Els Aarne
(eigentlich
Else Aarne
, nach ihrer Heirat
Else Paemurru,
vollstandig
Else Janowna Paemurru
,
russisch
Эльс Яновна Аарне
) (*
30. Marz
1917
in Dimitrijewsk, heute
Makijiwka
(
Ukraine
); †
14. Juni
1995
in
Tallinn
,
Estland
) war eine
estnische
Komponistin
,
Pianistin
und
Musikpadagogin
.
[1]
[2]
Els Aarnes Eltern waren der Ingenieurswissenschaftler Jan Aarmann und seine Frau Marie Aarmann. 1939 heiratete Els Aarne den Hornisten und Cellisten Mart(in Otto) Paemurru (* 31. Mai 1908 in
Toila
, Estland; † 6. November 1972 in
Tallinn
, Estland).
[3]
Els und Mart Paemurru hatten zwei Kinder, Mait und Peter Paemurru (* 27. Juni 1948). Peter ist selbst ein bekannter Cellist und Dirigent.
Els Aarne studierte am Konservatorium in Tallinn bis 1939 Musikpadagogik bei
Gustav Ernesaks
, bis 1942 Klavier bei
Theodor Lemba
und bis 1946 Komposition bei
Heino Eller
.
[1]
[4]
Sie arbeitete von 1939 bis 1945 als Klavierlehrerin am Lehrerseminar in Tallinn. Dort unterrichtete sie auch theoretische Facher.
[1]
Von 1944 bis 1974 unterrichtete sie Musiktheorie und Klavier am Staatlichen Tallinner Konservatorium (heute
die Estnische Musik- und Theaterakademie
), an welchem ihr Mann Mart ebenfalls als Dozent lehrte.
[4]
[5]
Daneben unterrichtete sie auch an der
Tallinna Muusikakool
[Musikschule Tallinn]
[1]
Els Aarne ist vor allem als Komponistin in Erscheinung getreten. Sie schrieb zwei
Sinfonien
(1961, 1966), zwei Cellokonzerte (1974, 1980), ein Konzert fur Kontrabass (1968),
sinfonische Dichtungen
,
Kammermusik
,
Kantaten
:
An die Heimat
(1939),
Das Lied unserer Tage
(1965), Chore und Lieder. Sie verwendete estnische Volkliedmelodien und die fur sie charakteristischen Skalen, experimentierte aber auch mit
Zwolftontechnik
.
[1]
Die Themen ihrer Chorwerke waren vielfaltig: Arbeit, Heimat, Natur, Humor und zwischenmenschliche Beziehungen.
[1]
Aarne war Konzertpianistin. Sie war selbst die Solistin bei der Urauffuhrung ihres Klavierkonzertes und sie fungierte als Klavierbegleiterin in verschiedenen kammermusikalischen Ensembles. Viele estnische Musiker spielten ihre Kammermusik, wie Elsa Maasik,
Georg Ots
, Margarita Voites, Peep Lassmann und ihre Kinder Mait und Peter Paemurru. Ihre Chorwerke wurden und werden vor allem von estnischen Choren aufgefuhrt, ihre Orchestermusik vom
ERSO
. Es dirigierten
Paul Karp
,
Roman Matsov
,
Neeme Jarvi
,
Peeter Lilje
,
Juri Alperten
und Olev Oja (* 1935).
[1]
Sie schrieb eine
Solfeggioschule
in 2 Banden (1960; 1962), die in der Sowjetunion verbreitet war. In der Zeitung
Sirp ja Vasar
(?Sichel und Hammer“) schrieb sie Musikkritiken, machte Radiosendungen uber estnische Interpreten und Komponisten, fotografierte und drehte Kurzfilme. Der Kurzfilm
Azalea
wurde bei einem Wettbewerb fur Amateurfilme ausgezeichnet sowie einige ihrer Fotografien bei Fotowettbewerben.
