Llanfechell

Math	pentref
Enwyd ar ol	Mechell
Daearyddiaeth
Sir	Mechell
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	53.391624°N 4.455582°W
Cod OS	SH369912
Gwleidyddiaeth
AC/au	Rhun ap Iorwerth ( Plaid Cymru )
AS/au	Virginia Crosbie ( Ceidwadwyr )
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[ golygwch ar Wicidata ]

Pentref yng nghymuned Mechell , Ynys Mon , yw Llanfechell (   ynganiad   )). Saif yng ngogledd yr ynys tua 2 filltir i'r de o bentref Cemaes , ar yr arfordir i'r gogledd, a milltir i'r de o bentref Tregele , lle mae lon yn rhedeg o'r pentref hwnnw i Lanfechell.

Yn ol cyfrifiad 2011, poblogaeth y pentref yw 1,293. Yn y pentref mae eglwys, tafarn (Y Cefn Glas), caffi (Caffi Siop Mechell), ysgol gynradd (Ysgol Gymuned Llanfechell), siop (Siop Isfryn) a dau gapel (Ebeneser a Libanus).

Hanes a hynafiaethau [ golygu | golygu cod ]

Enwir yr eglwys a'r pentref ar ol Sant Mechell (neu Mechyll), fab Echwydd ap Gwyn Gohoyw, a flodeuai yn y 5g . Coffheir y sant mewn enw lle arall yn yr ardal, sef cymuned fechan Mynydd Mechell, filltir i'r de o'r pentref presennol.

Mae rhannau o'r eglwys, sydd ar ffurf croes , yn dyddio i'r 12g . Ychwanegwyd cangell yn y 13g a chlochdy yn yr 16g . Mae'r bedyddfaen yn perthyn i'r 12g. Ym mhorth yr eglwys gellir gweld beddfaen gyda cherflun anghyffredin o groes flodeuog arno, sydd i'w ddyddio i'r 13g.

Ceir sawl safle archaeolegol ger y pentref. Fymryn i'r gogledd ceir cromlech ar Foel Fawr ac yn agosaf i'r pentref i'r un cyfeiriad ceir triongl o feini a elwir yn Feini Hirion. Hanner milltir i'r dwyrain ceir maen hir ar dir Carrog. Yng nghyffiniau Mynydd Mechell ceir Maen Arthur .

Adeiladau a chofadeiladau [ golygu | golygu cod ]

• Cofeb Ryfel Llanfechell

Pobl o Lanfechell [ golygu | golygu cod ]

• William Jones (mathemategydd) , y g?r a fathodd y symbol 'Pi' ( π )
• Andrew Jones Brereton (Andreas o Fon) (1827-1885), bardd a llenor
• Audrey Mechell, actores
• Robin McBryde , chwaraewr rygbi a hyfforddwr

William Bulkeley 1691-1760, man-fonheddwr, ffermwr a dyddiadurwr. Mae hanes ei ddyddiaduron helaeth i’w weld yma [1] a’u cofnodion amaethyddol, ffenolegol a hinsoddol yn gyrchadwy yma [2] ar wefan prosiect Llen Natur .

Imogen Longman

Cyfeiriadau [ golygu | golygu cod ]