Y grefft a'r wyddor o gynllunio adeiladau yw pensaerniaeth . Diffiniad ehangach fyddai cynnwys holl amgylchedd adeiladu. Mae hynny yn cynnwys tirlunio , sef cynllunio tirlun, cynllunio gwlad a thref , sef cynllunio strwythur sylfaenol ardaloedd a pheirianneg sifil , sef cynllunio adeiladwaith megis ffyrdd , pontydd , twneli a chamlesi .

Mae pensaerniaeth yn cynnwys cynllunio adeiladau cyhoeddus ac adeiladau preifat yn ogystal a chyfuniadau o adeiladau, er enghraifft stadau tai. Mae pensaerniaeth yn wyddionaeth bwysig ar gyfer cadwraeth adeiladau hefyd.

Yn 2001 sefydlwyd Ysgogoloriaeth Pensaerniaeth yr Eisteddfod Gelf a Chreft . Amcan yr ysgoloriaeth yw hyrwyddo pensaerniaeth greadigol a dylunio yng Nghymru.

Mae penseiri enwog Cymru yn cynnwys John Nash (1758-1835), pensaer yr eglwys gadeiriol Tyddewi a Syr Clough Williams-Ellis (1883-1978), pensaer y pentref Eidalaidd Portmeirion .

Ymhlith yr ysgolion mwyaf dylanwadol y mae: Bauhaus ( Weimar , Dessau a Berlin yn yr Almaen ), yr Architectural Association School of London ( Lloegr ) a'r Ecole des Beaux-Arts ( Paris , Ffrainc ; hyd at 1968 , ers hynny Ecole d'Architecture ).

Gweler hefyd [ golygu | golygu cod ]

• Hanes pensaerniaeth
• Pensaer
• Pensaerniaeth Gothig
• Pensaerniaeth Romanesg
• Pensaerniaeth Fodern
  • Pensaerniaeth Friwtalaidd
• Pensaerniaeth tirwedd
  • gardd ffurfiol
  • gardd tirlun
• Gardd-Ddinas

Dolen allanol [ golygu | golygu cod ]

• Pensaerniaeth Cymru Archifwyd 2006-06-14 yn y Peiriant Wayback . ? fersiwn ar-lein o arddangosfa yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru