?νδρα? ? ?ντρα? ονομ?ζεται ο ?νθρωπο? που αν?κει στο αρσενικ? βιολογικ? φ?λο. Με τον ?ρο ?νδρα? αναφερ?μαστε συν?θω? σε ?ναν εν?λικα αρσενικο? φ?λου. Για το παιδ? ? τον ?φηβο αρσενικο? φ?λου χρησιμοποιε?ται η λ?ξη αγ?ρι .

?πω? στα περισσ?τερα αρσενικ? θηλαστικ? , το γονιδ?ωμα εν?? ?νδρα κληρονομε? ?να χρωμ?σωμα Χ απ? τη μητ?ρα του και ?να χρωμ?σωμα Υ απ? τον πατ?ρα του. Το αρσενικ? ?μβρυο παρ?γει μεγαλ?τερε? ποσ?τητε? ανδρογ?νων και μικρ?τερε? ποσ?τητε? οιστρογ?νων σε σχ?ση με ?να θηλυκ? ?μβρυο. Αυτ? η διαφορ? στι? σχετικ?? ποσ?τητε? αυτ?ν των στεροειδ?ν ε?ναι υπε?θυνη σε μεγ?λο βαθμ? για τι? διαφορ?? στη φυσιολογ?α που διαχωρ?ζουν του? ?νδρε? απ? τι? γυνα?κε? . Κατ? τη δι?ρκεια τη? εφηβε?α? , οι ορμ?νε? που προκαλο?ν την παραγωγ? ανδρογ?νων ?χουν ω? αποτ?λεσμα την αν?πτυξη δευτερευ?ντων φυλετικ?ν χαρακτηριστικ?ν, και ?τσι επιδεικν?ουν μεγαλ?τερε? διαφορ?? αν?μεσα στα φ?λα.

Ανατομοφυσιολογικ?? διαφορ?? του ?νδρα απ? τη γυνα?κα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η βασικ? διαφορ? αν?μεσα στα δ?ο φ?λα εντοπ?ζεται στου? γεννητικο?? αδ?νε? και την πρ?σθια υποθαλ?μια περιοχ? INAH 3 ^[1] . Αν και η καταβολ? των γεννητικ?ν αδ?νων στου? δ?ο πρ?του? μ?νε? τη? εγκυμοσ?νη? , στο ?μβρυο, ε?ναι κοιν? και στα αγ?ρια και στα κορ?τσια, μετ? τον τρ?το μ?να ξεκιν?ει η διαφορετικ? αν?πτυξ? του? στα δ?ο φ?λα. Στα αγ?ρια σχηματ?ζονται το ?σχεο και το π?ο? , εν? οι ?ρχει? κατεβα?νουν και πα?ρνουν τη θ?ση του? στο ?σχεο λ?γο πριν τη γ?ννηση. Οι δευτερε?οντε? χαρακτ?ρε? του φ?λου εμφαν?ζονται απ? τη δρ?ση των ανδρογ?νων ορμον?ν και κυρ?ω? τη? τεστοστερ?νη? . Ακ?μη ο ?νδρα? σε σχ?ση με τη γυνα?κα:

• Το σ?μα του ε?ναι ψηλ?τερο
• Το μυικ? του σ?στημα ε?ναι πιο ανεπτυγμ?νο
• ?χει λιγ?τερο λ?πο?
• Τα κ?κκαλ? του ε?ναι χοντρ?τερα
• Το κραν?ο του πιο μεγ?λο και ο εγκ?φαλο? βαρ?τερο? (1.375 γρ. ?ναντι 1.275 τη? γυνα?κα?). Σ?μφωνα με κ?ποιου? μελετητ?? ο ?νδρα? δεν εμφαν?ζει περισσ?τερη γενικ? ευφυ?α (g), εν? ?λλοι υποστηρ?ζουν την υπ?ροχη των ανδρ?ν ^{[2] [3] [4] [5] [6]} . Η στατιστικ? αυτ? απ?κλιση οφε?λεται συν?θω? στην ακολουθο?μενη στατιστικ? μ?θοδο και στην δομ? των τεστ αξιολ?γηση?. Μ?α μελ?τη βρ?κε κ?ποια υπεροχ? στι? γηραι?τερε? γυνα?κε? (ζουν περισσ?τερο ?ρα ?χουν και λειτουργικ?τερο εγκ?φαλο κατ? τα τελευτα?α χρ?νια), ^[7] εν? ?λλοι υποστηρ?ζουν ?τι η ?ποια υπεροχ? των ανδρ?ν, ελαττ?νεται αν συνυπολογιστο?ν και κοινωνικο-οικονομικο? παρ?γοντε?. ^[8] Συνοψ?ζοντα? τον μ?σο ?ρο ?λων των παραπ?νω ερευν?ν ο ?νδρα? ?χει περισσ?τερη θεωρητικ? γενικ? ευφυ?α που ?μω? κοινωνικο?, οικονομικο? και ηλικιακο? παρ?γοντε? ελαττ?νουν στην πρ?ξη σχεδ?ν εξισ?νοντ?? την με αυτ?ν τη? γυνα?κα?, π?ντα στα πλα?σια τη? στατιστικ?? σημαντικ?τητα? .
• Η λεκ?νη του ε?ναι πιο στεν?
• Το δ?ρμα του ε?ναι πιο τραχ?
• Υπ?ρχει τριχοφυ?α σε πολλ? σημε?α του σ?ματο?
• Διαθ?τει περισσ?τερο προεξ?χον μ?λο του Αδ?μ
• ?χει βαθ?τερη φων?
• Η αναπνο? του ε?ναι πιο βαρι? και ε?ναι κοιλιακ? (επικρατε? η κ?νηση του διαφρ?γματο?) αντ? για την κ?νηση των πλευρ?ν στη γυνα?κα
• Τα ερυθρ? αιμοσφα?ρια στο α?μα ε?ναι περισσ?τερα (4,5 με 5 εκατ./mm³ ?ναντι 4 εκατ./mm³ τη? γυνα?κα?)
• Ο θυρεοειδ?? αδ?να? και τα επινεφρ?δια ε?ναι λιγ?τερο ανεπτυγμ?να
• Ο σφυγμ?? του ε?ναι πιο αργ?? (72, ?ναντι 80 τη? γυνα?κα?)
• Η θερμοκρασ?α του ε?ναι υψηλ?τερη
• Χρει?ζεται κατ? μ?σο ?ρο 3.200 θερμ?δε? τη μ?ρα ?ναντι 2.300 τη? γυνα?κα?
• Η εφηβε?α αρχ?ζει στα 14 χρ?νια εν? στη γυνα?κα στα 12

Αναπαραγωγικ? σ?στημα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το αναπαραγωγικ? ? γεννητικ? συστ?ματα του ?νδρα αποτελε?ται απ? το π?ο? , του? ?ρχει? , του? σπερματικο?? π?ρου? (vas deferens) και τον προστ?τη . Η κ?ρια λειτουργ?α του αρσενικο? αναπαραγωγικο? συστ?ματο? ε?ναι να παραχθε? σπ?ρμα, το οπο?ο φ?ρει γενετικ?? πληροφορ?ε?. Το σπ?ρμα θα ενωθε? με το ω?ριο μια? γυνα?κα? για να παραχθε? το ?μβρυο.

Ο ?νδρα? δεν πα?ζει κ?ποιο σημαντικ? λ?γο κατ? τη δι?ρκεια τη? κ?ηση?, εκτ?? τη? παραγωγ?? σπ?ρματο?. ?μω? η ?ννοια τη? πατρ?τητα? και τη? οικογ?νεια? υπ?ρχει στι? ανθρ?πινε? κοινων?ε?, σε αντιδιαστολ? με πολλ? ζ?α ?που ο ρ?λο? του αρσενικο? ε?ναι μ?νο η αναπαραγωγ? και ?χι η πατρ?τητα. Η μελ?τη τη? αρσενικ?? αναπαραγωγ?? και των σχετικ?ν οργ?νων καλε?ται ανδρολογ?α.

