John Ray
(*
29. November
1627
in
Black Notley
,
Braintree
,
Essex
; †
17. Januar
1705
ebenda) war ein britischer
Theologe
,
Altphilologe
und
Naturforscher
und wird als ?Vater der englischen Botanik“ bezeichnet. Ray veroffentlichte Werke zur
Naturkunde
von Tieren und Pflanzen sowie uber
Physikotheologie
. Vor 1670 schrieb er sich ?John Wray“. Sein offizielles
botanisches Autorenkurzel
lautet ?
Ray
“.
In diesem Artikel oder Abschnitt fehlen noch folgende wichtige Informationen:
Biografie fehlt
Hilf der Wikipedia, indem du sie
recherchierst
und
einfugst
.
Ray ist das dritte Kind des
Grobschmieds
Roger Wray (1594?1655) und dessen
krauterkundigen
Frau Elizabeth (ca. 1600?1679). Er wurde am 6. Dezember 1627 in der Kirche von Black Notley getauft. In
Braintree
besuchte Ray die dortige Grammar School. Am 12. Mai 1644 begann er seine Ausbildung am
Trinity College
in
Cambridge
, wechselte jedoch dort schon am 28. Juni auf das College
Catharine Hall
, wo er Schuler von Daniel Duckfield († 1645) wurde. Nach dem Tod von Duckfield wurde Ray am 21. November 1646 als ?Sizar“ erneut am Trinity College zugelassen.
James Duport
(1606?1679) wurde nun sein Lehrer.
In seinem dreibandigen Werk
Historia generalis plantarum
(1686?1704) fasste Ray die botanischen Ergebnisse seiner Reise durch Westeuropa von 1663 bis 1666 mit rund 18.000 Beschreibungen von etwa 6000 Arten zusammen. Seine Arbeit als Tier- und Pflanzensystematiker lieferte eine Grundlage fur die Linneische Systematik. Insbesondere schuf seine Methode der Systematisierung nach morphologischen Merkmalen ein neues System der Botanik und begrundete eine naturliche Klassifikation.
1671 isolierte Ray als erster Forscher die
Ameisensaure
, indem er eine große Anzahl von
Ameisen
destillierte
.
Er unterschied 1682 die
ein
- und
zweikeimblattrigen
Pflanzen voneinander und fuhrte fur sie die Begriffe ?Monokotyledonen“ und ?Dicotyledonen“ ein. 1696 beschrieb Ray die in einem
englischen Garten
gefundene
Pfefferminze
(
Mentha ×piperita
).
[1]
[2]
Nach
Francis Willughbys
Tod im Jahr 1672 bearbeitete er dessen zoologischen Nachlass uber
Vogel
(
Ornithologiae
1676),
Fische
(
De historia piscium
1686) und
Insekten
(
Historia insectorum
1710, herausgegeben von
William Derham
).
Charles Plumier
benannte ihm zu Ehren eine Gattung
Ian-raia
[3]
der Pflanzenfamilie der
Yamswurzelgewachse
(Dioscoreaceae).
Carl von Linne
anderte spater diesen Namen in
Rajania
.
[4]
[5]
Auf Vorschlag von
John Wilkins
wurde Ray am 7. November 1667 Mitglied (?Fellow“) der
Royal Society
.
[6]
Die
Ray Society
, die Bucher zur Biologie in Großbritannien veroffentlicht, wurde nach ihm benannt.
- Catalogus plantarum circa Cantabrigiam nascentium.
Cambridge 1660 (
Digitalisat
,
Digitalisat
) ? anonym.
- Appendix ad Catalogum plantarum circa Cantabrigiam nascentium continens addenda et emendanda.
Cambridge 1660 (
Volltext
).
- 2. Auflage, Cambridge 1685 (
Digitalisat
) ? herausgegeben von Peter Dent.
- Catalogus plantarum Angliae, et insularum adjacentium.
London 1670 (
Digitalisat
).
- A collection of English proverbs digested into a convenient method for the speedy finding any one upon occasion.
Cambridge 1670 (
Digitalisat
).
- Observations topographical, moral, and physiological; made in a journey through part of the Low-countries, Germany, Italy, and France.
London 1673 (
Digitalisat
).
- darin:
Catalogus stirpium in exteris regionibus a nobis observatarum, quae vel non omnino vel parce admodum in Anglia sponte proveniunt.
(
Digitalisat
).
- A Collection of English Words Not Generally Used: With Their Significations and Original, in Two Alphabetical Catalogues, the One of Such as are Proper to the Northern, the Other to the Southern Counties. With Catalogues of English Birds and Fishes; and an Account of the Preparing and Refining Such Metals and Minerals as are Gotten in England.
London 1674 (
Digitalisat
).
- Dictionariolum trilingue: Secundum locos communes, nominibus usitatioribus Anglicis, Latinis, Graecis, Ordine παραλλ?λα? [parallelos] dispositis.
London 1675 (
Digitalisat
).
- Methodus plantarum nova […].
London 1682 (
Digitalisat
,
Digitalisat
).
- Stephen A. Nimis, Kathleen Tschantz Unroe, Michael A. Vincent (Ubers.):
Methodus plantarum nova.