[1]
Quelle: Eesti Entsuklopeedia
[6]
- Klavierkonzert op. 5; 1945
- Malle sobrad [Malles Freunde], Sinfonische Suite in sieben Teilen op. 31, 1951
- Concertino fur Horn und Orchester d-moll op. 33; 1958
- Sinfonie Nr. 1 op. 38; 1961
- Sinfonie Nr. 2 op. 48; 1966 ; I.Andante tranquillo, II. Andante; III. Allegro risoluto
- Kontrabasskonzert op. 52; 1968
[7]
- Ballade fur Klavier und Orchester op. 25, 1955
- Ballade fur Klavier und Orchester op. 54; 1969
- Ouverture D-Dur op. 55; 1969
- Cellokonzert Nr. 1 op. 59; 1974
- Cellokonzert Nr. 2 op. 67; 1980
- Cellokonzert Nr. 3 op. 80; 1987
- Vier Variationen uber das Wiegenlied
Ei taha veel magada
fur Klavier und Orchester
- Walzer
- Soerikastajad,
Kantate fur Mannerchor op. 41
- Sibirische Ballade fur gemischten Chor op. 76
- An die Heimat
, Kantate 1939
- Rodina
, Kantate fur Chor und Orchester, Text: E. Tarun, 1939
- Laul mesilastest
[?Lied der Bienen“] fur Mannerchor a cappella; Text: Kaarel Kosen; 1948
- Freie Menschen singen
, Kantate, Text: D. Varaandii, 1949
- Das Lied unserer Tage
, Kantate, 1965
- Igatsus
[Der Kater], Text:
Ellen Niit
, fur gemischten Chor, 1966
- und mehr als 20 weitere Chorstucke
- Poem
fur Violoncello und Klavier, 1940
[2]
- Klaviertrio op. 6; 1946; I. Allegro moderato a-moll II. Andante C-Dur III. Allegro vivace E-Dur
[8]
- Drei Stucke fur Violine und Klavier op. 17, 1952 I Marchen
[2]
II Improvisation fur Violine und Klavie
[2]
III Walzer fur Violine und Klavier, 1952
[2]
- Zwei estnische Tanze fur Violine und Klavier (auch als Klavierfassung), 1954
[2]
- Funf lleichte Stucke fur Cello und Klavier op. 36, 1960
[9]
I
Musing
II Kleiner Marsch III
Canon
IV
Lyrischer Moment
V
Humoresque
- Avalugu
[Eroffnungsstuck] fur neun Horner, 1963
- Meditation fur Horn und Orchester op. 42 Nr. 2 Pflichtstuck beim Staatlichen Interpretationswettbewerb 1970
- Marchen fur Kontrabass und Klavier op. 43, 1963
- Blaserquintett op. 50; 1965
- Runo
fur Violoncello und Klavier, 1969
[2]
- Nocturne fur Violoncello und Klavier, 1970
[2]
- Rundtanz aus Mjustala fur Violoncello und Klavier, 1972
- Dialoog
fur Horn und Klavier op. 42 Nr. 3, 1972
- Kleines Praludieum und Fuge fur Violoncello und Klavier, 1974
- Orgelsonate op. 61; 1976
- ?Estland“; Suite fur zwei Klaviere op. 62; 1976
- Kontrabasssonate op. 63, 1976
OCLC
11286836
- Ballade fur Violine und Cello op. 65, 1977
- Capriccio fur Violoncello solo, 1977
OCLC
28343841
- Trio fur Cello, Tuba und Klavier op. 68; 1976
- Cellosonate Nr. 1; op. 69; 1979
- Cellosonate Nr. 2; op. 77; 1985
Sie schrieb ungefahr 10 Liederzyklen auf Texte estnischer Dichter
- Killukesi matkateedelt op. 37; Liederzyklus fur Gesang und Klavier; Tallinn; 1963
[10]
- Vikerkaar op. 45; Liederzyklus fur Sopran oder Tenor und Klavier; Tallinn; Eesti Raamat, 1967
[11]
- Kassikangas, sechs Lieder fur Gesang mit Cellobegleitung
- Zwolf Variationen uber ein Thema von
Adolf Vedro
, 1939
- Pioneeride matkapaev [Ausflug der Pioniere], Klavierzyklus op. 10; Tallinn; 1951
[2]
[12]
- Acht Etuden fur Anfanger
[2]
- Sonatina, 1961
[2]
- Sieben polyphone Skizze, 1961
[2]
- Ballade fur Klavier zu vier Handen, 1962
[2]
- Vier Kontraste, 1966
[2]
- Improvisata, 1967
[2]
- Vier Kontraste op. 39; Tallinn; 1970
[13]
- Estnische Suite fur Klavier zu vier Handen, op. 62, 1976
- Adagio fur Blasorchester, 1955
[2]
- Baltiskoya mora, mora mira
, 1958
- Kaotus
op. 26 Nr. 1
- Ballade fur Klavier und Blasorchester op. 54; 1969
- Rahumeri
, symphonische Dichtung op. 32; 1958
[14]
- Ouverture op. 26; 1959
- Sopruse nimel
[?Freundschaft“] fur gemischten Chor und Orchester op. 40 Nr. 1; 1962
- Monumendi ees
fur Blasorchester op. 40 Nr. 2, Musikalisches Bild, 1963
- Melodie, 1959
- Ouverture, 1969
- Kodumaa teedel
- Concertino fur Horn und Orchester d-moll op. 33; Kalle Kauksi, Horn;
ERSO
; Ltg.
Peeter Lilje
; 1990;
Melodia
С10 30035 009.
- Klavierkonzert Nr. 1 op. 5; Els Aarne, Klavier; ERSO; Ltg.
Neeme Jarvi
.
- Sinfonie Nr. 2; ERSO; Ltg. Neeme Jarvi.
- Ballade fur Klavier und Orchester; op. 54; Tekla Koha, Klavier; ERSO; Ltg. Jaan Kaaramees.
- E. Pilliroog:
Els Aarne.
In: Tiina Vabrit:
Eesti tanase muusika loojaid
[?Estlands heutige Komponisten“]. Tallinn 1985; (estnisch)
- Els Aarne.
In: Tiina Mattisen, Ene Pilliroog, Mall Poldmaen:
Eesti muusika biograafiline leksikon
[?Estnisches, musikalisches, biographisches Lexikon“]. 2. Auflage. Tallinn 2008 (estnisch)
- Aarne, El's.
In: Aaron I. Cohen:
International Encyclopedia of Women Composers. R. R. Bowker Company.
New York/London, 1981,
ISBN 0-8352-1288-2
, S. 1 (englisch)
[4]
- Arno Lucker:
Els Aarne
. in der Reihe:
Komponistinnen. Folge 90: Das kann niemand erklaren
. vom 8. September 2021, auf
https://van-magazin.de/
[15]
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
Els Aarne.
Estonian Music Information Centre, 2012,
abgerufen am 23. Januar 2017
(englisch).
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
Aaron I. Cohen:
Aarne, Els
. In:
International Encyclopedia for Women Composers
. 2. Auflage.
Band
1
. Books & Music, 1987,
S.
1
.
- ↑
Paemurru, Mart ? Eesti Entsuklopeedia.
Archiviert vom
Original
am
4. Februar 2017
;
abgerufen am 4. Februar 2017
.
- ↑
a
b
c
Aaron I.Cohen:
Aarne, El's
. In:
International Encyclopedia of Women Composers.
R. R. Bowker Company, New York/London 1981,
ISBN 0-8352-1288-2
,
S.
1
(englisch).
- ↑
Eesti Elulood
(=
Eesti Entsuklopeedia
14). Eesti Entsuklopeediakirjastus, Tallinn 2000,
ISBN 9985-70-064-3
, S. 6.
- ↑
Aarne, Els.
In:
Eesti Entsuklopeedia.
Abgerufen am 30. Marz 2023
.
- ↑
Sonata: dla kontrabasa i fortepiano: op. 63.
1. Januar 1980,
abgerufen am 3. Februar 2017
.
- ↑
Claus-Christian Schuster:
Els Aarne: Trio fur Violine, Violoncello und Klavier (a-moll), op. 6.
Altenberg Trio,
abgerufen am 3. Februar 2017
.
- ↑
Els Aarne:
Пять пьес: для виолончели с фортепиано
(=
Педагогический репертуар
). Музыка, Ленинград 1965 (
ester.ee
[abgerufen am 4. Juli 2017]).
- ↑
Els Aarne, Leonid Smirnov, A. Kivi, Aleksei Stepanov, Adolf Rammo:
"Killukesi matkateedelt": vokaaltsukkel haalele klaveri saatel
. NSVL Muusikafondi Eesti Vabariiklik osakond, Tallinn 1963 (
ester.ee
[abgerufen am 4. Juli 2017]).
- ↑
Els Aarne, Raimond Latte, Harald Suislepp, Erni Krusten, Kalju Kangur:
Vikerkaar: laulutsukkel sopranile voi tenorile klaverisaatega: op. 45
. Eesti Raamat, Tallinn 1967 (
ester.ee
[abgerufen am 4. Juli 2017]).
- ↑
Els Aarne, Paul Luhtein:
Pioneeride matkapaev: klaveripalade sari
. Eesti NSV Heliloojate Liit, Tallinn 1951 (
ester.ee
[abgerufen am 4. Juli 2017]).
- ↑
Els Aarne, Evald Kari, Aleksei Stepanov:
Neli kontrasti: klaverile
. NSVL Muusikafondi Eesti Vabariiklik osakond, Tallinn 1970 (
ester.ee
[abgerufen am 4. Juli 2017]).
- ↑
Els Aarne:
Sumfooniline poeem: Rahumeri
. Eesti Riiklik Kirjastus, Tallinn 1. Januar 1959 (
worldcat.org
[abgerufen am 3. Februar 2017]).
- ↑
Arno Lucker:
90/250: Els Aarne.
In:
van-magazin.de.
VAN-Verlag, 8. September 2021,
abgerufen am 1. April 2023
.