο αποφασιστικ?? τ?νο? τη? φων?? του στρατηγο? ?κανε εντ?πωση και στου? δ?ο συνομιλητ?? του, με αποτ?λεσμα ο Χ?τλερ να πει, ?στερα απ? τη συν?ντηση: "Ε?δατε αυτ? το βλ?μμα; ?χω την πεπο?θηση ?τι ο στρατηγ?? θα πετ?χει, ωστ?σο δεν θα ?θελα να υπηρετ? υπ? τι? διαταγ?? του".

Η κατ?σταση που επικρατο?σε στο μ?τωπο ?ταν ο Μ?ντελ αν?λαβε καθ?κοντα, ?ταν ?ντω? χα?δη?: Το μ?τωπο του Καλ?νιν ε?χε διασπαστε? και απειλο?νταν η σιδηροδρομικ? γραμμ? Μ?σχα? - Σμολ?νσκ, που αποτελο?σε την κ?ρια διαδρομ? ανεφοδιασμο? τη? ομ?δα? στρατι?ν "Κ?ντρου". Ο Μ?ντελ αντιλ?φθηκε ?μεσα την επισφαλ? θ?ση των επιτιθεμ?νων και αντεπιτ?θηκε ?μεσα, αποκ?πτοντα? την 39η σοβιετικ? Στρατι?. Ακολο?θησαν λυσσ?δει? αντεπιθ?σει? των Σοβιετικ?ν, προκειμ?νου να απελευθερ?σουν τα παγιδευμ?να στρατε?ματ? του?, αλλ? ο Μ?ντελ κατ?φερε να τι? αποκρο?σει ?λε?, οπ?τε τον Φεβρου?ριο οι αντεπιθ?σει? σταμ?τησαν. Ο Μ?ντελ μπ?ρεσε στη συν?χεια να εκκαθαρ?σει τον σχηματισμ?νο θ?λακα με την ησυχ?α του σε μια σειρ? επιχειρ?σεων που πραγματοπο?ησε στα μ?σα Ιουλ?ου. ^[19] Για τη συνεισφορ? του αυτ? τιμ?θηκε με τα Φ?λλα Δρυ?? επ? του Σταυρο? των Ιπποτ?ν που ?δη κατε?χε.

Στι? 23 Μα?ου 1942 ο Μ?ντελ τραυματ?στηκε απ? σφα?ρα ελε?θερου σκοπευτ?, η οπο?α δι?τρησε τον αριστερ? του πνε?μονα. Μεταφ?ρθηκε στο στρατιωτικ? χειρουργε?ο και εγχειρ?στηκε, χωρ?? ?λλε? επιπτ?σει?. ^[20]

?χοντα? αποκαταστ?σει το μ?τωπο τη? 9η? Στρατι??, ο Μ?ντελ θ?λησε να το σταθεροποι?σει. Η αμυντικ? του τακτικ? στηρ?χτηκε τ?σο στι? συμβατικ?? ?σο και στι? δικ?? του ανανεωτικ?? απ?ψει?, οι οπο?ε?, σε γενικ?? γραμμ??, ?ταν ^[21] :

• Πληροφορ?ε? βασισμ?νε? σε αναφορ?? υπομον?δων που δρο?σαν στην πρ?τη γραμμ? του μετ?που και σε αναγνωρ?σει? και ?χι σε αναφορ?? αναλυτ?ν των μετ?πισθεν.
• Συνεχ?? γραμμ? μετ?που, ?σο αδ?ναμη κι αν ?ταν αυτ? σε ορισμ?να σημε?α.
• Τακτικ?? εφεδρε?ε?, ?στε να ε?ναι σε θ?ση να αποκρουστε? οποιαδ?ποτε δι?σπαση.
• Κεντρικ?? ?λεγχο? και διο?κηση του πυροβολικο?. Απ? το τ?λο? του Πρ?του Πολ?μου, οι γερμανικ?? μεραρχ?ε? ε?χαν το πυροβολικ? του? διεσπαρμ?νο στι? επιμ?ρου? μον?δε? του?, με συν?πεια να ε?ναι δυσχερ?? η συγκ?ντρωση πυρ?? σε ?να σημε?ο. Ο Μ?ντελ αναδιοργ?νωσε το πυροβολικ? του σε ειδικ? συντ?γματα, κ?τω απ? τον ?μεσο ?λεγχο των μερ?ρχων και των σωματαρχ?ν.
• Πολλαπλ?? στατικ?? γραμμ?? ?μυνα?, με στ?χο την καθυστ?ρηση τη? προ?λαση? των εχθρικ?ν δυν?μεων. Ο Χ?τλερ ε?χε απαγορε?σει τη δημιουργ?α παρ?μοιων γραμμ?ν, ισχυριζ?μενο? ?τι οι στρατι?τε? θα ?μπαιναν στον πειρασμ? τη? εγκατ?λειψη? τη? τρ?χουσα? γραμμ?? ?μυνα? για να καταφ?γουν στην αμ?σω? πιο π?σω. Ο Μ?ντελ αγν?ησε την απαγ?ρευση αυτ?.

Χρησιμοποι?ντα? αυτ?? τι? τακτικ??, κρ?τησε με επιτυχ?α το μ?τωπ? του καθ' ?λη τη δι?ρκεια του 1942 και των αρχ?ν του 1943, παρ? το γεγον?? ?τι διατασσ?ταν να στε?λει ?νδρε? και οχ?ματα σε μ?χε? που διεξ?γονταν νοτι?τερα απ? τι? θ?σει? τη? μον?δα? του. Κατ? το χρονικ? αυτ? δι?στημα ?φερε με επιτυχ?α σε π?ρα? την απ?κρουση πολλ?ν σοβιετικ?ν επιθ?σεων. Μια απ? αυτ??, που ε?χε την επωνυμ?α "Mars" απ? του? Σοβιετικο??, περιγρ?φηκε απ? τον Στρατ?ρχη Γκε?ργκι Ζο?κοφ ω? "η χειρ?τερη ?ττα στον π?λεμο", ^[22] γεγον?? που επ?τεινε τη φ?μη του Μ?ντελ ω? του "λ?οντα τη? ?μυνα?".

Η 9η Στρατι? σταδιακ? ?ρχισε να εκκεν?νει την προεξοχ?, ?ταν, κατ? τη δι?ρκεια τη? επιχε?ρηση? "Buffel" (= βο?βαλο?) αποφασ?στηκε η βρ?χυνση τη? γραμμ?? του μετ?που. Μερικ?? εβδομ?δε? πριν απ? την ?ναρξη τη? επιχε?ρηση? πραγματοποι?θηκε αν?λογη επιχε?ρηση εναντ?ον των ανταρτ?ν, οι οπο?οι ε?χαν αναπτ?ξει ?ντονη δρ?ση στην περιοχ?. Στην προκαταρκτικ? αυτ? επιχε?ρηση εκτιμ?ται ?τι φονε?θηκαν περ?που 3.000 Σοβιετικο?, οι περισσ?τεροι εκ των οπο?ων ?ταν ?οπλοι. Η υποχ?ρηση αυτ? καθαυτ? δι?ρκεσε μ?λι? δ?ο εβδομ?δε? και σημει?θηκαν ελ?χιστε? απ?λειε?, παρ? το γεγον?? ?τι χρει?στηκε να μετακινηθο?ν περ?που 300.000 ?νδρε?, 100 ?ρματα μ?χη? και 400 πυροβ?λα. Κατ? τη διεξαγωγ? τη? ο Μ?ντελ δι?ταξε να εκτοπιστο?ν ?λοι οι ?ρρενε? πολ?τε?, να δηλητηριαστο?ν ?λα τα πηγ?δια, εν? περισσ?τερα απ? 25 χωρι? ισοπεδ?θηκαν χ?ριν τη? πολιτικ?? τη? "καμ?νη? γη?" για να αποδυναμωθε? ο Κ?κκινο? Στρατ?? που θα καταλ?μβανε τα εγκαταλειπ?μενα μ?ρη. ^[23] Τον ?διο μ?να ο Μ?ντελ ?λαβε τα Ξ?φη επ? του Σταυρο? των Ιπποτ?ν και τη διαταγ? να μετακιν?σει την 9η Στρατι? προ? το Ορ?λ .

