|
Το λ?μμα δεν περι?χει
πηγ??
? αυτ?? που περι?χει δεν επαρκο?ν.
Μπορε?τε να βοηθ?σετε
προσθ?τοντα? την κατ?λληλη τεκμηρ?ωση. Υλικ? που ε?ναι ατεκμηρ?ωτο μπορε? να αμφισβητηθε? και να αφαιρεθε?.
Η σ?μανση τοποθετ?θηκε στι? 17/09/2010.
|
Το
μπ?σο
ε?ναι ?γχορδο μουσικ? ?ργανο που πα?ζεται με τα δ?χτυλα ? τον αντ?χειρα, με τεχνικ?? ?πω? slapping, popping, tapping και thumbing, ? με
π?να
. Το σχ?μα του ε?ναι παρ?μοιο με αυτ? τη?
ηλεκτρικ?? κιθ?ρα?
, διαφ?ρει ?μω? στο μ?κο? του λαιμο? και στην απ?σταση των τ?στων μεταξ? του?. Συνδ?εται με
ενισχυτ?
στι? ζωνταν?? εμφαν?σει?. ?χει τ?σσερι?
χορδ??
συν?θω?, αν και υπ?ρχουν και πεντ?χορδα, εξ?χορδα ? ακ?μη και με μεγαλ?τερο αριθμ? χορδ?ν μπ?σα.
Το μπ?σο αντικατ?στησε σταδιακ? το
κοντραμπ?σο
, ?τσι σ?μερα χρησιμοποιε?ται σχεδ?ν σε ?λα τα ε?δη μουσικ??,
ροκ
,
τζαζ
,
ποπ
,
χ?βι μ?ταλ
,
κ?ντρι
,
μπλουζ
, εν? ?χει π?ρει και θ?ση και σε ορχ?στρε?. Συν?θω? αποτελε? μ?ρο? του ρυθμικο? τμ?ματο? εν?? μουσικο? συν?λου, ωστ?σο σε ορισμ?να ε?δη, κυρ?ω? στη
τζαζ
, στη
φανκ
και στη
χ?βι μ?ταλ
μουσικ?, συμμετ?χει και με
σ?λο
.
Ο
Αμερικ?νο?
μουσικ?? και εφευρ?τη?
Πολ Το?τμαρκ
θεωρε?ται ο εφευρ?τη? του μπ?σου, ?ταν, τη δεκαετ?α του 1930, κατασκε?ασε ?να μπ?σο στη μορφ? τη? κιθ?ρα? για ευκολ?τερη μετακ?νηση σε σχ?ση με το ογκ?δε? κοντραμπ?σο. Στα τ?λη τη? επ?μενη? δεκαετ?α?, ο γιο? του, Μπαντ, εισ?γαγε το μπ?σο στην αγορ?, χωρ?? ?μω? μεγ?λη επιτυχ?α τ?τε.
Εκε?νο? που ξεκ?νησε τη μαζικ? κατασκευ? και π?ληση μπ?σων ?ταν ο
Λ?ο Φ?ντερ
, ιδρυτ?? τη? παγκοσμ?ου φ?μη? εταιρε?α? μουσικ?ν οργ?νων
Fender
, τη δεκαετ?α του ’50
[1]
. Η εταιρε?α
Gibson
προ?θησε ?να μοντ?λο μπ?σου σε σχ?μα
βιολιο?
και λ?γο αργ?τερα, ?να ?λλο παρ?μοιο με την ηλεκτρικ? κιθ?ρα
Gibson SG
που η ?δια εμπορευ?ταν. Σ?ντομα, κυκλοφ?ρησε στην αγορ? και το Thunderbird, το πρ?το μπ?σο με διπλο?? μαγν?τε?, ?ναντι των παραδοσιακ?ν μον?ν. Τα μοντ?λα τη? Gibson ?ταν μικρ?τερα σε μ?γεθο? απ? αυτ? τη? Fender
[2]
. Το
1957
, η
Rickenbacker
κυκλοφ?ρησε το κλασικ? μοντ?λο Rickenbacker 4000, το πρ?το μπ?σο που ο λαιμ?? εν?νεται με το σ?μα του οργ?νου και δεν κολλ?ει απλ?? π?νω του
[3]
.
