Mynydd yn ardal
Provence
,
Ffrainc
yw
Mont Ventoux
(
Ocsitaneg
:
Ventor
yn y ffurf glasurol neu
Ventour
yn y ffurf Mistraliaidd), lleolir tua 20 km i'r gogledd-ddwyrain o
Carpentras
,
Vaucluse
. Mae'r mynydd yn ffinio a
departement
Drome
ar yr ochr ogleddol. Hon yw'r mynydd mwyaf yn yr ardal, ac mae wedi etifeddu'r llysenw "Cawr Provence", neu "Y Mynydd Moel". Mae wedi dod yn enwog oherwydd iddo cael ei ddefnyddio yn aml yn ras seiclo y
Tour de France
.
Fel y mae'r enw yn ei awgrymu (mae
venteux
yn golygy gwyntog yn
Ffrangeg
), gall fod yn wyntog iawn ar y copa, yn arbennig y gwynt
mistral
; mae gwyntoedd hyd at 320 km/a (200 mya) wedi cael eu cofnodi. Mae'r gwynt yn chwythu drost 90 km/a (56+ mya) 240 diwrnod y flwyddyn. Mae'r ffordd drost y mynydd ar gau yn aml oherwydd y gwyntoedd cryf. Mae'r "col de tempetes" ("bwlch y storm") ychydig cyn y copa yn enwedig yn adnabyddus am ei wyntoedd cryf. Credir i darddiad gwreiddiol yr enw ddod o'r ganrif 1af neu'r 2il ganrif OC, pan elwyd yn 'Vintur' ar ol duw
Galaidd
y copaon, neu 'Ven-Top', sy'n golygu "copa eiraog" yn iaith hynafol Galaidd. Mae'r enwau
Mons Ventosus
a
Mons Ventorius
yn ymddangos yn ystod y 10g.
Er fod Mont Ventoux yn rhan daearegol o'r Alpau, cysidrir yn aml i fod arwahan iddynt, oherwydd y diffyg o fynyddoed mawrion eraill o'i chwmpas. Mae'n sefyll un unig i'r gogledd o gadwyn
Luberon
, wedi ei gwahanu oddi wrthynt gan y
Monts de Vaucluse
, ac i'r dwyrain o
Dentelles de Montmirail
, yn ei bryniau godre. Mae copa'r mynydd yn
carreg galch
moel heb llysdyfiant na choed, mae hyn yn achosi i'r mynydd edrych fel petai wedi ei gorchuddio gan eira drwy gydol y flwyddyn. Mae fel arfer ond o dan eira rhwng Rhafyr ac Ebrill. Mae ei sefyllfa unig yn nyffryn yr
Afon Rhone
yn cadarnhau ei ddominyddiaeth o'r ardal a gellir ei weld o filltiroedd pell ar ddiwrnod clir, ac mae'r olygfa o'r copa yr un mor rhagorol.