Ορ?λ και Κουρσκ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? 5 Ιουλ?ου 1943 ο Μ?ντελ ?ταν επικεφαλ?? στο β?ρειο τμ?μα τη? επ?θεση? κατ? του Κουρσκ (επιχε?ρηση Zitadelle), μια? επιχε?ρηση? η οπο?α ε?χε προκαλ?σει μεγ?λε? διαμ?χε? μεταξ? των μελ?ν τη? Αν?τατη? Γερμανικ?? Διο?κηση?. Οι Γκ?ντερ φον Κλο?γκε και ?ριχ φον Μανστ?ιν , διοικητ?? των ομ?δων στρατι?ν "Κ?ντρου" και "Ν?του" αντ?στοιχα, ε?χαν αρχικ? προτε?νει την επε?γουσα επ?θεση κατ? τη? προεξοχ?? απ? τον Μ?ιο, πριν οι Σοβιετικο? προλ?βουν να οργαν?σουν την ?μυν? του?. ?λλοι διοικητ??, αν?μεσα στου? οπο?ου? και ο Χ?ιντ? Γκουντ?ριαν ε?χαν την α?σθηση ?τι η επ?θεση αυτ? δεν ?ταν αναγκα?α και ?τι οι Γερμανο? θα ?πρεπε να περιμ?νουν την επ?θεση των Σοβιετικ?ν, ?στε να την αναχαιτ?σουν. Ο ?διο? ο Μ?ντελ ε?χε επ?ση? τι? αμφιβολ?ε? του πριν επιτεθε?, υποδεικν?οντα? ?τι οι δυν?μει? του Κονσταντ?ν Ροκοσ?φσκυ στο κεντρικ? του μ?τωπο ?ταν ισχυρ? αγκιστρωμ?νο? στην περιοχ? και ε?χε υπ?ρτερε? δυν?μει? - σε αναλογ?α ?να? προ? δ?ο ?νδρε? - ?ρματα μ?χη? και πυροβολικ?. Αντ? ?μω? να εισηγηθε? την αν?κληση τη? επ?θεση?, αν?φερε ?τι ?ταν καλ?τερο να αναβληθε?, μ?χρι να λ?βει ενισχ?σει? υπ? μορφ? των ν?ων αρμ?των "Τ?ιγκερ" και των καταστροφ?ων αρμ?των "Φ?ρντιναντ". ^[24] Η πραγματικ? ?ποψη του Μ?ντελ σχετικ? με την επ?θεση αυτ? παραμ?νει αδιευκρ?νιστη. Ο Μανστ?ιν π?στεψε κατ? λ?ξη τη σ?σταση του Μ?ντελ, εν? ο Γκουντ?ριαν δ?λωσε ?τι ?ταν κατηγορηματικ? αντ?θετο? με την επ?θεση. ^[25] ?μοια, ?χει εκφραστε? η ?ποψη ?τι ο Μ?ντελ σκ?πευε, στην πραγματικ?τητα, να αποτρ?ψει τη διεξαγωγ? τη? επιχε?ρηση?, προκαλ?ντα? καθυστερ?σει? στην ?ναρξ? τη?, μ?χρι? ?του οι Σοβιετικο? εκκιν?σουν τη δικ? του? επ?θεση ^[26]

Η επ?θεση του Μ?ντελ υπ?ρξε αποτυχημ?νη: Η 9η Στρατι? γρ?γορα βρ?θηκε εγκλωβισμ?νη μ?σα στι? πολ?πλοκε? σοβιετικ?? οχυρ?σει?. Ο Μ?ντελ, ελπ?ζοντα? να λ?βει ενισχ?σει?, ε?χε διαπρ?ξει ?να κρ?σιμο σφ?λμα: Η ισχ?? του Σοβιετικο? στρατο? στην προεξοχ? αυξαν?ταν με πολ? ταχ?τερο ρυθμ? σε σχ?ση με τη λ?ψη ενισχ?σεων απ? γερμανικ?? πλευρ??. Το τακτικ? του σχ?διο για την επ?θεση, επ?ση?, δεν μπορε? να κριθε? ω? ιδια?τερα επιτυχημ?νο: Αν και δι?θετε περισσ?τερε? δυν?μει? σε πυροβολικ? και θωρακισμ?να σε σχ?ση με τον Μανστ?ιν, που κ?λυπτε τη ν?τια πτ?ρυγα τη? επ?θεση?, ο Μ?ντελ αποφ?σισε να διασπ?σει τι? γραμμ?? του Ροκοσ?φσκυ με το Πεζικ? και ?χι με τα θωρακισμ?να, κ?τι που αποτελο?σε τον ακρογωνια?ο λ?θο τη? τακτικ?? του Blitzkrieg (κεραυνοβ?λου πολ?μου), πιθαν?ν επειδ? φοβ?ταν ?τι οι σοβιετικ?? δυν?μει? θα ?ταν σε θ?ση να καθηλ?σουν τα βαρι? θωρακισμ?να. Η τακτικ? αυτ?, ?πω? ?ταν επ?μενο, δεν ε?χε αποτ?λεσμα. Υφιστ?μενη μεγ?λε? απ?λειε?, η Στρατι? δεν κατ?φερε να προωθηθε? περισσ?τερο απ? 12 χλμ. μ?σα σε επτ? ημ?ρε? και απ?τυχε να φθ?σει σε ανοικτ? πεδ?ο. Ο Μ?ντελ αποφ?σισε τ?τε να ρ?ξει στη μ?χη τα θωρακισμ?να του, αλλ? με μ?νο αποτ?λεσμα να υποστε? ακ?μη μεγαλ?τερε? απ?λειε?. Ο Ροκοσ?φσκυ ε?χε σωστ? σταθμ?σει την κατ?σταση, ε?χε ενισχ?σει τον β?ρειο τομ?α του, καθ?? ε?χε προβλ?ψει ?τι απ? εκε? θα γιν?ταν η πιο σφοδρ? επ?θεση. Το μ?νο "κ?ρδο?" του Μ?ντελ ε?ναι ?τι, με αυτ? το σχ?διο, σημε?ωσε μικρ?τερε? απ?λειε? σε θωρακισμ?να σε σχ?ση με αυτ?? του Μανστ?ιν. ^[27]

