?керч?к:CERN logo 400x400.gif
CERN т?мхи.
ЦЕРН
(
CERN
) ? т?ш? т?пчев?сен Европа й?ркел?л?х?,
c?лл? х?ват физикин
т?нчери чи пыс?к лаборатори.
Cаплах х?ш чухне
Европ?ри й?тре т?пчев?сен центр?
. CERN аббревиатури
фр.
Conseil Europeen pour la Recherche Nucleaire
(
Европ?ри й?тре т?пчев?сен канаш?
) пулса тухн?. Ч?ваш ч?лхинче, выр?с ч?лхинчи пекех, ЦЕРН аббревиатур?па ус? кураcc?.
ЦЕРН
Швейцарипе
Францин
чиккинче,
Женева
cум?нче, вырнаcн?. ЦЕРН территорине икк? т?п тата темиcе вак c?р лапт?к? к?рет. Пыс?к cурт-й?р комплекс?нче ?cлев кабинеч?сем, лабораторисем, ?c-т?в?м п?л?м?сем, ампарсем, конференци зал?сем, пур?нмалли п?л?мсем, апатлану зал?сем вырнаcн?.
Х?в?ртлав
комплекс? c?р cий?нче те (кив?
х?в?ртлавc?сем
Linac, PS), 100
метр
тар?н?ш c?р ай?нче те (хальхи
SPS
,
LHC
).
Т?п c?р выр?н? ? швейцарсен
Мейран
(Meyrin) п?ч?к хули, т. с. site Meyrin, пат?нчи территорий?. Теп?р т?п c?р лапт?к? францисен
Превесан-Моэн
(Prevessin-Moens) п?ч?к хули ? site Prevessin ? пат?нчи территорий?.
ЦЕРНа хутш?накан патшал?хсене укcа парав тив?c?
2008
cулта 1075,863 миллион
швейцар франк?
(990 миллиона ях?н
американ доллар?
).
Кил?ш?в cине
1953
?1954
cулсенче малтан ал? пусн? патшал?хсем:
1954
хыcc?нхи улш?нусем :
С?навc? статусл? патшал?хсемпе й?ркел?сем:
Хальхи в?х?та ЦЕРНа 20 патшал?х хутш?нать, с?навc?-патшал?хсем те ЦЕРН проекч?сене хастар хутш?наcc?.
Пыс?к адрон коллайдер?, проектпа максималл? 14
ТэВ
энергилл?
),
протон
-протонл?
коллайдер
(LHC (cаплах
йыв?р ионсене
х?в?ртлатать) хал? т?п проекч? пулать. Т?ват? т?п
детектор
, cав шутра икк? нумай т?ллевли, т?ватт? c?р ай?нчи шахт?ра вырнаcн?.
ATLAS
тата
CMS
нумай т?ллевл? экспериментсем.
B-физик?на
т?пчемелли ятарласа тун? детектор ?
LHCb
.
Лабораторин ?сл?л?х cит?н?в?сем
[
т?рлет
|
кодне т?рлет
]
Шаблон:CERN