Καρυ?τυπο? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι κανονικο? ανθρ?πινοι καρυ?τυποι περι?χουν 22 ζευγ?ρια αυτοχρωμοσωματικ?ν χρωμοσωμ?των και ?να ζευγ?ρι των χρωμοσωμ?των φ?λου. Ο κανονικ?? καρυ?τυπο? για τον ?νδρα ?χει ?να Χ και ?να Υ χρωμ?σωμα, ? 46 ΧΥ. Η γυνα?κα ε?ναι 46 ΧΧ.

Στου? ανθρ?που?, το φ?λο εν?? ατ?μου καθορ?ζεται γενικ? κατ? την δι?ρκεια τη? γονιμοπο?ηση? απ? το γενετικ? υλικ? που περι?χεται στο κ?τταρο του σπ?ρματο?.

Ε?ν ?να κ?τταρο σπ?ρματο? που φ?ρει ?να χρωμ?σωμα Χ, γονιμοποι?σει το ω?ριο, το ?μβρυο θα ε?ναι θηλυκ? (ΧΧ) ε?ν ?να κ?τταρο σπ?ρματο? που φ?ρει ?να χρωμ?σωμα Υ γονιμοπο?ησει το ω?ριο, ο απ?γονο? θα ε?ναι αρσενικ?? (XΥ). Αυτ? αναφ?ρεται ω? ΧΥ σ?στημα προσδιορισμο? του φ?λου και ε?ναι χαρακτηριστικ? των περισσ?τερων θηλαστικ?ν.

Ασθ?νειε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Γενικ?, οι ?νδρε? π?σχουν απ? τι? ?διε? ασθ?νειε? ?πω? και οι γυνα?κε?. Σε σ?γκριση με τι? γυνα?κε?, οι ?νδρε? π?σχουν απ? ελαφρ? περισσ?τερε? ασθ?νειε?. Η ανδρικ? υπολογιζ?μενη δι?ρκεια ζω?? ε?ναι ελαφρ?? χαμηλ?τερη απ? τη? γυνα?κα?, αν και η διαφορ? ?χει μικρ?νει τα τελευτα?α χρ?νια. Εξα?ρεση, φυσικ?, αποτελο?ν οι ασθ?νειε? που σχετ?ζονται με το γεννητικ? σ?στημα.

Ορμ?νε? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στα θηλαστικ?, οι ορμ?νε? που επηρε?ζουν τη σεξουαλικ?? διαφοροπο?ηση και την αν?πτυξη λ?γονται ανδρ?γυνα (κυρ?ω? τεστοστερ?νη), οι οπο?ε? υποκινο?ν την επ?μενη αν?πτυξη τη? ωοθ?κη?. Στο σεξουαλικ? αδιαφοροπο?ητο ?μβρυο, η τεστοστερ?νη τον?νει την αν?πτυξη των αγωγ?ν Wolffian, του π?ου?, και τη? περ?τωση? των labioscrotal πτυχ?ν scrotum. Μια ?λλη σημαντικ? ορμ?νη στη σεξουαλικ? διαφοροπο?ηση ε?ναι η αντι-Mullerian ορμ?νη, η οπο?α εμποδ?ζει την αν?πτυξη των αγωγ?ν Mullerian. Για τα αρσενικ? κατ? τη δι?ρκεια τη? εφηβε?α?, η τεστοστερ?νη, μαζ? με τι? γοναδοτροπ?νε? που απελευθερ?νονται απ? το βλεννογ?νο αδ?να, υποκινο?ν τη σπερματογ?νεση, και ?τσι την πλ?ρη σεξουαλικ? δι?κριση εν?? αρσενικο? απ? ?να θηλυκ?, εν? στι? γυνα?κε? εκτο? απ? τα οιστρογ?να και οι προγεστερ?νε? πα?ζουν ρ?λο για τη σεξουαλικ? δι?κρισ? του? απ? το ?νδρα.

Ανδρισμ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τερ?στια συζ?τηση ?χει επικεντρωθε? στι? δυτικ?? κοινων?ε? στι? κοινωνικ??, διανοητικ??, ? συναισθηματικ?? διαφορ?? μεταξ? των γυναικ?ν και των ανδρ?ν.