Πριν το Κουρσκ, ο Μ?ντελ ε?χε προβλ?ψει την πιθαν?τητα σοβιετικ?? επ?θεση? στην προεξοχ? του Ορ?λ και ε?χε κατασκευ?σει - χωρ?? να ενημερ?σει την Αν?τατη Στρατιωτικ? Διο?κηση - εκτεταμ?νε? οχυρ?σει?, προκειμ?νου να την αντιμετωπ?σει. ?ταν ανακ?πηκε η προ?λασ? του και, στι? 12 Ιουλ?ου οι Σοβιετικο? ?ρχισαν αντεπ?θεση (επιχε?ρηση "Κουτο?ζωφ") στι? 12 Ιουλ?ου, Ο φον Κλο?γκε τον τοποθ?τησε τ?τε επικεφαλ?? ?χι μ?νο τη? 8η? Στρατι?? αλλ? και τη? 2η? Στρατι?? Αρμ?των, διαθ?τοντ?? του ?τσι πολλαπλ?σιε? δυν?μει? απ' ?σε? ε?χε ?ταν εκκινο?σε την επ?θεσ? του. ^[28] Η υπεροπλ?α των Σοβιετικ?ν ?ταν τ?τοια που η Στ?βκα (η Αν?τατη Σοβιετικ? Στρατιωτικ? Διο?κηση) αν?μενε ?τι μ?σα σε 48 ?ρε? τα σοβιετικ? στρατε?ματα θα ε?χαν φθ?σει στο Ορ?λ, διασπ?ντα? στα τρ?α τι? γερμανικ?? δυν?μει?. Αντ' αυτο?, η μ?χη δι?ρκεσε τρει? εβδομ?δε?, με τον Μ?ντελ να εκτελε? τακτικ? υποχ?ρηση απ? την προεξοχ?. Οι απ?λειε? των γερμανικ?ν δυν?μεων ?ταν μεγ?λε?, αλλ? το ?διο συν?βη και με τι? σοβιετικ??. Ο Μ?ντελ κατ?φερε να αποσ?ρει τι? δυν?μει? του, να σμικρ?νει τη γραμμ? του μετωπου του και, τελικ?, να διασ?σει τι? δυν?μει? του απ? ολοκληρωτικ? καταστροφ?.

Μετ? την απ?λεια του Ορ?λ, ο Μ?ντελ αποσ?ρθηκε στη γραμμ? του Δνε?περου, καθ?? οι Σοβιετικο? συν?χιζαν την επ?θεσ? του? απ? το Σμολ?νσκ στα β?ρεια ω? το Ροστ?β στα ν?τια. Απαλλ?χτηκε απ? τη διο?κηση τη? 9η? Στρατι?? τον Σεπτ?μβριο και ?δραξε την ευκαιρ?α να λ?βει τρ?μηνη ?δεια, μεταβα?νοντα? στη Δρ?σδη με την οικογ?νει? του. Αυτ? ?ταν τα τελευτα?α Χριστο?γεννα που π?ρασε στην πατρ?δα του.

Εσθον?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η απαλλαγ? του Μ?ντελ απ? τα καθ?κοντ? του δεν ?ταν σημε?ο ?τι ε?χε χ?σει την εμπιστοσ?νη του Χ?τλερ - ?ταν μ?λλον το αντ?θετο: Ο φ?ρερ τον χρειαζ?ταν διαθ?σιμο αν εμφανιζ?ταν κ?ποιο ?λλο σημε?ο που χρειαζ?ταν ιδια?τερη προσοχ?. Στι? 29 Ιανουαρ?ου 1944 ο Μ?ντελ στ?λθηκε εσπευσμ?να να αναλ?βει τη διο?κηση τη? ομ?δα? στρατι?ν "Βορρ??", η οπο?α δ?ο εβδομ?δε? νωρ?τερα ε?χε απωθηθε? απ? την πολιορκ?α του Λ?νινγκραντ απ? τι? σοβιετικ?? στρατι??. Η κατ?σταση τη? Στρατι?? ?ταν απελπιστικ?: Δ?ο απ? τα τρ?α σ?ματα τη? 18η? Στρατι?? ε?χαν σχεδ?ν συντριβε? και το ΙΙΙ Σ?μα θωρακισμ?νων SS(στρατηγ?? Στ??νερ), που υπερασπιζ?ταν το μ?τωπο στον ποταμ? Ν?ρβα ε?χε αποκοπε? απ? την υπ?λοιπη Στρατι? ^[29] . Ο προηγο?μενο? διοικητ?? τη? ομ?δα? στρατι?ν, Γκ?οργκ φον Κ?χλερ ε?χε ικετε?σει ?δεια να υποχωρ?σει στη γραμμ? ?μυνα? "Π?νθηρ" στην Εσθον?α , η οπο?α τελικ? του δ?θηκε, αλλ? η υποχ?ρηση δεν ε?χε ολοκληρωθε? ακ?μη. Ο Μ?ντελ σταμ?τησε αμ?σω? κ?θε παρ?μοια συζ?τηση και εισηγ?θηκε μια ν?α τακτικ?, την οπο?α επον?μασε "ασπ?δα και ξ?φο?" (Schild und Schwert). Σ?μφωνα με αυτ?ν, θα υπ?ρχε μ?νον προσωριν? παραχ?ρηση εδ?φου?, μ?χρι να συγκεντρωθο?ν εφεδρε?ε? για τη διεξαγωγ? ?μεση? αντεπ?θεση?, η οπο?α θα απωθο?σε του? Σοβιετικο?? και θα ελ?ττωνε την π?εσ? του? σε ?λλα σημε?α του μετ?που. Οι προθ?σει? αυτ?? κ?ρδισαν αμ?σω? την υποστ?ριξη του Χ?τλερ και τη? Αν?τατη? Στρατιωτικ?? Διο?κηση? (OKH), οι οπο?οι, αν και δεν ε?χαν επαρκε?? εφεδρε?ε? να του στε?λουν, ?ταν αντ?θετοι σε κ?θε εδαφικ? παραχ?ρηση. Υπ?ρχει διαμ?χη μεταξ? των ιστορικ?ν για τη σημασ?α τη? ?λη? εν?ργεια?, κ?ποιοι μ?λιστα ερευνητ?? αναφ?ρουν ?τι η τακτικ? "Schild und Schwert" ?ταν επιν?ηση του ?διου του Χ?τλερ ^[30] , εν? ?λλοι αναφ?ρουν ?τι ?ταν μια υπολογισμ?νη τακτικ? του Μ?ντελ για να αποκρ?ψει την πραγματικ? του πρ?θεση - να αποσυρθε? στη γραμμ? ?μυνα? "Π?νθηρ" ^[31]

Παρ? τα?τα, η "προσωριν?" απ?λεια εδ?φου? στι? περισσ?τερε? περιπτ?σει? ?γινε μ?νιμη, καθ?? ο Μ?ντελ διη?θυνε την οπισθοχ?ρηση προ? τη γραμμ? "Π?νθηρ". Μεταβ?βασε την ευθ?νη του μετ?που του Ν?ρβα στον ?ττο Σπονχ?ιμερ τη? Στρατι?? του Ν?ρβα, εν? οι δικ?? του προσπ?θειε? συγκεντρ?θηκαν στην απαγκ?στρωση τη? 18η? Στρατι?? που βρισκ?ταν σε δ?σκολη θ?ση. Χωρ?? να ειδοποι?σει ? να ζητ?σει ?δεια απ? την Αν?τατη Στρατιωτικ? Διο?κηση κατασκε?ασε μια σειρ? ενδι?μεσων αμυντικ?ν γραμμ?ν, για να διαθ?τει κ?λυψη για την υποχ?ρηση, γεγον?? που καθυστ?ρησε του? Σοβιετικο?? που τον ακολουθο?σαν και επ?φερε μεγ?λε? απ?λειε? στι? γραμμ?? του?. ^[31]

