Оросой холбоото уласай нютаг можо Тыва Улас ???? ???? Тыва Республика РеспубликаТыва Туг ??лдэ Ниислэл Кызыл Албан хэлэн ород , тува Толгойлогшо ба Засагай газарай т?р??лэгшэ Кара-оол Шолбан Тыва Уласай Дээдэ Хуралай т?р??лэгшэ Кан-оол Даваа Сагай б??э MSK +4 Автомашинын дугаар 17

Тува ( Орос : Тува? ) г?, али Тыва ( Тува : Тыва ), албан ё?оор Б?гэдэ Найрамдаха Тыва Улас ( Орос : Респу?блика Тыва? ; Тува : Тыва Республика , латиншал?ан:  Tyva Respublika Загбар:IPA-mn ), болбол Оросой холбоото уласай нютаг можо . Сибириин холбооной тойрогой зайда оролсоно. Ниислэл хото ? Кызыл .

Тыва Улас баруун з?г??? Алтай Уластай ба Хакаси Уластай , хойто з?г??? Красноярскын хизаартай , з??н з?г??? Эрх??гэй можотой ба Буряад Уластай хилэлнэ.

1911 ондо Цин г?рэн м?хэжэ Ара Монгол бэеэ даанги боложо, уряанхайшууд Хитад?аа халхалагда?ан Тывае СССР мэдэлдээ оруулба. Тусгаар бай?анаа болёод СССР-эй РСФСР -эй б?рилдэх??ндэ 1944 ондо ≪Тува автономито можо≫ болон элсэ?эн байна. 1961 ондо ≪Тува АССР≫ гэжэ хубилагдан байгуулагдажа байгаа. СССР-эй бутаралаар Оросой холбоото уласай тусгаар тогтоноходо байра ?уури дээшэлжэ 1992 ондо м?н??гэй зэргэеэ, нэрэеэ олонхой.

Газар з?й [ За?аха | ?ндэ?эн бэшэгые за?абарилха ]

168,6 мянган хабтагай д?рбэлжэн километр газар (Буряадай хахад) эзэлэн оршодог Тыва Уласые Орос дотор З??н Сибириин урда ?з??ртэ байрладаг гэжэ ойлгожо болоно. М?н газарз?йн байрашалгаар Ази т?биин т?бтэ шахуу байха болоод энэниие танюулжа Кызыл хотодо ≪Азиин т?б≫ ( Орос : Центр Азии ; Тува : Азияны? т?в? ) гэхэ х?ш?? бодгобо. Тыва нютагай 80%-нь ой тайгата уулархаг газар, ?лэхэ хубинь уулануудай заб?арай хээр, голнуудйа х?нды байдаг. Нютагай баруун хэ?эгтэ Алтайн шэлэ нюруугай 3000 метр?ээ ?ндэр М?нгэн-Тайга (орос. Монгун-Тайга ; тув. М??г?н-Тайга ; 3976 м), Ак-Оюк (3608 м), М?нгэлиг (ород Монгулек ; 3485 м), Кызыл-Тайга (≪Улаантайга≫; 3121 м) гэхэ мэтэ ?ндэр орёолтой бол з??н болон хойто талаарынь д.т.д. 2000-3000 метр Саяан уула (орос. Саяны ) ?унадаг.

Тыва Улас арбин у?анай н??сэтэй. Бараг б?хы голынь Енисей м?рэнэй дээдэ ?абада багтадаг. Урда талаархи Тагна уулын ?бэрэй гол горхон Убса нуурай урасхалг?й ай ?абада хамаарна. Тыва хэлэнэй хем гэдэг ?гэ ≪гол≫ (магадг?й ≪м?рэн≫) гэ?эн удхатай. Бэе-Хэм (≪Бие гол≫ гэ?эн удха байжа магадг?й; ород Большой Енисей ), Каа-Хем (магадг?й ≪Хаа гол≫) хоёр ниилэжэ яг Енисей м?рэниие (тув. Улуг-Хем , ≪?лэг гол≫) ??схэдэг. Томо нуург?й. Харин Уш-Бельдир (≪Гурбан бэлшээри≫) аршаан (тув. аржаан ), аршаан уудаг газар бии.

Хотонууд [ За?аха | ?ндэ?эн бэшэгые за?абарилха ]

Засаг захиргаанай хубаари [ За?аха | ?ндэ?эн бэшэгые за?абарилха ]

М?н?? Тыва Улас 17 хошуун (кожуун, район), хошуун?аа гадна хоер хототой (хоорай, город).

Хошуунда дотороо 116 сомон (сумон), сомондонь сааша арбадта (арбан) хубаагддааг.

Ажаглалата [ За?аха | ?ндэ?эн бэшэгые за?абарилха ]

1. ↑ Официальный портал министерства экономики Республики Тыва. Данные Тывастата на 1 января 2011 года. . the original on 2013-01-09 ?дэр??? архивлагда?ан. 2012-11-29 ?дэртэ ханда?ан.
2. ↑ "Territories, number, density of population and territorial units by economic and administrative regions of Azerbaijan Republic" , The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan.
3. ↑ Einwohnerzahlen vom 1. Januar 2010 (Berechnung)

Холбоо?он [ За?аха | ?ндэ?эн бэшэгые за?абарилха ]

• Энэ хууда?ан Тыва Улас гэ?эн Викимедиа сангай ангилал холбоо?отой.
• Официальный сайт Республики Тыва Архивировал?ан 12 хоёр ?ара 2014 оной. ( (ород) )
• Национальный музей Республики Тыва ( (ород) )
• Сайт Территориального органа ФСГС по Республике Тыва ( (ород) )
• Административные преобразования в Туве Архивировал?ан 28 ю?э ?ара 2011 оной. ( (ород) )
• История Тувы ( (ород) )
• Географическое описание Тувы ( (ород) )

Загбар:Сибириин холбооной тойрог Загбар:Оросой холбоото улас

Энэ богони ?г??лэлые утадхажа болоно. Энэниие дэлгэрэнгы болгожо Википеэдидэ ту?алаарай.