Gertrud Fussenegger
Ganwyd	8 Mai 1912  Plze?
Bu farw	19 Mawrth 2009  Linz
Man preswyl	Leonding
Dinasyddiaeth	Awstria
Galwedigaeth	ysgrifennwr
Plaid Wleidyddol	Plaid y Gweithwyr Sosialaidd Cenedlaethol
Gwobr/au	Croes Swyddog Urdd Teilyngdod Gweriniaeth Ffederal yr Almaen, Addurniad Aur Mawr Styria, Cadlywydd gyda Gorchymyn St Sylvester, Medal Diwylliant Awstria Uchaf, Gwobr Andreas Gryphius, Gwobr-Jean-Paul, Gwobr Llenyddol Weilheim, Gwobr Awstria am Gelf a Gwyddoniaeth, Gwobr Heinrich Gleißner
Gwefan	http://www.fussenegger.de/

Awdures doreithiog o Awstria oedd Gertrud Fussenegger ( 8 Mai 1912 - 19 Mawrth 2009 ) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei nofelau hanesyddol.

Fe'i ganed yn Plze? , Bohemia , Awstria-Hwngari ar 8 Mai 1912 a bu farw yn Linz , Awstria Uchaf . Ni allodd yn llwyr ddianc o gysgodion ei hieuenctid, pan oedd yn Sosialydd, ac yn aelod o Blaid y Gweithwyr Sosialaidd Cenedlaethol (Plaid Gomiwnyddol). ^{[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]}

Magwraeth [ golygu | golygu cod ]

Rhan o dir Ymerodraeth Awstria oedd Pilsen, lle'i ganed, tref ddiwydiannol, lewyrchus. Daeth ei mam, Karoline Hassler, o Bohemia ac roedd ei thad, Emil Fussenegger, yn swyddog yn y fyddin ymerodrol, fel ei dad yntau, gyda'r teulu'n tarddu o Vorarlberg . ^{[9] [10]}

Fe'i maged yn Neu Sandez, a oedd yr adeg honno yn Galicia , Dornbirn (Vorarlberg) a Telfs (Gogledd Tirol). Bu'n ddisgybl yn ysgol y menywod, Madchen-Realgymnasium , yn Innsbruck yn 1923, ond bu farw ei mhamyn 1926 a symudodd y teulu'n ol i Pilsen gan gwbwlhau ei chwrs uwchradd, a'i arholiad Matura yn llwyddiannus. ^[9] Fe'i maged gan ei thaid a'i nain, gan fod ei thad oddi cartref. Roedd yn difaru na ddysgodd y Tsieceg . ^{[11] [12] [13]}

Prifysgol [ golygu | golygu cod ]

Astudiodd hanes, hanes celf ac athroniaeth yn Innsbruck (am 7 tymor) a Munich (am 1 tymor). O Brifysgol Innsbruck y derbyniodd ei doethuriaeth ym 1934. Roedd ei thraethawd hir yn ymwneud a Jean de Meun (teitl: "Gemeinschaft und Gemeinschaftsbildung im Rosenroman von Jean Clopinel von Meun" ).

Ymunodd Fussenegger a phlaid Sosialaidd Cenedlaethol Awstria - a oedd ar wahan i'w gymar o'r Almaen - ym mis Mai 1933. Roedd aelodaeth o'r blaid yn anghyfreithlon yn Awstria. Yn Mai 1934 cymerodd ran mewn gwrthdystiad yn Innsbruck lle adroddwyd ei bod wedi ymuno a chanu'r gan Horst-Wessel a rhoddodd saliwt Hitleraidd. Cafodd ei chyhuddo, ei dyfarnu'n euog a'i dirwyo am hyn. ^{[8] [14]} Ysgrifennodd "emyn" yn dyrchafu Adolf Hitler .

Priodi a theulu [ golygu | golygu cod ]

Yn 1935 priododd Fussenegger Elmar Dietz, cerflunydd o Bafaria. Cawsant bedwar o blant, ond daeth y briodas i ben chydig wedyn. Nid oedd y briodas yn un hapus. Ym 1943 gadawodd Munich a setlo yn Hall in Tirol lle bu'n byw gyda'i phedwar plentyn fel rhiant sengl. ^{[15] [16]} Ailbriododd yn 1950 a hynny gyda cherflunydd arall, a chawsant fab.

Awdur [ golygu | golygu cod ]

Cyhoeddodd Gertrud Fassenegger dros chwe-deg o lyfrau, ynghyd ag amryw ddarnau rhyddiaith a cherddi byr, a gyhoeddwyd gan 25 o gyhoeddwyr a'u cyfieithu i un-ar-ddeg o ieithoedd. ^[17]

Aelodaeth [ golygu | golygu cod ]

Bu'n aelod o Academi y Gwyddorau a'r Celfyddydau Almaeneg.

Anrhydeddau [ golygu | golygu cod ]

• Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Croes Swyddog Urdd Teilyngdod Gweriniaeth Ffederal yr Almaen (1984), Addurniad Aur Mawr Styria, Cadlywydd gyda Gorchymyn St Sylvester, Medal Diwylliant Awstria Uchaf (1999), Gwobr Andreas Gryphius (1972), Gwobr-Jean-Paul (1993), Gwobr Llenyddol Weilheim (1993), Gwobr Awstria am Gelf a Gwyddoniaeth (1981), Gwobr Heinrich Gleißner .

Llyfryddiaeth [ golygu | golygu cod ]

Cyfeiriadau [ golygu | golygu cod ]