Τον Μ?ρτιο η υποχ?ρηση ε?χε συμπληρωθε?. Οι δυν?μει? του Μ?ντελ ?ταν σχετικ? αν?παφε?, αν και οι μ?χε? ?ταν σφοδρ??: Οι αντεπιθ?σει? στα πλα?σια του σχεδ?ου "Ασπ?? και Ξ?φο?" ε?χαν στοιχ?σει την απ?λεια 12.000 περ?που ανδρ?ν και απ?τυχαν στον αντικειμενικ? σκοπ? τη? αν?κτηση? εδ?φου?. Π?τυχαν, ωστ?σο, να καθυστερ?σουν του? Σοβιετικο?? και να δ?σουν χρ?νο στον Μ?ντελ για να ολοκληρ?σει τη σ?μπτυξ? του. Το? επ?τρεψαν, επ?ση?, να ισχυριστε? στον Χ?τλερ ?τι ακολουθο?σε επιθετικ? τακτικ?, ?σχετα αν το μ?τωπο μετατοπιζ?ταν σταθερ? προ? τα δυτικ?.

Την 1η Μαρτ?ου ο Μ?ντελ ?λαβε την τελευτα?α του προαγωγ?: Ονομ?στηκε Στρατ?ρχη? και ?ταν ο νε?τερο? με αυτ?ν τον βαθμ? στη Β?ρμαχτ . ^[3]

Σε Ουκραν?α και Πολων?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? 30 Μαρτ?ου ο Μ?ντελ τοποθετ?θηκε επικεφαλ?? τη? Ομ?δα? Στρατι?ν στη β?ρεια Ουκραν?α και τη Γαλικ?α , η οπο?α βρισκ?ταν σε ταχε?α υποχ?ρηση κ?τω απ? την π?εση των στρατευμ?των του Γκε?ργκι Ζο?κοφ. Αναγκ?στηκε να αντικαταστ?σει τον φον Μανστ?ιν, ο οπο?ο? ε?χε π?σει στη δυσμ?νεια του Χ?τλερ: Παρ? τι? ν?κε? που ε?χε πετ?χει, ο Φ?ρερ επιθυμο?σε στη θ?ση του κ?ποιον λιγ?τερο επιρρεπ? στην αμυντικ? τακτικ?. ^[32]

Ν?α αποστολ? του Μ?ντελ στι? 28 Ιουν?ου: Στ?λθηκε στην Ομ?δα Στρατι?ν Κ?ντρου, η οπο?α ε?χε διασπαστε? στα πλα?σια τη? Επιχε?ρηση? Μπαγκρατι?ν , τη? μεγ?λη? αντεπ?θεση? των Σοβιετικ?ν στη Λευκορωσ?α . Η παλι? του μον?δα, η 9η Στρατι?, μαζ? με την 4η Στρατι?, ε?χαν παγιδευτε? και οι Σοβιετικο? ετοιμ?ζονταν να ανακαταλ?βουν το Μινσκ . Παρ? το ?τι η κατ?σταση παρουσιαζ?ταν απελπιστικ?, ο Μ?ντελ π?στευε ?τι μπορο?σε να διατηρ?σει το Μινσκ, αλλ? αυτ? απαιτο?σε απ? την 4η Στρατι? να διασπ?σει τον κλοι?, εν? χρει?ζονταν ενισχ?σει? για να εξαπολυθε? αντεπ?θεση. Οι ενισχ?σει? αυτ?? μπορο?σαν να εξευρεθο?ν μ?νον αν βραχυν?ταν η γραμμ? του μετ?που, ?στε να υπ?ρξουν διαθ?σιμε? δυν?μει?. Ανεξ?ρτητα απ? το ποια θα ?ταν η ?κβαση του σχεδ?ου του Μ?ντελ, ο Χ?τλερ αρν?θηκε να το εγκρ?νει, εμμ?νοντα? στην απ?φαση αυτ? μ?χρι? ?του ?ταν πλ?ον αργ?.

Το Μινσκ απελευθερ?θηκε απ? τη Σοβιετικ? 1η και τη Λευκορωσικ? 3η Στρατι? στι? 3 Ιουλ?ου, αλλ? ο Μ?ντελ συν?χισε να ελπ?ζει στην αποκατ?σταση του μετ?που στα δυτικ? τη? π?λη?, με τι? ενισχ?σει? που περ?μενε απ? την ομ?δα στρατι?ν βορρ? και τη β?ρεια Ουκραν?α. ^[33] Ωστ?σο, οι γερμανικ?? δυν?μει? δεν επαρκο?σαν για κ?τι παρ?μοιο και ω? τι? 12 Ιουλ?ου ε?χαν εκδιωχθε? τ?σο απ? το Μπαρ?νοβιτ? ?σο και απ? το Β?λνιου?. Την ?δια περ?οδο, η 1η Ουκρανικ? στρατι?, υπ? την ηγεσ?α του Ιβ?ν Κ?νεφ και η αριστερ? πτ?ρυγα τη? 1η? Λευκορωσικ??, ξεκ?νησαν ν?α επ?θεση κατ? τη? γερμανικ?? στρατι?? στη β?ρεια Ουκραν?α. Στη μ?χη αυτ? η 1η στρατι? Π?ντσερ κατ?φερε να κρατ?σει το μ?τωπο ανατολικ? του Λβιβ ακολουθ?ντα? την αμυντικ? τακτικ? του Μ?ντελ, αλλ? αναγκ?στηκε τελικ? να υποχωρ?σει ?ταν η 4η Π?ντσερ, η οπο?α ε?χε αδυνατ?σει λ?γω τη? συνεχ?μενη? αποστολ?? μον?δων τη? στην ομ?δα στρατι?ν Κ?ντρου, δεν μπ?ρεσε τελικ? να συγκρατ?σει τη σοβιετικ? διε?σδυση στο μ?τωπ? τη?. ^[34] Ο Μ?ντελ αν?κοψε την προ?θηση του Κ?κκινου Στρατο? λ?γο ?ξω απ? τη Βαρσοβ?α , ?ταν ο Χ?τλερ τελικ? εν?δωσε στι? πι?σει? του να του αποσταλο?ν ω? ενισχ?σει? τ?σσερι? εμπειροπ?λεμε? και μη φθαρμ?νε? μον?δε? (3η Π?ντσερ SS, 5η Π?ντσερ SS, η μεραρχ?α Χ?ρμαν Γκ?ρινγκ και η μεραρχ?α Grossdeutschland . Σε αυτ? τον βο?θησαν οι ?διοι οι Σοβιετικο?, οι οπο?οι σταμ?τησαν την επ?θεσ? του? για να ανασυντ?ξουν τι? μον?δε? του? και να τι? ανεφοδι?σουν.

Κατ? τη δι?ρκεια ολ?κληρου του 1944 ο Μ?ντελ κλ?θηκε να αναλ?βει τη διο?κηση καθεμι?? απ? τι? τρει? μεγ?λε? ομ?δε? στρατι?ν του ανατολικο? μετ?που, εν? περ?που στα μ?σα του 1944 διοικο?σε τ?σο την ομ?δα κ?ντρου ?σο και την ομ?δα βορρ? ταυτ?χρονα. Αυτ? ε?χε ω? συν?πεια να αποκτ?σει ?σο κανε?? ?λλο? αξιωματικ?? τη? Β?ρμαχτ τη δυνατ?τητα τη? πλ?ον αποτελεσματικ?? διο?κηση? ολ?κληρου του μετ?που.

Νορμανδ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στι? 17 Αυγο?στου 1944 ο Μ?ντελ ?λαβε απ? τον Χ?τλερ του? αδ?μαντε? επ? του Σταυρο? των Ιπποτ?ν μετ? φ?λλων δρυ?? και ξιφ?ν, που ?δη κατε?χε, ω? επιβρ?βευση των προσπαθει?ν του στο ανατολικ? μ?τωπο. Παρ?λληλα, μετατ?θηκε στο δυτικ? μ?τωπο, αντικαθιστ?ντα? τον Γκ?ντερ φον Κλο?γκε ω? διοικητ?? των ομ?δων στρατι?ν Β. Το μ?τωπο τη? Νορμανδ?α? ε?χε διασπαστε? ?στερα απ? δ?ο μ?νε? σφοδρ?ν μαχ?ν: Οι αμερικανικ?? δυν?μει? κατευθ?νονταν προ? τον Σηκου?να και μια ολ?κληρη ομ?δα στρατι?ν κινδ?νευε να εξολοθρευτε? στον θ?λακα τη? Φαλα?ζ .

Η πρ?τη διαταγ? του Μ?ντελ ?ταν να κρατηθε? ο θ?λακα? τη? Φαλα?ζ, κ?τι που δεν ?ρεσε στο επιτελε?ο του. ^{[35] [36]} Ωστ?σο, σ?ντομα ?λλαξε γν?μη, πε?θοντα? τον Χ?τλερ να διατ?ξει την ?μεση εκκ?νωση του θ?λακα απ? τη γερμανικ? 7η στρατι? και την ομ?δα π?ντσερ του ?μπερμπαχ, κ?τι που ο Κλο?γκε, που δι?θετε μικρ? πολιτικ? επιρρο?, δεν ε?χε κατορθ?σει να επιτ?χει. Με τον τρ?πο αυτ? δι?σωσε μεγ?λο ποσοστ? των γερμανικ?ν δυν?μεων, παρ? το γεγον?? ?τι μεγ?λο μ?ρο? του βαρ?ο? εξοπλισμο? του? χ?θηκε. ?ταν ο Χ?τλερ δι?ταξε να κρατηθε? το Παρ?σι , ο Μ?ντελ του απ?ντησε ?τι βεβα?ω? κ?τι τ?τοιο ?ταν εφικτ?, αν μπορο?σαν να του αποσταλο?ν 200.000 επιπλ?ον ?νδρε? και μερικ?? μεραρχ?ε? θωρακισμ?νων. Κατ' ?λλου? η θ?ση αυτ? του Μ?ντελ κρ?θηκε υπερβολικ? απλο?κ? ^[37] , εν? κατ' ?λλου? ω? ?ξυπνη διαπραγμ?τευση. ^[38] Φυσικ? παρ?μοιε? ενισχ?σει? δεν στ?λθηκαν ποτ?, και η π?λη απελευθερ?θηκε στι? 25 Αυγο?στου απ? τι? μον?δε? του στρατηγο? Λεκλ?ρκ.

Στι? αρχ?? Σεπτεμβρ?ου του 1944 ο Μ?ντελ διαπ?στωσε ?τι διαμοιρ?ζοντα? τι? δραστηρι?τητ?? του μεταξ? τη? ομ?δα? στρατι?ν Β και ?λου του Δυτικο? Μετ?που αντιμετ?πιζε ?λο και περισσ?τερε? δυσκολ?ε?, καθ?? η υπεροπλ?α των Συμμ?χων, ειδικ? στον α?ρα, ?ταν συντριπτικ? και ο ?διο? αντιμετ?πιζε προβλ?ματα μετακιν?σεων. Παρ?δωσε ευχαρ?στω? την Ανωτ?τη Διο?κηση Δυτικο? Μετ?που ^{[ εκκρεμε? παραπομπ? ]} στον στρατ?ρχη Γκερτ φον Ρο?ντστετ και κρ?τησε για τον εαυτ? του τη διο?κηση τη? ομ?δα? στρατι?ν Β, θ?ση την οπο?α διατ?ρησε μ?χρι την τελικ? δι?λυση τη? ομ?δα? αυτ?? τον Απρ?λιο του 1945. ^[39]

Οπισθοχ?ρηση στη Γερμαν?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?ταν ?ληξαν οι μ?χε? στη Νορμανδ?α, ο Μ?ντελ εγκατ?στησε το στρατηγε?ο του στο ?οστερμπεκ , κοντ? στο ?ρνεμ τη? Ολλανδ?α? και επιδ?θηκε στο σημαντικ? ?ργο τη? ανασυγκρ?τηση? τη? ομ?δα? στρατι?ν Β. Στι? 17 Αυγο?στου 1944 αν?λαβε προσωριν? και τη διο?κηση τη? ομ?δα? ΟΒ Δ?ση, καθ?? ο φον Κλο?γκε κλ?θηκε στη Γερμαν?α για να δ?σει εξηγ?σει? για πιθαν? συμμετοχ? του στη συνωμοσ?α τη? 20?? Ιουλ?ου και αυτοκτ?νησε στο μ?σον τη? διαδρομ??. Ο Μ?ντελ διατ?ρησε αυτ? το π?στο μ?νο για 18 ημ?ρε?, καθ?? ο Χ?τλερ ?ρισε αντικαταστ?τη του Κλο?γκε τον Γκερντ φον Ρο?ντστεντ .

