Το αρχα?ο θ?ατρο τη? Εφ?σου, ?πω? ε?ναι σ?μερα
Η
?φεσο?
?ταν μ?α απ? τι? σημαντικ?τερε?
ιωνικ??
π?λει? τη?
Μικρ?? Ασ?α?
, σχεδ?ν στα παρ?λια του
Αιγα?ου
. ?ταν χτισμ?νη παρ? τον μυχ? του
Κα?στριου κ?λπου
, ανατολικ?-βορειοανατολικ? τη?
Σ?μου
.
Η αρχα?α ?φεσο? (ο σημεριν?? αρχαιολογικ?? χ?ρο?) κατ? την αρχαι?τητα ?ταν πολ? πλησ?ον τη? θ?λασσα?, λεγ?μενη μ?λιστα και ≪θαλασσοθ?α≫, πλην ?μω? οι συνεχε?? προσχ?σει? του ποταμο?
Κα?στρου
αν?γκαζε του? κατο?κου? κατ? μακρ? διαστ?ματα να μετακινο?ν του? οικισμο?? του δυτικ?τερα. Παρ? τα?τα η αρχα?α π?λη οικοδομ?θηκε στι? χαμηλ?? πλαγι?? των λ?φων Κορησ?? και Πρ?ων οπο? στη συν?χεια αυτ?ν εκτειν?ταν η ε?φορη πεδι?δα τη? Εφ?σσου το λεγ?μενο Εφ?σιο πεδ?ο. Ο να?? τη? Εφεσ?α? Αρτ?μιδο? βρισκ?ταν ακριβ?? στη πεδι?δα αυτ? απ?χοντα? 1 μ?λι (δ?κα στ?δια) απ? την π?λη. Η δε γονιμ?τητα τη? πεδι?δα? τη? Εφ?σου καθ?? και η θ?ση τη? π?λη? τη? Θαλασσοθ?α? σε κομβικ? σημε?ο τη? φυσικ?? οδο? επικοινων?α? τη? θ?λασσα? του Αιγα?ου με τη μικρασιατικ? ενδοχ?ρα συν?βαλαν κατ? μ?γιστο λ?γο στην ακμ? τη? π?λη?.
Σ?μφωνα με τι? αρχα?ε? παραδ?σει? περ? τη? Εφ?σου που δι?σωσαν οι
αρχα?οι ?λληνε?
συγγραφε?? ιστορικο?, γεωγρ?φοι κ.λπ. η ?φεσο? φερ?ταν να κατοικ?θηκε κατ? του? προ?στορικο?? (μυθικο??) χρ?νου? απ? τι?
Αμαζ?νε?
που φ?ρονταν να κιν?θηκαν απ? την περιοχ? του
Καυκ?σου
κ?νοντα? επιδρομ?? στη
Μικρ? Ασ?α
καταλαμβ?νοντα? δι?φορε? περιοχ?? - π?λει? που π?ραν το ?νομα των ικανοτ?ρων εξ αυτ?ν, οι οπο?ε? και ?ταν μεταξ? ?λλων η
?φεσσο?
, η
Σμ?ρνη
, η
Κ?μη
, η
Μ?ρινα
και η
Σιν?πη
.
Ο
Στρ?βων
, αναφ?ρει επιπρ?σθετα επ? των παραπ?νω ?τι σε μεταγεν?στερου? χρ?νου? οι π?λει? αυτ?? λ?τρευαν τι? επ?νυμε? αυτ?ν ηρω?δε? Αμαζ?νε? και ?κοβαν ακ?μα και νομ?σματα με παραστ?σει? Αμαζ?νων. Οι Εφ?σιοι συγκεκριμ?να κατ? τον 5ο αι?να π.Χ. θ?λοντα? να τιμ?σουν την επ?νυμη Αμαζ?να ?φεσσο προκ?ρυξαν διαγωνισμ? μεταξ? των διασημ?τερων γλυπτ?ν τη? εποχ?? του? για την κατασκευ? αγ?λματο? προκειμ?νου να το τοποθετ?σουν στο να? τη? Εφεσ?α? Αρτ?μιδο?.
Οι π?λει? τη? αρχα?α? Ιων?α?
Η ?φεσσο? οφε?λει την ακμ? τη? στο ?τι βρισκ?ταν π?ντα σε στεν? σχ?ση με τι? χ?ρε? τη? Ανατολ??. Γ?ρω στον 8ο π.Χ. αι?να, η ?φεσσο? ?γινε το οικονομικ? κ?ντρο τη?
Μικρ?? Ασ?α?
. Υπ?ρχε εκε? η πλο?σια οικογ?νεια του Μ?λανο?, που οι απ?γονο? τη? παντρε?ονταν πριγκ?πισσε? απ? τη
Λυδ?α
. Η ?φεσσο? βρισκ?ταν π?ντα σε καλ?? σχ?σει? με τι?
Σ?ρδει?
γιατ? απ? εκε? εξαρτι?ταν το διαμετακομιστικ? εμπ?ριο που τη? ?φηνε τ?σα πλο?τη. Οι
στατ?ρε?
του
Φ?νη
, οι οπο?οι ε?ναι απ? τα πρ?τα ελληνικ? νομ?σματα, εμφαν?στηκαν κατ? τα τ?λη του 7ου αι?να π.Χ. και θεωρε?ται πιθαν? πω? σχετ?ζονται με την π?λη τη? Εφ?σσου β?σει τη? παρ?σταση? του ελαφιο? που φ?ρουν και τη? σ?νδεση? του ζ?ου με την
?ρτεμη
, προστ?τιδα? τη? Εφ?σσου.
[1]
Κατ? τον 6ο αι?να π?ρασε κ?τω απ? την κυριαρχ?α του
Κρο?σου
, διατηρ?ντα? ?μω? την αυτονομ?α τη?. Περ?που τ?τε Εφ?σιοι -προφαν?? μισθοφ?ροι- κατ? παραχ?ρηση του Φιλ?λληνα φαρα?
?μαση
?κτισαν
ομ?νυμη π?λη
στι? ?χθε? του Νε?λου ποταμο?. Π?ρασε, στη συν?χεια, διαδοχικ? απ? την κυριαρχ?α του Κ?ρου και των επ?μενων Περσ?ν βασιλι?δων κι ?τσι αποτ?λεσε τμ?μα του περσικο? κρ?του?. Απελευθερ?θηκε το 334 π.Χ. απ? τα στρατε?ματα του
Μεγ?λου Αλεξ?νδρου
, οπ?τε ?λλαξε το ?νομ? τη? και ονομ?στηκε Αρσιν?εια, απ? το ?νομα τη? γυνα?κα? του
Λυσ?μαχου
. Την εποχ? αυτ? ξαναβρ?κε την παλι? εμπορικ? τη? δραστηρι?τητα. Αργ?τερα συμπεριλ?φθηκε στο βασ?λειο τη? Περγ?μου και ?γινε μια απ? τι? πιο αξι?λογε? ρωμα?κ?? επαρχ?ε? τη? Ασ?α?. Το
88 π.Χ.
την κατ?λαβε ο
Μιθριδ?τη?
, μετ? ?μω? απ? την ?ττα του απ? τι? ρωμα?κ?? λεγε?νε?, εγκαταστ?θηκε εκε? το διοικητ?ριο του
Σ?λλα
.
Η ?φεσσο? ?ταν π?λη αφιερωμ?νη στην
?ρτεμη
. Η π?λη ε?χε στην αρχ? ?να μικρ? να?, που αργ?τερα καταστρ?φηκε, για να κτιστε? το μεγαλ?πρεπο
Αρτεμ?σιο
, που η κατασκευ? του κρ?τησε 120 χρ?νια. Ο να?? αυτ??, ?να απ? τα
επτ? θα?ματα του αρχα?ου κ?σμου
, ?ταν το μεγαλ?τερο οικοδ?μημα τη? Ιων?α?. Το ιερ? τη? ?ρτεμη? υπηρετο?σαν ιερε?? και ι?ρειε? παρθ?νοι, που ονομ?ζονταν Μεγ?βυζοι. Ο να?? καταστρ?φηκε το
356 π.Χ.
, ξαναχτ?στηκε και τελικ? τα μ?ρμαρ? του ?γιναν οικοδομικ? υλικ? για δι?φορα βυζαντιν? μνημε?α στην
Κωνσταντινο?πολη
.
Η αρχα?α ?φεσσο? σε β?θο? χρ?νου παρ?κμασε λ?γω τη? καταστροφ?? του λιμανιο? απ? τι? προσχ?σει? του ποταμο? Κα?στρου. Κατ? την μεταβυζαντιν? εποχ? ε?χε απομε?νει μικρ?? οικισμ?? που αναπτ?χθηκε γ?ρω απ? τον να? Αγ?ου Ιω?ννη του Θεολ?γου. Αργ?τερα, ?ταν στην περιοχ? ?λθαν μουσουλμ?νοι Το?ρκοι, ο οικισμ?? ονομ?στηκε
Αγιασολο?κ
, ονομασ?α που προ?λθε απ? την παραφθορ? τη? λ?ξη? ?γιο? Θεολ?γο?.
[2]
Σ?μφωνα με την παρ?δοση η πρ?τη χριστιανικ? εκκλησ?α στην ?φεσσο δημιουργ?θηκε τον 1ο αι?να, απ? μαθητ?? του Ιω?ννη του Βαπτιστ?. Την π?λη επισκ?φτηκε επ?ση? ο Απ?στολο? Πα?λο? το 55 μ.Χ.
[3]
Η
Επιστολ? προ? Εφεσ?ου?
, του Αποστ?λου Πα?λου, συμπεριλαμβ?νεται ω? ?να απ? τα 27 κανονικ? βιβλ?α τη? Καιν?? Διαθ?κη? και θεωρε?ται μ?α απ? τι? πρ?τε? επιστολ?? που ?στειλε ο Πα?λο?. Η
Εκκλησ?α τη? Εφ?σσου
?ταν μ?α απ? τι? πρ?τε? χριστιανικ?? κοιν?τητε? τη? Μικρ?? Ασ?α? και που αποτ?λεσε στην συν?χεια μ?α απ? τι?
Επτ? Εκκλησ?ε? τη? Αποκ?λυψη?
, στι? οπο?ε? στ?λθηκε απ? τον Ευαγγελιστ? Ιω?ννη ιδια?τερη επιστολ? ≪Αποκ?λυψη≫
[4]
. Τα αρχιτεκτονικ? κατ?λοιπα των πρ?ιμων και μ?σων βυζαντιν?ν χρ?νων περιλαμβ?νουν πολλ?? εκκλησ?ε?, λουτρ?, και πολυτελε?? κατοικ?ε?.
[5]
Μετ? την τουρκικ? κατ?ληψη καταστρ?φηκε. Τ?ρα απομ?νουν μ?νο ερε?πια τη? αρχα?α? π?λη? και του ναο?, που τα περισσ?τερα ?χουν ?ρθει στο φω? απ? τι? ανασκαφ??.
| π
?
σ
?
ε
Επτ? Εκκλησ?ε? τη? Μικρ?? Ασ?α?
|
|---|
| |
|