Cymuned Ymreolaethol Gwlad y Basg
|
Euskal Herria
Euskal Autonomi Erkidegoa
|
|
Math
| Gwlad
|
---|
|
Prifddinas
| Vitoria-Gasteiz
|
---|
Poblogaeth
| 2,213,993
|
---|
Anthem
| Eusko Abendaren Ereserkia, Gernikako Arbola
|
---|
Pennaeth llywodraeth
| Inigo Urkullu Renteria
|
---|
Cylchfa amser
| UTC+01:00, UTC+2
|
---|
Iaith/Ieithoedd
swyddogol
| Sbaeneg
,
Basgeg
|
---|
Daearyddiaeth
|
---|
Rhan o'r canlynol
| De Gwlad y Basg
|
---|
Sir
| Sbaen
|
---|
Gwlad
| Sbaen
|
---|
Arwynebedd
| 7,234 km²
|
---|
Uwch y mor
| 876 metr
|
---|
Gerllaw
| Mor Cantabria
|
---|
Yn ffinio gyda
| Nafarroa Garaia
,
La Rioja
,
Cantabria
,
Castilla y Leon
,
Nouvelle-Aquitaine
|
---|
Cyfesurynnau
| 43°N 2.75°W
|
---|
ES-PV
|
Swydd pennaeth
y Llywodraeth
| Lehendakari
|
---|
Pennaeth y Llywodraeth
| Inigo Urkullu Renteria
|
---|
|
|
Mynegai Datblygiad Dynol
| 0.924
|
---|
|
|
Cymuned Ymreolaethol Gwlad y Basg
(
Basgeg
:
Euskal Autonomi Erkidegoa
,
Sbaeneg
:
Comunidad Autonoma del Pais Vasco
) yw'r
gymuned ymreolaethol
sy'n cynnwys tair talaith fwyaf gorllewinol y rhan o
Wlad y Basg
sydd o fewn ffiniau
Sbaen
. Cyfeirir ati hefyd fel
Euskadi
mewn Basgeg, term a ddefnyddid yn wreiddiol am y cyfan o Wlad y Basg, ond a ddefnyddir fel rheol bellach fel enw am Gymuned Ymreolaethol Gwlad y Basg. Mae'n gyfrifol am
Etxepare Euskal Institutua
(Sefydliad Etxepare Gwlad y Basg) corff er hyrwyddo diwylliant Basgeg yn fyd-eang.
Mae'r diriogaeth yn fynyddig, gyda mynyddoedd y
Pyreneau
a
mynyddoedd Cantabria
.
Mae llawer o ddiwydiant yno, ac mae'n un o'r rhannau cyfoethocaf o Sbaen. Rhennir yr Euskal Autonomi Erkidegoa yn dair talaith:
Ceir mudiad ymreolaethol cryf yma.
- Bilbo
(354,145)
- Vitoria-Gasteiz
(226,490)
- Donostia
(Sbaeneg:
San Sebastian
) (183,308)
- Barakaldo
(95,675)
- Getxo
(83,000)
- Irun
(59,557)
- Portugalete
(51,066)
- Santurce
(47,320)
- Basauri
(45,045)
- Errenteria
(38,397)
Sefydlwyd y Gymuned fel endid wleidyddol yn dilyn refferendwm dros
Statud Ymreolaeth Gwlad y Basg 1979
lle pleidleiswyd yn drwm dros greu
Senedd Euskadi
. Y bwriad wreiddiol oedd cynnwys
Nafarroa
yn rhan o'r senedd, ond bu rhwyg a sefydlwyd senedd gyda grymoedd tebyg ar gyfer talaith Nafarroa. Ers ei sefydlu mae
Plaid Genedlaethol Gwlad y Basg
- EAJ-PNV - wedi bod yn brif blaid yn y senedd yn ddi-dor.