Στι? 17 Σεπτεμβρ?ου το γε?μα του στρατ?ρχη διακ?πηκε οδυνηρ?, καθ?? η 1η βρετανικ? Αερομεταφερ?μενη Μεραρχ?α ?ρχισε να προσγει?νει του? ?νδρε? τη? εκκιν?ντα? την "Επιχε?ρηση Market Garden", με την οπο?α οι Σ?μμαχοι προσπ?θησαν να καταλ?βουν τι? γ?φυρε? στον κ?τω Ρ?νο, τον Μ?α? και τον Β?αλ. Ο Μ?ντελ αρχικ? ν?μισε ?τι σκοπ?? του? ?ταν η δικ? του σ?λληψη, ?πω? και του επιτελε?ου του, αλλ? σ?ντομα το μ?γεθο? τη? επιχε?ρηση? τον ?πεισε ?τι ?κανε λ?θο?. ?ταν αντιλ?φθηκε τον πραγματικ? στ?χο τη? συμμαχικ?? επιχε?ρηση?, δι?ταξε την επ?μβαση του 2ου Σ?ματο? Θωρακισμ?νων SS , το οπο?ο απ?ρτιζαν οι 9η και 10η Μεραρχ?ε? Π?ντσερ SS, που ε?χαν ανασυγκροτηθε? μετ? τη μ?χη στη Νορμανδ?α αλλ? δεν ε?χαν γ?νει αντιληπτ?? απ? τι? υπηρεσ?ε? πληροφορι?ν των Συμμ?χων. Η 1η βρετανικ?, απαρτιζ?μενη απ? ?μπειρου? αλλ? χωρ?? βαρ? οπλισμ? ?νδρε?, αναγκ?στηκε να κλειστε? στο ?ρνεμ απ? την 9η Π?ντσερ, εν? η 10η κιν?θηκε ν?τια για να υπερασπ?σει τη γ?φυρα στο Να?μ?χεν . Ο Μ?ντελ π?στεψε ?τι η κατ?σταση δεν ?ταν απλ? αντιμετωπ?σιμη, αλλ? του ?δινε την ευκαιρ?α να πραγματοποι?σει αντεπ?θεση για να εκκαθαρ?σει τι? συμμαχικ?? δυν?μει? απ? τη ν?τια Ολλανδ?α. Για τον λ?γο αυτ? απαγ?ρευσε στου? διοικητ?? τ?σο του Σ?ματο? ?σο και τη? μεραρχ?α? να καταστρ?ψουν τη γ?φυρα στο Να?μ?χεν. Με εξα?ρεση αυτ? το τακτικ? σφ?λμα, ο Μ?ντελ κατ?γαγε ασφαλ?? σημαντικ? ν?κη κατ? των Συμμ?χων. Η γ?φυρα στο ?ρνεμ παρ?μεινε αν?παφη, η 1η βρετανικ? αερομεταφερ?μενη καταστρ?φηκε και με τον τρ?πο αυτ? εξανεμ?στηκαν οι συμμαχικ?? ελπ?δε? δημιουργ?α? προγεφυρ?ματο? στον Ρ?νο πριν απ? το τ?λο? του 1944.

Η μ?χη στο ?ρνεμ συντ?λεσε ?στε ο Μ?ντελ να ανακτ?σει μεγ?λο τμ?μα τη? αυτοπεπο?θησ?? του, που ε?χε χαθε? μετ? την εμπειρ?α του στη μ?χη τη? Νορμανδ?α?. Απ? τον Σεπτ?μβριο ω? τον Δεκ?μβριο κατ?φερε να αναστε?λει την προ?θηση τη? 12η? ομ?δα? στρατι?ν του ?μαρ Μπρ?ντλε? προ? το δ?σο? του Χ?ρτγκεν (Hurtgen) και το ?αχεν . Παρ? το ?τι παρεν?βαινε πολ? λιγ?τερο στι? κιν?σει? των επιμ?ρου? μον?δων του σε σχ?ση με το ?ρνεμ, παρ?μενε π?ντα καλ? πληροφορημ?νο? για την κατ?σταση και κατ?φερε να επιβραδ?νει τη συμμαχικ? προ?λαση, προκαλ?ντα? στου? Συμμ?χου? βαρι?? απ?λειε? και εκμεταλλευ?μενο? πλ?ρω? τι? οχυρ?σει? του "Westwall" (δυτικο? τε?χου?), γνωστο? στου? Συμμ?χου? ω? "γραμμ? Ζ?γκριφριντ".

Οι απ?λειε? των Συμμ?χων στο δ?σο? Χ?ρτγκεν ?φθασαν του? 33.000 νεκρο?? ? αν?κανου? για μ?χη ?νδρε?, εν? οι γερμανικ?? απ?λειε? αν?λθαν σε 12.000 ω? 16.000 ?νδρε?. Το ?αχεν τελικ? καταλ?φθηκε στι? 22 Οκτωβρ?ου, αλλ? με μεγ?λε? απ?λειε? απ? πλευρ?? τη? 9η? αμερικανικ?? στρατι??. Η 9η στρατι? στη συν?χεια στρ?φηκε στον ποταμ? Ρουρ, αλλ? δεν κατ?ρθωσε να διαβε? τον ποταμ? ? να αποσπ?σει την κατοχ? των φραγμ?των του απ? του? Γερμανο??. Η μ?χη του δ?σου? Χ?ρτγκεν αποκλ?θηκε απ? του? Συμμ?χου? "?ττα πρ?του μεγ?θου?" και η γερμανικ? "ν?κη" αποδ?θηκε στη στιβαρ? ηγεσ?α του Μ?ντελ. ^{[40] [41]}

Επιχε?ρηση "φρουρ? στον Ρ?νο" [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?στερα απ? αυτ? την επιτυχ?α τη? Β?ρμαχτ, ο Χ?τλερ αποφ?σισε την πραγματοπο?ηση μια? μεγ?λη? αντεπ?θεση? στο δυτικ? μ?τωπο, ελπ?ζοντα? να αιφνιδι?σει τι? Αγγλοαμερικανικ?? δυν?μει? και να διασπ?σει το μ?τωπ? του?, επιφ?ροντα? μεγ?λε? απ?λειε? ιδια?τερα στου? Αμερικανο??, για των οπο?ων την πολεμικ? ικαν?τητα ε?χε μεγ?λε? αμφιβολ?ε?, u?λοντα? να ανακαταλ?βει την Αμβ?ρσα , η οπο?α αποτελο?σε τον κυρι?τερο λιμ?να ανεφοδιασμο? των Συμμαχικ?ν δυν?μεων. Το κωδικ? ?νομα τη? επιχε?ρηση? ?ταν "Wacht am Rhein" (φρουρ? στον Ρ?νο). Αν η επιχε?ρηση επιτ?γχανε, ο Χ?τλερ υπολ?γιζε ?τι θα επ?φερε σημαντικ? πλ?γμα στη συμμαχικ? εκστρατε?α στη Γαλλ?α και τι? Κ?τω Χ?ρε?, θα απ?τρεπε τι? ΗΠΑ απ? το να την συνεχ?σουν και θα ?φερνε τη Βρεταν?α στο τραπ?ζι των διαπραγματε?σεων. ?τσι θα ανακουφιζ?ταν η Γερμαν?α στη Δ?ση και θα μπορο?σε να συγκεντρ?σει περισσ?τερε? δυν?μει? κατ? των ταχ?ω? πλ?ον προελαυνουσ?ν Σοβιετικ?ν δυν?μεων.

Ο Μ?ντελ μαζ? με του? υπ?λοιπου? διοικητ?? των μον?δων που θα εμπλ?κονταν, ε?χε την πεπο?θηση ?τι ο σκοπ?? τη? επιχε?ρηση? ?ταν αδ?νατο να επιτευχθε? με του? π?ρου? που δι?θετε η Β?ρμαχτ στο δυτικ? μ?τωπο σε αυτ? τη φ?ση τη? σ?γκρουση?. Ταυτ?χρονα τ?σο ο Μ?ντελ ?σο και ο φον Ρο?ντστεντ π?στευαν ?τι η αμιγ?? αμυντικ? τακτικ? που ε?χε υιοθετηθε? μετ? την αποχ?ρηση των Γερμαν?ν απ? τη Νορμανδ?α το μ?νο που μπορο?σε να επιτ?χει ?ταν να καθυστερ?σει την ?ττα τη? Γερμαν?α? και ?χι να την εμποδ?σει. Προετο?μασε λοιπ?ν την "επιχε?ρηση φθινοπωριν? ομ?χλη" (Operation Herbstnebel), επιχε?ρηση με λιγ?τερε? φιλοδοξ?ε?, μια και δεν σκ?πευε να διαβε? εκ ν?ου τον Με?ση, αλλ? θα μπορο?σε να επιφ?ρει σημαντικ?? απ?λειε? και καθυστερ?σει? στι? ομ?δε? στρατι?ν των Συμμ?χων, οι οπο?ε? βρ?σκονταν πλ?ον στα Γαλλογερμανικ? σ?νορα. Παρ?μοιο σχ?διο προετο?μασε και ο φον Ρο?ντστεντ στο δικ? του τομ?α ευθ?νη? και οι δ?ο στρατ?ρχε? συνδ?ασαν του? σχεδιασμο?? του? ?στε να παρουσι?σουν απ? κοινο? μια "μικρ?τερη λ?ση" στον Χ?τλερ. Ωστ?σο, ο δικτ?τορα? ?ταν ανυποχ?ρητο?, απ?ρριψε την προτειν?μενη "μικρ? λ?ση" και επ?μεινε στην εφαρμογ? τη? "μεγ?λη? λ?ση?", η οπο?α περιλ?μβανε και την ανακατ?ληψη τη? Αμβ?ρσα? ^{[42] [43] [44]}