Αυτ?? οι διαφορ?? ε?ναι πολ? δ?σκολο να μετρηθο?ν για επιστημονικο?? και πολιτικο?? λ?γου?. Η ανδροπρ?πεια ?χει τι? ρ?ζε? τη? στη γενετικ? αλλ? και στην κοινων?α. Επομ?νω? εν? η ανδροπρ?πεια ε?ναι διαφορετικ? σε διαφορετικο?? πολιτισμο??, υπ?ρχουν κοιν?? πτυχ?? στον καθορισμ? τη?.

Στα μ?σα του 20 αι?να στι? Ηνωμ?νε? Πολιτε?ε?, π.χ ο Τζον Γου?ιν ε?χε ενσαρκ?σει μια μορφ? ανδροπρ?πεια?, εν? και ο ?λμπερτ Α?νστ?ιν ?ταν αρσενικ??, αλλ? ?χι στο ?διο μοντ?λο.

Ο ανδρισμ?? ε?ναι μια μορφ? πολιτισμο?. Περιλαμβ?νει την ασφ?λεια, την ευθ?νη, την ανιδιοτ?λεια, και γενικο?? καν?νε? ηθικ??, ?πω? ειλικρ?νεια, και σεβασμ??. ^[9]

Η ανθρωπολογ?α ?χει δε?ξει ?τι η ανδροπρ?πεια ?χει και κ?ποια κοινωνικ? θ?ση, ακριβ?? ?πω? ο πλο?το?, και η κοινωνικ? τ?ξη. Στο δυτικ? πολιτισμ? , π.χ η μεγαλ?τερη ανδροπρ?πεια φ?ρνει συν?θω? μεγαλ?τερη κοινωνικ? θ?ση.

Πολλ?? αγγλικ?? λ?ξει? ?πω? η αρετ? και το virile (απ? τι? λατινικ?? και σανσκριτικ?? ρ?ζε? vir που σημα?νουν ?νδρα) αντανακλο?ν αυτ? το γεγον??. ^{[10] [11]} Υπονοε?ται μια σχ?τιση με τη σωματικ? και ηθικ? δ?ναμη. Η ανδροπρ?πεια συνδ?εται συχν?τερα με τα εν?λικα ?τομα απ? ?τι με τα αγ?ρια.

Υπ?ρχει μια εκτεν?? συζ?τηση για το π?? τα παιδι? αναπτ?σσουν την ταυτ?τητα του φ?λου του?. Σε πολλο?? πολιτισμο?? ?τομα που επιδεικν?ουν χαρακτηριστικ? μη τυπικ? στο φ?λο του? μπορε? να αντιμετωπ?σουν κ?ποια κοινωνικ? προβλ?ματα. Διαφορετικ?? συμπεριφορ?? για αγ?ρια μπορο?ν να θεωρηθο?ν σημ?δι ομοφυλοφιλ?α? (αν και στον δυτικ? πολιτισμ? η ομοφυλοφιλ?α ε?ναι πιο αποδεκτ?), εν? ?να κορ?τσι που παρουσι?ζει αρρενωπ? συμπεριφορ? ονομ?ζεται αγοροκ?ριτσο.

Το β?ρο? τη? γενετικ?? και τη? κοινωνικοπο?ηση? στην αν?πτυξη τη? ανδροπρ?πεια? συνεχ?ζει να συζητε?ται. Η αλ?θεια ε?ναι μ?λλον κ?που στο μ?σον, δηλαδ? και οι γενετικο? και οι κοινωνικο? θεσμο? πα?ζουν κ?ποιο ρ?λο στην αν?πτυξη εν?? ατ?μου και τον καθορισμ? του ανδρισμο? του.

?λοι οι ανθρ?πινοι πολιτισμο? φα?νονται να ενθαρρ?νουν την αν?πτυξη των μοντ?λων του αρσενικο? η θηλυκο?, μ?σω τη? λογοτεχν?α?, τη? ?νδυση? και των τραγουδι?ν. Μερικ? παραδε?γματα αυτο? περιλαμβ?νουν τα ?πη του Ομ?ρου (?ρωε?), τον Βασιλι? Αρθο?ρο ( ιππ?τε? ), τα σχ?λια του Κομφο?κιου ? τι? βιογραφικ?? μελ?τε? του προφ?τη Μω?μεθ .

