Cangen o deulu brenhinol y Plantagenets oedd
Teulu'r York
neu
Iorciaid
, a gychwynodd gydag Edmund o Langley, dug Efrog (marw 1402) sef pedwerydd mab (a fu byw) i
Edward III, brenin Lloegr
. Daeth tri o aelodau'r teulu'n frenhinoedd ar Loegr. Ar y linell waed hon yr hawliwyd coron Lloegr gan y teulu, ac ar eu perthynas i Lionel, Duke of Clarence, ail fab (a fu byw) Edward III.
[1]
[2]
Daeth y llinach Iorcaidd i ben pan laddwyd
Rhisiart III, brenin Lloegr
ym
Mrwydr Bosworth
yn 1485. Daeth y linell waed i ben pan y bu farw Edward Plantagenet, 17fed Iarll Warwick yn 1499.
Y llinach drwy Edward III
golygu
Priododd mab Edmund o Langley, dug Efrog, sef Richard (m. 1415) gydag Anne, chwaer ac aeres Edmund Mortimer, pumed iarll Mawrth (m. 1425). Drwy Risiart yr hawliodd Iorciaid
Rhyfel y Rhosynnau
goron Lloegr. Roedd Anne yn orwyres i Lionel, dug Clarence, yr ail o feibion Edward III i dyfu'n oedolyn. Etifeddodd ei mab Richard dug York (m. 1460) holl diroedd y Mortimers, gan ei fam. Etifeddodd gan ei dad y trydydd o linachau a darddai o Edward III. Pan y bu farw Edmund Mortimer, 5ed iarll March, yn 1425 heb blant, etifeddodd ei eiddo yntau hefyd. Roedd Richard, felly, drwy deulu'r Mortimers yn ddisgynnydd i
Gwladus Ddu
, merch
Llywelyn ap Iorwerth
, yn aer i hawliau ac etifeddiaeth
Tywysogion Gwynedd
.
[3]
| | | | | Allwedd
|
| | | | | Yr Iorciaid
|
| | | | | | | | | Edward III,
brenin Lloegr
1312?1377
|
| | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | |
| | | | | | Lionel,
dug 1af Clarence
1338?1368
| | | | | | |
| | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | Philippa
5ed iarlles Ulster
1355?1382
| | | | Edmund o Langley,
dug 1af York
1341?1402
|
| | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | Roger Mortimer,
4ydd iarll March
1374?1398
| | | | | | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | |
| | | | | | Anne Mortimer
1390?1411
| | Richard o Conisburgh,
3ydd iarll Cambridge
1375?1415
| | Edward o Norwich,
ail ddug York
1373?1415
|
| |
| | | | | | | | | | |
| | | | | | | | Richard Plantagenet,
3ydd dug York
1411?1460
|
| | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | | | | | |
| | Edward IV,
brenin Lloegr
1442?1483
| | Edmund,
iarll Rutland
1443?1460
| | George Plantagenet,
dug 1af Clarence
1449?1478
| | Richard III,
brenin Lloegr
1452?1485
|
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| | | | | |
Edward V,
brenin Lloegr
1470?1483?
| | Richard o Amwythig,
dug 1af Efrog
1473?1483?
| | | | Edward Plantagenet,
17fed iarll Warwick
1475?1499
| | Edward,
tywysog Cymru
1473?1484
|