Για την επιχε?ρηση αυτ? ο Μ?ντελ δι?θετε την 6η στρατι? θωρακισμ?νων (π?ντσερ), την 5η στρατι? π?ντσερ και την 7η στρατι?, συμπεριλαμβανομ?νων και περ?που δ?δεκα μεραρχι?ν π?ντσερ και π?ντσερ γρεναδι?ρων, δυν?μει? που αντιπροσ?πευαν τα τελευτα?α στρατηγικ? αποθ?ματα δυν?μεων του παραπα?οντο? Γ? Ρ?ιχ . Παρ? τι? αμφιβολ?ε? του ω? προ? το τελικ? αποτ?λεσμα, ο Μ?ντελ ρ?χτηκε στη δουλει? με τη συνηθισμ?νη του ενεργητικ?τητα, συντρ?βοντα? κ?θε εκδ?λωση ηττοπ?θεια? συναντο?σε. ?ταν ?να? αξιωματικ?? του επιτελε?ου του παραπον?θηκε για τι? ελλε?ψει? εφοδ?ων, ο Μ?ντελ του απ?ντησε απ?τομα "π?ρε τα απ? του? Αμερικανο??" ^{[45] [46]}

Η επιχε?ρηση ξεκ?νησε στι? 16 Δεκεμβρ?ου 1944 και στην αρχ? σημε?ωσε κ?ποιε? επιτυχ?ε?, σ?ντομα ?μω? διαφ?νηκαν οι ελλε?ψει?: Η απ? α?ρο? κ?λυψη ?ταν αν?παρκτη, η ?λλειψη εμπειρ?α? σε μερικ?? μον?δε? πεζικο? και, κυρ?ω?, η ?λλειψη επαρκ?ν ποσοτ?των καυσ?μων. Η 6η π?ντσερ συν?ντησε την ισχυρ? αντ?σταση των Συμμ?χων και, παρ? το ?τι η 5η π?ντσερ κατ?ρθωσε να πραγματοποι?σει μια βαθι? διε?σδυση στι? συμμαχικ?? γραμμ??, ο Μ?ντελ δεν ?ταν σε θ?ση να εκμεταλλευθε? αυτ? το ρ?γμα: Απ?τυχε να καταλ?βει μια στρατηγικ? οδικ? διαστα?ρωση στην Μπαστ?ν , εν? οι κακ?? καιρικ?? συνθ?κε? και το δυσχερ?? του εδ?φου? προκ?λεσαν τερ?στια μποτιλιαρ?σματα στρατευμ?των στου? δρ?μου? π?σω απ? το μ?τωπο. Η επ?θεση διακ?πηκε στι? 25 Δεκεμβρ?ου 1944, κ?ρια λ?γω σφοδρ?ν ελλε?ψεων σε πυρομαχικ? και κα?σιμα, εν? εγκαταλε?φθηκε οριστικ? στι? 8 Ιανουαρ?ου 1945. ^[47]

?ττα στο Ρουρ [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η αποτυχ?α τη? προηγο?μενη? επιχε?ρηση? αποτ?λεσε το τ?λο? τη? ειδικ?? σχ?ση? που ε?χε ο Μ?ντελ με τον Χ?τλερ: Ο δικτ?τορα?, στι? 21 Ιανουαρ?ου 1945, εξ?δωσε διαταγ? σ?μφωνα με την οπο?α ?λε? οι μεραρχ?ε? τη? ομ?δα? στρατι?ν Β θα ?ταν πλ?ον υπ?λογε? μ?νον απ?ναντ? του, αφαιρ?ντα? ?τσι απ? τον στρατ?ρχη κ?θε ελευθερ?α λ?ψη? αποφ?σεων. Οποιαδ?ποτε υπ?δειξη σχετικ? με την οπισθοχ?ρηση των δυν?μεων προ? τον ποταμ? Ρ?νο, ?στε να λ?βουν καλ?τερε? θ?σει? μ?χη?, με δεδομ?νη την εξασθ?νιση του Γ? Ρ?ιχ απ?ναντι στον καταρρ?κτη των συμμαχικ?ν δυν?μεων, τ?σο απ? πλευρ?? αριθμητικ?? δ?ναμη? ?σο και εφοδ?ων, ?ταν απαγορευμ?νη. Η δραστηρι?τητα των μον?δων απ?βλεπε πλ?ον στο να μην παραχωρηθε? ο?τε σπιθαμ? εδ?φου?, ?στω και λ?γω τακτικο? ελιγμο?. ^[48]

Η κατ?ληψη τη? γ?φυρα? του Ρεμ?γκεν αποτ?λεσε την αρχ? του τ?λου? του Μ?ντελ. Μ?χρι τα μ?σα Μαρτ?ου η ομ?δα στρατι?ν Β επιδιδ?ταν σε μ?χε? τριβ?? με του? Αμερικανο?? κατ? μ?κο? του Ρ?νου, στο γερμανικ? πλ?ον ?δαφο? και αφο? ε?χαν αποτ?χει ?λε? οι γερμανικ?? προσπ?θειε? για την καταστροφ? τη?. Την 1η Απριλ?ου η ομ?δα στρατι?ν Β βρ?θηκε ολοσχερ?? περικυκλωμ?νη απ? τι? 1η και 9η αμερικανικ?? στρατι??. Η απ?ντηση του Χ?τλερ ?ταν να ονομ?σει το Ρουρ "φρο?ριο", απ? το οπο?ο, ?πω? δι?τασσε, κανε?? δεν μπορο?σε ο?τε να παραδοθε? ο?τε να αποπειραθε? να διαφ?γει: Η διαταγ? αυτ? ?ταν ?μοια με αυτ? που ε?χε εκδ?σει για το Στ?λινγκραντ . Δι?ταξε, επ?ση?, ?λε? οι οικονομικ?? σημασ?α? υποδομ?? και ο φυσικ?? πλο?το? τη? περιοχ?? να καταστραφο?ν, ?στε να μην π?σουν στα χ?ρια των Συμμ?χων (η κοιλ?δα του Ρουρ αποτελο?σε την "καρδι?" τη? γερμανικ?? βιομηχαν?α?). Ο Μ?ντελ αγν?ησε και τι? δ?ο αυτ?? διαταγ??. ^{[49] [50]}

