Yeudilik ( ibranice ????? - Yehudah ) - bir tanrılı ?braimiy dinlernin ilkidir. Yeudilik pey?amberi Musa . Yeudilikin muqaddes kitabı Tevrattır . 2007 senesi tahminiy yeudi ealisi 13,2 million ki?i edi. Bularnın 41% ?srailde ya?ay edi.

Yeudilik, temelleri Tanahta ve Talmud ve diger diniy metinlerde anlatıl?an ahlaq ve ilkeleri ol?an bir tanrılı bir dindir. Kunumizde ?imdi barlı?ını devam ettirgen en eski dinlerden birevidir. Yeudilikke kecmek icun mahsus bir merasim kerekmey.

Tarih [ deni?tir | kodunı deni?tir ]

Yeudi inancına kore tanrı Yeudi halqınen eki aht yasa?an emir ve yasaqlarını Tevratta bildirgendir.

Pek Yeudige kore ?braim nebi ilk ?braniydir. Nuh nebiden son putperestlikni ilk qabul etmey tek bir ilahqa inan?an ki?i ol?anına inanırlar. Tanrı ?braimge o?ulları olaca?ını mujdeler (Yaratılı? 15:5). ?smail ve ?shaq isimli eki o?lu olur. ?shaq tanrının bildirgeni dayın atasının missiyasını devam eter. Kenan Diyarı ?shaq nebige tanrı tarafından vade etilgendir. ?shaqnın o?lu Yaqup Mısır?a koce. Zamannen Yaqup nebinin halqı Mısırlılar?a qul ola. Yakupnın evlatlarından birevi, Musa , halqını Mısırdan qacırıp Sina Da?ına ketire. Mında tanrının ona bergen Tevratnı halqına bere (M.E. 1313 ya da Yeudi taqvimine kore 2448). Olarnı Kenan Diyarına alıp kete. Musanın qarda?ı Arun ve onın soyundan kelgen aqaylarnı tanrı o?lu din adamları olaraq ata (Cıqı? 28:1, 2?4).

Yeudiler Kenan Diyarına yerle?eler ve ?iloh (?branice: Siloh) ibadethanesini yasaylar. Bu ibadethanesinin tikili qal?anı 300 yıl boyunca Yeudiler tanrı tarafından ce?it musibetler ve i??allernen sınalalar. Sapqınlıqları topege yetkende tanrı Kenan Diyarının ?arq-cenup yalılarında ya?a?an Filistinlilernin ?iloh ?badethanesini elge kecirmelerine musaade ete. Yeudiler diger milletler dayın bir devlet qurma?a isteyler. Vilayette zaman icinde kuclengen Yeudiler akimler vaqtından sonra bir Yeudi qırallıqnı quralar ve ba?ına Yeudilernin qıralı olaraq ?aul kece. ?aulnın oluminden son, Yeudi Qırallı?ının ba?ına Davud (David Ha-Meleh) kece. Davudnın olmesinen Yeudi Qırallı?ının ba?ına Davudnın o?lu Suleyman ( ?branice : ?lomo Ha-Meleh ) kece. Suleyman vaqtında Yeudi Qırallı?ı altın ca?larını ya?ay. Qudus ?eeri Yeudilernin en balaban ?eeri alına kele. Suleyman Qudusqa (Yeru?alayim) Suleyman Mabedi (Beth Hamikda?) denilgen balaban bir mabet yasata. Beth Hamikda?nın bugun tek ?arbiy Divarı sa?lam qal?andır. Bu divar?a A?lama Divarı denile.

Tı? ba?lantılar [ deni?tir | kodunı deni?tir ]

• ?sa Do?umuna Yakın Zamanlarda Yahudi Dini
• KIRKBUDAK Anadolu Halk ?nancları Ara?tırmaları Dergisi "Turkiye Yahudili?i" Ozel Sayısı 16 oktabrnin 2008 s. arhivlengen .