Η ακμ? τη? ροκ μουσικ?? τη δεκαετ?α του '60 α?ξησε τον ανταγωνισμ? μεταξ? των εταιρει?ν. Μπ?σα ?πω? τα Mustang και Jazz Bass τη? Fender και το EB-3 τη? Gibson χρησιμοποι?θηκαν απ? ροκ μουσικο?? μεγ?λων συγκροτημ?των. Επ?ση?, τη δεκαετ?α του ’70 δημιουργ?θηκε το πρ?το πεντ?χορδο μπ?σο, με την προσθ?κη μια? χαμηλ?τερη? χορδ??, απ? την εταιρε?α Tobias, και το
1975
δημιουργ?θηκε απ? τον
Καρλ Τ?μσον
το πρ?το εξ?χορδο μπ?σο.
Τη δεκαετ?α του 1980 εμφαν?στηκαν και τα πρ?τα ?ταστα μπ?σα. ?πω? λ?ει και το ?νομ? του?, τα μπ?σα αυτ? δεν χωρ?ζονταν σε τ?στα, ?πω? τα συμβατικ? ηλεκτρικ? μπ?σα, πα?ρνοντα? τη μορφ? τη? ταστι?ρα? των κοντραμπ?σων. Ο ιδια?τερο? ?χο? του ?ταστου μπ?σου χρησιμοποι?θηκε ευρ?ω? στη τζαζ μουσικ?, αν και ροκ μουσικο?, ?πω? ο
?ρικ Κλ?πτον
και ο
Ντ?ιβιντ Γκ?λμουρ
των
Pink Floyd
, αλλ? και χ?βι μ?ταλ μπασ?στε?, ?πω? ο
Στιβ Ντι Τζ?ρτζιο
, χρησιμοπο?ησαν ?ταστα μπ?σα. ?να? απ? του? μεγαλ?τερου? μπασ?στε? που χρησιμοπο?ησαν ?ταστο μπ?σο ?ταν ο
Τζ?κο Παστ?ριου?
, ο οπο?ο? μ?νο? του αφα?ρεσε τα τ?στα απ? το Fender Jazz μπ?σο του
[1]
. Την ?δια δεκαετ?α χρησιμοποι?θηκαν και ακουστικ? μπ?σα, δηλαδ? μπ?σα σε μορφ? ακουστικ?? κιθ?ρα?.
Τα τελευτα?α χρ?νια τα πεντ?χορδα μπ?σα ?χουν εξαπλωθε?, καθ?? ε?ναι πιο διαθ?σιμα απ? παλι?τερα. Η τελευτα?α καινοτομ?α στην κατασκευ? μπ?σων ε?ναι τα ψηφιακ? μπ?σα, τα οπο?α μπορο?ν να παρ?γουν πολλο?? διαφορετικο?? ?χου?.
Τα σ?γχρονα μπ?σα αποτελο?νται απ? 20, 22 ? 24 τ?στα. Το σ?μα του? ε?ναι κατασκευασμ?νο απ?
γραφ?τη
?
ξ?λο
, συν?θω?
σκλ?θρα
, εν? ο λαιμ?? κατασκευ?ζεται κυρ?ω? απ?
σφ?νδαμο
και η ταστι?ρα φτι?χνεται απ? βαρ? και ανθεκτικ? ξ?λο. Μερικ? μπ?σα φτι?χνονται και απ?
?βενο
? ?λλα εξωτικ? φυτ?.
Το τυπικ? μπ?σο ?χει τ?σσερι? χορδ??, εν? τα τελευτα?α χρ?νια ιδια?τερα δημοφιλ? ?χουν γ?νει τα πεντ?χορδα και εξ?χορδα μπ?σα. Το τυπικ? κο?ρδισμα ε?ναι E, A, D, G. Στα πεντ?χορδα υπ?ρχουν δ?ο τυπικ? κουρδ?σματα, το B, E, A, D, G, ?που η π?μπτη χορδ? ε?ναι χαμηλ?τερη, και το E, A, D, G, C, ?που η επιπλ?ον χορδ? κουρδ?ζεται ψηλ?τερα. Το τυπικ? κο?ρδισμα στα εξ?χορδα μπ?σα ε?ναι B, E, A, D, G, C. Απ? κει και π?ρα, υπ?ρχουν τα ?δια κουρδ?σματα με την κιθ?ρα (1/2 β?μα χαμηλ?τερα, 1 β?μα χαμηλ?τερα κλπ.)
Στη ροκ, ο μπασ?στα? αποτελε? με τον ντρ?μερ μ?λη του ρυθμικο? τομ?α τη? μπ?ντα?, συνεπ?? στηρ?ζει απλ? το ρυθμ? τη? κιθ?ρα?. Στη funk ροκ, χρησιμοποιε?ται ευρ?ω? η τεχνικ? του slapping. Ο
Flea
των
Red Hot Chili Peppers
φημ?ζεται για τα slapping σ?λο του στι? ζωνταν?? εμφαν?σει? τη? μπ?ντα?.