Ray Society, London 2014,
ISBN 978-0-903874-46-5
.
- Historia generalis plantarum.
3 Bande, 1686?1704 (
Band 1
,
Band 2
,
Band 3
).
- Fasciculus stirpium Britannicarum, post editum plantarum Angliae catalogum observatarum.
London 1688 (
Digitalisat
).
- Synopsis methodica stirpium Britannicarum.
London 1690 (
Digitalisat
).
- The wisdom of God manifested in the works of the creation.
London 1691 (
Digitalisat
,
Volltext
).
- 2., umfangreich erweiterte Auflage, London 1792 (
Digitalisat
).
- 7., korrigierte Auflage, London 1717 (
Digitalisat
).
- 11., korrigierte Auflage, London 1743 (
Digitalisat
).
- L’existence et la sagesse de Dieu, manifestees dans les oeuvres de la creation.
Guillaume Broedelet, Utrecht 1714 (
Digitalisat
).
- Gloria Dei, Oder Spiegel der Weißheit und Allmacht Gottes, Offenbahret in denen Wercken der Erschaffung.
Johann Christoph Konig, Goslar 1717 (
Digitalisat
) ? ubersetzt durch
Caspar Calvor
.
- Miscellaneous discourses concerning the dissolution and changes of the world.
London 1692 (
Digitalisat
,
Volltext
).
- 2. Auflage:
Three physico-theological discourses.
London 1693 (
Digitalisat
,
Volltext
).
- 3. Auflage, London 1713 (
Digitalisat
).
- Sonderbahres Klee-Blatlein, Der Welt Anfang, Veranderung u. Untergang.
Thomas von Wiering, Hamburg 1698 (
Digitalisat
).
- Drey Physico-Theologische Betrachtungen.
Johann Georg Lowe, Leipzig 1732 (
Digitalisat
) ? ubersetzt von
Theodor Arnold
.
- Verbesserte Auflage:
Physico-theologische Betrachtungen.
Leipzig 1756 (
Digitalisat
).
- A collection of curious travels and voyages.
London 1693 (
Digitalisat
) ? als Herausgeber von
Leonhard Rauwolfs
Reiseberichten.
- Synopsis methodica animalium quadrupedum et serpentini generis.
London 1693 (
Digitalisat
).
- Stirpium Europaearum extra Britannias nascentium sylloge.
London 1694 (
Digitalisat
,
Digitalisat
).
- De variis plantarum methodis dissertatio brevis.
London 1696 (
Digitalisat
).
- A persuasive to a holy life, from the happiness that attends it both in this world and in the world to come.
London 1700 (
Digitalisat
,
Volltext
).
- Methodus plantarum emendata et aucta.
London 1703 (
Digitalisat
,
Digitalisat
).
- Methodus insectorum seu Insecta in methodum aliquem digesta.
London 1705 (
Digitalisat
).
- Synopsis methodica avium & piscium.
London 1713 (
Digitalisat
).
- L’histoire naturelle eclaircie dans une de ses parties principales, l’ornithologie.
Paris 1767 (
Digitalisat
) ? herausgegeben von
Francois Salerne
(1706?1760).
- Edwin Lankester (Hrsg.):
The Correspondence of John Ray. Consisting of selections from the philosophical letters published by Dr. Derham, and original letters of John Ray in the collection of the British Museum.
Ray Society, London 1848 (
online
).
Historische
Moderne
- Stuart A. Baldwin:
John Ray (1627?1705), Essex naturalist.
Baldwin Books, Witham 1986,
ISBN 0-9508063-3-1
(
Digitalisat
).
- Geoffrey Keynes
:
John Ray. A bibliography.
Faber & Faber, London 1951.
- Scott Mandelbrote:
Ray [formerly Wray], John (1627?1705).
In: Henry Colin Gray Matthew, Brian Harrison (Hrsg.):
Oxford Dictionary of National Biography
, from the earliest times to the year 2000
(ODNB). Oxford University Press, Oxford 2004,
ISBN 0-19-861411-X
(
doi:10.1093/ref:odnb/23203
Lizenz erforderlich
), Stand: 2004, abgerufen am 29. Marz 2024.
- Charles E. Raven
:
John Ray, naturalist. His life and works.
2. Auflage, Cambridge 1950 (
Digitalisat
).
- William T. Stearn
:
John Ray’s natural history travels in Britain.
In:
The Scottish naturalist.
1986, Band 98, S. 43?57 (
Digitalisat
,
PDF
).
- ↑
John Ray:
Synopsis methodica stirpium Britannicarum.
2. Auflage, London 1696, S. 124, Nr. 5 (
online
).
- ↑
John Ray:
Synopsis methodica stirpium Britannicarum.
3. Auflage, London 1724, S. 234, Nr. 7 (
online
,
Tafel 10, Abb. 2
).
- ↑
Charles Plumier:
Nova Plantarum Americanarum Genera
.
Leiden 1703, S. 33?34 (
online
).
- ↑
Carl von Linne:
Critica Botanica
.
Leiden 1737, S. 94.
- ↑
Carl von Linne:
Genera Plantarum
.
Leiden 1742, S. 479.
- ↑
Eintrag zu
Ray; John (1627?1705)
im Archiv der
Royal Society
, London