Clerigwr
Anglicanaidd
o
Sais
oedd
Matthew Parker
(
6 Awst
1504
?
17 Mai
1575
) a fu'n
Archesgob Caergaint
o 1559 i 1575 ac yn un o arweinwyr sefydlogi hunaniaeth unigryw
Eglwys Loegr
yn ystod teyrnasiad
y Frenhines Elisabeth
.
Ganed ef yn
Norwich
,
Norfolk
, a chafodd ei addysg yn Neuadd y Santes Fair a
Choleg Corpus Christi, Caergrawnt
. Fe'i ordeiniwyd yn
offeiriad
yn
yr Eglwys Gatholig
ym 1527, er yr oedd eisoes yn cydymdeimlo a syniadaeth
Luther
. Gwasanaethodd yn ddeon mewn coleg offeiriaid yn
Suffolk
o 1535 i 1547. Wedi ei ethol yn feistr Coleg Corpus Christi ym 1544, aeth ati i ddiwygio'r llyfrgell (byddai'n cymynroddi ei lawysgrifau cain i'r honno). Fe'i penodwyd i sawl swydd arall yn y cyfnod hwn, gan gynnwys
caplan
i'r
Brenin Harri VIII
ym 1538 ac is-ganghellor
Prifysgol Caergrawnt
ym 1545 a 1549. Yn sgil esgyniad
Mari I
i'r orsedd, gorfodwyd iddo ymddiswyddo o'r brifysgol ym 1553 a ffoes i
Frankfurt-am-Main
.
Dychwelodd i Loegr wedi i Elisabeth olynu Mari, a derbyniodd, yn anfodlon, Archesgobaeth Caergaint. Fe'i cysegrwyd ym
Mhalas Lambeth
ar 19 Rhagfyr 1559. Byddai'n un o'r garfan Anglicanaidd, a geisiodd canfod ffordd ganolig rhwng
Pabyddiaeth
a
Phiwritaniaeth
. Dan ei arweiniad, cyhoeddwyd y 39 Erthygl, gan osod sail o ran athrawiaeth i'r eglwys. Ei brif gyfraniad at astudiaethau diwinyddol y cyfnod oedd
Beibl yr Esgob
(1563?8); Parker ei hun a gyfieithodd
Lyfr Genesis
,
yr Efengyl yn ol Mathew
, a rhai o
epistolau Paul
.
[1]
[2]
- ↑
Margaret Drabble (gol.),
The Oxford Companion to English Literature
(Rhydychen: Gwasg Prifysgol Rhydychen, 1995), t. 749.
- ↑
(Saesneg)
Matthew Parker
.
Encyclopædia Britannica
. Adalwyd ar 13 Tachwedd 2022.