한국   대만   중국   일본 
Артемьев Александр Спиридонович ? Википеди Контент патне ку?

Артемьев Александр Спиридонович

≪Википеди≫ ир?кл? энциклопединчи материал
Александр Артемьев
Cуралн? в?х?т: Ав?н, 14 , 1924
Cуралн? выр?н: Тури Выл? ял?, Ет?рне уес? , Ч?ваш АССР (хал? Ч?ваш Ен?н Эл?к район? ), РСФСР
Вилн? в?х?т: Cурла, 5 , 1998
Вилн? выр?н: Шупашкар ), Ч?ваш Республики
?cлев т?с?: ч?ваш проз?c? , с?в?c , литература тишкер?cи, т?лмач
Чыславсем: «Хисеп Палли» орденĕ Халăхсен туслăхĕ орден Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçин 1 степеньлĕ орденĕ Ч?ваш хал?х cыравcи (1980)
Артемьев хушаматл? ур?х cынсем cинчен Википедире статьясем пур.

Александр Спиридонович Артемьев ( 1924 cулхи ав?н уй?х?н 14-м?ш? , Тури Выл? ял?, Ет?рне уес? , Ч?ваш АССР (хал? Ч?ваш Ен?н Эл?к район? ) ? 1998 cулхи cурлан 5-м?ш? , Шупашкар , Ч?ваш Республики, РФ) ? ч?ваш проз?c? , с?в?c? , литература тишкер?cи, т?лмач [1]

СССР CП пайташ? ( 1951 c.)

Кун-cул?пе ?c?-х?л? [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Александр Спиридонович Артемьев 1924 cулхи ав?н?н 14-м?ш?нче Ет?рне уес?н (хал? Ч?ваш Ен?н Эл?к район? ) Тури Выл? ял?нче , c?р ?cтеш cемйинче cуралн?.

Ч?ваш Ен?н Х?рл? Чутай район?нчи Штанашри в?там шкулта в?там п?л? илсен, А. М. Горький яч?пе хисепленсе т?ракан Литература институт?нче в?ренн?.

Т?ван ял?нчи вулав cурч?н ерт?cи пулса ?cлен?. ≪Ялав≫ журнал?н литература пай?нче в?й хун?, ≪Т?ван Ат?л≫ журнал?н редакций?н явапл? секретар? ?c?сене туса пын?.

Т?ван C?ршыв?н Асл? в?рcи тапрансан, вун? сакк?рти качч? в?рcа тухса кайн?.

1943 cулта Курск пат?нчи cап?cура аманать. Госпитальре сывалать те ? каллех Ан?c фронтне каять. Германие пар?нтарн? хыcc?н Тух?cа та cитме тивет ?на, Маньчжурире в?л Япони cар?семпе cап?c?ва к?рет. Пулас cыравc? 1947 cулта тин киле тавр?нать.

А. С. Артемьев?н п?ррем?ш к?неки 1950 cулта ≪Ан ав?н, ш?шк?≫ ятпа тухать. К?некене cич? калав к?н?. В?сенче автор совет салтак?сен в?рc?ри патт?рл?хне, киле тавр?нсан мирл? ?cе хастарр?н хутш?ннине к?тартса парать. В?рc? хир?нчи инкек-синкеке cыравc? х?й?н тус?семпе т?ссе ирттерн?, ун хыcc?нхи йыв?рл?хсене те в?л тус?семпе п?рле c?нтерсе пын?.

Малалла ун?н к?некисем в?cе-в?c?н тухса пыраcc?: ≪Х?рл? c?лт?р≫ ( 1952 ), ≪Юрату юррисем≫ ( 1953 ), ≪Салампи≫ ( 1956 ), ≪Алт?р c?лт?р≫ ( 1958 ), ≪Cунатл? cуралнисем≫ ( 1965 ), ≪Хунавлах х?рнисем≫ ( 1970 ), ≪Сим?с ылт?н≫ ( 1972 ), ≪Т?в?л ум?н ( 1975 ) тата ыттисем.

≪Салампи≫ повеcе, с?махран, паян кун та ватти-в?тти таранах алран ямас?р вулаcc?. Ку к?некере автор ч?ваш cамр?к?сен в?рc? хыcc?нхи нушалл? пурн?cне, в?сен к?м?лне, cут? ?м?тне с?нарлан?. Ахальтен мар ?нт? В. Н. Яковлев режиссер ≪Салампи≫ повесть т?р?х пьеса cырса Ч?ваш академии драма театр?нче лартн?.

Повеcри ?cсем композиторсене те к?с?клантараcc?. Анисим Асламас композитор ун т?р?х ≪Салампи≫ ятл? опера та cырч?.