Οι μπασ?στε? των χ?βι μ?ταλ μπαντ?ν πα?ρνουν περισσ?τερε? πρωτοβουλ?ε?. Τα σ?λο εμφαν?ζονται κυρ?ω? σε
progressive metal
μπ?ντε?, ?μω? μπασ?στε? ?πω? ο
Κλιφ Μπ?ρτον
, πρ?ην μπασ?στα? των
Metallica
? ο
Στιβ Ντι Τζ?ρτζιο
, που συμμετε?χε σε πολλ??
Thrash Metal
και
Death metal
μπ?ντε?, φημ?ζονται για τα σ?λο του?.
Ο αυτοσχεδιασμ?? αποτελε? βασικ? στοιχε?ο τη?
τζαζ
μουσικ??. ?τσι, ?να βασικ? ?ργανο εν?? τζαζ μουσικο? συν?λου, ?πω? το μπ?σο, δεν μπορε? να ?χει σ?λο χαρακτ?ρα. Παρ?λ’ αυτ?, χρησιμοποιο?νται και τζαζ μπασογραμμ?? που στηρ?ζουν το ρυθμ?.
Το slapping χρησιμοποιε?ται ευρ?ω? στη τζαζ. Γνωστο? μπασ?στε?, ?πω? ο
Β?κτορ Γο?τεν
, ο
Στ?νλε? Κλαρκ
και ο
Μ?ρκου? Μ?λλερ
χρησιμοποιο?ν την τεχνικ? σε τζαζ συνθ?σει?, τ?σο στου? σ?λο δ?σκου? του? ?σο και στη μπ?ντα που οι τρει? του? ?χουν δημιουργ?σει, με το ?νομα
SMV
(
S
tanley,
M
arcus,
V
ictor).
Το μπ?σο ?χει βρει τη θ?ση του στη σ?γχρονη κλασικ? μουσικ?. Μ?λιστα ?χει αντικαταστ?σει εν μ?ρει το κοντραμπ?σο στη συμφωνικ? ορχ?στρα. Απ? τη δεκαετ?α του 1960 και μετ?, πολλο? συνθ?τε? κλασικ?? μουσικ?? χρησιμοποιο?ν ηλεκτρικ? μπ?σο στι? ορχ?στρε? του?. Οι μπασ?στε? ορχηστρ?ν λαμβ?νουν συχν? οδηγ?ε? να χρησιμοποιο?ν το μπ?σο με ασυν?θη τρ?πο, ?στε το αποτ?λεσμα να ε?ναι πρωτ?τυπο και αντισυμβατικ?.
Συν?θω? το ηλεκτρικ? μπ?σο ?χει επικρατ?σει ω? ?να ?ργανο που συνδ?εται με τον ενισχυτ? χωρ?? την παρεμβολ? εφ? τ?που παραμ?ρφωση? ? wah που χρησιμοποιο?νται απ? τη συντριπτικ? πλειοψηφ?α των κιθαριστ?ν. Με τα χρ?νια ?μω? ?χει εξαπλωθε? η χρ?ση τη? παραμ?ρφωση? και ?λλων εφ? στο μπ?σο. Χρ?ση τ?τοιων εφ? απαντ?ται κυρ?ω? στη rock και ευρ?ω? σε ορισμ?να υποε?δη τη? (Heavy Rock, Stoner rock, Space rock) και λιγ?τερο στη Heavy Metal. Υπ?ρχουν βεβα?ω? και μπασ?στε? σε ?λλα ε?δη που χρησιμοποιο?ν παραμ?ρφωση στον ?χο του?. ?ταν το μπ?σο χρησιμοποιε? βαρι? παραμ?ρφωση και ιδ?ω? παραμ?ρφωση τ?που fuzz και χαμηλ? κο?ρδισμα, τ?τε ε?ναι σχετικ? δ?σκολο να ξεχωρ?σει απ? μια εξ?σου παραμορφωμ?νη και χαμηλ? κουρδισμ?νη κιθ?ρα σε ?να σχ?μα. Μια απ? τι? γνωστ?? και συν?μα χαρακτηριστικ?? περιπτ?σει? χρ?ση? παραμ?ρφωση?, αποτελε? ο μπασ?στα? των Motorhead, Lemmy Kilmister.