Στι? 15 Απριλ?ου οι Σ?μμαχοι ε?χαν διασπ?σει τον θ?λακο στα δ?ο και ο στρατηγ?? Μ?θιου Ρ?τζγουε? (Matthew Ridgway) κ?λεσε τον Μ?ντελ να παραδοθε? και να μη θυσι?σει ?σκοπα τι? ζω?? των στρατιωτ?ν του, των οπο?ων η διαφυγ? ?ταν πλ?ον αδ?νατη. Ο Μ?ντελ απ?ντησε ?τι θεωρο?σε πω? δεσμευ?ταν ακ?μη απ? τον ?ρκο του απ?ναντι στον Φ?ρερ και η α?σθηση τη? στρατιωτικ?? τιμ?? του, ω? Γερμανο? στρατ?ρχη, τον υποχρ?ωναν να θεωρε? την παρ?δοση μη συζητ?σιμη. Αντ?, ?μω?, να διατ?ξει τη συν?χιση τη? μ?χη?, αποφ?σισε να διαλ?σει την ομ?δα στρατι?ν Β. Οι γηραι?τεροι και οι νε?τεροι σε ηλικ?α στρατι?τε? απαλλ?χθηκαν απ? τα στρατιωτικ? του? καθ?κοντα, εν? οι υπ?λοιποι ?λαβαν ?δεια με την εντολ? ε?τε να προσπαθ?σουν να διασπ?σουν τι? συμμαχικ?? γραμμ?? και να διαφ?γουν ε?τε να παραδοθο?ν, κ?τι που εναπ?θεσε στη διακριτικ? του? ευχ?ρεια. Η 5η στρατι? θωρακισμ?νων ε?χε καταθ?σει τα ?πλα πριν ακ?μη εκδοθε? η διαταγ? του Μ?ντελ, του οπο?ου οι επικοινων?ε? στην ομ?δα στρατι?ν ε?χαν σχεδ?ν τελε?ω? αποδιογανωθε?. Στι? 20 Απριλ?ου ο υπουργ?? προπαγ?νδα? του Ρ?ιχ Γι?ζεφ Γκ?μπελ? δημ?σια ανακ?ρυξε του? ?νδρε? τη? ομ?δα? στρατι?ν Β ω? "προδ?τε? του Ρ?ιχ", σφραγ?ζοντα? το τ?λο? των σχ?σεων μεταξ? του στρατ?ρχη και του ναζιστικο? καθεστ?το? που ε?χε τ?σο πιστ? υπηρετ?σει ω? στρατι?τη?. ^[51]

Η αυτοκτον?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η απ?φαση του Μ?ντελ τερμ?τισε τον π?λεμο για του? ?νδρε? του, αλλ? ο ?διο? δεν επιθυμο?σε καθ?λου να δει τι? συν?πει?? τη?. Στο επιτελε?ο του, πριν το διαλ?σει, ε?πε: "Κ?ναμε τα π?ντα, ?στε να δικαιολογ?σουμε τι? πρ?ξει? μα? υπ? το φω? τη? ιστορ?α?; Τι απομ?νει πλ?ον για ?ναν ηττημ?νο διοικητ?; Στην αρχαι?τητα θα ?παιρνε δηλητ?ριο". ^[52] Η απ?φασ? του να αυτοκτον?σει επισφραγ?στηκε ?ταν ?μαθε ?τι οι Σοβιετικο? τον ε?χαν κατηγορ?σει για εγκλ?ματα πολ?μου, ειδικ?τερα για τον θ?νατο 577.000 ατ?μων σε στρατ?πεδα συγκ?ντρωση? στη Λετον?α και τον εκπατρισμ? ?λλων 175.000 για καταναγκαστικ? εργασ?α. ^[53] Καθ?? οι προσπ?θει?? του να σκοτωθε? στο πεδ?ο τη? μ?χη? δεν τελεσφ?ρησαν, αυτοπυροβολ?θηκε στο κεφ?λι στο δ?σο? στι? 21 Απριλ?ου 1945. Η περιοχ? αυτ?, που βρ?σκεται αν?μεσα στο Ντο?ισμπουργκ και στο χωρι? Λ?ντορφ, σ?μερα ε?ναι τμ?μα τη? π?λη? Ρ?τινγκεν .

Τ?φηκε απ? του? ?νδρε? του στο σημε?ο που βρ?κε τον θ?νατο. Το 1955 ο γιο? του, Χανσγκ?οργκ Μ?ντελ, ο οπο?ο? ε?χε υπηρετ?σει ω? ε?ελπι? στη μεραρχ?α "Με?ζων Γερμαν?α" (Grossdeutschland) κατ? τα τ?λη του 1944 και το 1945, και ο οπο?ο? μεταπολεμικ? ?λαβε τον βαθμ? του ταξι?ρχου στον στρατ? τη? Ομοσπονδιακ?? Γερμαν?α? (Bundeswehr), οδηγημ?νο? απ? πρ?ην αξιωματικο?? του επιτελε?ου τη? ομ?δα? στρατι?ν Β αν?κτησε τη σορ? του απ? τον πρ?χειρο τ?φο τη? και οργ?νωσε την κανονικ? επαναταφ? τη? στο στρατιωτικ? νεκροταφε?ο "Soldatenfriedhof Vossenack" στο δ?σο? Χ?ρτγκεν (Hurtgen).

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Πολυμ?σα σχετικ? με το θ?μα Walter Model στο Wikimedia Commons

π   ?   σ   ?   ε Στρατ?ρχε? και Μεγ?λοι Να?αρχοι του Γ? Ρ?ιχ Στρατ?ρχε? (Generalfeldmarschalle) του Στρατο? Ξηρ?? ( Heer ) Μαξιμ?λιαν φον Β?ιξ ?ρβιν φον Β?τσλεμπεν Β?λχελμ Κ?ιτελ ?βαλντ φον Κλ?ιστ Γκ?ντερ φον Κλο?γκε Γκ?οργκ φον Κ?χλερ Β?λχελμ Ρ?ττερ φον Λ?εμπ Β?λχελμ Λιστ ?ριχ φον Μ?νστα?ν Β?λτερ Μ?ντελ ?ντουαρντ φον Μπεμ-Ερμ?λλι (επ?τιμο?) Β?ρνερ φον Μπλ?μπεργκ Φ?ντορ φον Μποκ Ερνστ Μπου? Β?λτερ φον Μπρ?ουχιτ? Φρ?ντριχ Π?ουλου? Β?λτερ φον Ρ?ιχεναου ?ρβιν Ρ?μελ Γκερντ φον Ρο?ντστεντ Φ?ρντιναντ Σ?ρνερ Στρατ?ρχε? (Generalfeldmarschalle) τη? Πολεμικ?? Αεροπορ?α? ( Luftwaffe ) Χ?ρμαν Γκ?ρινγκ (Στρατ?ρχη? του Ρ?ιχ) ?λμπερτ Κ?σσελρινγκ ?ρχαρντ Μιλχ Β?λφραμ φον Ρ?χτχοφεν Ρ?μπερτ φον Γκρ?ιμ Χο?γκο Σπ?ρλε Μεγ?λοι Να?αρχοι (Großadmirale) του Πολεμικο? Ναυτικο? ( Kriegsmarine ) Καρλ Ντ?νιτ? ?ριχ Ρα?ντερ Σε αλφαβητικ? σειρ?