А. С. Артемьев?н таланч? чи малтан проз?ра пал?рч?. Cав в?х?трах в?л поэзире те нумай ?cлер?, унс?р пуcне выр?с тата т?нче классик?сен с?ввисене ч?вашла куcарч?. Ун?н с?ввисене чылай?шне композиторсем юрра хывр?c. В?сене паянхи те час-часах ш?рантараcc?. Ак? cав юр?сенчен п?рри:

« C?л т?пере c?лт?р вылять
Сан куcу пек й?лт?ртатса.
Чул хушшипе т?р шыв юхать
Сан куллу пек ш?нк?ртатса.

Сывл?м ?кет садсем cине,
Каc сулх?н? cапать c?ре.
?cта-ши эс cак каcхине?
Сана к?тсе cунать ч?ре.

C?лт?р с?нет c?л т?пере,
Пуринш?н те килет ыр кун.
С?нми cунать х?р? ч?рем,
Санш?н cунать ман cамр?к чун.
»

А. С. Артемьев ч?ваш литературинче cухалми й?р х?варч?. Ун?н ч?лхи пуян та илемл?, с?нар?сем пурте ?нентер?лл?, пурте асра юлаcc?. Cыравc?н к?некисене чылай?шне выр?сла куcарн?. Cав?нпа cыравc? пултарул?х?пе ч?вашсем к?на мар, ытти хал?хсем те паллашма пултарч?c.

1998 cулхи cурла уй?х?н 5-м?ш?нче Шупашкарта куcне ?м?рл?хех хупать.

Пултарулл? ?cсем [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Пултарул?х?н малтанхи cул?сенче с?в?сем cырн?. К?в?c?сем ун?н с?ввисем cине юр?сем хывн?: ≪Ах, п?лесч?≫, ≪Cуралн? c?ршыв≫, ≪Салампи юрри≫ тата ыттисем. Александр Артемьев литература критики т?л?ш?нче те т?р?шса ?cлен?.

Палл? к?некесем:

  • ≪Ан ав?н ш?шк?≫ ( 1950 );
  • ≪Салампи≫ ( 1956 , 1960 (?cлемен каc?) , 1966 , 1983 , 2012 (?cлемен каc?) );
  • ≪Улма йыв?c ав?нать≫ ( 1958 );
  • ≪Т?в?л ум?н≫ ( 1975 );
  • ≪Юлашки юр?≫ ( 1981 );
  • ≪Пурн?c ч?нл?х?пе писатель ?стал?х?≫ ( 1984 );
  • ≪Суйласа илнисем≫ (ик? томл?, 1986 );

Александр Артемьев ч?ваш ч?лхи cине cак авторсен хайлав?сене куcарн?: А. Пушкин , М. Лермонтов , И. Тургенев , Л. Толстой , И. Гёте .

Чыслани [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Вуламалли [ т?рлет | кодне т?рлет ]

  • Иванов, И. И. Ч?ваш хал?х писател? А. С. Артемьев : пурн?c?пе пултарул?х? / И. И. Иванов. ? Шупашкар : Ч?ваш к?неке изд-ви, 1988. ? 93 с.
  • Александр Артемьев // Ч?ваш литературин антологий?. ? Шупашкар, 2003. ? [Т. 1] : Проза. ? С. 235.
  • Кошкин, В. Хисеп туса, сума суса / В. Кошкин ; С. Журавлев c?н ?керч?к?сем // Т?ван Ат?л. ? 2012. ? № 9. ? Прил.: с. 34-35.
  • Краснова, Т. Александр Артемьев е ≪Салампи≫ повеc?н малалли пай?н в?ртт?нл?х? / Т. Краснова // Хыпар. ? 2009. ? 17 ав?н. ? С. 4.
  • Алексеева, В. П. Об авторе ≪Салампи≫ ? с любовью и горечью : [воспоминания вдовы] / В. П. Алексеева // Лик. ? 2011. ? № 2. ? С. 151-160.
  • Артемьев Александр Спиридонович // Энциклопедия чувашской журналистики и печати. ? Чебоксары, 2014. ? С. 33.
  • Федоров, Г. И. Артемьев Александр Спиридонович / Г. И. Федоров // Чувашская энциклопедия. ? Чебоксары, 2006. ? Т. 1 : А-Е. ? С. 128.
  • Федоров, Г. И. Артемьев Александр Спиридонович / Г. И. Федоров, Л. А. Ефимов // Аликовская энциклопедия = Эл?к энциклопедий?. ? Чебоксары, 2009. ? С. 69.
  • Федоров, Г. И. Вторжение в жизнь / Г. И. Федоров // Писатели. ? Чебоксары, 2008. ? С. 53-64. ? (Б-ка Президента Чуваш. Респ. ; т. 6).

Ас?рхавсем [ т?рлет | кодне т?рлет ]

Каc?сем [ т?рлет | кодне т?рлет ]