Δι?φορα χαρακτηριστικ? ανδροπρ?πεια? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η Janet Saltzman Chafetz (1974, 35-36) περιγρ?φει επτ? τομε?? ανδροπρ?πεια?:

• 1. Φυσικ???αθλητικ??, ισχυρ??, γεννα?ο?, φαντ?ρο?, γ?νιμο?. ?νετο? με την εμφ?νιση και τα γηρατει?
• 2. Λειτουργικ???προμηθευτ?? για την οικογ?νεια, υπερασπιστ?? τη? οικογ?νεια? απ? τη φυσικ? απειλ?.
• 3. Σεξουαλικ???σεξουαλικ? επιθετικ??, πεπειραμ?νο?. Ενια?α θ?ση αποδεκτ?
• 4. Ευα?σθητο??απαθ??, στωικ??, φων?ζοντα? ποτ?
• 5. ?ξυπνο??λογικ??, διανοητικ??, λογικ??, αντικειμενικ??, πρακτικ??
• 6. Interpersonal?ηγ?τη?, εξουσιαστ??, ανεξ?ρτητο?, ελε?θερο?, ατομικιστικ?? με απαιτ?σει?
• 7. ?λλα προσωπικ? χαρακτηριστικ??προσανατολισμ?νο? στην επιτυχ?α, φιλ?δοξο?, επιθετικ??, ανταγωνιστικ??, υπερ?φανο?, επηρμ?νο?, ηθικ??, αξι?πιστο? αποφασιστικ??, ασυγκρ?τητο?, τολμηρ??.

Καν?να απ? αυτ? τα γνωρ?σματα τη? προσωπικ?τητα? δεν ?χει υποστηριχθε? απ? την επιστημονικ? ?ρευνα. Σε ?λλε? εποχ?? τα ανωτ?ρω στερε?τυπα δεν γ?νονταν αντιληπτ? με τον ?διο τρ?πο ?πω? σ?μερα. Αλλ? κ?ποιοι ?νδρε? ταυτ?ζουν τον εαυτ? του? με ?να απ? τα παραπ?νω χαρακτηριστικ?, ? ?σω? κ?ποιο συνδυασμ? του?.

Δε?τε επ?ση? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Κοινωνικ? φ?λο
• Ταυτ?τητα φ?λου
• Φυλετικ?? ρ?λο?
• Γυνα?κα

Σχετικ? βιβλιογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Andrew Perchuk, Simon Watney, Bell Hooks, The Masculine Masquerade: Masculinity and Representation , MIT Press 1995
• Pierre Bourdieu , Masculine Domination , Paperback Edition, Stanford University Press 2001
• Robert W. Connell, Masculinities , Cambridge : Polity Press, 1995
• Warren Farrell , The Myth of Male Power Berkley Trade, 1993 ISBN 0-425-18144-8
• Michael Kimmel (ed.), Robert W. Connell (ed.), Jeff Hearn (ed.), Handbook of Studies on Men and Masculinities , Sage Publications 2004
• Για την εν?τητα Ανατομοφυσιολογικ?? διαφορ?? του ?νδρα απ? τη γυνα?κα, τα στοιχε?α προ?ρχονται απ? την εγκυκλοπα?δεια ≪Επιστ?μη και Ζω?≫, λ?μμα ?νδρα?, 2ο? τ?μο?, σελ?δα 197
• Χαρ?λαμπο? Πουτι??, Ανδρισμο? και π?λεμο?. Ιστοριογραφικ?? προσεγγ?σει? στι? μεγ?λε? ευρωπα?κ?? χ?ρε? απ? τον 19ο αι?να ω? και τον Α' παγκ?σμιο π?λεμο, εκδ?σει?: Ελληνικ? Πρωτοπορ?α, ISBN 978-618-80274-3-5 , Απρ 2013
• Χαρ?λαμπο? Πουτι??,Εικ?νε? Ελλ?νων Ανδρ?ν. (Μ?σα απ? την ελληνικ? κοινων?α στο πλα?σιο τη? ελληνικ?? εθνογραφ?α?).εκδ?σει?: smashwords,ebook, ISBN 9781476146119

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]