Cuva? tili

Cuva? tili Ч?ваш ч?лхи
Memleketler:	Rusiye
Regionlar:	Cuva?istan
Resmiy status:	Cuva?istan
Laf etken sayısı:	1,3 million
Sınıfla?tırma
Kategoriya:	Avrasiya tilleri
Altay tilleri O?ur (Bul?ar) tiller
Elifbe:	kirill elifbesi
Til kodları
ISO 639-1 :	ch
ISO 639-2 :	chv
ISO 639-3 :	chv
Vikipediyanın Cuva?ca bolugi bar

Cuva? tili (oz adı Ч?ваш ч?лхи) - uzaq bir turkiy tildir. Anla?lıq keli?ik coq alcaq ol?anı icun uzun devir Turkiy til ol?anı qabul etilmegendir.

Rusiyede Cuva?istan Cumhuriyetinde ekinci resmiy tildir. Diger Turkiy tillerinden ayrı qalıp, izolatsiyanda digerlerinden uzaqla?qan Cuva? tili laf etken Cuva?lar hristiandır . Cuva? tilini eski Bul?ar Turklerinin musulman olma?an koylulernin keli?tirgeni ve bugunge qadar ketirgeni tu?unile.

Fonetik hususiyetler [ deni?tir | kodunı deni?tir ]

Kunumizde diger Turkiy tillerge en uzaq ol?an Cuva? tilinin muim ses deni?imleri bar:

? > L deni?me: mesela cul (ta?) (bu yerde ayrıca t>c ve a>u deni?imleri de bar), k?m?l (kumu?).
A > U deni?me: mesela ut (at)
Z > R deni?me: mesela epir (biz), sak?r (sekiz), esir (siz), p?ru (buza?ı).
D > R deni?me: mesela eski Turkce hadaq>adaq>uraq>ura?> ura (ayaq); eski Turkce hud-> hur - (qoymaq).
T > C deni?me (bazı sozlerde olmaylar): mesela cul (ta?). Bazı fiillerde bu tur deni?melerge rastkelmey; tolmaq fiilinin Cuva?ca (tul-) ?eklindedir.
Q > Y deni?me: mesela yun (qan).

Cuva?lar baya?ı deni?ik bir Kiril elifbesinde oqup yazalar.

Turkiy tiller
Bul?ar gruppası	Cuva? tili \| Hazar tili * \| Hun tili * \| Turkiy Avar tili * \| Turkiy Bul?ar tili *
Qarluq (Ca?atay) gruppası	Ayni tili \| Ca?atay tili * \| ?li Turk tili \| Lop tili \| Ozbek tili \| Qarahan tili * \| Uy?ur tili
Qıpcaq gruppası	Altay tili ¹ \| Ba?qırt tili \| Kuman tili * \| No?ay tili \| Qıpcaq tili * \| Qaracay-Balqar tili \| Qaray tili \| Qaraqalpaq tili \| Qazah tili \| Qır?ız tili ¹ \| Qırımcaq tili \| Qırımtatar tili ¹ \| Qumıq tili \| Sibir tatar tili \| Qazan tatar tili \| Urum tili \| Fer?ana Qıpcaq tili *
O?uz gruppası	Af?ar tili \| Azerbaycan tili \| Becenek tili * \| ?a?auz tili \| Horasan Turkiy tili \| Osmanlı tili * \| Qa?qay tili \| Qırımtatar tili ¹ \| Salar tili \| Turk tili \| Turkmen tili \| Urum tili ¹
Haqas-Altay gruppası	Cenubiy Altay tili , ?imaliy Altay tili \| Culım tili \| Fuyu Qır?ız tili \| Haqas tili \| Qadimiy Qır?ız tili * \| Qadimiy Uy?ur tili * \| Yu?ur tili \| ?or tili
Sayan gruppası	Sоyоt Tsatan tili \| Tofa tili \| Tıva tili
Saha gruppası	Dol?an tili \| Saha tili
Argu gruppası	Halac tili
?zaat: * Olu tiller