| William Bulkeley
|
|---|
| Ganwyd
| 4 Tachwedd 1691
Llanfechell
|
|---|
| Bu farw
| 1760
|
|---|
| Dinasyddiaeth
| 
Cymru
|
|---|
| Galwedigaeth
| dyddiadurwr
|
|---|
Tirfeddiannwr a dyddiadurwr o'r Brynddu,
Llanfechell
,
Ynys Mon
oedd
William Bulkeley
(
4 Tachwedd
1691
? Hydref
1760
). Roedd yn aelod o deulu uchelwrol a dylanwadol y
Bwcleiaid
.
Cadwyd dau o'i ddyddiaduron, un o
30 Mawrth
1734
hyd
8 Mehefin
1743
, ac un arall o
1 Awst
1747
hyd
28 Medi
1760
. Maent yn llawn o wybodaeth am Fon, yn enwedig cwmwd
Talybolion
: materion o ddydd i ddydd y teulu, arferion cymdeithasol a'r eglwys. Llawn o ragfarnau rhyfedd hefyd; Ceir beirniadaeth lem ar bregethau rheithor Llanfechell er bod hwnnw'n dipyn o lenor ac yn perthyn yn weddol agos i Bulkeley ac yn sgweier yn ei hawl ei hun; ceir hefyd geiriau dirmygus o Walpole a'r Whigiaid.
Yn ol Thomas Richards (1878-1962): dyn 'piwus, direidus, llawn pryfoclyd oedd Bulkeley: annhebyg fod iddo ddim cydymdeimlad a'r Methodistiaid, a gellir meddwl amdano yn cael llawer o hwyl am ben ysweiniaid a chlerigwyr drwy gogio bod yn Fethodus. Rhoddodd loches i William Prichard yr Annibynnwr ar ran o'i ystad, nid am ei fod yn credu yn yr egwyddorion y safai Prichard drostynt, ond er mwyn pryfocio is-iarll Baron Hill a Troughton o Fodlew a oedd wedi troi William Prichard allan o'u ffermydd.'
Baron Hill
Dywedir ei fod yn dipyn o Gymro; ac roedd yn ddrwg ganddo weld ei ferch Mary yn priodi 'Philistiad o Sais' o'r enw Fortunatus Wright, bragwr o
Lerpwl
. Cangen Brynddu oedd y fwyaf annibynnol ei hysbryd a gododd o foncyff Baron Hill. Bwcle oedd William Bulkeley serch hynny; pan ddaeth angladd y 5ed is-iarll ym Mawrth 1739 roedd yn un o'r cyntaf i gael ei wahodd yno.
Claddwyd ef ar 28 Hydref 1760.
