- Gofal: ceir cyfnod arall gydag enw tebyg:
Paleosen
.
Cyfres neu Epoc ddaearegol
ydy
Paleogen
(ansoddair:
Paleogenaidd
) (Saesneg:
Palaeogene
neu
Palæogene
neu weithiau:
Lower Tertiary
) a ddechreuodd 65.5 ± 0.3 miliwn o flynyddoedd yn ol ac a ddaeth i ben 23.03 ± 0.05 miliwn o flynyddoedd yn ol. Mae'n cynnwys cyfnod cyntaf yr Era
Cenosen
.
[1]
Mae'n rhychwantu cyfnod o 42 miliwn o flynyddoedd ac yn nodedig oherwydd mai yn y cyfnod hwn y datblygodd
mamaliaid
o fod yn ffurfiau bychan, syml i fod yn
anifeiliaid
gyda chryn amrywiaeth oddi fewn i'w gr?p. Esgblygodd yr
aderyn
hefyd yn y cyfnod hwn gan esgblygu i'w ffurfiau presennol, fwy neu lai. Roedd hyn yn ganlyniad i ddiwedd y cyfnod a raflaenai hwn, sef y cyfnod diwedd y
dinosoriaid
ac anifeiliaid eraill.
Mae'r cyfnod yn cynnwys israniadau a elwir yn Epoc/au: y
Paleosen
, yr
Eosen
a'r
Oligosen
. Mae'r system Paleogenaidd yn cael ei ddefnyddio am y creigiau a ffurfiwyd yn y cyfnod hwn.
Cyfnod
Paleogen
65.5?23.03 miliwn o flynyddoedd yn ol
|
Cyfartaledd
O
2
yn yr atmosffer
|
ca. 26 Cyfaint %
[2]
(130 % o lefel a geir heddiw)
|
Cyfartaledd
CO
2
yn yr atmosffer
|
ca. 500 rhan / miliwn
[3]
(2 wedi'i luosi gyda'r lefel fodern (cyn-ddiwydiannol))
|
Cyfartaledd tymheredd yr wyneb
|
ca. 18 °C
[4]
(4 °C uwch na'r lefel heddiw)
|